17 Shkurt 2008. Ora
15:48 minuta. Republika e Kosovės iu shtua hartės sė shteteve. Newborn
filloi rrugėtimin si shtet i pavarur. Mbledhja e jashtėzakonshme, solemne
dhe plenare, e Kuvendit tė Kosovės, e kryesuar nga Jakup Krasniqi, kryetar i
Kuvendit, filloi pas orės 15:00 dhe nė rend dite kishte dy pika tė rėndėsisė
historike: miratimin e Deklaratės sė Pavarėsisė sė Kosovės dhe miratimin e
simboleve shtetėrore tė Kosovės. Kėrkesa e pėrbashkėt pėr kėtė mbledhje u
shtrua nga presidenti, Fatmir Sejdiu dhe kryeministri, Hashim Thaēi.
Nė seancė morėn pjesė
109 deputetė, ndėrsa tė pranishėm ishin edhe shumė mysafirė nga radhėt e
pėrfaqėsive diplomatike, si dhe pjesėtarėt e familjes sė Adem Jasharit dhe
tė ish-presidentit Ibrahim Rugova.
Nė pasditen e acartė tė 17 Shkurtit 2008 Kosova hapi njė faqe tė
re tė historisė dhe ndėrroi hartėn politike tė Evropės.
Duke iu pėrgjigjur thirrjes sė popullit pėr tė ndėrtuar njė
shoqėri qė respekton dinjitetin njerėzor dhe afirmon krenarinė dhe synimet e
qytetarėve tė saj; tė zotuar pėr tu pėrballur mė trashėgiminė e dhembshme
tė sė kaluarės sė afėrt nė frymė tė pajtimit dhe faljes; tė pėrkushtuar ndaj
mbrojtjes, promovimit dhe respektimit tė diversitetit tė popullit tonė,
miraton Deklaratėn e Pavarėsisė sė Kosovės, duke riafirmuar dėshirėn tonė
pėr tu integruar plotėsisht nė familjen euroatlantike tė demokracive; tė
vendosur qė ta shohim statusin tonė tė zgjidhur nė mėnyrė qė ti jepet
popullit tonė qartėsi mbi tė ardhmen e vet; tė shkohet pėrtej konflikteve tė
sė kaluarės dhe tė realizohet potenciali i plotė demokratik i shoqėrisė
sonė; duke nderuar tė gjithė burrat dhe gratė qė bėnė sakrifica tė mėdha pėr
tė ndėrtuar njė tė ardhme mė tė mirė pėr Kosovėn, deklaronte kryeministri
Thaēi.
Derisa firmėtarėt e Deklaratės sė Pavarėsisė sė Republikės sė
Kosovės nėnshkruanin deklaratėn pėr lindjen e Republikės, qytetarėt kishin
shkrirė akullin e dimrit kosovar me festėn madhėshtore ēdo kund nė Kosovė.
Newborn pėrcolli mesazhin e paqes, ndėrsa vetė Deklarata e
Pavarėsisė pėrcaktoi bazėn e politikės miqėsore ndaj tė gjitha vendeve
tjera. Presidenti, Fatmir Sejdiu, theksonte parimet fundamentale mbi tė
cilat do tė ngrihej shteti i Kosovės.
Nė kėtė kontekst historik, Kuvendi i Kosovės, pėrmes Deklaratės
sė Pavarėsisė i bėnė ftesė faktorit ndėrkombėtar qė ta vazhdonte prezencėn
nė Kosovės, pėr promovimin e vlerave perėndimore dhe demokratike.
Vizioni ynė pėr Kosovėn ėshtė shumė i qartė. Dėshirojmė qė
Kosovėn ta ndėrtojmė mbi parimet fundamentale demokratike. Kjo do tė thotė
se Kosova do tė jetė nė shtet demokratik, shumėetnik me marrėdhėnie tė mira
ndėrfqinjėsore me shtetet pėrreth, theksonte presidenti Sejdiu.
