Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Tema tė tjera 2 - Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapė do tė helmohej (1)

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

 Shqipėroi: Valdet FETAHU 

      

SOKRATI EDHE PAS 25 SHEKUJSH PRAPĖ DO TĖ HELMOHEJ (1)

 

Kapitulli i shtatė i ligjėrimeve tė filozofit tė madh Indian, OSHO (marr nga libri “Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapė do tė helmohej”, qė ėshtė nė pėrkthim e sipėr nga V. Fetahu), qė u mbajt nė Greqi prej datės 19/02/86 deri mė 15/04/86

 

  

KAPITULLI  7

Zorba ėshtė e shkuara ime: Buda ėshtė e tashmja ime

 

 

            22 shkurt 1986 paradite

 

            Pyetje nga AP, VPI and Reuters News Agencies.

 

            Pyetja e parė

 

            A mund tė na thoni pse, si njė admirues i Sokratit, nuk e praktikoni metodėn e Sokratit  tė dialogut?

 

            Dialogu ėshtė i mundur midis dy tė verbėrve, ata mund tė diskutojnė deri nė infinit pėr dritėn qė vjen pa ndonjė pėrfundim. Dialogu ėshtė i pamundur nė mes dy personave tė cilėt mund ta shohin dritėn: dialogu ėshtė i panevojshėm, drita ėshtė eksperiencė e tė dyve. Mundėsia e tretė ėshtė qė njė njeri mund tė jetė nė gjendje ta shoh dritė, dhe tjetri mund tė jetė i verbėr. Ēfarė lloj dialogu mendoni se ėshtė i mundshėm midis kėtyre dyve?

            Sokrati nuk ishte njė person i ndritur - ishte filozof i madh, i logjikshėm, por jo njė person i ndritur, dhe jo njė njeri me sy. Gautam Buda nuk ka dialog, ai e di, nuk ka fjalė tė diskutuar. Ju mund tė uleni qetėsisht me tė. Edhe nė heshtjen e tij nuk do tė ketė njė komunikim. Ose ju mund tė kėrkoni atij njė pyetje dhe ai do tė pėrgjigjet spontanisht.

            Asnjė person i ndritur nė gjithė botėn nuk ka pėrdorur metodėn e Sokratit tė dialogut. Kjo ėshtė arsyeja pse unė nuk mund ta pėrdorin atė. Nėse ju e dini, nėse ju keni pėrjetuar tė vėrtetėn, atėherė ne mund tė ulmi nė heshtje - nuk ka nevojė tė them asgjė.

            Kjo ka ndodh nė Indi…Janė takuar dy persona tė ndritur, kanė qėndruar bashkė pėr dy ditė. Njėri ka qenė Kabir, poet i famshėm, dhe tjetri ka qenė Farid, njė sufi mistik. Nxėnėsit e tyre kanė kėrkuar qė ata tė flasin me njėri-tjetrin nė mėnyrė qė ata tė mund tė dėgjojnė. Por, pėr dy ditė rresht asnjė fjalė e vetme nuk kaloi mes Kebir dhe Farid. Ata pėrqafonin njėri-tjetrin, ata buzėqeshnin me njėri-tjetrin, ata shiheshin nė sytė me njėri-tjetrit. Ata u panė qė mbajnė duart e njėri-tjetrit, lotėt e gėzimit ishin parė duke rrjedhur nga tė dytė. Dhe pas dy ditėsh ata u ndanė me njė tjetėr pėrqafim tė dashur, por pa asnjė fjalė tė vetme.

            Nxėnėsit e Kebirit e pyetėn atė: “Ēfarė ka ndodhur? Ju gjithmonė na keni folur, dhe ne donim tė dėgjojmė se ēfarė po ngjan, ēfarė po ndodh mes dy personave tė ndritur.”

            Dhe Kebir tha: “Ju e patė se ēfarė ngjan, ēfarė ndodh mes dy personave tė cilėt kanė realizuar tė vėrtetėn: nuk ka asgjė pėr t’u thėnė.”

            E njėjta situatė ishte me nxėnėsit e Farid. Ata ishin zemėruar: “Dy ditė keni humbur, dhe ne pritėm e pritėm dhe thjesht u mėrzitėm. Pse nuk thatė asgjė?”

