sekretetvull3

Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegëza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Psikologji - Sekretet e vullnetit (3)

Shkruan: Harry BOX

Përktheu: Jetmir SHEHU

SEKRETET E VULLNETIT (3)

Përsëritja e thjeshtë e një fraze, e një ideje, e një. fakti, mund të krijojë efekte të pallogaritshme. Kujtoni imazhin e vjetër të pikës së ujit e cila me durim, vazhdimisht gërryen shkëmbin. Fuqia e errët që përfshihet në këtë formë sugjestioni, është mjaft e njohur në Amerikë, e përbën, në fund të fundit, sekretin e publicitetit.

AMLETI I PËRJETSHËM

"Energjia: virtuti i parë dhe i vetëm njerëzor"

W. Von Humboldt

Shekspiri na ka lënë trashëgim, në një nga tragjeditë që të gjithë e njohim, Amletin, figurën e një njeriu të pavendosur përjetësisht, i lëkundur ndërmjet dëshirave dhe qëllimeve të papajtueshme, i luhatur ndërmjet plogështisë dhe veprimit, apatisë dhe vullnetit, hipokondrisë dhe eksitimit patologjik, dorëheqjes dhe ambicionit. Kjo figurë, e pranuar, e vlerësuar dhe e kthyer në modë nga romanticizmi, është bërë simbol i një kategorie, për fat të keq e përhapur, njerëzish që rrojnë një gjendje somnambulizmi, të pafuqishëm për të realizuar veprimin më të vogël me një farë rëndësie e për të ndjekur një qëllim me një farë vështirësie, të gatshëm për të dramatizuar ndodhitë më të pakuptimta të jetës së tyre të përditshme.

Mundet që një pjesë e lexuesve mi të jetë infektuar tashmë nga amletizmi. Kam njohur persona që ndjenin kënaqësi nëse i ngjasonin moralisht dhe intelektualisht Amletit e që mbanin vazhdimisht në jetë maskën e trishtimit të ngrirë e të mbyllur me një rëndesë të kobshme e moralizuese, e që do ta ndjenin veten rehat vetëm poshtë një manteli të zi e me një kafkë në duar.

Përveç këtyre teprimeve groteske, amletizmi mbijeton për fat të keq në një numër jo të paket personash. Karakteret me vullnet serioz e të vendosur janë të paktë.

Një firmë në Londër që kërkonte një shitës endacak, mbasi vendosi të merrte njërin nga kandidatët, shefi i personelit e vuri këtë të fundit në një provë.

- Nesër në orën gjashtë e dyzetë - i tha - ju do të niseni në X vend. Mbasi të keni arritur në orën njëmbëdhjetë do të bleni dy sandwichs, sepse sigurisht do t`ju ketë marrë uria, pastaj do të shkoni të vizitoni klientët, do të rregulloni llogaritë e ndërprera e do të më njoftoni telegrafisht çfarë keni kryer.

Pas dy ditësh, shefi i personelit morri një telegram ku shkruhej:

"Këtu nuk ka sandwichs. Jam i pavendosur. Më telegrafoni çfarë duhet të bëj".

Sigurisht kjo është një anekdotë. Por ekzistojnë, në botë, individë amletjanë jo më pak të ngathët e të lëkundshëm se ai shitësi endacak, të hutuar përballë vendimeve më fëmijërore e situatave më të thjeshta e të zakonshme.