Po atė ditė, mė 17 Shkurt 2008, me aklamacion, Kuvendi i Kosovės
miratoi edhe simbolet shtetėrore, himnin, stemėn dhe flamurin, tė cilat
tregonin identitetin e shtetit tė Kosovės.
Kuvendi i Kosovės
gjatė vitit 2008 vazhdoi me miratimin e akteve tė rėndėsishme tė shtetit.
Me procedurė tė shpejtuar shpalli me dhjetėra ligje, qė dilnin
nga Pakoja e Marti Ahtisaarit, e cila parashihte pavarėsi tė mbikėqyrur pėr
Kosovėn.
Mė 4 prill 2008 u shpall Kushtetuta e Kosovės, akti mė i lartė
juridik i vendit, i cili pėrcakton Kosovėn Republikė Parlamentare.
Kryepalamentari, Jakup Krasniqi, flet pėr rėndėsinė e
Kushtetutės.
Kushtetuta e Kosovės si dokument i rėndėsishėm ėshtė ndėrtuar
mbi themelet kushtetuese tė demokracisė moderne. Demokracia jonė siguron
qeverisjen e popullit nėpėrmjet pėrfaqėsuesve tė tij tė zgjedhur. Pėrcakton
qartė kompetenca institucionale dhe u garanton tė gjithė qytetarėve, pa
asnjė dallim, tė drejta dhe barazi para ligjit.
17 Shkurt 2013. Republika e Kosovės kremton pesėvjetorin e
shpalljes sė Pavarėsisė. Nė shtator tė vitit 2012 ėshtė pėrmbyllur etapa e
pavarėsisė sė mbikėqyrur. Zyra Civile Ndėrkombėtare ka pėrfunduar mandatin
dhe ėshtė mbyllur. Megjithatė, nė Kosovė vazhdojnė tė veprojnė dy misione
ndėrkombėtare: KFOR-i qė ėshtė reduktuar gjatė kėtyre viteve tė pavarėsisė,
por qė ende ruan besueshmėrinė tek qytetarėt e Kosovės dhe EULEX-i misioni
i parė i kėtij formati i Bashkimit Evropian, por i cili nė vijimėsi ėshtė
pėrballur me kritika dhe pakėnaqėsi.
Shumėēka ka ndryshuar. Kuvendi i Republikės sė Kosovės ka
pėrbėrje tjetėr, ndėrsa debati pėr rolin dhe punėn e Kuvendit tė Kosovės, ka
marr diskurs tjetėr. Fryma e debatit dhe temat kanė ndryshuar, edhe pse ende
pėrplasjet mė tė mėdha ndėrmjet grupeve politike janė pėr ēėshtje politike.
Kuvendi shpeshherė ėshtė akuzuar se ka qenė viktimė e politikės sė Qeverisė,
e mbrojtjes sė grupeve tė caktuara tė interesit.
Nėnkryetari i Kuvendit, njėherit deputet nga Partia Demokratike
e Kosovės, qė nga themelimi i Kuvendit tė Kosovės, Xhavit Haliti, thotė se
Kuvendi i Kosovės ka bėrė punė shumė tė mirė nė fushėn e miratimit tė
ligjeve. Sipas tij, akuzat qė janė bėrė nė drejtim tė Parlamentit janė tė
padrejta.
Kuvendi i Kosovės nuk dallon shumė nga parlamentet qė
funksionojnė nė rajon. Nga Pavarėsia e deri mė tani ka pasur njė angazhim tė
madh, qoftė nė pėrmirėsimin e legjislacionit, qoftė nė miratimin e ligjeve.
Mbi tė gjitha, Parlamenti i Kosovės ka hapur debat nė kėtė periudhė, pėr
ēėshtje tė ndryshme qė kanė qenė nė interes tė qytetarit dhe interes i
votuesve. Nuk mund tė them qė ka qene perfekt, apo produktiv, ēfarė kemi
pritur ne, por tė gjitha ligjet qė kanė ardhur nga Qeveria, shumica janė
miratuar, dhe kjo mendoj se ėshtė njė sukses i parlamentarėve tė Kosovės,
thotė Xhavit Haliti.