            Dhe Farid tha: “Cilido prej nesh tė kishte filluar tė flas do tė kishte treguar se ai nuk e di ende. Realizimi, ndritja ėshtė pėrtej fjalėve. Ju e dini atė, ju mund ta shprehni atė nėpėrmjet lotėve, kėngės, vallėzimit - por jo pėrmes dialogut.”

            Metoda e Sokrati tė dialogut ėshtė e mrekullueshme, por kjo metodė ėshtė e dobishme vetėm pėr njerėzit e verbėr. Dhe nė Perėndim, pėr fat tė keq, pėrvoja e ndritjes sė mendjes nuk ka ndodhur. Ajo ėshtė vetėm e ngjashme nė Lindje: ku shkenca nuk e ka arritur majėn e vet, edhe nė Perėndim shpirtėrorja nuk e ka arritur majėn e saj. Tė dyja janė gjysmė - dhe pėr shkak tė kėsaj ndarjeje, njeriu ėshtė i ndarė.

            Pėrpjekje ime ėshtė qė tė krijohet njė sintezė, pėr tė sjellė njė unitet midis qasjes materialiste, shkencore tė Perėndimit dhe shpirtėrore, qasje meditative tė Lindjes. Kjo do ta bėj njeriun komplet, tė tėrė. Dhe pėr tė qenė i tėrėsishėm e vetmja mėnyrė ėshtė tė jetė i shenjėt. Nuk ka asnjė mėnyrė tjetėr.

            Unė nuk kam asgjė pėr tė thėnė derisa ju nuk mė pyetni.

            Nėse pyetni, atėherė unė spontanisht pėrgjigjem.

            Unė nuk kam tė pėrgatitur asgjė. Nėse ju nuk mė pyetni atėherė nuk kam asgjė nga ana ime pėr t’ju thėnė. Atėherė ne mund tė ulemi nė heshtje. Nė qoftė se ju mund ta kuptoni heshtjen atėherė nuk ka nevojė qė gjuha tė sillet kėtu. Kjo ėshtė arsyeja pėrse unė nuk mund tė pėrdorė dialogun Sokratian.

 

 

            Pyetja e dytė

 

            A ėshtė filozofia juaj e influencuar nga tradita psikoanalitike e Perėndimit?

 

            Jo. Nė tė kundėrtėn, filozofia ime ėshtė duke kontribuar nė shkencat psikoanalitike perėndimore.

            Qasja psikoanalitike perėndimore pėrfundon me mendjen. Ajo nuk beson pėrtej mendjes, dhe njeriun e vėrtetė qė ėshtė pėrtej mendjes.

            Kjo ėshtė njė nga arsyet pse psikoanaliza perėndimore nuk ka qenė nė gjendje ta ndihmoj dikė. Ka pasur njerėz qė pėr dhjetė vjet, dymbėdhjetė vjet, kanė qenė duke kaluar nėpėr proceset psikoanalitike, dhe ende nuk kanė arritur askund.

            Ju do tė befasoheni kur ta mėsoni se psikoanalisti Perėndimor, si profesionist, bėn dyfish mė tepėr vetėvrasje se ēdo profesion tjetėr; ai ēmendet dy herė mė tepėr se ēdo profesion tjetėr. Kjo ėshtė diēka e madhe… kėta janė psikoanalist! Dhe ēdo psikoanalist njėherė nė njė kohė duhet tė hy nė psikoanalizė nga psikoanalisti tjetėr. Kjo ėshtė shumė sipėrfaqėsore!

            Nė Lindje, ne kurrė nuk kemi zhvilluar diēka si psikoanaliza. Ēfarė kemi zhvilluar ėshtė transcendenca e mendjes. Nė botėkuptimin Lindor mendja ėshtė sėmundje. Ēfarėdo qė ju bėni me tė, ajo mund ta bėn atė normalisht tė sėmurė, ju mund ta mbani atė brenda kufijve. Kėshtu qė ka vetėm dy lloj njerėzish: abnormal tė sėmurė dhe normal tė sėmurė. Funksioni i psikoanalizės ėshtė ta sjellė tė sėmurin abnormal prapa nė shoqėrinė e tė sėmurit normal.