Tani, të gjithë ata që janë të infektuar nga kjo sëmundje e aq më keq që vazhdojnë të kënaqen me qëndrime të zbrazëta, të padobishme, anakronike të një trishtimi të pakurueshëm e të një plogështie të përjetshme, duhet të mbajnë parasysh se tipi që ata mishërojnë i ka kaluar tashmë koha përfundimisht: mund tu dukej interesant vajzave dhe estetëve të shekullit të kaluar; por sot në epokën tonë, në këtë epokë të ethshme e të ashpër, të sunduar nga ankthi i shpejtësisë, i veprimit e në afrimin sa më të mundshëm me realitetin, nuk vlen më. Me romanet e 1830-ës, është zhdukur mania e fytyrave të hequra, të mekura e të zbehta si tuberkulozë. Vajzat nuk qajnë më pranë një djaloshi të ligështuar, me sy fatal, me qafën të rrethuar nga një kravatë e zezë. Kohët kanë përmbysur përgjithmonë këto manifestime te rënies fizike e morale. Vajtimet për djaloshin e mjerë, të ligështuar, nuk vlerësohen më; vajzat sot e ngulin shikimin mbi djemtë e fortë, me shpatulla të fuqishme, që flasin për makina e për rekorde; njerëzit e sotshëm i japin më shumë rëndësi energjisë, vullnetit, aktivitetit.

Kushdo e kërkon fatin. Na i kanë thënë që kur ishim fëmijë. Gjithçka na bën të kujtojmë, deri edhe kinemaja, spektaklet e luftërave që kërkuesit e parë të arit bënin më shumë me rivalët se me forcat e natyrës.

Popujt - që manifestojnë në shkallë më të gjerë e të dukshme prirjet e individëve - ndjekin, sot, të gjithë të njëjtin qëllim: të bëhen të fortë. Shkolla, familja, institucionet shoqërore përpiqen vetëm të edukojnë individët e masën me kultin e një virtyti që po bëhet gjithmonë e më i domosdoshëm: forcën. Shikoni Japoninë, një nga kombet më modernë shpirtërisht. Qysh në fëmijërinë e parë, japonezët shkathtësohen, me forma nga më të ndryshmet, me praktikën e vullnetit e të energjisë. Rezultatet, janë në rend të ditës: të gjithë i njohin.

- Parimet që ne kërkojmë, nëpërmjet çdo lënde mësimi, për të futur në trurin e studentëve - më thoshte Rektori i Universitetit të Tokios, në një udhëtim në Japoni - janë këto: "Qëllimi thelbësor i jetës është të dominosh. Virtyti më i lartë njerëzor është vullneti. Me vullnet dominohen njerëzit dhe gjërat". Duke këmbëngulur mbi këto parime, për 100 vjet do të kemi krijuar një popull fitimtar, realizues, dominues: njerëz, me tërë kuptimin e fjalës.

S'të ngelet gjë tjetër, veç të konsultohesh me kujtimet e tua, për të konstatuar se çdo herë që ke arritur të fitosh një rezultat të rëndësishëm, të çosh deri në fund me fitore një punë, të realizosh diçka, ia ke dalë sepse ke dashur t'ia dalësh. E kur nuk ke arritur rezultatin që i ke propozuar vetes, kur ke dështuar në një punë o në një përpjekje, shkaku kryesor ka qenë mungesa apo pamjaftueshmëria e vullnetit: Shkruajini, mëdyshje, përtaci, mosbesim, frikë.

Do të diagnostikojmë thellësisht krizat, sëmundjet e anomalitë e vullnetit e ndikimin e tyre ogurzi në rrjedhjen e jetës së përditshme. Do të zbulojmë ilaçet e mënyrën si t'i përdorim. Ne vazhdim, do te shikojmë si forcohet vullneti, derisa t'i japim një intensitet të provuar, një fortësi diamanti, një shtytje të pa rezistueshme.

Secili nga lexuesit e mi që dëshiron të jetë i sinqertë me vetveten do t'i njohë me lehtësi, në inventarin që unë do të bëjë për të metat e vullnetit të tij. Duke zbatuar rregullat që unë do të sugjeroj, do te arrijë të shpengohet plotësisht. Etapa e pare do jete kryer. E dyta fuqizimi i vullnetit - nuk do të paraqesë më veç një pasojë, e lehte dhe e thjeshtë për t`u realizuar.

PËRGATITJE PËR ZHVILLIMIN E VULLNETIT

Zhvillimi i vullnetit presupozon një bazë thelbësore: aftësinë e interesimit dhe të vëmendjes. D.m.th. aftësinë për të fiksuar - në mënyre spontane apo për shkak të detyrimit - shpirtin mbi një gjë, mbi një person, mbi një ide, mbi një fakt, e për të fituar për to interesimin.

