Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkencė -  DOBITĖ E KĖRPUDHAVE

Bartur nga: Lidhja pellasge

 DOBITĖ E KĖRPUDHAVE

       Kėrpudha ka vlera tė larta ushqyese. Ajo ka pėrmbajtje tė lartė proteinash dhe natriumi, tė ulta nė yndyrė tė ngopur dhe aspak kolesterol! Pėr arsye tė pranisė tė tė gjitha aminoacideve esenciale ėshtė e cilėsisė sė lartė, shumė mė superiore nga proteinat bimore, duke iu afruar cilėsisht proteinave shtazore.

 

 

 

            Kėrpudhė quhet zakonisht pjesa e dukshme e mykeve shumėqelizore. Janė rreth 38.000 varietete tė kėrpudhave nė botė. Disa prej tyre janė tė ngrėnėshme (ushqyese) dhe disa shumė toksike (mund tė shkaktojnė helmim apo edhe vdekje).

            Tregu furnizohet kryesisht nga kėrpudhat e bardha tė kultivuara (bisporus Agaricus), perle (pleurotus ostreatus), Portobello, crimini, kėrpudha tė konservuara dhe kėrpudha tė egra tė rralla qė janė zakonisht nė formė tė tharė.

 

            Vlerat ushqyese

            Kėrpudha ka vlera tė larta ushqyese. Ajo ka pėrmbajtje tė lartė proteinash dhe natriumi, tė ulta nė yndyrė tė ngopur dhe aspak kolesterol! Pėr arsye tė pranisė tė tė gjitha aminoacideve esenciale ėshtė e cilėsisė sė lartė, shumė mė superiore nga proteinat bimore, duke iu afruar cilėsisht proteinave shtazore. Gjithashtu ėshtė burim i pasur i fibrave dietetike dhe vitaminave C,B kompleks (acid folik dhe sidomos thiaminė, riboflavin, acid Pantothenic, B6), hekur, zink, mangan, fosfor, kalium, bakėr dhe selen.


            Vetitė e dobishme

            • Zvogėlon nivelin e kolesterolit. Enzimat dhe fibrat qė pėrmban ndihmon nė uljen e kolesterolit. Pėrmbajtja e lartė e proteinės sė varfėr nė energji kontribuon nė “shkatėrrimin” e kolesterolit tė lartė, pasi bėhet tretja e kėrpudhave.

            • Veprim mbrojtės nga kanceri i gjirit dhe kancerit tė prostatės. Bashkėrendimi i acidit linoleik dhe beta-glukanit nė pėrmbajtje japin vetinė e aktivitetit antikanceror. Pėrmbajtja nė selen ndihmon nė pezullimin e qelizave kancerike. Gjithashtu shumė studime kanė treguar se, duke vepruar sė bashku me vitaminėn E ulin ndjeshėm shfaqjen e kancerit tė zorrės sė trashė.

            • Rregullator i sheqerit nė gjak. Vlera ushqyese si dhe pėrmbajtja e saj me enzima dhe insulinė ndihmon nė uljen e glukozės qė pėrmbajnė ushqime tė caktuara. Antibiotikėt natyrorė qė pėrmban, mbrojnė kundėr infektimeve tė gjymtyrėve tė krijuara pėr shkak tė diabetit.

            • Pėrmirėsim i sistemit imunitar. Ergothionina, njė nga antioksidantėt natyror mė tė fuqishėm qė pėrmban kėrpudha, mbron kundėr radikaleve tė lira qė ulin mbrojtjen e trupit. Antibiotikėt dhe sidomos Penicilina, po ashtu dhe vitamina A, vitamina C dhe vitamina B kompleks qė gjenden nė kėrpudhat, forcojnė sistemin imunitar.

            • (Sideropenia anemike) Hekurmungesa nė gjak. Hekuri i pėrfshirė nė kėrpudha ndihmon nė rastet e anemisė.

 

 

            • Zvogėlim i presionit tė gjakut. Arrihet pėr shkak tė pėrmbajtjes sė kaliumit (pėrmbajtja e ulėt e natriumit dhe e lartė e kaliumit ndihmon nė parandalimin e presionit tė lartė tė gjakut).

            • Aktivitet Antibakterial pėr shkak tė pėrmbajtjes sė bakrit.

            • Seleni qė pėrmbahet nė sasi tė madhe, kontribuon nė shėndetin e eshtrave, tė thonjve, tė flokėve dhe gjithashtu vepron dhe si njė antioksidant.

            • Marrje e mjaftueshme kalciumi. Kėrpudhat janė tė pasura nė kalcium, i cili ndihmon pėr ashte tė forta, funksionin e sistemit nervor, etj. Kjo ėshtė njė zgjedhje e mirė pėr gratė qė janė nė menopauzė dhe kanė nevoja tė mėdha pėr kalcium.

            • Veprim mjekues: Reishi dhe Shitake japoneze qė rriten nė pemė, pėrdoren nė mjekėsinė tradicionale kineze pėr mė shumė se 2.000 jo vetėm pėr efektet e dobishme, por edhe pėr shkak tė mungesės sė efekteve anėsore.

            Reishi ėshtė e shėnuar nė Farmakopea SHBA (American Bimor Pharmacopeia dhe terapeutik Compedium) dhe quhet kėrpudha mrekulluese. Nė mėnyrė tė ngjashme nė Kinė njihet me emrat kėrpudha e pavdekėsisė, kėrpudha e mbinatyrshme, kėrpudha magjike. Veēanėrisht ato myke qė nuk prodhojnė kėrpudha ishin burimi fillestar natyral i penicilinės. Gjithashtu, nė vitet e fundit mizėvrasėsja Mouskaria Amanita pėrdoret nė kimioterapi dhe nė homeopati.