Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkencė - VAJI I ULLIRIT, USHQIM DHE “ILAĒ” I RĖNDĖSISHĖM

www.tryeza.org

VAJI I ULLIRIT, USHQIM DHE “ILAĒ” I RĖNDĖSISHĖM

     Qė nė lashtėsi popujt rreth brigjeve tė Mesdheut e kanė pėrdorur vajin e ullirit si balsam pėr zbutjen dhe rritjen e lagėshtisė sė lėkurės sė thatė, pėr shkėlqimin e flokėve, pėr masazh tė muskujve, mbylljen e plagėve, parandalimin e rrudhave dhe pėr kurimin e pagjumėsisė.

 

 

            Kultivohej nė Lindjen e Mesme, por mė vonė feniksit e shpėrndanė kultivimin e saj nė tė gjitha brigjet e Mesdheut, qė nga Afrika e deri nė Evropėn e Jugut.

            Me rritjen e prodhimit lindi edhe nevoja pėr ta pėrpunuar ullirin. Romakėt arritėn tė ndėrtonin edhe mjetet e para pėr shtypjen e ullinjve, duke perfeksionuar gjithmonė e mė shumė edhe teknikat e konservimit tė vajit. Por, ndėrkohė qė kultivimi i ullirit po shtohej gjithmonė e mė shumė, romakėt ndoqėn njė tjetėr teknikė. Ata provuan tė kultivonin nė ēdo territor tė pushtuar ullirin, pemėn e shenjtė pėr ta.

            Ndėr vite, vaji i ullirit ėshtė pėrdorur jo vetėm pėr tė pasuruar ushqimet, por edhe nė kozmetikė. Druri dhe dega e ullirit janė cituar edhe nė Bibėl, edhe nė Kuran, duke dėshmuar kėshtu rėndėsinė historike tė kėtij “fryti” nė jetesėn dhe punėn e njerėzve.

            Studimet kanė treguar se vaji i ullirit luan njė rol tė rėndėsishėm nė mbrojtjen ndaj sėmundjeve, transmeton Top Channel. Ndėr shekuj ėshtė protagonist i padiskutueshėm i dietave mesdhetare, duke ndikuar nė uljen e vdekshmėrisė nga sėmundjet kardiovaskulare e duke ēuar nė parandalimin e disa lloje tumoresh. Kėshtu, studiuesit nė Spanjė dhe nė SHBA gjetėn se njė prej pėrbėrėsve tė vajit tė ullirit ul pothuajse me 30% nivelin e substancave qė shkaktojnė kancerin e gjirit.

 

 

            Qė nė lashtėsi popujt rreth brigjeve tė Mesdheut e kanė pėrdorur vajin e ullirit si balsam pėr zbutjen dhe rritjen e lagėshtisė sė lėkurės sė thatė, pėr shkėlqimin e flokėve, pėr masazh tė muskujve, mbylljen e plagėve, parandalimin e rrudhave dhe pėr kurimin e pagjumėsisė.

            Vitet e fundit ėshtė zbuluar se vaji ullirit ka shumė ndikim mbi aktivitetin metabolik tė organeleve tė qelizės. Prej kohėsh ai pėrdoret jo vetėm si ushqim, por edhe si medikament me vlera tė larta pėr kurimin e disa sėmundjeve tė ndryshme. Sipas specialistėve, vaji ullirit me hudhėr ndihmon nė kurimin e astmės, arteriosklerozės dhe hipertensionit.

            Vaj ulliri me borzilok ndihmon nė kurimin e lodhjes intelektuale.

            Vaj ulliri me koreandėr kuron vėshtirėsitė nė tretje.

            Vaj ulliri me dėllinjė ndihmon nė kurimin e diabetit dhe ngėrēit.

            Vaj ulliri me qepė ndihmon nė kurimin e diabetit, sėmundjeve tė frymėmarrjes, arteriosklerozės, majisjeve gjenito-urinare.

            Vaj ulliri me frutat e myshkut kuron asteninė dhe gurin nė tėmth.

            Vaj ulliri me lavandėr ndihmon nė kurimin e enteritit dhe sėmundjeve infektive.

            Ulliri njihet edhe pėr ndihmėn qė i jep zhvillimit tė trurit dhe kockave si te fėmijėt, ashtu edhe tek tė rriturit, duke ruajtur metabolizmin e tyre gjatė humbjes sė kalciumit.

            Ndėrkohė janė tė shumta maskat e bukurisė qė e kanė tė pazėvendėsueshėm vajin e ullirit si njė nga pėrbėrėsit kryesorė.

            Me pak fjalė mund tė themi se ulliri ėshtė ushqim, ėshtė kurativ dhe jep ndihmesėn e tij kryesore pėr tė na ushqyer, pėr tė na kuruar dhe pėr tė na bėrė mė tė bukur.