Ata qe stërviten, në shoqëri, për te dëgjuar me vëmendje të gjitha diskutimet që u drejtohen atyre, fitojnë në pak kohe një intuite të shpejtë, vigjilentë, të sigurt. Shembulli me karakteristik vihet re tek diplomatët. Për ne, kjo zotësi vëmendje e interesimi ka rendësi kur lidhet me problemin e vullnetit. Nuk mund të duash një gjë që të mos ketë nxitur, qysh në fillim, imagjinatën tonë e të ketë thithur vëmendjen tone, e pastaj, të ketë ngjallur interesin tonë me te madh e me të thellë.

SI ZGJEROHET VËMENDJA?

Secili nga ju ka qenë, ndonjëherë, i mbërthyer nga imazhe, idera, në atë pike që të mos ketë mundur të çlirohet më. Secilit nga ju i ka ndodhur gjatë një dite të tërë, të mendojë me ngulm për një gjë, të bluaj me mend një frazë apo të ketë përpara syve linjat e një fytyre apo veçantitë e një skene, e të mos mundet më, me gjithë përpjekjet e shumta, të mendojë për një gjë tjetër, të harrojë atë frazë, të mos shohë atë fytyrë o atë skenë. Këto fiksime, këto përsëritje të papëlqyeshme, këto ankthe, mund të marrin një ndryshim të madh në formë e të hyjnë në jetën tonë nëpërmjet shumë rrugëve. Janë fenomene të monomanisë: forma të vëmendjes së ekzagjeruar, të ushqyera nga kujtesa. Sa më shumë të përpiqeni t'i dominoni e t'i eliminoni aq më shumë i imponohen shpirtit tuaj.

Njerëzit tërhiqen nga përsëritja e vazhdueshme, si e kur duhet.

Kohët e fundit, një studiues amerikan u desh të bënte një eksperiment për të kuptuar, përafërsisht, rëndësinë e sugjestionimit të njeriut nëpërmjet përsëritjes së thjeshtë. Zgjodhi një mjedis që të mos haste as faktorin më të vogël të favorshëm: që të mos joshte sedrën e askujt, që të mos nxiste as lakminë, as kuriozitetin, as simpatinë, që të mos kishte as lidhjen më të vogël me bindjet fetare apo morale të personave mbi të cilët mendonte të kryente eksperimentin. Zgjodhi, bile, një zgjidhje që të ngacmonte një element me rëndësi primare: interesin e tyre.

Lëshoi një frazë: "Më dërgoni një dollar!" , pasuar nga adresa e tij. Për njëzet ditë, gazetat, stacionet e radios, reklamat me drita përhapën nga njëri skaj i Shteteve të Bashkuar në tjetrin këtë slogan të shkurtër e urdhërues: "Më dërgoni një dollar!". Që nga ajo kohë e më pas, njoftimi bëhej çdo ditë më kategorik e këmbëngulës: "Ju kam thënë të më dërgoni një dollar!... Nxitoni të më dërgoni një dollar!... Nuk ju mbeten më, veç tri ditë për të më dërguar një dollar!... Ekziston akoma dikush që duhet të më dërgojë dollarin!... Para mbrëmjes së nesërme, duhet të më dërgoni dollarin tuaj!... Më dërgoni dollarin tuaj brenda mesnatës".

Kërkesa ishte absurde, e pakuptueshme, e pajustifikueshme. Megjithatë, në krye të 25 ditëve, dollarët e ardhur nga çdo cep i Amerikës arrinin në 3 milion e 700 mijë. Eksperimenti e kishte arritur qëllimin plotësisht e studiuesi, i kënaqur, u kthente dërguesve dollarin e tyre.

