Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Përgatiti: Hasan HAMËZBALA

       JETONI "NË KËSTE NJËDITORE"

 Një nga vetitë më tragjike të natyrës së njeriut është prirja jonë që realizimin e shpresave tona ta lëmë për të ardhmen. Ne të gjithë ëndërrojmë për ndonjë kopsht magjik përplot me trëndafila, por që ndodhet diku pas horizontit, në vend se të kënaqemi me ata trëndafila që sot rriten nën dritaret tona.

            Në pranverën e viti 1871, një djalosh e mori një libër dhe aty lexoi 17 fjalë, të cilat ia ndryshuan tërësisht ardhmërinë e tij. Në kohën kur ai ishte student i mjekësisë dhe e ushtronte praktikën në Spitalin e Përgjithshëm të Montrealit, atë e shqetësonin këto probleme: si t'i jepte provimet e fundit, ku të gjente punë të punonte dhe si të fitonte për të jetuar.

            17 fjalët që ky student i mjekësisë i pati lexuar më 1871, i ndihmuan që të bëhej internisti më njohur i kohës së tij. Në universitetin e Xhons Hopkins-it ai hapi shkollën mjekësisë, të njohur në mbarë botën. Mori titullin më të lartë - profesor mbretëror i mjekësisë në Oksford, që ishte titulli më i lartë që mund t'i jepej ndonjë shkencëtari të medicinës në Perandorinë Angleze. Nga mbreti i Anglisë fitoi edhe titullin e Kalorësit. E pati edhe plot suksese tjera në jetë.

            Atë e quanin z. Uiliam Osler. Më poshtë jepen 17 fjalët që i ka shkruar Tomas Karejl, e të cilat i kanë ndihmuar që t'ia lirojnë jetën nga brengat: "Detyra jonë kryesore është që të mos shikojmë në largësinë e mjegullt të së ardhmes, por të veprojmë tash në drejtimin që shohim".

            Pas dyzet e dy vjetësh, një mbrëmje të qetë pranverore, kur në parkun e universitetit kishin çelur tulipanët, zotëri Uiliam Osler iu drejtua studentëve të vet të Universitetit të Jelës...

            E disa muaj para paraqitjes së tij në Universitetin e Jelës, zotëri Uiliam Osler, me anijen e madhe tejoqeanike e kaloi Oqeanin Atlantik, në të cilën kapiteni, që qëndronte në urën e komandës, ka mundur të shtypë butonin dhe menjëherë është dëgjuar zhurma e mekanizmave dhe sektorët e anijes kanë filluar të mbyllen hermetikisht që nëpër to të mos depërtojë uji. "Secili prej jush - u tha doktor Osleri studentëve - është një mekanizëm shumë më i mirë se anija gjigante tejoqeanike, dhe duke ia filluar mirë jetës, ju niseni në një lundrim më të gjatë. Unë ngul këmbë për atë se ju duhet të mësoheni ta kontrolloni këtë mekanizëm dhe ta mbroni atë nga stuhitë, do të thotë, duhet t'i izoloni në kohë të duhur sektorët e saj të veçantë. Vetëm atëherë ju do ta siguroni udhëtimin tuaj të sigurt. Qëndroni në urën e komandës dhe sigurohuni që bile mekanizmat kryesorë të anijes të jenë në gjendje të rregullt për punë. Shtypeni butonin, dhe, në secilën etapë të jetës suaj, dyert e hekurta le ta izolojnë të kaluarën - ato ditë të vdekura të së djeshmes. Shtypeni butonin tjetër dhe perdja metalike le ta izolojë të ardhmen - ditët e palindura të së nesërmes. Atëherë ju do ta keni sigurinë e plotë për ditën e sotme!... Izolojeni të kaluarën! E shkuara e vdekur le t'i varros të vdekurit e vet...

            Izolojini ditët e djeshme që budallenjve ua kanë ndritur rrugën për në varr. Barra e së ardhmes bashkë me barrën e së kaluarës, të cilën sot ia ngarkoni vetes, ua zë rrugën madje edhe njerëzve më të fuqishëm. Izolojeni të ardhmen po ashtu hermetikisht, si të kaluarën... E ardhmja në të sotmen... s'ka të nesërme, dite e shpëtimit të njeriut është e sotmja. Shpenzimi i pakuptimtë i energjisë, vuajtjet shpirtërore dhe shqetësimet nervore, e ndjekin vazhdimisht këmba-këmbës njeriun i cili brengoset për të ardhmen... Pra, mbyllini hermetikisht të gjithë sektorët e anijes dhe me parmakët e hekurt ndajeni kuvertën e anijes tejoqeanike nga pjesa e prapme. Përvetësoje shprehinë të jetosh në periodën kohore të ndarë nga e kaluara dhe ardhmja "me parmakë hermetikë"!

