Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Lulzim GASHI

  MASHTRIMI ËSHTË ÇELËSI I MBIJETESËS APO EDHE INSULIN-A E ZBUKURIMIT...!

            Gjatë jetës së përditshme kur ne bisedojmë, çdo fjalë, si e bukur apo e hidhur të jetë, e ka qëllim mashtrimin! Me fjalë të bukura përpiqemi që të mashtrojmë një dhimbje të dikujt tjetër. Me një fjalë te bukur mundohemi ta qetësojmë një frikacak. Me fjalë të bukura mundohemi që ta arrijmë një qëllim, si në shkollë, në punë, në rrugë apo në mjediset, kudo që jemi e komunikojmë!

            Gjithçka që janë të panjohur derisa nuk i shohim, janë abstrakte dhe të pavërteta! Andaj, kur flasim për to, mund të jenë të bukura, varësisht se sa i zbukurojmë, dhe e kundërta: mund të jenë të këqija, varësisht se sa i shtrembërojmë apo i ekzagjerojmë! Ja vetëm një shembull sa për hyrje: Këtë koncept të manipulimit e luajnë fetë! Secila fe flet për gjëra abstrakte, hyjnore e shpirtërore që përmes stilizimeve, përmes frazave ekzagjeruese mundohen të na i ofrojnë më afër si të (pa) vërteta. Ta marrim një shembull konkret. Kur ne ju besojmë predikuesve të fesë, të cilët në njërën anë e lartësojnë Zotin, kurse në tjetrën anë e djallëzojnë djallin, e gjithmonë këto i predikojnë tek hallexhinjtë, duke iu futur frikën gjoja se: po nuk ju besove, kinse Bijve të Zotit, hallexhinjtë dhe të gjithë ata me mendime ndryshe nga predikuesit, i takojnë vetëm djallit e assesi Zotit!

            Shpeshherë kemi dëgjuar predikuesit e feve që thonë: Unë jam krijesë e Zotit dhe se Zoti më ka krijuar mua, kurse tjetri që mendon ndryshe, është krijesë e djallit!”. Çudi! Po mirë! Çka jua merr mendja? A do të krijonte Zoti predikues të tillë që përmes frikës t’i bëjnë hallexhinjtë që ta adhurojnë Zotin? Jo dhe Jo! Zoti nuk do të krijonte kokëboshë të tillë që flasin për gjëra abstrakte dhe për gjëra të panjohura. Zoti nuk do të krijonte primitivë të tillë që mundohen duke i laramanizuar gjërat ta lartësojnë Zotin! Jo, sepse Zoti kur i ka krijuar krijesat në tokë (në këtë rast fjalën e kam tek raca njerëzore), i ka krijuar pa rroba, lakuriq! Kurse me kalimin e kohës ne shohim se disa predikues të feve gjatë rrugës kanë veshur lloj-lloj rrobash, me e pa ngjyra, derisa kane vëne edhe kësula apo tërlikë mbi kokë që të tjerët mos ta marrin vesh, që të tjerët mos ta kuptojnë se ende janë kokë lakuriq, ende janë kokëboshë! Kuptohet disa i veshin edhe pa vetëdije por për një qellim si mundësi që ta pasurojnë harmonin shpirtërore duke e kombinuar me atë materiale.

            Pse titullin e shkrimit e kam quajtur MASHTRIM?! Tani, gradualisht me disa shembuj praktik dhe faktik, do të mundohem që tutje të ju ofroj Juve, të nderuar lexues, më afër kuptimit se: gjithçka që lëviz në këtë botë, frymon mbi këtë tokë që krijohet e zhvillohet, është mashtrim, dhe falë mashtrimit mbijetojmë ne si dhe kafshët e gjallesat tjera!

            Shembull:

            Gjatë jetës së përditshme kur ne bisedojmë, çdo fjalë, si e bukur apo e hidhur të jetë, e ka qëllim mashtrimin! Me fjalë të bukura përpiqemi që të mashtrojmë një dhimbje të dikujt tjetër. Me një fjalë te bukur mundohemi ta qetësojmë një frikacak. Me fjalë të bukura mundohemi që ta arrijmë një qëllim, si në shkollë, në punë, në rrugë apo në mjediset, kudo që jemi e komunikojmë! Edhe predikuesit e feve, si hoxhallarët, mundohen që me fjalë të larmishme para varrezave të pranishmit t'i ushqejnë me fjalë abstrakte, me gjëra të padukshme shpirtërore, sepse dhimbja është shpirtërore, por hoxha i mençur arrin që me fjalë sa më të qëndisura t'i qetësojë të pranishmit, kurse ai që ekzagjeron i bën të qajë ende më shumë! Pra mashtrimi në disa raste ka dhe rolë qetësues!

