Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

 Shqipëroi: Valdet FETAHU 

SOKRATI EDHE PAS 25 SHEKUJSH PRAPË DO TË HELMOHEJ (3)

Kapitulli i nëntëmbëdhjetë i ligjërimeve të filozofit të madh Indian, OSHO (marr nga libri “Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapë do të helmohej”, që është në përkthim e sipër nga V. Fetahu), që u mbajt në Greqi prej datës 19/02/86 deri më 15/04/86

            Pyetja e shtatë

            Edhe eksperimenti juaj paqësor në Oregon ka qenë i shkatërruar nga pushteti amerikan. Shumë njerëz që e panë këtë ngjarje dyshuan në mundësinë që një njeri i ri dhe një mjedis për t’u rritur mund të krijohet. Mund të komentoni ju lutem?

            Unë mund ta kuptoj dyshimin e tyre - por unë nuk jam pesimist. Komuna ime paqësore në Amerikë ka qenë e shkatërruar nga forcat e shëmtuara fashiste të qeverisë amerikane. Kjo nuk do të thotë se përfundimisht paqja, dashuria dhe liria do të jenë të mundura. Ajo ishte vetëm një betejë e humbur. Por beteja e humbur s’do të thotë se lufta ka përfunduar. Në fakt ajo ishte fillimi i luftës.

            Sulmi në komunën paqësore në Amerikë ka dëshmuar diçka: se qeveria amerikane ka frikë nga paqja, ka frikë nga njerëzit e qetë, ka frikë nga njerëzit e lumtur. Ata kanë dëshmuar një gjë absolutisht: se një komunë e vogël mund të bëj pushtetin më të madh në historinë e njerëzimit në mënyrë të frikshme.

            Ajo nuk ka qenë një humbje, por ka qenë një fitore. Shkatërrimi i komunës nuk ka rëndësi, sepse komuna ime nuk përbëhet nga shtëpitë dhe rrugët; komunën time e përbëjnë njerëzit e vetëdijshëm.

            Dhe kjo ishte mirë që komuna në Amerikë u shkatërrua nga Amerika. Pesë mijë meditant u shpërndanë nëpër gjithë botën. Ata e dinë se si komuna është krijuar, hap pas hapi - dhe mijëra komuna mund të zhvillohen në mbarë botën, ato janë në zhvillim.

            Qindra qendra të reja janë hapur sepse njerëzit të cilët kanë jetuar në një komunë, të cilët kanë shijuar kënaqësinë e komunës, nuk mund të jetojnë në mjerimin e shoqërisë. Ata ndjehen plotësisht të çakorduar kështu që ata kanë për të krijuar grupet e tyre të vogla të cilat do të fillojnë të bëhen të mëdha e më të mëdha.

            Nëse ju shikoni me sytë e mi, atëherë unë nuk e shoh se shkatërrimi i komunës në Amerikë ka qenë një humbje. Amerika ka kryer vetëvrasje, e ka tradhtuar frika e vet, është hapur dhe e ka ekspozuar veten. Në qoftë se ne kemi mijëra komuna nëpër botë, Amerika dhe Bashkimi Sovjetik, dhe vende të cilët janë duke menduar për armët shumë të fuqishme shkatërruese, janë të detyruara që të ndjehen të pafuqishme. Njerëzit e komunës janë përhapur kudo dhe ata janë duke hapur vende të reja.

            Ata janë të detyruar të ndjehen të pafuqishëm.

            Unë i kam bërë të lirë.

            Së pari, Amerika ishte  e interesuar të më përzë; tash ata janë të shqetësuar që lëvizjet e mia duhet të ndalen. Unë nuk ishte duke lëvizur, unë isha thjesht duke jetuar në shkretëtirë atje. Ata më detyruan të lëvizi dhe tash ata janë bërë të vetëdijshëm se kjo lëvizje e imja është më e rrezikshme. Së paku unë isha i mbyllur në një vend të vogël që ishte shumë larg nga ndonjë fqinj. Qyteti më i afërt ishte njëzet kilometra larg, dhe ne kishim 126 kilometra katrore rreth nesh të shkretëtirës së pastër, malet dhe pemë dëllinjë. Ne ishim duke jetuar atje absolutisht vetëm, të izoluar nga bota.

