Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Psikologjia 2 - Cili, cila je ti?!

Shkruan: Gentiana ZAGORIDHA

       CILI, CILA JE TI?!

    Ēdonjėri qė konsiderohet i sinqertė e njeh atė zėrin e ulėt nė brendėsi tė tij qė e shtyn tė bėjė tė drejtėn dhe e ngacmon kur gabon. Njeriu i sinqertė e njeh ndjenjėn e sigurt tė pafajėsisė, kur dėgjon ndėrgjegjen e tij, por njeh dhe shijen e hidhur tė fajit kur ka bėrė tė kundėrtėn e asaj qė ka udhė­zuar ndėrgjegjja duke krijuar kėshtu konflikte tė brendshme ndoshta tė panevojshme. Prandaj ėshtė e rėndėsishme tė njohėsh vetveten qė nė fund tė fundit tė dish ta menaxhosh atė.

 

 

            Njeriu gjatė jetės krijon personalitetin e tij me tė cilin identifikohet kudo. Sa mė i kompletuar tė jetė ky personalitet, aq mė i qėndrueshėm bėhet ky identitet. Dyshimet, pasiguria dhe mosbesimi nė vetvete shpeshherė bėjnė qė ky identitet tė luhatet apo edhe tė bėhet i dyfishtė. Besoj se tė gjithėve na ka ndodhur tė ndeshemi nė jetė me persona qė krijojnė njė personalitet pėr veten e tyre tė cilin nė tė vėrtetė nuk e kanė. Njerėz tė rinj nė moshė, por qė e paraqesin veten me njė begraund tė pasur artificialisht, me rezultate tė shkėlqyera, tė specializuar nė universitete nga mė tė mirat. Njerėz qė hiqen si profesorė tė gjithė ditur, tė ardhur nga familje intelektualėsh, filozof tė menēur, analistė tė gjithanshėm etj. E paraqesin veten si njerėz me moral, virtyte dhe karakter.

            Duan shpesh qė nė mėnyrė tė pavullnetshme tė jenė nė qendėr tė vėmendjes, duke sajuar histo­rinė tė cilat ato janė vetė protagonist, shpeshherė tė sajuara por qė nė fund dhe ato vetė i besojnė si tė vėrteta. Tė gjitha kėto sepse nė realitet kėta individė kanė nevojė tė madhe pėr garanci dhe konfirmim tė cilin mund ta posedojnė vetėm duke tėrhequr tė tjerėt drejt vetes e duke i kthyer ato nė rolin e spektatorėve tė magjepsur prej tyre. Pra, ato mund tė kėrkojnė vėmendje nga tė tjerėt sepse kėrkojnė tė admirohen, kėrkojnė dhembshuri, ngushėllim keqardhje prej tyre.

            Pra e thėnė ndryshe kėrkojnė interesimin e tė tjerėve pėr ta. Kėto persona karakterizohen nga ekzagjerimi, mendjemadhėsia, fantazi delirante me sajime tė paqena, kujtime tė pavėrteta ku protagonistė janė ato vetė. Karakteristikė tjetėr e kėtyre personave ėshtė se kur u ndodh ndonjė e mirė ato qetėsohen nė tė kundėrt nėse u ndodh ndonjė gjė e pakėndshme ato tregojnė fytyrėn e tyre tė vėrtetė. Bėhen tė butė kur lavdėrohen e nderohen, e agresiv kur qortohen e nuk respek­tohen.