            Mos vallë, doktor Osleri ka dashur të thotë se nuk duhet të bëjmë kurrfarë përpjekjesh që të përgatitemi për të nesërmen? JO. Kurrsesi jo. Ai vetëm ka pohuar vazhdimisht se mënyra më e mirë për t'u përgatitur për të nesërmen është që fuqinë tonë dhe aftësitë tona t'i përqendrojmë për realizimin sa më të mirë të punëve të sotme....

            Një prej komenteve më tmerruese për mënyrën tonë të jetës, është e dhëna se gati gjysma e shtretërve në spitalet tona është e mbushur me pacientë që kanë pësuar tronditje nervore dhe psikike, pacientë të cilët i ka shkatërruar ngarkesa e tepruar e ditëve të grumbulluara të së djeshmes dhe e ditëve të së nesërmes, që të frikësojnë. Por, shumica e këtyre njerëzve do të mund të kënaqeshin me jetën, do të ishin të lumtur dhe do t'i sillnin dobi rrethit ku jetojnë, po qe se do t'i ishin përmbajtur këshillës së Uiliam Oslerit: "Jetoni me këste njëditore".

            Në këtë sekondë ju dhe unë qëndrojmë në udhëkryqin e dy përjetësimeve: të së kaluarës, që zgjatë përjetë dhe të së ardhmes që është drejtuar përpara deri në momentin e fundit të epokës. Sipas të gjitha gjasave, ne nuk mund të jetojmë njëkohësisht edhe në njërin amshim edhe në tjetrin; jo, madje as një pjesë të sekondës. Duke u përpjekur që ta arrijmë këtë, ne mund ta shkatërrojmë shëndetin tonë fizik dhe fuqinë tonë mendore. Për këtë arsye le të kënaqemi me këtë që të jetojmë në periodën unike të kohës, në të cilën ne mund të jetojmë me siguri nga ky moment deri në momentin kur shkojmë për të fjetur. "Deri në mbrëmje secili është i aftë ta bartë harrën e vet sado e rëndë që të jetë - ka thënë Hobert Luis Stivenson. Gjatë një dite secili prej nesh është i aftë ta kryejë punën e vet, madje edhe punën më të rëndë. Secili prej nesh mund të jetojë deri në perëndim të diellit me ëmbëlsi shpirtërore, me durim, me dashuri ndaj rrethit të vet dhe me zemërgjerësi. Dhe pikërisht këtu qëndron kuptimi më i thellë i jetës".

            Në të vërtetë, jeta e kërkon prej nesh vetëm këtë. Megjithatë, zonjën E. K. Shilds e pati kapluar dëshpërimi saqë, madje, ishte në prag të vetëvrasjes para se të mësohej të jetonte prej agimit deri në perëndim të diellit. Në vitin 1837 unë e humba burrin, - tregon zonja Shilds, duke rrëfyer historinë e jetës së vet. - Isha shumë e pikëlluar. Gati s'kisha mjete për të jetuar. Ia shkrova një letër ish­ punëdhënësit tim, zotit Leon Rouç, pronar i firmës "Flouç-Fauler" në Kanzas Siti dhe më pranoi përsëri në punë. Më parë unë fitoja për të jetuar duke shitur libra nëpër shkollat e fshatrave dhe qyteteve. Par dy vjetësh, kur burri u sëmur, e pata shitur automobilin. Megjithatë, më shkoi për dore që të kem aq të holla sa me këste të blija një automobil të vjetër, dhe përsëri fillova të shes libra.

            Unë mendoja se duke u gjendur përsëri në rrugë do të mund ta përballoja presionin. Por të vozisësh automobilin vetëm dhe të ushqehesh e vetmuar, dukej se ishte punë që tejkalonte fuqinë time. Në disa vende nuk pata mundësi të fitoja mjaft. Madje, edhe këstet për automobil i paguaja me vështirësi, edhe pse nuk ishin aq të mëdha.