            Ata ishin të shqetësuar panevojshëm, dhe tash ata janë penduar për këtë, sepse njerëzit e mi janë shpërndarë në të gjithë botën. Me ta, mesazhi ka shkuar në të gjithë botën dhe Amerika iu ka ekspozuar këtij veprimi të shëmtuar.

            Ata nuk kanë qenë në gjendje madje as ta mbrojnë veprimin e tyre. Unë i kam sulmuar ata vazhdimisht por asnjë përgjigje e vetme nuk ka ardhur prej tyre.

            Sulmet e mia janë raportuar në të gjithë botën, nëpërmjet të gjitha mjeteve të informimit, por Ronald Reagan duket se i ka humbur plotësisht nervat e tij. Unë jam i gatshëm për një diskutim publik me të, për t’i thënë se krejt çka  ai bënte ishte absolutisht antikushtetuese, e paligjshme dhe kriminale. Dhe ai e detyroi atë për t’u bërë - për shkak se kudo që isha autoritetet thoshin se ajo ishte nga lart: “Ne nuk mund të bëjmë asgjë tjetër.”

            Tash ai është duke menduar se do të kishte qenë më mirë të mos e kishte prekur komunën time, që të ketë lënë atë rehat. Tani pesë mijë njerëz janë nëpër gjithë botën dhe unë do të jem vazhdimisht në lëvizje nëpër botë, tani e tërë bota është komuna ime.

            Dhe sa kohë ai mund të më pengojë për të hyrë në Amerikë? Populli amerikan është me mua. Unë kurrë nuk kanë hasur në një person të vetëm në tërë Amerikën që nuk ishte me mua, vetëm duke e parë se e tëra ishte një gjë absolutisht e shëmtuar, çnjerëzore. Sa kohë ai do të më pengojë mua? Gjykata ka vendosur vetëm për pesë vjet ... dhe pesë vjet do të kalojnë shpejt.

            Unë do të kthehem në Amerikë me një komunë më të madhe. Dhe këtë herë komuna nuk do të jetë në ndonjë shkretëtirë, ajo do të jetë saktësisht në Uashington.

            Pyetja e tetë

            Gratë në Itali kontestojnë faktin që ju, një burrë, që është duke iu dhënë atyre një pozitë të barabartë në botë, në vend se vetë gratë të marrin atë që është e drejtë e tyre. A mund të komentoni këtë ju lutem?

            Burri i ka robëruar gratë, dhe ishte përgjegjësi e burrave t’i jap atyre liri, t'i jap atyre dinjitet dhe barazi. Unë nuk kam provuar vetëm në çdo mënyrë të mundshme t’i bëj ato të barabarta, por diçka më shumë – sepse ato kanë nevojë për një kompensim. Për shekuj, burri i ka shfrytëzuar ato; kështu që në komunën time unë i kam vënë vetëm gratë në krye të çdo departamenti. Nuk duhet atyre dhënë barazi vetëm për disa vjet, atyre duhet dhënë diçka më tepër se barazi vetëm për të mbajtur ekuilibrin.

            Ato kanë vuajtur aq gjatë, dhe mendimi im është se nëse gratë e marrinë atë nga burrat nuk do  të jetë një situatë e mirë. Nëse ato luftojnë për atë dhe e marrin, atëherë burrat dhe gratë gjithmonë do të mbesin në armiqësi, dhe kjo është ajo që i ka ndodhur lëvizjes për çlirimin e grave. Kjo lëvizje është duke krijuar një lloj antagonizmi, ajo është reaksionare. Krejt çka burri iu ka bërë atyre ato do të dëshironin t’ia bëjnë burrit, që do të jetë përsëri një situatë e shëmtuar. A do të mund të dalim ndonjëherë nga kjo situatë e shëmtuar?