            Gjatë jetës së përditshme, kur sëmuremi, marrim medikamente. Çdoherë me qëllim për ta mashtrua sëmundjen! Gjatë jetës së përditshme, çdo herë kur punojmë, mashtrohemi për të ardhur deri te qëllimi. Gjatë jetës së përditshme, kur garojmë apo luajmë lojëra të ndryshme, pa mashtruar dot s’arrijmë deri te caku! Gjatë jetës së përditshme, sa herë që ushqehemi, mashtrojmë organizmin tonë, Ja një shembull: ushqimi, gjella, buka, etj., po nuk patën kripë, nuk i fusim dot në gojë! Ndodhë që mishin (po e marr shembull mishin sepse jemi racë „primitive” që e konsumojmë), ndoshta nuk është i pjekur, dhe ashtu e dimë që lukthin dhe shqisat tona nuk mund t’i mashtrojmë, por në momentin që i hedhim krip apo zarzavate tjera duke e mbështjell (kamuflua) me shije, atëherë, lëre që do e konsumojmë, por edhe pas ngrënies, ndodhë që edhe gishtat t’i lëpijmë!

            Mashtrimi zanafillën e ka që nga lindja! Në momentin e lindjes së foshnjës, fëmija i porsaardhur në jetë, fillon të qajë! Atëherë, aty fillon mashtrimi i parë!

            Mashtrimi është art dhe arti është mashtrim! Nëna përmes zërit, përmes ushqimit apo përmes ngrohtësisë, duke e marrë foshnjën ne gjoks, e mashtron derisa ta qetësojë. Ne i kemi parë nënat qe duke i përkundur foshnjat ndoshta edhe me orë, përpiqen që foshnjat t'i vënë në gjumë. Ky mashtrim nga prindërit vazhdon tutje duke i përcjell  fëmijë për disa vite me radhë sidomos, kur fëmijët ende janë të pasigurt, ende janë ne varësi të prindërit, dhe prindërit shfrytëzojnë atë mëvetësi te trashëguar duke e përcjellë dhe mbjell si farë mashtrimin te fëmijët e tyre.

            Për t'i vënë fëmijët në gjumë, ju tregohen përralla abstrakte derisa ndodhë që të përdoren shembuj absurdë qe ndikojnë drejtpërdrejtë në psikologjinë e fëmijëve. Shembull: Nga pamundësia që t'i vënë fëmijët ne gjumë atëherë, ndodhë që, shpeshherë, të ju thuhet fëmijëve: Flini se ju vdes nëna, ky apo ajo! Flini se ju hanë bubat, ju merr djalli, etj. etj. Pra, mashtrimi është një fenomen ku me vetëdije që qëllimi të ketë një kompromis finalë, infekton potencialin e të qënurit realë dhe logjikë, mbillet, trashëgohet gjeneratë pas gjenerate dhe mbetet një lloj diabeti i përhershëm në shoqëri!

            Gjatë jetës, për t’u dukur sa më të bukur, mundohemi që vetveten ta mashtrojmë, duke përdorur lloj-lloj produktesh që fytyrës t’i bëjmë kamuflazh për t’u dukur më të bukur! E njëjta vlen edhe për veshmbathjen! Mundohemi që përmes veshjes dhe përzgjedhjes së ngjyrave, të dukemi sa më bukur, sa më elegantë dhe ekstravagantë! Gjatë jetës, edhe vetë organizmi ynë na mashtron, dhe mund të ketë dhjetëra e dhjetëra arsye pse?! Sepse na humb të dëgjuarit, sepse na humb shikimi?! Është gjumi, është ushqimi, është ambienti jo i qetë ku jetojmë e veprojmë. Është gjendja mendore e shpirtërore apo është naiviteti ynë që joshemi pas gjërave sekondare, derisa gjërat esenciale apo primare, harrojmë t’i konsumojmë!

            Pra, njashtu sikur edhe kafshët që për të mbijetuar e mashtrojnë prenë e tyre, ashtu edhe ne, edhe atëherë kur nuk dëgjojmë mirë, kur na humb të shikim, përdorim syze që ta mashtrojmë vetveten, por e kundërta me kafshët ne jemi vetë gjahu! Gjatë jetës mashtrojmë vetveten edhe kur bie shi - përdorim ombrella që të mos lagemi, por në realitet mbi 70% trupi ynë është ujë dhe harrojmë këtë ndjesi!

