Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen pėrmes
shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime,
mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e artė tė sė
cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė, edhe kuptim
dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e
Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė hedhuri farėn e dijės,
duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė shpirtin e pastėr e fisnik
tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha sfidat e kohės, kjo frymė e
shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si njė pishtar i shpresės, u
bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė zemėr... brez pas brezi...
nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi, Ēajupi, Mjeda, Asdreni,
Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri nė
kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė pėrhershėm qė tashmė
nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit tė tij...
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Sabir KRASNIQI
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
ADEM ZAPLLUZHA
Hyrje
Adem Zaplluzha u lind mė 1943 nė Prizren. Shkollėn fillore dhe
tė mesme i kreu nė vendlindje, ndėrsa Akademinė Pedagogjike nė Prishtinė.
Njė kohė punoi si mėsues nėpėr fshatrat Studenēan tė Therandės (ish
Suharekės) dhe Hoēa e qytetit, afėr Prizrenit. Ndėrkohė punėsohet si
pėrkthyes nė Korporatėn Energjetike tė Kosovės. Me shkrime filloi tė merret
kryesisht me poezi qė nga mosha e fėmijėrisė. Rrugėn letrare e nisi me
vjershėn e parė pėr fėmijė tė cilėn e botoi nė revistėn Pionieri, mė 1957.
Si i punėsuar nė Korporatėn Energjetike tė Kosovės bashkė me shokėt e punės
dhe pendės themeloi grupin letrar Lulėkuqet e Kosovės. Nė Kuadėr tė punės
sė kėtij grupi letrar qe botuar pėrmbledhja Ngjyra e kohės, nė tė cilėn u
pėrfshi njė numėr i konsideruar i poezive tė tij. Krahas krijimeve tė
publikuara nė revistat pėr fėmijė, botoi edhe njė serė shkrimesh nėpėr
gazetat e kohės qė dilnin nė Prishtinė dhe Shkup. Ėshtė anėtar i Lidhjes sė
shkrimtarėve tė Kosovės, prezent nė disa antologji dhe nė librin Kosova
letrare tė poeteshės Monica Mureshan. Ėshtė prezantuar nė Leksikonin e
Shkrimtarėve Shqiptarė 1501-1990, nga Hasan Hasani, nė Leksikonin
Shkrimtarėt Shqiptarė pėr fėmijė 1872 - 1995 nga Odhise K. Grillo, si
dhe nė librin Portrete Shkrimtarėsh nga Demir Behluli, Prishtinė,
2002Nė maj tė vitit 2013 Klubi i Artistėve dhe i shkrimtarėve tė Durrėsit ia
ndau ēmimin e karrierės pėr kontributin e dhėnė nė letrat shqipe. Jeton dhe
krijon nė Prishtinė.
Veprat
e botuara
1Puthje,
2.Ecjet e viteve tė mėdha, 3.Ēamarrokėt e Thepores, 4.Muret,
5Morfologjia e dhembjes, poezi, 6.Ai vjen nesėr 7.Letėr
nga mėrgimi 8.Letėr nga mėrgimi 2 9.Udhėndarja,
10. Thirrje e gjakut, 11.Asgjė sikur molla 12.Vesa
nė lotin tim, 13.Puthja e gozhduar, 14. Pema e bekuar, e
pėrkthyer nė Ruumuni 15.Kashelasha nė vargje, 16.
Bajraktarėt e vatanit, 17.Hijet e ndryshkura 18Stuhi nė
Kutulishte 19.Posa ikte nata, 20. Loja e myshqeve,
21. Lumėbardhi dhe gjėma, 22.Metafora e heshtjes, 23.
Hyji nė Prekaz, poezi, 24. Sinorėt e hinores, poezi, 25.
Don Kishoti dhe Rosinanti, 26. Zjarri i dashurisė, 27.
Kur likenet vallėzojnė, 28. Ditari nė vargje, 20. Tingujt
qė nuk pėrfundojnė, 3o. Shtegu i mallit, 31. Korniza e
thyer 32. Zgjimi i gjėmės, 33. Vallja mistike, 34.
Merre kodin, 35. Letėr atdheut 36 . Tejdukshmėria e
shiut, 37. Pėrtej teje, 38. Sa afėr e sa larg, 39.
Vallja e zanoreve, 40. Ikja e eshtrave, 41. Kalorėsit e
mjegullave, 42. Hingėllimat e shiut, 43 .Kur pemėt i
ndėrrojnė kėmishėt, 44. Mirėmėngjes Imzot, 45. Kafshimi i
mikut, 46. Atje tej maleve, 47. Heshtja qė del nė shesh,
48. Portat e shpresės, 49.Nė dhomėn time gjysmė tė errėt,
50. Kinse Lojė Shahu, 51. Pėr ēdo dekadė nga njė baladė
52. Fusha e mėllenjave, 53. E kujt ėshtė kjo vetmi,
54. Mos pyet pėr adresėn e lumit 55. Stoli nė parkun vjetėr
56. Urori i stralltė 57. Po tė mos ishte fjala 58.Thyerja
e urave, 59. Trokėllimat nė gjumin e dallgėve, 6o. Nė
flokėt e dėborės, 61. Njė grusht nostalgji, 62. Kur
filluan tė flasin njerėzit, 63.Kur stinėt kapėrcejnė fshehurazi,
64. Lisi nė rrėnjėt e veta, 65. Eca ecėm dhe do ecim,
66.Fėmijėt e erės, Poezi, 67.Ēast nė fund tė stinės, 68.