            Në pranverën e vitit 1938 punoja afër Versaljes në shtetin Misuri. Shkollat ishin të varfra e rrugët të këqija. Isha aq e vetmuar dhe e zhgënjyer me jetën, saqë një kohë, madje, mendoja për vetëvrasje. Më dukej se ishte e pamundur të kem sukses. Për mua jeta e kishte humbur kuptimin. I frikësohesha çdo gjëje në botë. Më kaploi frika se nuk do të mund paguaja këstet për automobilin dhe qiranë për dhomën ku banoja. Frikësohesha se s'do të kisha para as për ushqim. Kisha frikë se do të sëmuresha dhe nuk do të kisha të holla as për mjekim...

            Por, një ditë, e lexova një artikull që më ndihmoi të përballoja dëshpërimin dhe më trimëroi ta vazhdoja jetën. Gjatë tërë jetës do ta falënderoj autorin e artikullit për një frazë, e cila më ka frymëzuar në luftë kundër vështirësive. Ja, kjo frazë: "Për njeriun e mençur çdo ditë lind jeta e re". E kopjova këtë frazë me makinën e shkrimit dhe e ngjita në xhamin e përparmë të automobilit tim. Kështu, duke ndenjur pranë timonit, çdo çast i shikoja këto fjalë. Doli se nuk ishte dhe aq vështirë të kujdesesh për atë si të jetosh vetëm një ditë. U mësova t'i harroj ditët mëparshme dhe të mos shqetësohesha për ditën e nesërme. Çdo ditë i flisja vetes: "Sot para meje lind një jetë e re".

            Ia dola të kapërceja frikën e vetmisë dhe frikën e skamjes. Jam e lumtur, kryesisht kam sukses e tani jam plot entuziazëm dhe e dua jetën. Tani e di se kurrë më nuk do të frikohem çfarëdo që të më pres në jetë. U çlirova nga frika e së ardhmes. Tani e di se duhet të mendoj vetëm për të sotmen dhe se "për njeriun e mençur çdo ditë lind një jetë e re".

            Një nga vetitë më tragjike të natyrës së njeriut është prirja jonë që realizimin e shpresave tona ta lëmë për të ardhmen. Ne të gjithë ëndërrojmë për ndonjë kopsht magjik përplot me trëndafila, por që ndodhet diku pas horizontit, në vend se të kënaqemi me ata trëndafila që sot rriten nën dritaret tona.

            Pse jemi budallenj të tillë, budallenj të tillë të llahtarshëm? "Sa çuditshëm e kalojmë atë pjesë të vogël të kohës, që e quajmë jeta jonë" - ka shkruar Stiven Likok.

            Pesëqind vjet para epokës së re, filozofi grek Herakliti u ka thënë nxënësve të vetë se "Çdo gjë ndryshon, përveç ligjit të ndryshimit". Poashtu ai ka thënë: "Në të njëjtin lumë nuk mund të hyni dy herë". Në çdo sekondë lumi ndryshon dhe e njëjta gjë ndodh edhe me njeriun që ka hyrë në të. Jeta paraqet në vete ndryshimin e pandërprerë. Orientimi i vetëm është dita e sotme. Përse ta prishim bukurinë e ditës së sotme, duke u përpjekur t'i zgjidhim problemet e së ardhmes, që është përplot dyshime dhe paqartësi të pafundme; të së ardhmes, të cilën, si duket, askush nuk mund ta parashikojë?

            Për këtë romakët e vjetër e kanë pasur një fjalë përkatëse. Në të vërtetë, dy fjalë: "Garpe diem": Shfrytëzo çastin. Po, shfrytëzojeni çastin dhe përpiquni që në të të gjeni kënaqësinë.

            Xhon Reskin e ka pasur në tavolinën e punës një gur të zakonshëm në të cilin ishte e gdhendur vetëm një fjalë: "SOT". Edhe pse në tavolinën time të punës nuk qëndron guri, në pasqyrën time është e ngjitur një copë letre me vargjet të cilat z. Uiliam Osler i ka mbajtur mbi tavolinën e tij të punës. Këto vargje i ka shkruar dramaturgu i njohur indian, Kalidasa:

            Pra, gjëja e parë që duhet të dini për brengosjen është: Nëse dëshironi t'i largoni brengat nga jeta juaj, veproni si z. Uiliam Osler: Të kaluarën dhe të ardhmen ndajeni me dyer të hekurta. Jetoni me këste njëditore.

            Sipas Dale Garneg-ut

            Nga revista  për ngritje shpirtërore dhe vetërealizim "MISTIKA", që mund ta gjeni nëpër kiosqet e shumta në Kosovë.