            Nė Lindjen ne pėr dhjetė mijė vjet kurrė nuk kemi menduar pėr diēka tė tillė si psikoanaliza. Ajo qė ne kemi menduar ėshtė transcendenca apo pėrsosuria e mendjes, dhe kjo ėshtė ēfarė ėshtė meditim. Nė vend qė tė pėrpiqen pėr ta bėrė mendjen e shėndoshė, ėshtė mė mirė tė shkohet pėrtej mendjes, ku ėshtė burim i gjithė shėndetit, i gjithė urtėsisė, i gjithė mendjes sė shėndoshė.

            Njėherė kur jeni pėrtej mendjes, atėherė mendja e tillė bėhet njė shėrbėtore e mirė. Ju nuk mund tė gjeni njė shembull tė vetėm nė gjithė historinė e Lindjes ku njė meditator ka kryer vetėvrasje, ku njė meditator ėshtė ēmendur.

            Nuk nevojiten vite tė tėra analize, vetėm metoda shumė e thjesht e vėshtrimit tė mendjes suaj. Vetėm bėhuni dėshmitar i asaj qė ngjan nė mendjen tuaj… dhe njė transformim i madh do tė ndodhė. Duke e vėshtruar mendjen, pėrnjėherė do tė filloni tė ndjeni se nuk jeni mendje.

            Ju mund ta shikoni atė ... ėshtė vetėm aty nė ekran, njė ekran filmi, njė ekran televiziv. Mendimet janė duke lėvizur, ėndrrat janė duke lėvizur, parashikimet janė duke lėvizur, kujtime, imagjinata ...mund ta shihni nga njė distancė. Dhe si ju bėheni tė pėrhershėm nė kėtė distancė, do tė befasoheni: “Se ēfarė mund t’ju bėjnė kėto mendime...?”

            Ju nuk jeni pjesė e mendjes.

            Kjo ju jep njė ndihmė tė tillė. Dhe tani bėhet mė i thelluar – “Unė nuk jam mendje” - mendja fillon tė ftohet poshtė. Mendimet janė mė pak; kujtime janė mė pak; imagjinatat janė mė pak. Vetėm dėshmitarė ... dhe vjen ēasti kur mendje bėhet bosh, atje ėshtė vetėm njė ekran i bardhė nė tė majtė. Ky ėshtė shėndet i pėrsosur. Nga kjo qartėsi, jeta e jetuar ėshtė kėnaqėsi, ėshtė lumturi.

            Unė nuk kam marrė asgjė nga psikoanaliza perėndimore. Unė jam duke u pėrpjekur pėr t’i dhėnė diēka psikoanalizės perėndimor, e cili po mungon, shumė keq po mungon. Unė kam pasur kontakt me shumė psikoterapistė, psikoanalistė, dhe ata janė nė barkė tė njėjtė si ju, ata nuk janė nė asnjė mėnyrė tė ndryshėm. Ata vuajnė nga lloji i njėjtė ankthi, frike.

            Edhe themeluesi i psikoanalizės, Sigmund Freud ka vuajtur nga frika aq shumė sa qė do tė befasoheni kur ta mėsoni se ai kurrė nuk ka kaluar pranė varrezave, sepse kjo e kujtonte atė nė vdekje. Ai kurrė nuk ka dashur tė dėgjojė dikė duke e informuar atė se njė mik i kishte vdekur, sepse i pėrkujtonte se edhe ai do tė vdesė gjithashtu. Edhe fjala “vdekje” mjaftonte.

            Kur ishte plakur, edhe nga vetė fjala e pėrdorur “vdekje” ai kishte ra nė koma pėr disa minuta, pa ndjenja, goja e tij kishte shkumuar - dhe ky njeri ėshtė themelues i psikoanalizės. A mendoni se edhe Gautam Buda u frikėsua nga vdekja nė kėtė mėnyrė? A mendoni se edhe Lao Ce u frikėsua nga vdekja nė kėtė mėnyrė?

            E gjithė psikoanaliza e tij nuk ėshtė asgjė tjetėr pėrveē se represion i tij seksual – sepse, ēfarėdo qė ju i sjellni atij, bėhet simbol seksual, ēdo gjė… nuk mund tė gjeni asgjė qė nuk ėshtė seksuale. Ky njeri thjesht ishte i ēmendur.