Si tė flas me drurėt, 69 . Mė pėlqejnė mendimet e tua, 70 .
Andej dhe kėndej kohės, 71. Zėri i heshtjes, 72.Kush i
lexoi letrat prej erės, 73. Fluturimi i korbave nė netėt pa
hėnė, 74 .Koha e ime dhe koha e jote, 75 .Diku te njė
baladė, 76. Sonte ēdo gjė po i pėrngjan lotėve, 77. Ky def
prej hėne, 78. Pyesni zogjtė nė ikje 79. 109
Fėrfėrimė gjethesh, 80. Refrene yjesh 81. Te delta e
mjellmave, 82.Rinjohja, 83. Diku nė fund tė njė fillimi
84. Makthi i hijes, 85.Njė zog prej uji, 86."Druri
i pikėlluar", 87. "Asnjė fjalė nuk frymon", 88. "Lėreni
zėrin tim", 89. "Mbi flokėt e ullukėve", 90. "Sytė e gurtė
tė erės", 91. "Zjarri i mallit tim", 92"Dėneste bashkė me
erėn", 93. "Atdheu i paēmuar", 94. "Nėpėr gjymtyrėt e
mjegullave", 95. "Kur era teshtin", 96. "Ndjekėsit e
enigmave", 97. "Njė grusht dashuri", 98. "Kur dehen
perėnditė", 99."Daullet e njė nate", 100. "Stina asnjanėse",
101. "Shi nė qytetin tim", 102. "Psalm i harruar", 103.
"Krakėllimat e natės", 104. "Menatė vijnė lejlekėt", 105
."Fjetėm njėqind shekuj", 106."Loti i gotės sė dehur", 107.
"Pėr kė po bie moj kambanė", 108. "Si trenat e verbėr", 1o9."Mbi
shpirtin e erės pagane",
Referencat
http://www.kosovarimedia.com/index.php/art-dhe-kultur/33975-adem-zaplluzha-pasuron-bibliotekat-me-24-botime-t%C3%AB-reja.html
1.
http://80.80.164.14:8991/F/?func=find-b&request=fatmir+minguli&find_code=WAU&x=0&y=0
2.
http://www.poezishqip.com/adem-zaplluzha/
http://80.80.164.14:8991/F/8L67V1TPUIBMK88NR7S7Y4XHNP1I5PVT4BQHXSC8XEYTNI1DG6-15402?func=short-format&format=000
ME KUFOMA TĖ NGRIRA
Zogjtė e ngrirė
Nėpėr degėt e thyera vrasin heshtjen
Dimri i sivjetmė
Paska veshur njė kėmishė tė bardhė
Dhe duket se nė ecje e sipėr
Thua se i pėrngjan ndonjė spitali psikiatrik
Nėpėr dhomat e mbushura
Me kufoma tė ngrira
Kundėrmon dita e plagosur
Njė erė e rėnd ngjyrė plumbi
Ankorohet nė shqisat e tė nuhaturit
Kolliten muret
Si tė sėmurėt nga tuberkulozi
Kolliten shtretėrit e metaltė
Kėto dritare tė mėdha hapen
Vetėm njėherė nė vjet
Kur dalin arkivolet e ngrira
Nėpėr korridore tė pėrgjumura
Vetėm bubuzhelėt shohin ėndrrėn
E lagėshtisė sė mureve tė ēara
Me qindra vite
Dielli nuk paska hyrė nėpėr kėto dhoma
NGJANĖ ECJES SĖ KĖTYRE MALEVE
Drurėt e njomė tė shpirtit
Me nga njė copė alegorie nė dorė
Ecin si tė dehur nėpėr histori
Parakalojnė nėpėr varret e ushtarėve
Tė njohur dhe tė pa njohur
Mė duket se po u pėrngjajnė gjyshėrve
Ecja e tyre kishte njė madhėshti krenare
Ngjante ecjes sė kėtyre maleve
Kur kollitej
Nga shpirtrat e gjetheve i pėshtynte
Tė gjitha tė ligat e kohės
Kėta drurė sa shumė ngjajnė me parathėniet
E baladave tė moēme
Edhe kur ēmendet murrlani
Kėndej pari
Nga secila degė pikon portreti i erės
Kurse nėn shpirtin e gjetheve flenė alegoritė
Njerėzit dhe drurėt e atdheut tim
Janė tė ngjizur pėr kėto male
Nė shpirtin e secilit zgjohet
Njė dashuri e paparė
Kur i dėgjojnė daullet e kushtrimit
MARSHOJNĖ MIQTĖ E MI USHTARĖ
Marshojnė miqtė e mi ushtarė
Ecin nėpėr natė tė shurdhtė
Diku pas shpine
Kanė lėnė peng nga njė copė ėndrre
Turtujt e natės i ngjajnė lakuriqėve
Vetėm xixėllonjat e kuqe