            Tash lëvizja për çlirimin e grave është kthyer në lesbianizëm, tamam në atë mënyrë që ato të mos ta duan mashkullin. Ato e urrejnë mashkullin. Kjo nuk është një situatë në të cilën njerëzimi mund të rritet. Lesbianizmi nuk do t’i kënaq gratë, as nuk është duke shkuar për t’i dhënë atyre barazi. Ato janë duke u përpjekur në çdo mënyrë, duke harruar krejtësisht se barazia nuk do të thotë ngjashmëri.

            Nëse burrat pinë cigare atëherë edhe gratë pinë. Për shekuj me radhë ishte sjellje e hijshme që gratë të mos pinë cigare, sepse kjo është marrëzi – ajo nuk ka pas asnjë arsye të qëndroj pas kësaj. Pasi që burrat po përdorin llojin e caktuar të veshjes, edhe femrat duhet të përdorin ato edhe pse ato nuk mund t’i bëjnë ato të duken të bukura. Ndoshta ato do të dëshironin t’i injektojnë disa hormone në mënyrë që atyre të mund t’iu rritet mjekra dhe mustaqet vetëm për të qenë të ngjashme me meshkujt.

            Përpjeka ime është që mashkulli duhet t’i jap gruas vendin e saj, me respekt, dhe kërkim faljeje. Ajo është e barabartë, por ajo nuk është e ngjashme. Ajo është e ndryshme dhe duhet të mbetet e ndryshme, dallimi i saj është bukuria e saj – dhe dallimi në mes mashkullit dhe femrës është joshja e tyre.

            Është detyrë e burrit ta sjellë gruan në status të njëjtë siç është ai, sepse ai është përgjegjës për uljen e dinjitetit të gruas. Nuk ka nevojë për lëvizjen e çlirimit të grave; vetëm një inteligjencë e vogël nga ana e burrit dhe gratë mund të jenë të barabarta pa kurrfarë konflikti dhe pa kurrfarë antagonizmi, pa kurrfarë ndjenjash të këqija.

            Në të kundërtën, burri duke ia kthyer mbrapa të gjitha që i përkasin asaj, me kërkim falje për sjelljet e këqija të të parëve – për të cilat ai nuk është përgjegjës, por natyrisht se ai është përfaqësues i të gjithë atyre njerëzve – do të krijojë një urë. Dhe një urë dashurie do të krijojë më shumë miqësi.

            Unë do të doja që burrat dhe gratë të jenë të ndryshëm, të barabartë, dhe tashmë në dashuri dhe miqësi jashtëzakonisht të thellë.

            Pyetja e nëntë

            Paraja konsiderohet një nga shpikjet më të mëdha për çlirimin e njeriut, dhe si mjet ajo ka një funksion të mirë. A nuk mendoni se eliminimi i përdorimit të parasë do të na çoj në një tjetër botës barbare? Çfarë në vizionet e juaja mund të jetë zëvendësuese e parave në këtë botë të madhe?

            Paraja është padyshim një nga shpikjet më të mëdha të njeriut, dhe kjo ka ndihmuar jashtëzakonisht në të kaluarën. Por në të është edhe një anë negative: paraja ka krijuar varfërinë dhe pasurinë, klasat dhe luftën e klasave; paraja ka krijuar kapitalizëm, paraja ka krijuar komunizëm. Paraja ka ndihmuar në shumë mënyra në shkëmbimin e gjërave - si një mjet i këmbimit - por tash funksioni i saj mund të merret me mjete më të mira të cilat mund të mënjanojnë negativen nga ana e saj.

            Për shembull, në perspektivën time, në vend të parave si monedhë çdo shoqëri duhet të bëhet një komunë. Ne mund të bëjmë një limit, pesë mijë apo dhjetë mijë… Nëse qyteti është më i madh atëherë ai mund të ketë dy komuna, tri komuna. Por në vend të një familjeje, një komune merr përsipër kujdesin. Komuna kujdeset për fëmijët, komuna i plotëson nevojat e njerëzve, dhe njerëzit nuk kanë nevojë të përdorin para. Çfarëdo që iu nevojitet, komunat i plotëson nevojat e tyre.