            Shpeshherė kur vėrejnė qė butėsia fallco nuk shėrben, ngrenė krye dhe bėhen agresiv sepse mendojnė se kanė tė drejtė tė rrėmbejnė gjithēka qė dėshirojnė, qoftė ajo dhe e padrejtė. Kėta njerėz e ndryshojnė personalitetin e tyre sipas rrethanave nė tė cilat ndodhen. Kur janė nė prani tė njerėzve tė butė tregojnė butėsi pėr tu pėrshtatur atyre, e nėse vėrejnė dobėsi tek ato menjėherė shndėrrohen nė agresiv dhe pėrpiqen tė sundojnė mbi to. E kur janė nė prani tė njerėzve me karakter agresiv, bėhen si ata. Kur ndihen tė dobėt bėhen tė butė. Kėto njerėz janė ato tė pavendosurit. Ato nuk dinė ē’ėshtė pėrkushtimi, durimi. Tė rrėmbejnė atė qė kėrkojnė, dhe hiqen sikur nuk ka ndodhur asgjė. Tronditen kur diēka e keqe i prek. Bėrtasin e fajėsojnė gjithkėnd pėrveēse vetes sė tyre, madje dhe kur i ndodh diēka e mirė, pėrsėri bėjnė zhurmė, por kėtė herė duke u krenuar e pėrēmuar tė tjerėt. Edhe tė dėgjuarit e kanė tė programuar vetėm pėr ato gjėra qė u interesoj­nė. Nga njėra anė hiqen si tė respektueshėm nga ana tjetėr ftohen dhe bėhen tė papėrfillshėm pa asnjė motiv. Nuk ikin nga vetvetja dhe as nuk shfajėsohen nga paaftėsia e tyre, por kur i trondit diēka qė se pėrballojnė dot, ”pėrgjėrohen”. Tė falimentuar, asgjė tė rėndėsishme s’mund tė bėjnė. E si mund tė arrijnė kėta njerėz tė bėjė diēka, kur ajo “diēka” ėshtė diēka e humbur dhe pa emėr. Ato dinė tė jetojnė, tė flasin e tė mendojnė por vetėm pėr tė ushqyer paqėn­drueshmėrinė e personalitetit tė tyre. Kėto persona pėrpiqen ta zėvendėsojnė njė realitet tė brendshėm apo tė jashtėm, tė padurueshėm apo tė papėlqyeshėm pėr ta, me njė gėnjeshtėr. Baza e kėsaj patologjie tė imazhit tė vetes ėshtė ai qė do tė donte tė kishte individi pėr tu ndier mirė qoftė nė realitetin shoqėror objektiv, qoftė edhe nė sistemin subjektiv tė vlerave dhe gjykimeve. Kėta njerėz ose janė shumė tė zgjuar dhe e pėrdorin atė pėr tė arritur qėllimet e tyre ose duan mė tepėr vėmendje e sidomos dashuri nga njerėzit qė ata i konsiderojnė tė afėrt.

 

 

            Personalisht mendoj se ėshtė kjo e dyta. Por qė tė kėrkosh diēka mė shumė nga jeta duhet tė dish dhe si ta fitosh dashurinė e kėtyre njerėzve. Ndoshta gabohem por njė trajtė e maskuar e kėtyre personave gjendet tek ata njerėz qė zotėrojnė dije tė shabllonizuar dhe qė nėpėrmjet arrogancės duan tė vendosin dhe tė mbrojnė superioritetin e tyre artificial. Kėto persona klasifikohen si persona me personalitet tė dyfishtė. Nė fund tė fundit ėshtė zgjedhje e gjithsecilit tė krijojė ose jo personalitet tė dyfishtė pasi mendoj se kėto sjellje nė tė shumtėn e rasteve janė tė fituara gjatė jetės nga rrethana tė ndry­shme qė kalon individi. Por pėr ata njerėz qė nuk besojnė nė personalitetin e dyfishtė, ose mė mirė tė them, nuk duan tė pėrfaqėsohen si tė tillė, bėjnė mirė tė dinė t'i identifikojnė ndėr tė tjerėt kėto persona e mė pas tė dinė si tė ballafaqohen me to.

            Tė gjithė pa pėrjashtim gėnjejmė nė rrethana tė caktuara. Disa pėr tė bėrė keq, ndėrsa disa pėr tu shmangur pėrgjegjėsive tė ndryshme, situatave tė sikletshme apo pėr tu dukur mirė para tė tjerėve. Edhe po tė vet ekzaminojmė veten tonė pėr njė periudhė tė caktuar do tė vėmė re se diskutimet tona janė gjysmė tė vėrteta, pohime tė modifikuara, episode tė mbyllura me art ose sajime fund e krye. Problemi nuk qėndron kėtu por lind kur kapėrcen kufijtė e mbi 10 gėnjeshtrave brenda ditės. Gėnjeshtra nė fund tė fundit ėshtė mėnyrė sjellje e nevojshme pėr tė mbijetuar, por gjithēka ka njė limit. Nuk duhet lejuar qė ajo tė kthehet nė patologji dhe t'i bėjė keq atij qė ia tre­gon.

            Ēdonjėri qė konsiderohet i sinqertė e njeh atė zėrin e ulėt nė brendėsi tė tij qė e shtyn tė bėjė tė drejtėn dhe e ngacmon kur gabon. Njeriu i sinqertė e njeh ndjenjėn e sigurt tė pafajėsisė, kur dėgjon ndėrgjegjen e tij, por njeh dhe shijen e hidhur tė fajit kur ka bėrė tė kundėrtėn e asaj qė ka udhė­zuar ndėrgjegjja duke krijuar kėshtu konflikte tė brendshme ndoshta tė panevojshme. Prandaj ėshtė e rėndėsishme tė njohėsh vetveten qė nė fund tė fundit tė dish ta menaxhosh atė.

            Paqen nė shpirt e sjell vetėm drejtėsia. Vendos ti ē’farė tė duhet pėr jetėn tėnde; paqe, harmoni, dashuri apo mashtrim, zhgėnjim, hidhėrim.