            Gjatë jetës mashtrohemi nga këngëtarët të cilët kanë zë më të bukur, tekste e melodi më të bukura t’i uzurpojnë ndjenjat shpirtërore. Këngëtarët kështu arrijnë që ta hipnotizojnë masën sa që ndodhë që disa të dehen, disa të hedhin djersën e tepërt dhe lekun sikur te ishte tërshërë në arë. Disa fillojnë të thyejnë gota e gjësende. Me një fjalë, një mashtrim total komik!

            Në jetën e përditshme dëgjojmë muzikë dhe tingujt e ndryshëm, qoftë nga instrumentet frymore apo edhe nga ato orientale, për të qenë më joshës për shqisat e të dëgjuarit dhe shqisat nervore, ato duhet që patjetër të jenë në harmoni. Atëherë mashtrimi është i barabartë me talentin! Mund të quhet si talent i instrumentistit që arrin me mjeshtri apo me mashtrim, respektivisht me kompozim tingujsh në një linjë harmonie me shqisat e të dëgjuarit. Pra, mashtrimi është i barabartë me talentin! Kur notojmë mbi valët e detit, gjithashtu jemi të prirë doemos që të mashtrojmë! Dhe, falë mashtrimit apo talentit të mashtrimit, arrijmë ta sfidojmë edhe detin! Edhe bukëpjekësi, e ngjesh brumin e bukëve duke i dhënë formë e shije! Në momentin që bukës i mungon shija, ajo nuk hahet, andaj shqisat e shijes dhe tretjes, së pari duhet të mashtrohen e kjo bëhet vetëm duke i hedhë krip. Edhe pilotët duke i mashtruar rrymat e ajrit, arrijnë që të sfidojnë hapësirën ajrore, që fluturimet të jetë më komod! Pra, ka iks e iks shembujsh të përditshmërisë që dëshmojnë se çelësi i çdo suksesi është mashtrimi! Edhe atëherë kur kundërforcat janë te barabarta në një ekuilibër, apo arrijnë një pikë qetësie, është si rezultat i vlerave të masave apo vëllimit të barabartë që i nënshtrohen mashtrimit! Një shembull! A mund ta sfidojmë natyrën me forcë?! Mendoj se jo! Por mundësia e vetme që t’i rezistojmë është talenti i mashtrimit! Me veshmbathje, duke i vjedhur natyrës burimin e energjisë, si drunjtë, atëherë ne atë energji e shndërrojmë në zjarr, dhe dihet që zjarrin e përdorim për ngrohje por edhe për të shkrirë hekur apo çelik.

            Ne i marrim natyrës burimet e ujit nga nëntoka, mineralet e ndryshme, etj., dhe ato falë mashtrimit, duke i përvetësuar për nevojat tona jetike. Pra, ne e sfidojmë edhe natyrën falë mashtrimit! Falë talentit të mashtrimit edhe lumenjve dhe liqeneve ua ndërrojmë kahen. Falë talentit të mashtrimit shfrytëzojmë edhe llavën e vullkaneve ku e sfidojmë natyrën aq thellë, sa që nga ajo thellësi arrijmë t’i nxjerrim edhe gurët më të çmueshëm që në bërthamë e vet,  sekreti      ka toka, pra të nxjerrim diamantet nga llava! Po të mos ishte aftësia dhe talenti i mashtrimit si sfidë elementare për të realizuar qëllimet e mundshme, nuk besoj se do të arrihen të gjitha qëllimet, sepse edhe e drejta nuk arrihet pa e pasur si bazë dhe si brumë mashtrimin! Sepse edhe e drejta në vetvete e ka mashtrimin si instrument për t’i mbajtur e joshur për rrethet e afërta. Madje, kjo vlen për të gjithë ata që i besojnë të drejtës apo qëllimit!

            Thuhet sipas ligjeve dhe te drejtave dhe konventave ndërkombëtare se të gjithë i kanë të drejtat e barabarta! Aq sa është realitet aq është edhe mashtrim!

            Jemi dëshmitarë që këtë prestigj të hedhur në letër nuk e gëzojnë mbi 90% të popullatës së botës! Janë individët, janë shoqata sekrete duke filluar qe nga Illuminati e deri tek ato qe pasojnë haptas në një vertikale deri tek rendi kushtetues në administrata lokale, ku mashtrimi përdoret si vegël legjitime për të krijuar varësi të domosdoshme që individi apo shoqëria të jetë si dele e plagosur!