            Paraja mund të përdoret në mes të komunave si një mjet këmbimi, por jo midis individëve. Kjo do të shkatërrojë dallimin në mes të varfërve dhe të pasurve. Dhe në vend të monedhës… që është diçka e shëmtuar sepse shkon dhe lëvizë përmes aq shumë duarve, shumica e njerëzve do të sëmuren nga infeksionet duke i prekë ato. Ndoshta kjo është një prej shkaqeve që aq shumë infeksione përhapen nëpër botë.

            Në vend të monedhës çdo komunë duhet të përdorë kartat e kreditit, dhe ato do të përdoren në mes të komunave. Kompjuter mund të menaxhojë të gjitha llogaritë përkryeshëm mirë - kështu që asgjë nuk ka për t’u këmbyer me të vërtetë, kompjuteri mund t’i mbajë llogaritë.

            E përbrenda komunës nuk ka nevojë për para apo për ndonjë kartë krediti; krejt çka ju nevojitet komuna do t’ju furnizojë. Aty do të ketë nevoja të ndryshme – nuk ka të keqe asgjë në këtë, të gjithë janë njerëz tanë - dhe nëse dikush ka nevojë për cigare ai merr cigare, nëse dikush ka nevojë për birrë ai merr birrë. Natyrisht askush nuk merr ndonjë gjë që është e dëmshme për atë apo për shoqërinë. Dhe komuna ka një kuzhinë, për pesë mijë njerëz që kishin një kuzhinë e cila ishte e drejtuar nga pesëmbëdhjetë njerëz.

            Tash absolutisht është joekonomike dhe absurde që mijëra gra janë të inkuadruara në kuzhinë; e tërë jeta e tyre është asgjë përpos kuzhinë dhe fëmijë. Nëse ato bëhen grindavece kjo është absolutisht e arsyeshme; vetëm njëherë të provoni për njëzet e katër orë të bëni punën e tyre, dhe ju do të bëni vetëvrasje, ose do ta digjni gjithë shtëpinë dhe do të përfundoni me të.

            Kuzhina nuk është shaka dhe fëmijët janë djaj të vërtetë. Gjithë ditën ata flenë e mandej gjithë natën rrinë zgjuar. Kjo më duhet, ajo më duhet, kur duhet ata të shkojnë në banjo… Ata janë gjeni shumë kreativ. Mijëra gra, pothuajse gjysma e njerëzimit… kjo është një humbje e madhe. Vetëm një komunë mund të shpëtojë ata. Dhe nuk ka nevojë që kuzhinën e komunës patjetër ta marrin nën kujdes vetëm gratë; ajo duhet të merret nën kujdes nga kushdo që është kuzhinier i mirë – dhe është treguar se burrat janë kuzhinier më të mirë, jo gratë.

            Pesë mijë e dhjetë mijë njerëz të hanë së bashku, disa duke luajtur në kitarë, disa duke vallëzuar, disa duke kënduar… atëherë jeta duket e vlefshme për t’u jetuar. Dhe një komunë mund të ofrojë mjekë për të kontrolluar ushqimin se a është higjienik apo jo, ata mund të shohin se a janë njerëzit duke u ushqyer me mbeturina. Kjo është ajo që po ndodhë në mbarë botën: vetëm hapjani dikujt kafkën dhe do të gjeni të gjitha llojet e mbeturinave brenda – akullore, shpageta…

            Një kuzhinë komunale është e nevojshme, dhe çdo gjë duhet të jetë komunale. Njerëzit punojnë për veten e tyre. Krejt çka komunën e tyre nuk mund të prodhojë ata të blejnë nga një tjetër komune, çfarëdo shtesë që ata prodhojnë ata këmbejnë me një tjetër komune - kështu që nuk ka nevojë për askënd që të jetë i dobët, nuk ka nevojë për askënd që të jetoj në skamje.

            Paraja e ka humbur vlerën e saj, ajo nuk është më e nevojshme. Ajo ka bërë diçka të mirë, por ajo ka bërë edhe diçka shumë të keqe.

