Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Antologji e poezisė moderne shqipe 3 - Xhelal Ademi

XHELAL ADEMI

 

 

 

          Njė ndėr krijimtaritė mė tė lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor...  shprehen pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė, edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė  jetės.

            Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi, Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit tė tij...

            Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur, ADEM ZAPLLUZHA, qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė gjerė, do t’ua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė shqiptare.

 

(www.sa-kra.ch)

 

 

       Pėrgatiti: Adem ZAPLLUZHA

 

 

 

 

 

ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE

 

 

 

 

XHELAL ADEMI

 

 

 

 

 

            Hyrje

  

            U lind mė 1964 nė fshatin Zajaz, Maqedoni…

            Ka kryer fakultetin e gjuhės dhe letėrsisė shqipe…

            Shkruan prozė, poezi, publicistikė dhe kritikė letrare.

 

            Deri me tani ka botuar:

            - "Mėkat nate" - Poezi

            - "Ende kemi rrugė" - Poezi

            - "Diell nė skėterrė" - Roman

            - "Rrugė dertesh" - Roman

            - "Ishull nėn terr" - Poezi

 

 

 

 

 

TI MĖ NJEH

 

Ti mė njeh mė mirė se bota, dhe kur qeshem dhe kur qaj
Kur plot helm mė mbushet gota, e pa shkak tė nis e shaj 
Dhe sakaq tė them, mė fal, kėtė e bėra pa dėshirė
Dhe kur ngutem dhe kur ndal, mė shikon me ca mėshirė.

 

Ti mė di sa jam hutuar, sa kjo botė mė ngjan e ēmendur
Di qė armėt s`kam nė duar, ta pėrzė kėtė re tė dendur
Qė na shfaqet pėrmbi koka, e tinėzisht tutje tė merr
Kur greminė mė hapet toka, kur parajsa ngjet nė ferr.

 

Ti m`i njeh fjalėt e trishta, vinė kur pritjet janė tė gjata
Dhe kambanat sa tė brishta, kur tė lodhur mė zė nata
Di qė veten kam pėrmbysur, tek poetėt s`jam nė majė
Edhe vjeshta vetullngrysur, s`mė pranon nė shtrat tė saj.

 

Ti mė di nė gjithė kėtė jetė, sa pa frikė i qasem drojės
Por tashmė kam shkelur vetė, pelegrin nė mes tė Trojės
Kur flaknaja han qytetin, njė strehim kėrkoj kėtu
Jo mbi varka tė marr detin, por tek qiejt e syve tė tu...

 

 

NĖ QYTET TĖ HUAJ


Acar e mjegull por ku po vete
Asgjė s`kuptoj as vetė,
Kėrkoja t`gjeja njė fije jete
Te ky qytet i shkretė.

Mbase hutimi mė pati ndjekur
Tėrthoras shpesh i rashė,
Teksa mendoja, bota ka vdekur
Sakaq nė rrugė tė pashė.

Ah, u tmerrova, harresės vije
Si njė kujtim i gjallė,
Qė s`ishim parė, ti mirė e dije 
Por si duruam vallė.

Tė grisja retė provova shumė 
Me to tė t`fshija ballin,
Gėrmova tokėn e s`gjeja lumė 
T`na shuaj etjen, mallin.

Kanė shkuar muaj, koha ka ikur 
Sėrish sė toku ne,
Prej qelqi puthjen s`e kemi shpikur
Ajo ka qenė mbi dhe.

Pėr ty kam erdh, se s`munda mė
Ta lė ndjesinė tė vuaj,
Tė ikim qiellit, puhizė pa zė
Nga ky qytet i huaj.

Kur t`bie shi ēdo bėsh me mua
Bėzan por jo mė kot,
Pėrplasen yjet, ndėrsa e thua
Qerpikėve zbret njė lot.

Mu dhimbe fort por dot s`ta fshija
Atė pikėl lot nėn sy,
E si t`a bėja, kur mirė e dija
Qė unė tė vrava ty...

