Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

www.telegrafi.com

SHQISA E GJASHTË, ‘TEKNOLOGJIA E RE’ QË PO REALIZOHET (2)

            Disa dukuri të çuditshme, mendja jonë nuk mund t’i shpjegojë ende plotësisht. Konfuzioni nuk është ndjenja e vetme që ka njeriu kur para tij qëndron personi që posedon aftësi mbinatyrore, edhe pse nga kjo mund të startojmë në kërkim të shqisës së gjashtë.       

            Prag-vdekja dhe eksperienca jashtë trupit

            6 deri 12 për qind e pacientëve që pësojnë një arrest kardiak, raportojnë se kanë pasur një prag-vdekje, por perceptimet e tilla gjithashtu mund të rezultojnë nga trauma ,frika, droga, ose nuk kanë asnjë arsye të dukshme. Mekanizmat e propozuara shpjeguese të trurit përfshijnë tepër ose pak oksigjen, tepër dioksid karboni dhe bllokim të receptorëve glutamate. Përshkrimet e tilla na bëjnë të kthehemi mijëra vjet dhe të ndajmë temat e përbashkëta mes kulturave. Zakonisht ju dëgjoni një gumëzhimë ose kumbim, sikur ju lëvizni nëpër një tunel të errët. Mund të shihni trupin tuaj. i përmbushni shpirtrat e të dashurve. Keni parafytyrimet e jetës tuaj dhe ndjeni gëzim, por në fund largoheni nga drita dhe ktheheni në Tokë.

            Shumë njerëz e marrin këtë gjendje si dëshmi e jetës pas vdekjes, por psikologu britanik Susan Blackmore dhe të tjerët, janë përpjekur të shpjegojnë secilin nga elementet fiziologjikisht. Tuneli dhe drita mund të rezultojë nga mungesa e oksigjenit në lëvoren vizuale. Aktiviteti i parregullt në lobet e përkohshme mund të shkaktojë parafytyrimet. Një ndjenjë e kënaqësisë si rezultat i lirimit të endorfinës. Pasi vijnë në vete, njerëzit ndonjëherë pretendojnë se kanë dëshmuar ngjarjet që ndodhin rreth tyre, ndërsa ata ishin klinikisht të vdekur, por këto llogari mund të rezultojnë nga një supozim apo kujtime të rreme.
Ndërsa eksperienca jashtë trupit përjetohet prej rreth 5 dhe 20 për qind e njerëzve të shëndetshëm. Shumica e hulumtuesve besojnë se ndodh kur ne nuk mund të integrohemi në të gjitha të dhënat lidhur me vendin tonë në hapësirë, vizion, prekje, bilanc dhe sensin e pozicionit të trupit. Dëmtimi ose stimulimi elektrik në kryqëzimin temporoparietal, një zonë në tru që sjell këto shqisa së bashku, shpesh çon në gjendjen e eksperiencës jashtë trupit.

            Kohët e fundit Jason Braithwaite në Universitetin e Birmingamit ka treguar, se njerëzit që përjetojnë eksperiencën jashtë trupit (dhe nëse ju ndodh njëherë, ka të të ngjarë që t’ju ndodhë përsëri) vuajnë nga “cortical hyperexcitability”, që do të thotë se valët e aktivitetit në tru shkaktohen me lehtësi. Aktivitet i tillë mund të shtrembërojnë perceptimin ndijor.
Neurologu Kevin Nelson argumenton se prag-vdekja dhe eksperienca jashtë trupit mund të rezultojë nga anomalitë në sistemin e zgjimit, i cili rregullon gjendjen tonë të ndërgjegjes. Ai ka treguar, se njerëzit, të cilët kanë përvoja të tilla anormale gjithashtu raportojnë që kanë më shumë ndërhyrje në gjysmë-ëndërrime, ndërsa bien në gjumë ose zgjohen.

            Willoughby Britton i Brown University ka treguar se përjetuesit nuk tregojnë aftësi të këqija përballuese. ”Ka një tendencë për pathologji të pazakonshme apo përvoja fetare”, thotë Britton. ”Është e lehtë të nxjerrim përfundimin e pabazë se truri i tyre është pak rrëmujë dhe se ata duhet të jenë të çmendur. Por sjelljet më pozitive të këtyre përballuese të eksperiencave tregojnë, se ata janë shumë të shëndetshëm psikologjikisht.”

            Kontakti me shpirtrat

            Sipas Gallup, 32 për qind e amerikanëve pohojnë se shpirtrat e të vdekurve mund të kthehen dhe 37 për qind besojnë se përhumben ose vërtiten në shtëpi. Një tjetër grup prej 16 për qind nuk janë të sigurt. Shumica e takimeve paranormale nuk përbëjnë histori, në veçanti ato me fantazma. Ato përbëhen nga diçka që shohim nga këndi i syrit, apo dëgjimi i një tingulli të çuditshëm natën vonë, perceptime, që zakonisht mund të shkaktohen nga truket e dritës, ose kafshët shtëpiake. Për më tepër, ju keni gati në kokën tuaj, atë që ju mund të shihni ose të dëgjoni dhe truri juaj është shpesh i lumtur të detyrohet, duke paraqitur një iluzion, sidomos kur jeni të lodhur apo të frikësuar.