            Pyetja e dhjetë

            Një fëmijë gjithmonë do të jetë i pafuqishëm. Kjo duket se do të jetë e pamundur për t’iu shmangur procesit të kushtëzimit i cili fillon nga dita kur fëmija lindë. Si mund të ndryshohet kjo?

            Ashtu siç ju thashë: fëmija duhet t’i përket komunës, e jo prindërve. Fëmijët me prindër kanë qenë në probleme të mëdha për shekuj, sepse me qenë me prindër është një lidhje e kushtëzuar. Ata i përkasin një religjioni, ata i përkasin një kishe, ata i përkasin një partie politike, ata vazhdojnë me vënien e besëtytnive të tyre në kokat e fëmijëve, direkt apo indirekt. Dhe çdo fëmijë bëhet i kushtëzuar.

            Fëmijët duhet t’i përkasin komunës; prindërit mund të jenë me ata gjatë pushimeve. Prindërit mund të shkojnë dhe të jetojnë me fëmijët në konviktet e tyre dhe kjo do të jetë shumë më e dashur. Njëzet e katër orë në ditë së bashku e shkatërron dashurinë; është më mirë që fëmijët të jenë larg. Fëmijët do të jenë shumë më të lirë. Ata duhet të jenë në duart e mësuesve që janë trajnuar në meditim, që janë trajnuar të mos i kushtëzojnë fëmijët, për të mos vënë asnjë besëtytni në fëmijët… Në një familje të vogël, të gjithë i përkasin një religjioni, një tradite supersticioze, një ortodoksie, kështu që kushtëzimi përforcohet përsëri e përsëri nga të gjitha anët.

            Kur fëmijët kanë jetuar në komunën që u shkatërrua në Amerikë, ata jetonin ndaras. Prindërit ndjeheshin jashtëzakonisht të lehtësuar nga barra e madhe edhe fëmijët ndjeheshin jashtëzakonisht të lirë dhe të lumtur. Për katër vjet të eksperimentit tonë na është dhënë një pasqyrë më e madhe: fëmijët janë bërë shumë më të pjekur pa prindërit e tyre. Ata nuk kishin kaluar nëpër inatet e tyre sepse nuk ishte askush që t’i dëgjoj inatet e tyre.

            Ne kishim një klasifikim: fëmijët e vegjël merreshin nën përkujdesje nga ata që ishin pak më të mëdhenj dhe këta merreshin nën përkujdesje nga ata që ishin pak më të vjetër. Ishte një kënaqësi e jashtëzakonshme të shihen fëmijët duke u kujdesur për fëmijët e tjerë me aq dashuri, me një mirëkuptim të cilin të rriturit nuk mund ta tregojnë. Dhe nuk kishte asnjë konflikt, asnjë luftë, nuk kishte luftë për lodra sepse ata ishin të gjithë së bashku. Ata kishin familjen e tyre personale prej fëmijësh, dhe çdonjëri e mbronte fëmijën më të vogël; të gjithë ndjenin përgjegjësi.

            Derisa rriteshin ata ishin më të shëndetshëm, shumë më inteligjent, më të pjekur se më herët. Në sistemin tonë të arsimimit ne kishin gjysmë dite për edukim të zakonshëm dhe gjysmë dite për ndonjë mjeshtëri – disa zeje, zdrukthuari, skulpturë, apo çfarëdo që fëmijët dëshironin. Ata merreshin me punimin e gjërave të tilla sa që ne të rriturit nuk mund ta imagjinojmë se mund ta bëjnë fëmijët e vegjël - zdrukthuari, ose ndonjë lloj tjetër të artizanatit. Dhe ata kënaqeshin duke i bërë këto më shumë se në pjesën tjetër të edukimit të tyre të zakonshëm, për shkak se inteligjenca e tyre kreative ishte më e shfrytëzuar. Në edukimin e zakonshëm shfrytëzohet vetëm memoria, jo inteligjenca.