            Thuhet se dijetarët të cilët tregojnë histori janë historian! A nuk është një e pavërtetë kjo?! Një mashtrim ‘’delesh’’! Historinë mund ta tregojë secili që është pjesë e sajë dhe kjo ndoshta mund të përpunohet nga ‘’dijetarët’’ për tu shtrembëruar dhe servuar, varësisht se ku e lejon tregu i fuqisë politike! Historia si shkencë shoqërore e cila studion të kaluarën e shoqërisë njerëzore gjatë evolucionit mijëravjeçar të njerëzimit është shkruar e rishkruar është mitizuar e është mohuar! ‘’Falë’’ dijetarëve, historitë gjatë evolucionit ngjajnë në akullnaja stinësh, ku e vërteta mësohet,  servohet e trashëgohet gjeneratë pas gjenerate dhe gëlltitet falë ‘’dijetarëve’’ apo ma mirë do ti quaja ‘’Dijetart’’ si : Protezat e manipulimit...!

            Nganjëherë edhe pse nuk duam, naiviteti ynë del në sipërfaqe! Shpeshherë dëgjojmë duke thënë se vetëm ’’NE’’ jemi ata qe mund ta sfidojmë kohën! Por mashtrohemi sepse ne sfidojmë vetëm vetveten, koha mbetet ajo që është ndërsa ne i eksponohemi kohës përderisa në fund arrimi të mplakemi dhe harrojmë ta kuptojmë se vdekja është pronari i yni!

            Po ashtu, nganjëherë (më mirë të thuhet shpeshherë) i eksponohemi kohës vetvetiu duke thënë: T'ja lajmi kohës! Është koha që të gjitha i qet në shesh! Është koha që shëron etj. etj.! Atëherë ku qëndron këtu e vërteta?! Është koha apo jemi që eksplorojmë vetën duke u joshur me mendime verbale ku burimi i së vërtetës kamuflohet nën shijen e vetëmashtrimit irracionalë!

            Shpeshherë në jetën e përditshme dëgjojmë shprehjen: Mendimi pozitiv! Po mirë, si ta shpjegojmë se çfarë është mendimi pozitiv?! Thjeshtë ta ilustrojmë me një shembull: Mendimi pozitivë ngjanë në një lodër fëmijësh!           

            Në shumë raste kurë fëmijët  grinden apo qajnë, me apo pa qëllim, atëherë në funksion, shpeshherë, hyjnë lodrat! Duke ju ofruae lodrat që ngjajnë në shpezë, shtazë zvarranik, gjitar e gjësende të llojllojshme të dekoruara me kolore ngjyrash të ndryshme arrijmë deri tek qellim-pajtimi i fëmijëve! Lodrat mund të jenë figura të kafshëve  shtëpiake apo edhe të egra! E dimë se ujku, arusha, dhelpra, gjarpri, luani, krokodili, iriqi etj., janë të rrezikshëm, disa edhe helmues, por janë në zanafillën e jetës së fëmijëve me vetëdije institucional ku në front janë edhe pedagogët e mësimdhënësit si resurs kryesor për t'i edukuar fëmijët drejtë! Mirëpo ndodhë e kundërta, deponohet mashtrimi! Kafshët e egra, mishngrënëse e helmuese eksponohen tek fëmijët që në moshë të re, që në moshën e zhvillimit të tyre si kafshë më të dashura dhe ndodhë që fëmijët as nuk bien në gjumë pasur ato afër shtratit apo në hapësirën e dhomave te gjumit ! Dhe realiteti qëndron tek sekreti i mashtrimit! Pra zbukurimi, ekzagjerimi i sendeve që nuk i përkasin realitetit, por eksponohen për një qellim, edhe pse mashtrimi hyn në funksion shpeshherë, me apo pa vetëdije, me apo pa qellim, është i ngjashëm me mendimin pozitiv!

            Kotë se koti nuk e kam thënë qe në fillim të titullit se:

            MASHTRIMI ËSHTË ÇELËSI I MBIJETESËS APO EDHE INSULINA E ZBUKURIMIT!

            Mashtrimi është:

            Inteligjencë

            Dinakëri

            Abuzim

            Përfitim

            Forcë

            Energji

            Entuziazëm

            Zbukurim etj. etj...

            Ne shqiptarët, si zakonisht, kur jemi të uritur, derisa të pjekët pitja (si shembull e mora piten)!, marrim dy-tri kafshatë bukë dhe ndodhë që dikush afër të na sugjeroj që të mos ngutemi me ngrënë derisa të pjekët pitja.