Por, partitė opozitare, dhe madje edhe shoqėria civile, nuk
pajtohen me konstatimin qė Kuvendi i Kosovės ka qenė i pavarur nė punė e
vet. Ata madje thonė se edhe pesė vjet pas Pavarėsisė, deputetėt e
mazhorancės ndikohen nga vija partiake.
Glauk Konjufca, nga lėvizja Vetėvendosje, lėvizje kjo qė hyri
nė Kuvend gjatė viti 2010, mendon se komunikimi nė Kuvend brenda subjekteve
politike bėhet mbi bazat e mbrojtjes sė agjendave qė pėrgatiten jashtė
Kuvendit, nga politikat e grupeve tė caktuara tė interesit.
Mendoj se, sa i pėrket komunikimit brenda Kuvendit, ka
probleme, sepse komunikim reduktohet nė komunikim zyrtar. Mendoj se
problemet vijnė atėherė kur ka ndikime politike qė vijnė nga larg, tė cilat
ndikojnė edhe sjelljen e subjekteve politike brenda Kuvendit. Ka agjenda qė
janė jashtė Kuvendit dhe qė vijnė brenda, tė cilat nuk bėjnė qė komunikimi
tė jetė spontan. Sa i pėrket komunikimit tė Kuvendit me Qeverinė, mendoj se
kjo ėshtė e njėanshme, sepse pėrderisa nė njė anė kemi njė Qeveri e cila
ėshtė mjaft agresive ndaj Kuvendit, kurse nė anėn tjetėr Kuvendi nuk ėshtė
se ka tė njėjtin raport me Qeverinė, nė kuptimin e mbikėqyrjes dhe
monitorimit tė punės sė Qeverisė, thotė Glauk Konjufca.
Driton Selmanaj nga Instituti Kosovar pėr Demokraci, qė merren
drejtpėrdrejt me monitorimin e punės sė Kuvendit, thotė se Parlamenti ėshtė
nė krizė tė gjetjes sė identitetit tė vet si autoriteti mė i lartė nė vend.
Mund ti ndaj nė dy etapa, sepse kemi pasur dy legjislatura.
Ėshtė legjislatura e parė, ajo qė shpalli Pavarėsinė e Kosovės dhe e cila
tėrė energjinė e saj e kishte koncentruar nė menaxhimin e post- shpalljes sė
pavarėsisė si dhe miratimin e legjislacionit qė dilte nga Pakoja e
Ahtisasrit. Ndėrkohė, qė kemi legjislaturėn tjetėr qė doli si rezultat i
zgjedhjeve tė abuzuara dhe derivoi njė legjislaturė e cila ėshtė pothuajse
nga mė tė dobėtat qė nga paslufta nė Kosovė. Ajo qė e dėshmon kėtė ėshtė kur
deputetėt kanė votuar me porosi ose kur deputetėt, pesė minuta pas fjalės sė
tyre, e kanė tėrhequr atė si rezultat qė ka ardhur na presioni nga jashtė.
Kemi pasur raste kur mazhoranca ka ikur nga seancat plenare dhe kjo e nuk
ėshtė shembull i demokracive parlamentare perėndimore. Dhe krejt kjo e
derivon njė konkluzion se kjo legjislaturė e ka shndėrruar Kuvendin nė njė
institucion, i cili nuk ka integritet, nuk ka autoritet nė marrjen e
vendimeve fuqiplote dhe shpeshherė ėshtė i kontrolluar nga Qeveria. Kuvendi
akoma ėshtė nė kėrkim tė identitetit si institucioni mė i lartė nė vend,
thotė Diton Selmanaj.
Pesė vjet Republikė.
Nė historinė e shteteve pesė vjet janė periudhė e shkurtėr, megjithatė e
rėndėsishme kur mbushet me ngjarje tė mėdha.
|