Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkencė -   KONSUMIMI I SHEQERIT

Shkruan: Suzana EHDIN 

  Shqipėroi: Lulzim GASHI

KONSUMIMI I SHEQERIT

 

     Sipas tė dhėnave shkencore pėr shėndetin dhe mjekėsin, sheqeri i rafinuar nuk do tė duhej tė ishte i ligjshėm tė pėrdoret nė ushqim - arsyet primare u ceken mė lartė! Ishin vetėm disa veēori negative pėr organizmin e njeriut. Njerėzimi duhet ta kuptojė se sheqeri ėshtė njė produkt vetėm pėr shije e kėnaqėsi e jo ushqim i domosdoshėm.

 

 

 

            Sipas statistikave tė nxjerra nga ministria e bujqėsisė nė Suedi, pėr kokė banori nė vit pėrdoren diku 43 kg sheqer, qė do tė thotė se, nė njė periudhė 10 vjeēare, kjo i bie diku gjysmė toni sheqer pėr kokė banori.

            Kjo sasi e pakontrolluar e pėrdorimit tė sheqerit ndikon drejtpėrdrejt nė shėndetin e pėrdoruesve, ku pasojat negative do tė ndihen gradualisht me kohen qė kalon.

            E vėrteta ėshtė se sheqeri ka substanca qė tė bėjnė tė jesh i varur nga ai, ngjashėm sikurse substancat e nikotinės dhe heroinės.

            Shumė studime kanė qartėsuar se sheqeri ka ndikim negative nė shėndet nė forma direkte dhe indirekte.

            Konsumimi i sheqerit ndikon nė sistemin e imunitetit, shtypje sė lart tė gjakut, si dhe nė kolesterol.

            Konsumimi i sheqerit pėrmes ushqimit ndikon qė tė reduktohet minerali i kromit nė trup e reduktimi i mineraleve si kromi ėshtė mungesa e mineralit tė parė tek diabetikėt.

            Kjo bėn qė, mineralet tjera tė nevojshme pėr organizmin tonė, tė thyhen nė strukturė e tė mungojnė, si p.sh., kalciumit dhe magneziumit, e dihet se kėto minerale janė tė rėndėsishme pėr proces-ndėrtimet tė enzimave si dhe kanė efekt riprodhues tė energjisė.

            Me njė fjalė, sheqeri redukton drejtpėrdrejt strukturėn e shumė mineraleve qė janė primare pėr funksionimin organizmit.

            Ja disa shembuj pėr vetit e dėmshme tė sheqerit qė ndikojnė drejtpėrdrejt nė Shėndetin tonė.

            Konsumimi i Sheqeri ndikon:

            -  Qė tė kemi ērregullim nė shtypjen e gjakut tė ulte apo shumė tė lartė.

            - Ndikon nė ndryshimin e strukturave tė proteinave nė organizėm, (AGE), humb fuqinė e proteinave qė tė transportojnė substanca e minerale ushqyese nė gjak.

            - E shpejton procesin e plakjes, rrudhave nė fytyrė si dhe ndikon tė kemi flokė tė zbardhura para kohės.

            - Sheqeri ndikon qė tė bėhemi hiperaktiv, probleme nė koncentrim, shqetėsim, tė ndjehemi tė irrituar e sidomos tekė fėmijėt ndikon nė ndryshim tė shpejtė tė humorit.

            - Konsumimi i sheqerit ėshtė burim i depresionit.

            - Konsumimi i sheqerit ndikon nė infektim fungal (candidiasis)

            - Konsumimi i sheqerit ndikon ne osteoperose.

            - Konsumimi i sheqerit ndikon, nė tė dėgjuar si dhe nė indet kardioviskulare tė zemrės.

            - Konsumimi i sheqerit ėshtė shkaktar i dhimbjeve tė kokės si dhe migrenės.

            - Njerėzit qė konsumojnė sheqerin mė shumė se tė tjerėt, janė tri herė mė shumė tė rrezikuar nga sėmundja e Parkinsonit.

            - Gjatė shtatzėnisė, nėnat qė konsumojnė sheqer nė doza tė pa kontrolluar, bėjnė qė tė ndikohen drejtpėrdrejt edhe foshnjat.

            - Konsumimi i sheqerit ndikon negativisht dhe drejtpėrdrejt nė dhembė, veshkė, nė demens si dhe ėshtė shkaktar nė imunitetin e dobėt te organizmit.

            - Konsumimi i sheqerit ndikon drejtpėrdrejt nė hormone si dhe nė substancat e shqisave nervore.

 

 

            Sipas tė dhėnave shkencore pėr shėndetin dhe mjekėsin, sheqeri i rafinuar nuk do tė duhej tė ishte i ligjshėm tė pėrdoret nė ushqim - arsyet primare u ceken mė lartė! Ishin vetėm disa veēori negative pėr organizmin e njeriut.

            Njerėzimi duhet ta kuptojė se sheqeri ėshtė njė produkt vetėm pėr shije e kėnaqėsi e jo ushqim i domosdoshėm.

            Paradoks se pėrdoret edhe nė produkte - medikamente mjekėsore!

            Por vetėdijesimi i shumė prodhuesve dhe akėterve ka bėrė qė nga viti 1980 sasia e sheqerit tė reduktohen nė te gjitha produktet e mundshme, sidomos nė Suedi kjo kulturė e vetėdijesimit ka ndėrruar me tė madhe.

            Qė nga viti 1880 e deri nė vitin 1980 tė dhėnat japin se nė ketė periudhė kohore konsumimi i sheqerit nė produkte tė ndryshme ēdo herė ka pas rritje, ndėrsa qė nga 1980 konsumimi i sheqerit ka pas rėnie tė dukshme pozitive.

            Sot pėr sot ka individ qė janė tė varur nga konsumimi i sheqerit, pėrmes pijeve, ushqimit , ēokollatave etj.

            Gjithashtu, edhe duhanpirėsit duhet ta din se nė duhan gjenden rektive glykosyleringsprodukter qė shpejt ndikojnė nė proteinat e organizmit duke formuar njė kompleks te AGE-s.

            Duhanpirėsit qė konsumojnė sasi tė tepruar tė sheqerit, janė rrezikues me realė nė dėmtimin e shėndetit.

 

 

            Pjesė nga libri i shkrimtares Suedeze, Suzana Ehdin  "Sheroje Vetėveten"