            Nxėnėsit e tij, nxėnėsit e famshėm, Jung dhe Adler e kanė lėnė atė, thjesht pėr shkak tė kėtij fiksimi nė seks, nuk ėshtė seks ēdo gjė; jeta pėrbėhet prej shumė gjėrave tjera. Adler ka themeluar njė shkollė tjetėr tė psikoanalizės, por bėri tė njėjtin gabim. E tėrė ideja e tij ka qenė vullneti pėr pushtet. Ēojani atij kėdo, dhe ai do tė zbulojė se ai vuan nga vullneti pėr pushtet. Tani seksi ėshtė zėvendėsuar nga vullneti pėr pushtet. Ai ka harruar pėrsėri se jeta ka shumė gjėra, ajo ėshtė multidimensionale.

            Jung ka themeluar njė tjetėr shkollė tė psikologjisė analitike. Ai u pėrpoq tė reduktoj ēdo gjė nė mitologji, nė mitologjinė e lashtė - tė cilės pa vetėdijen tuaj u jeni kujtuar jetės sė shkuar, ato janė sipėrfaqėsore.

            Askush nuk ka qenė i dobishėm nė transformimin e njeriut, duke i dhėnė atij shėndet tė vėrtetė, mendje tė shėndoshė, qetėsi, paqe, ekuilibėr. Por Lindja mund tė kontribuojė shumė, sepse nė Lindje fenomeni ėshtė krejtėsisht i ndryshėm. Ne kurrė nuk e kemi marrė parasysh mendjen seriozisht. Ne kemi menduar gjithmonė se ka diēka pėrtej mendjes - dhe vetėm kur gjendet hapėsirė pėrtej, mendja nuk mund tė kontrollohet. Kush do tė kontrollojė atė? Diēka mė tė lartė se mendja ėshtė e nevojshme, e nė psikologjinė perėndimore nuk besojnė nė asgjė mė tė lartė sesa mendja.

            Mendja ėshtė e ēmendur!

            Atėherė si tė bėhet kjo mendje normale? Kjo ėshtė e pamundur, por ėshtė njė biznes i mirė. Ēifutėt  janė shumė tė mira nė gjetjen e bizneseve tė bukur.

            Jezusi ishte ēifut. Ai ka krijuar biznesin mė tė madh nė botė, Krishterimin - dhe ēifutėt nuk mund t’ia falin vetes, sepse pa qenė nevoja kryqėzuan djalin e tyre dhe e humbi njė shans tė madhe – firmėn mė tė madhe! Qė nga ajo kohė ata kanė qenė duke u pėrpjekur pėr tė marrė hakun nė ēdo mėnyrė.

            Karl Marx ishte njė tjetėr ēifut. Ai themeloi njė biznes tjetėr, komunizmin. Tani, gjysma e njerėzimit ėshtė komunist. Sigmund Frojd ėshtė njė tjetėr ēifut, i cili themeloi profesion mė tė paguar, psikoanalizėn. Por askush nuk ėshtė i interesuar pėr njeriun, ata pėr vetė kanė fituar mjaft mirė.

            Unė nuk kam ēfarė tė mėsoj prej tyre - ata nuk kanė asgjė pėr mėsimdhėnie. Ata duhet tė mėsojnė diēka nga Lindja, sepse ėshtė pika themelore pėr tė gjetur diēka mė supreme dhe pėrtej mendjes. Vetėdija e njeriu duhet tė jetė e pėrqendruar pėrtej pikės, tek atėherė mendja mund tė kontrollohet shumė lehtė.

            Ju mund t’i shihni sanjasinėt e mi: ju nuk do tė gjeni asnjėrin prej tyre qė vuan nga fobit si njeriu i zakonshėm, ju nuk do tė gjeni se ata kanė nevojė pėr psikoanalizė. Nėse ata janė nė meditim, ata janė mjeshtėr tė jetės sė tyre.

            Mendja ėshtė njė mėsuese e keqe, por njė shėrbėtore e mirė.

            Ju duhet vetėm ta gjeni mjeshtrin(mėsuesin) e mirė brenda vetes.

 

            Vazhdon...

 

 (2)      (3)       (4)      (5)      (6)