 

 

NJĖ NĖNĖ NĖ QYTET


Mu pėrtej taverne pėrgjėroj njė nėnė
Duke shtypur tokėn me hap tė rėnduar,
E ligshtė e brishtė, e zverdhur si hėnė
Mes qepallash ruan veē dy qiej tė shuar.

Ngutem t`i afrohem, t`i flas kot mė kot
Por shikim prej nėne seē mė pat goditur,
Ishte pėrkėdhelės, por s`i t`flisja dot
Shtangur si statuje, me buzė tė nemitur.

Ajo si asgjėja, mezi hapte udhė
Veēse disa hapa, lodhej mė pastaj,
E kotė tė bėzaja, do gėrvishtja rrudhė
Edhe njė mė tepėr tek fytyrė e saj.

Ah, sėrish u mata, sa doja t`i flas
Ku rrugon oj nėnė, t`i them pa nxitim
Por ē`ti bėj trishtimit, zemrės qė mė plas
Sakaq njė mijė copa pėrmes gjoksit tim.

Oh, gjithēka tė flas, t`i pėrkulem dua
Nėnėloke ē`mė hape arkėn me kujtime,
Jo mė kot qyteti nis e shkel mbi mua
Heshtur ma ke sjellė ti sot nėnėn time.

Koha bėhet gurė, s`ka moment mizor
Kemi ndryrė shikimet, nuk e lė tė shkojė
E mbaj pėrqafuar por se kam nė dorė
Qindra fjalė i flas, pa lėvizur gojė.

Eh si m`vajti mendja, se kuptoj as vetė
T`ia fshi njė ēurg djerse nga i saji ballė,
Por i katandisur nėpėr ēast tė shkretė
S`di si m`ra nga dora, si e humba vallė

Ndoshta sakaq hyri tek njė pikėl loti
Qė ra mes kalldrėmi mbase s`pati fre,
Gjersa gjej vetveten, tek ec pėr sė koti
Mbi kokė s`ishte dielli por e zeza re…

 

 

TI PRET E DASHUR

 

Ti pret e dashur, ti ndjen njė zė
Si zemra fjalė tė thotė,
Ta mbyllėsh xhamin se s`pritet mė
Kur keq noton kjo botė.

Por shpresa vjen, jeton e gjallė
Kanata mbetet hapur,
Tashmė qė hėna pushon nė ballė
Ti rrezet ia ke kapur.

Matanė njė korb nėpėr shikim
Gėrvisht tė zezėn natė,
Ti pret e dashur, por s`ka takim
Njė ēast, njė vit i gjatė.

Mėrzitur del mbanė njė lumi
Ai turret drejt nė det,
Ka kohė qė njerėzit i vrau gjumi
Po vdes dhe ky qytet.

Veē ti bėn hapa pėrherė e endur
Me ca trazim nė sy,
Ka rėnė vjeshta tashmė e ēmendur
Por s`ka tė bėj me ty.

Se zgjohet agu e dritė hareje
Ka sjellė kėtė agim,
Ka zbritur dielli pėrfund njė reje
Po vjen me njė vegim...

 

 

ĖNDĖRR

 

Ndjeva qė ke parė ėndėrr, tė helmoi njė korb i zi
Hape krahėt tė mė merrje, por s`mė gjeje pėr ēudi, 
Sėrish doje tė rikthehesh, kėmba-doras te kjo jetė
Por nė gjak lėvrinte helmi, mėnjanė ėndrra e ti vetė

Ah, helmuar pėrmbi shtrat, aty poshtė i zi njė varr
Mė bėzanė pas furtunės, me nguti tė vi t`t marr,
Kur tė pashė katandisur, seē mu njomėn kėto sy
Vajtėn lotėt me rrėmbim, u pėrplasėn pėrmbi ty.

Oh ē`mė ra rrėfe mizore, ēka tė bėja mė kėshtu
Ishin ulur perėndimet, mbi qerpikė tė syve tu,
Vjeshta rrotull fshikullonte, sa djallėzore lojė e saj
Si gjethnajat ishe zverdhur, si mos nisja e tė qaj.