Vëmendja, pra, mund të provokohet në një mënyrë mjaft të thjeshtë, të pranueshme për të gjithë: nëpërmjet përsëritjes. E zëmë se një ide o një frazë të mund të jetë përsëritur l00 herë ndaj një individi të shkujdesur e të paaftë për të menduar, pa ngjallur tek ai vëmendjen më të vogël. Por, do t'i mjaftojë të formulojë mendimin më të vogël për atë që i paraqitet e i përsëritet, që të krijohet tek ai një farë vëmendje që do të jetë e prirur të zmadhohet, të zhvillohet, të marrë përmasa të mëdha. Pjesa më e madhe e besëtytnive, e traditave, të zakoneve e të besimeve e kanë origjinën tek përsëritja. Vetë zakoni, s'është tjetër veç rezultati i një përsëritje të gjesteve, të fjalëve, të bindjeve.

Mbasi ke ngjallur njëherë vëmendjen, është e lehtë pastaj të krijosh interesin. Kur është fjala për letërsinë, shkencën, artin, aktivitetin industrial, për problemet tregtare, mjeti më i mirë për të krijuar interesin qëndron në okupimin e fuqishëm, pa ndërprerje. Për një argument letrar, për shembull, do të mjaftonte të fillohej studimi duke akumuluar një seri njohurish, të ngulitet aktivisht në kërkime e në lexime, duke mbajtur parasysh se pesë volume të lexuara njëri mbas tjetrit për një çështje të dhënë, japin përfitimin më të madh se 50 volume të lexuara në një distancë mujore ose vjetore. Ajo që vlen është intensiteti dhe vazhdimësia e përpjekjeve...

Tre të katërtat e njerëzve që në një farë pike të jetës së tyre pushojnë çdo aktivitet praktik e tërhiqen në ndonjë pronë të tyre duke vendosur të "pushojnë", shfaqin një spektakël të trishtueshëm: harxhojnë ditët një pas një për gjëra të kota, e mërziten tmerrësisht, sepse nuk dinë të interesohen për asgjë, as për libra, as për tablo, as për probleme shkencore o shoqërore. Megjithëse, mund t'i kalonin në mënyrë shumë më të kënaqshme e më të dobishme për vete e për të tjerët vitet e tyre të "pushimit", nëse do të dinin të interesoheshin për diçka. Kam vënë re shpesh herë se, në shoqëri, personat e aftë për t'iu kushtuar kohës në dispozicion me okupime të tjera që nuk përbëjnë muhabete, kotësira o kalime kohe me budallallëqe, janë fare të paktë, paraqesin një përjashtim.

Një ditë, një intervistues gjerman më pyeti cili ishte, për mua, spektakli më i trishtueshëm i shoqërisë kontemporane

- Mërzia - i jam përgjigjur, pa hezitim. Individit që i hapet goja më shkakton një ndjenjë vuajtje. Është një njeri që nuk di të jetojë. Të jetosh, do të thotë të interesohesh, të apasionohesh, të mendosh pa ndërprerje për diçka. Pa interesa jeta është një nonsens (absurditet), një budallallëk. Mërzia rrjedh nga mungesa e interesave...

Binde veten për këtë të vërtetë: nuk është e mundur të duash, ose të vendosësh arritjen e një qëllimi e ta ndjekësh me këmbëngulje, me metodë e durim, nëse ky qëllim nuk na intereson, ose, nëse s'kemi ditur, më përpara, ta marrim këtë qëllim në konsiderate e të krijojmë në veten tonë një pasion të fortë të pa shkatërrueshëm për vazhdimin e tij.

Duhet së pari, që secili të dijë me saktësi ç'mendon të bëjë me përkushtim e me vëmendje; duhet, së dyti, që të vërtetojë nëse aktiviteti i përcaktuar e intereson realisht; në këtë rast, suksesi është i sigurt. Vullneti nuk do të bëjë tjetër veç do të ndihmojë këtë nxitje të krijuar më përpara e do të forcohet vazhdimisht nëpërmjet pengesave e vështirësive që do t'i duhet të hasë.

Duhet tit ngulitësh, njëherë e përgjithmonë, dy parimet që përbëjnë bazën për zhvillimin e vullnetit: vëmendjen dhe interesimin.

Vazhdon...

(1) (2) (4)