            Ndoshta prova më bindëse e një ndëshkimi është ajo, që quhet një ndjenjë e prezencës, ndjenja se një agjent është me ju, zakonisht më pak se disa metra larg. Një ndjenjë e tillë është shpjeguar si një formë e përvojës, në të cilën imazhi i trupit tuaj është dyfishuar. Hulumtuesit kanë propozuar gjithashtu, që ne kemi një sistem evoluar për të ndjerë praninë e të tjerëve, sipas të cilit ju jeni shpesh në dijeni, se dikush është afër jush edhe pa vetëdije. (Mbyllni sytë tuaj, ndërsa jeni ulur pranë dikujt që të përjetoni këtë efekt). Ndoshta ne mund të kemi halucinacione në këtë kuptim.

            Një ndjenjë e prezencës shpesh lind në mjedise ekstreme dhe situata të tilla si, kur jeni të ekspozuar në një të ftohtë të madh, të izoluar, në lartësi, ose kur jeni duke vuajtur nga një lodhje, frikë , uri, apo monotoni. Alpinistët shpesh raportojnë halucinacione të tilla. Ernest Shackleton shkruan se gjatë një marshimi 36 orësh në Antarktida, “Më dukej shpesh se ne ishim katër, jo tre”, dhe shokët e tij kishin të njëjtën ndjenjë. Frika dhe vetmia janë të dyja tregues për të plotësuar zbulimin tonë të agjentëve në mjedis. Ato na bëjnë vigjilentë.

            Kur humbim të afërmit, rriten shanset e një vizitori. Kur të dashurit ndahen prej nesh para kohe, zakonisht shfaqen në këtë mënyrë në vitin e parë pas vdekjes së tyre. Të mbijetuarit mund të shohin apo të dëgjojnë diçka, ose më së shpeshti, vetëm të kenë një ndjenjë të afërsisë.

            Ose, më rrallë ndodh afërsia ekstreme. Në 1970, Elisabeth Kubler-Ross, psikiatre, që u bë e famshme nga fazat e saj të modelit të fatkeqësisë, ngriti një qendër për trajtime shpirtërore pranë San Diego. Gjatë një seancë atje, një i vetë-shpallur i sëmurë psikik, Jay Barham, fiku dritat dhe pretendonte të kishte identitete të ndryshme shpirtërore, kështu që ai mund të kishte marrëdhënie seksuale me të vejat e tyre. Një viktimë tha më vonë, “unë e kisha të nevojshme të besoja.”

            Individët neurotikë janë më të ndjeshëm ndaj kontaktit të perceptuar. Neuroza mund të intensifikojë elemente të pikëllimit, të tilla si ankthi. Të sëmurët me epilepsi, gjithashtu kanë përvoja me shumë kontakte. Shkencëtarët kanë qenë në gjendje për të nxitur ndjenjën e pranisë, duke vendosur magnet mbi subjekte të përkohshme, duke bërë që disa të propozojnë se edhe fusha magnetike e Tokës mund të jetë e mjaftueshme për të bërë lokacione të caktuara, ku të ndjehen të përhumbur.

            Fakti se njerëzit ndjejnë prani më shpesh kur përjetojnë dhimbjen, sugjeron se kontakti me shpirtrat mund të jetë më shumë se një iluzion, ajo mund të jetë një formë e shëndetshme e përballimit.

            Një dëshirë për Paranormalen

            Ndjeshmëria ndaj kujtimeve të rreme ju lejon që të përshtatni përvojat e një rrëfimi paranormal.
            Traumat në fëmijëri dhe ndonjë histori ose ngjarje negative gjatë jetës, gjithashtu mund të rrisin besimin në paranormale. Psikologu Harvey Irwin, ka sugjeruar se përvoja e hershme me kontrollin e zvogëluar çon në nevojën për zotërim; besimi paranormal bëhet një mënyrë për të kuptuar ngjarjet anormale. Në të vërtetë, dëshira për kontroll është një parashikues i fortë i konstatimit të modelit. Jennifer Whitson dhe Adami Galinsky tregojnë, se kur subjektet e shëndetshme ndjejnë një kufizim ose mungesë të kontrollit, ata kanë më shumë gjasa të shohin imazhet në dëborë si zhurma vizuale, të mbështeten në ritualet supersticioze për t’i shpjeguar rastësitë si komplote.

            Nga ana tjetër, “ekziston një korrelacion i dobët, por në përputhje, mes besimeve paranormale dhe masave të ndryshme të mospërshtatjes psikologjike, nëse jeni duke kërkuar një tendencë drejt depresionit apo manisë “, thotë Chris French, udhëheqësi i “Kërkimit për Psikologji Anormale” në Goldsmiths, Universiteti i Londrës. Ndërsa disa dalin në përfundimin, se në qoftë se ju besoni në ESP apo fantazma ju jeni të çmendur, “që është tepër naive dhe e thjeshtë”, thotë French. “Ka situata kur këto besime mund të jenë të dobishme psikologjikisht, si një formë përballuese, për shembull. Ky është një këndvështrim shumë i ndërlikuar”.

            Besimtarët paranormalë shfaqin edhe shumë tipare që mund të konsiderohen pozitive (brenda arsyes): Ata janë më intuitivë, të hapur për të përjetuar, dhe kërkues të ndjesive. Psikologia Susan Blackmore, e cila studioi nga besimtarët deri tek skeptikët, i ka parë të dyja anët e spektrit. Ajo thotë, se është personi i vetëm që ka qenë në këshillin ekzekutiv të dy shoqatave për Kërkime Psikike dhe Komiteti për Hetimin Skeptik. ”Unë mund t’ju them se besimtarët kanë pjesë shumë më të mira.”

            Fund

(1)