Ti ma ndjeve zėrin mua, aq rebel siē qe mė parė
Kur tė tjerėt tė lėvdonin, shpesh ky zė tė kishte sharė,
Donte rrugėn tė tė hapte, tė rigjetur e tė humbur 
Kur mes bishash hileqare ecja t`bėhej e pa mundur.

Kisha ardhur tė tė merrja, jo buzė varrit tė tė shaj
Ngrite kokėn e ēuditur, grisėm natėn mė pastaj,
Dielli erdhi pėrtej xhamit, ėndrra iku pėr sė koti, 
Nėpėr krojet e Dodonės, pamė qė ranė dy pika loti.

 

Ti mund tė largohesh

Nėse mundesh tė harrosh gjithēka tonėn pėrmbi dhe
Gjithēka bėre e sodite, gjithēka preke gjithēka pe,
Madje hapit pėrmbas shpine nėse mundesh t`i vėsh emėr
E t`i ndrydhėsh njėmijė heshtje qė tė ecin nėpėr zemėr.

Nėse mundesh t`i vėsh fshesėn gjithēka ishte jeta jote
T`hedhėsh ndjenjėn nėpėr dete mes valnajės fuqiplote,
Nėse mundesh tė rrėmbesh gjithēka tėnden qė mė dhe 
Dhe t`pėshtysh nga ece dje pėr tė hapur rrugė tė re.

Nėse buzės i vė drynin qė t`mos shkrifet nėpėr vaj
Gjitha puthjet t`ia shkėpusėsh mu aty tek cep i saj,
E t`i hedhėsh pėrmban qiellit o t`i djegėsh pėrmbi prush
Dhe e akullt t`i sodisėsh me atė sy tė zi si rrush.

Nėse plagėt mund t`i mbyllėsh t`arratisesh fare kot
Mbi karvanėt e kujtesės mos ia beh ky qiell me lot,
Nėse mundesh t`mbyllėsh sytė, nėn qepalla kur tė shkosh
Atėherė ndodh qė tė largohesh, duke bartur shpirtin bosh...

 

 

NJĖ VJERSHĖ PĖR TY

 

Tek ndjenjat mia e muzgjet gri
Pėrhumba fare sot,
Njė rruge nisa dhe ku ta di
Do ec, do ec, mė kot.

Por sakaq hapur pėrpara meje
Shpėrthen ndjesi e dendur,
Tek bregu vasha mėnjanė njė reje
Pushon mbi gurė e gjendur.

Pėrsipėr qielli mė dyshė u hap
Rrebesh u bė kjo botė,
Pėrtej ėshtė jeta dhe si ta kap
Ta pija tek njė gotė.

Mė vjen tė qesh mė vjen tė qaj
Nuk di ēka bėra vetė,
Ajo s`mė vėren, tek sytė e saj
Jeton njė det i qetė.

E njoha thash, mė vjen e njohur
S`e di ku tė kem parė,
Mė zė rrėqethja, acar i ftohur
Nė vjershė e paskėsh vrarė.

Mbase nuk qenka siē e kam shkruar
Si kjo nuk ka tė dytė,
Mos ėshtė zanė gėrshetė praruar
Me njė vegim te sytė.

Shekspiri s`vjen, ku ėshtė mbuluar
Ta hiqja nga ai varr,
Qė t`mė rrėfente ēka duhet shkruar
Pėr buzėt e saj zjarr.

Ku shkoi Khajami, mė zuri halli
Sqarim pėr tė mė dhėnė,
Ē`ndryshim ka vajza aty tek balli
Nėse e zbres atė hėnė.

Ah, jo veē kėta dinė t`i mbushin
Vargjet pėrplot rimime,
Do shkoj te varri tė zgjoj Lasgushin
Poet tė gjuhės sime.

E di, do qeshet, pėrse po ngutem 
Tė zbresim hėnė e tokė,
Njė vjershė pėr vashėzėn aman tė lutem
T`ia vė kurorė nė kokė...