Ua hapin
Dhe ua tregojnė rrugėn
Ecin nėpėr natė
Marshojnė miqtė e mi ushtarė
Depėrtojnė nėpėr shpirtin e sterrės
Pėr ta arritur qėllimin
I pret njė rrugė e gjatė deri nė atdhe
Njė udhė e gjatė deri nė liri
Ecin pa u ndalur askund
Marshojnė miqtė e mi ushtarė
Secili kalon nėpėr dhembjen e vet
Por gjithsesi ata sndalen
Ecin deri nė fund
Nata ėshtė e gjatė sonte
Diku nė mbarim tė rrugės i pret liria
QĖ KURRĖ NUK E MĖSOVA PANTOMIMĖN
Mbrėmjeve tė vona vjeshtake
Duart e mia tė plagosura sėrish
Sėrish tjetėrsohen
Nė njė gjendjen asnjanėse
Fryma e lehtė e pranverės
Pėrkulet mbi mua
Tė cilėn mund ta krahasoj me gruan
E njė ėndrre tė moēme
Mė pastaj ulem mbi kujtimet e kaluara
I pyes kalimtarėt
Pėr hidhėrimet
Dhe zhgėnjimet e mia tė vogla
Por prej asnjėrit
Asnjė fjalė su del nga goja
Ngjajnė muranave tė shembura
Dhe heshtin si pėrmendoret e akullta
Kalojnė edhe kuajt e paējerrė
Mua domosdo mė duhet tė bėzaj
Nuk e njoh atė gjuhė tė bukur
Tė mėgojėzave
As tė dizgjinėve prej lėkurės sė buajve
Dhe pendohem tej mase
Qė kurrė nuk e mėsova si duhet
Pantomimėn
Atė gjuhė tė bukur tė lėvizjeve tė erės
PYES NJERIUN PĖRBALLĖ MEJE
Pėr ēdo ditė e mė shumė
Nė njė pasqyre konvekse
I shikoj sytė e mi
Hundėn dhe duart kah zvogėlohen
Pyes njeriun pėrballė meje
Kush ėshtė
Dhe nga cila dritare
Hyri nė dhomėn time tė gjumit
Kjo heshtje e gurtė mortore
Sbisedon me mua
Asnjė fjalė nuk flet as me pasqyrėn
Me njė ironi tė paparė mė shikon
Shikoj edhe unė
Duke ironizuar siluetėn e akullt
Nuk di dhe smund tė kuptoj asnjėherė
Se cili jemi mė kokėfortė
Unė dhe miku im pėrballė meje
Ose pasqyra konvekse
Por gjithsesi mbase qė tė dy ne
I kemi humbur sumbullat e kaltra tė mendjes
PRANVERA KURRĖ MĖ E BUKUR SE SIVJET
Janė tė madhėrishme kėto pamje
Nga thellėsitė e padukshme
Si nga ėndrrat
Dalin nė shesh zėrat e atdheut
Zgjohen shpirtrat e fjetur
Tė nėntokės
Dhe zbresin me legjendat e bardha
Teposhtė lumenjve
Vijnė edhe kalorėsit e sė kaluarės
Me dizgjinė prej ari
Dhe mėgojėza tė ēelikta
Kalėrojnė nėpėr kujtesėn e fjetur tė shekujve
Njė pemė e vjetėr
Qė askush nuk ja di moshėn
Kėto ditė ēeli ashtu siē ēelin
Vetėm jargavanėt e atdheut tim
Pranvera kurrė mė e bukur se sivjet
Njė stinė qė vetėm njėherė
Zbret kaq hije rėndė nga malet
E buzėqeshur rri ulur nėn pemėt e harlisura
Shikon e shikon tė kaluarėn
Po ashtu edhe tė ardhmen
Korbat me njė xhelozi tė paparė
Krakėllin nė qiellin e lindur
Pėr herė tė dytė nė kėto anė
Po zgjohen njerėzit
Nga njė gjumė i pėrdalė
PAMĖ SKENA APOKALIPTIKE
Po guxove preke tė pamundurėn
Preke hirin e shiut
Qė po i ngacmon plagėt e ēative
Kjo natė e gjatė
Nuk po i pėrngjan asnjė nate
Rrinė kacule mbi gurin e kujtesės
I prek tė gjitha ato ėndrra
Qė deshėm e nuk mund ti pamė
Ishin tė zhveshura
Tė tejdukshme si frymėmarrja
Kjo rrugė e gjatė asgjė nuk tregon
Pėrpos lodhjes
Dikush nga sytė e verbėr tė malit
I shkuli me dhunė
Rrėnjėt e mbjella tė pemėve
Ēfarė nuk pamė nė jetėn tonė
Kryqe tė ngulura nėpėr shpirtrat e drurėve
Dhe nga gjethet e zverdhura
Se si pikonte dita
Pamė skena apokaliptike
Nė teatrin e verbėr tė pėrditshmėrisė
|