Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

CHwB - Cultural Heritage without Borders, Kosovo office (Trashëgimia Kulturore pa Kufij, zyra në Kosovë)

ARKITEKTURA TRADICIONALE DHE METODAT E DOKUMENTIMIT

Librin  "Arkitektura Tradicionale dhe Metodat e Dokumentimit"  mund ta shkarkoni falas në sektorin

„Literaturë“

dhe

www.librariaelektronike.com

            Raporti i Projektit: “Dokumentimi i shtëpive tradicionale në Prizren”

            Tashmë është e ditur dhe e thënë se, treva e Kosovës ka një thesar të çmuar të trashëgimisë historike kulturore. Kjo trashëgimi në mënyrë të vazhdueshme, shekuj me radhë i është ekspozuar veprimeve shkatërrimtare, qoftë nga faktori natyrë apo njeri.

            Në Kosovën e pasluftës është trashëguar një gjendje e rëndë e trashëgimisë kulturo-historike si pasojë e trajtimit joadekuat të saj, vandalizmit urban dhe arkitektural, respektivisht rrënimeve, shkatërrimeve dhe devastimeve që i janë bërë dhe i bëhen edhe sot e kësaj dite trashëgimisë historike kulturore. Por, mbi të gjitha janë veprimet joadekuate, në emër të ruajtjes dhe mbrojtjes së trashëgimisë, kur veprohet në bazë të parimeve diskutabile konservuese – restauruese! Kjo gjendje e rëndë e trashëgimisë si dhe e ambientit të degraduar në mënyrë të vazhdueshme ka filluar të ndikojë në ngritjen e vetëdijes për rëndësinë e trajnimit dhe edukimit në trashëgimi.

            Praktika ka dëshmuar se, studentët e arsimuar mirë, janë më shumë të interesuar në trashëgimi sesa ata të cilët nuk kanë njohuri paraprake në këtë fushë. Për këtë arsye është e nevojshme që edukimi dhe arsimimi në trashëgiminë kulturo -historike të fillojë sa më herët që është e mundur, sepse ngritja e njohurive, përkushtimi më i madh dhe vlerësimi për trashëgiminë, do të ndikojnë në etikën profesionale dhe shprehitë dëmtuese aktuale drejt kësaj fushe.

            Studentëve të arkitekturës, mësimi për trashëgiminë kulturore - historike, nuk u shërben vetëm për të pasuruar mendimin dhe njohuritë për historinë e arkitekturës, për përkujdesjen ndaj saj, por u shërben edhe për krijimin e marrëdhënieve të vërteta në mes të arkitekturës së vjetër dhe të re. Arkitekti do t’i përgjigjet në tërësi profesionit vetëm atëherë kur aftësitë e tij kreative i mbështet në respektimin e hapësirës dhe strukturës kompozicionale ekzistuese. Për të arritur këto objektiva dhe në vazhdën e reformimit të Universitetit të Prishtinës, edhe Departamenti i Arkitekturës, respektivisht Katedra e Historisë së Arkitekturës dhe Artit, ka ndërmarr hapat e parë për reformimin e planprogramit mësimor. Në këtë kontest për lëmin e Trashëgimisë Kulturore janë paraparë dy kurse për nivelin bachelor: Mbrojtja e Trashëgimisë Arkitekturore (sem VIII - obligative) dhe Arkitektura Regjionale (sem VIII – zgjedhore) si dhe një kurs Teoria dhe Praktika e Restaurimit për studimet e nivelit Master (sem IX – obligative). Ç’është e vërteta, përgatitjet paraprake për lëndët e propozuara janë konceptuar shumë më herët (që në vitet e 80-ta). Në lëndën «Historia e Arkitekturës» u zhvilluan ushtrimet në skicimin dhe paraqitjen aksonometrike të objekteve të trashëgimisë kulturore që do t’i orientoj studentët në kontaktin e drejtpërdrejtë me monumentet dhe zonat historike, fillimisht të një hapësire më të gjerë duke u fokusuar gjithnjë e më shumë kah hapësira e Kosovës. Përkundër kualitetit relativisht të mirë kjo pjesë e programit nuk mund të kënaqte as për së afërmi nevojat për edukimin në këtë fushë. Për këtë arsye, plan-programi u zgjerua në vitin 2000 me futjen e kurseve të sipërcituara.

            Plan-programi i ri u mundëson studentëve të marrin njohuritë themelore të nevojshme në këtë fushë. Ata aftësohen të kuptojnë ç’është trashëgim-ia kulturore; rëndësia dhe roli në të kaluarën dhe sot; pse është e rrezikuar dhe e dëmtuar. Ligjëratat i mësojnë studentët për rëndësinë e hulumtimit, analizës së gjendjes aktuale dhe vlerësimin e saj, sikurse edhe për metodat e mbrojtjes dhe intervenimet e mundshme konservimin, rehabilitimin, rekonstruimin, zhvendosjen, revitalizimin, adaptimin dhe interpolimin. Ligjëratat, me shembuj të shumtë vërtetojnë se restaurimi dhe adaptimi janë detyra kreative por gjithashtu komplekse, të vështira dhe sfiduese. Theksi është vënë në peshën kreative të interpolimit të strukturës së re në ambientin historik.

            Qëllimi kryesor i ligjëratave është q ë t’i trajnoj arkitektët e ardhshëm që t’i trajtojnë drejtë zonat kulturo- historike. U shtrimet praktike përbëhen nga hulumtimet bazike, analizat historike dhe artistike dhe valorizimin. Me qëllim që vlerësimi i objektit të jetë i plotë dhe objektiv, ushtrimet janë konceptuar ashtu që të merren parasysh të gjithë faktorët që kanë të bëjnë me të (pra historiku, arti, konstruksioni, teknikat e ndërtimit etj.)

            Pjesë nga libri "Arkitektura Tradicionale dhe Metodat e Dokumentimit"