            Përgjigjja e par që e marrim nga Ai apo Ajo është: Jam aq i uritur sa po i ha dy-tri kafshatë me-ja prishë bukës! Që do të thotë se po i merr dy-tri kafshatë sa për ta mashtruar urinë! Me dy-tri kafshatë assesi nuk ja prish urisë, por përkundër veç e rregullon urinë! Pra këtu kemi një mashtrim!

            Gjatë jetës ndodhë që ndonjëherë te sëmuremi, ! E bëjmë një vizitë te mjeku dhe ai na rekomandon që për disa ditë te përdorim medicinë dhe të pushojmë - larg nga puna e larg nga stresi!

            Kam hasë shpeshherë në individ të tillë që, siç thuhet në popull, ’’thiut për bishti me ja ngjitë n’laver e gjun’’. Por, pasi që mjeku e ka sugjerua qe të mos prekë punë me dorë (edhe pse individët e tillë duken të shëndetshëm) përsëri, nga mosbesimi që janë shëndoshë e mirë, së kanë guxim ta pranojnë këtë realitet, atëherë nuk funksionojnë dhe vazhdojnë të ndihen të sëmurë përderisa mjeku ta thotë fjalën e fundit!

            Pas kontrollit mjekësor, kur mjeku e konstaton me një fjalë se je ’’shëndoshë si molla", merr veten!

            Mosbesimi në vetvete është një dozë narkoze e nëndijes që paralizon vetëdijen duke arrit që njeriu të mos ketë guxim ta njohë dhe të mos funksionojë me vetën!

            Këtë shembull e ilustrova nga iks shembujt të tjerë qe dëshmojnë se mashtrimi është çdo herë alfa dhe omega që frekuenton përformancën e vetëdijes apo nenëdijes sonë.

            Gjallesë, për të mbijetuar në momentet kur ndjehen të rrezikuara, përdorin forma të ndryshme të mashtrimit-kamuflazhit për vetëmbrojtje. Disa duke ndërruar formë, ngjyrë duke u hedhur në sulm, disa zgjedhin qetësin, apo shtiren si te ngordhura, disa përdorin edhe zërin, ku me tinguj të ndryshëm, mundohen që të mashtrojnë grabitqarët që të mos bëhen pre e tyre.

            Dita-ditës me përsosmërinë e teknologjisë është bërë e mundur që të shohim në thellësitë e detit gjallesa të ndryshme të cilat, edhe pse nuk i ekspozohen dritës, kanë arritur që të mbijetojnë falë transformimit dhe përshtatjes së ambientit nënujorë. Po ashtu sipas studiuesve të botanikës dhe zoologjisë, kemi pa se disa shpezë, shtazë e gjitar të ndryshëm, deri në zvarranikë, kanë aftësi inteligjente saqë deri vonë kanë qenë të paimagjinuara për njeriun! Si për shembull: sorra e zezë, ka një koeficient aq të lart të inteligjencës saqë, paramendojeni, përderisa është në ajër duke fluturua me zërin e sajë karakteristik që e ka (është një zë universal), në momentin kur ajo këndon, të gjithë zogjtë e porsaçelur të shpezëve tjera, posa ta dëgjojnë zërin e saj mendojnë se është zëri i nënës së tyre dhe fillojnë edha ata të këndojnë, apo thënë ma mirë të cicërojnë duke dhënë sinjale se ku gjinden. Dhe kjo ju kushton me jetë, sepse sorra me zërin e sajë arrin të komunikojë me zogjtë e shpezëve të tjera dhe të zbuloj folenë e  tyre !

            Ngjashëm, si të gjallesat, mashtrimin e gjejmë edhe te bimët! Shumë lloj bimësh përpos që i përshtaten ciklit të ditës dhe natës, ato ndërrojnë ngjyrë, formë apo lirojnë aromë që të mashtrojnë grabitqarët, insekte e mikrobe të ndryshme.

            Shpeshherë, në vende të thata ku të reshurat atmosferike janë të pakta, hasim në drunj të cilët ju kanë përshtatë thatësisë totale dhe procesin e fotosintezës e kryejnë vetëm përmes masave të ajrit njëkohësisht duke i shfrytëzuar këto dhe si ushqim. Po ashtu këtë proces arrijnë ta fusin në funksion falë ndryshimit të ditës dhe natës pa ndikuar shumë periudhat apo stinët e vitit.