            Kështu që nuk ka kurrfarë kushtëzimi për fëmijët. Ne në komunë mund të krijojmë një seksion ku fëmijët mund të kenë kopshtin e tyre, fermën e fushave të tyre, strehën e tyre ku mund t’i vendosin gjërat e tyre; ku arsimtarët janë të trajnuar të mos e kushtëzojnë askënd për asgjë, ku çdo lloj i letërsisë duhet të jetë në dispozicion për fëmijët të lexojnë. Nëse ata dëshirojnë diçka të kuptojnë arsimtarët do t’ju ndihmojnë – por arsimtarët nuk do t’ju imponojnë asnjë ide.

            Kjo është vetëm një çështje e ndryshimit të mësimdhënës në kolegje dhe të përgatitjes së arsimtarëve për t’i mësuar fëmijët duke mos i kushtëzuar. E gjithë kjo shumë lehtë mund të zbatohet.

            Pyetja e njëmbëdhjetë

            Shumë njerëz në Itali kritikojnë faktin se ju predikoni hedonizëm të pastër që nuk jep ndonjë evolucion për njeriun, por vetëm kënaqësi ditore. Ju lutem koment!

            Ata nuk po më kuptojnë. Unë sigurisht që predikoj hedonizëm - por jo vetëm hedonizëm, unë gjithashtu predikoj spiritualizëm. E tërë rruga ime e jetës është për të sjellë një sintezë ndërmjet vlerave hedoniste dhe vlerave shpirtërore. Ata gabojnë kur thonë se unë predikoj hedonizëm të pastër. Jo, predikoj hedonizëm si një bazë për rritjen shpirtërore.

            Zorba është në themel.

            Buda është lulëzimi përfundimtar.

            Zorba janë rrënjët.

            Buda është fruta dhe lule.

            Por i thoni popullit italian se unë nuk po shkoj atje me të gjithë njerëzit e mi nga e tërë Evropa për t’i bërë ata të vetëdijshëm se unë nuk jam një hedonist, se unë nuk jam vetëm një shpirtëror, por jam të dyja bashkë. Kjo është e vështirë për t’u kuptuar se nuk ka ndodhur ndonjëherë më parë.

            Deri më tash njeriu ka jetuar në një ndarësi, hedonistët kundër spiritualistëve. Ky është shkaku i mjerimit të njerëzimit, kjo është arsyeja pse nuk ka pasur ndonjë evolucion. Çarls Darvin ka thënë se njeriu ka evoluar nga majmunët. Ndoshta disa mijëra vjet më herët disa majmunë janë rebeluar – ata duhet të kenë qenë majmunë të mëdhenj – dhe e kanë ndryshuar veten në qenie njerëzore. Por që nga atëherë qeniet njerëzore çfarë kanë bërë? Ata nuk kanë bërë ndonjë hap të madh. A do të thotë se evolucioni ka përfunduar? Se njeriu ka ardhur në fund të rrugës?

            Kjo nuk duket kështu. Njeriu është aq i mjerë, në aq shumë vuajtje kjo nuk mund të pranohet si përfundim. Me plotë përvojën time dhe autoritetin tim po ju them se ky nuk është fundi.  Unë kam qenë një hedonist, dhe unë e kam ndryshuar veten në një vetëdije të zgjuar. Kjo mund t’i ndodhë çdo qenie njerëzore, tani kjo është rruga e evolucionit.

            Dhe ndjenjat e mia për italianët janë se ata janë shumë të dashur dhe njerëz shumë të kuptueshëm. Unë kam me mijëra sannjasin në Itali. Ata kanë qenë të parët nga Perëndimi që janë bërë sannjasin, dhe unë kam zbuluar se ata janë jashtëzakonisht njerëz të dashur. Vetëm më pak yndyrë… unë i dua të gjitha të tyre përveç yndyrës; vetëm nuk më pëlqejnë shpagetat. Këto nuk kanë vend në programin tim evolutiv.

            Fund i kapitullit të nëntëmbëdhjetë

(1)     (2)            (4)     (5)     (6)