Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

AGIM GJAKOVA

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

AGIM GJAKOVA

            Hyrje

          U lind më 11 korrik 1935. Shkollën fillore dhe të mesme, Normale, i kreu në Gjakovë më 1952. Punoi si mësues (1952-1954). Studioi në Beograd për gjuhë e letërsi frënge dhe letërsi botërore në Fakultetin Filozofik. Gjatë kohës që ishte në Beograd themeloi shoqatën e studentëve shqiptarë “Përpjekja”. U burgos tri herë dhe më në fund, më 1960, u dëbua në Shqipëri si person i padëshirueshëm për pushtetin jugosllav, duke mos i lënë shteg t’i mbaronte studimet..

            Punoi si mësues në Kavajë (1960-1962). Më 1966 kreu studimet në Fakultetin Histori-Filologji për degën e anglishtes në Tiranë. U mor si redaktor-përkthyes në Agjencinë Telegrafike Shqiptare (1966-1970), kaloi në arsim (1970-1978), në Kinostudion “Shqipëria e Re” (1988-1990), si skenarist.

            Në vitin 1999 erdhi në Kosovë. Punoi si redaktor për kulturë në gazetën “Bota sot” deri më 2006.

            Më 1965 u martua me Naime Dacin (e mbetur jetime në moshën katërvjeçare se i ati i saj, Jahja Daci, u zhduk nga regjimi jugosllav më 1945).

            Gjatë qëndrimit të tij në Shqipëri është ndjekur gjatë gjithë kohës nga Sigurimi i Shtetit. Për krijimtarinë e tij me temë nga Kosova dhe për frymën demokratike që e përshkonte ka qenë gjysmë i injoruar dhe gjysmë i izoluar.

            Në plenumin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë më 1967, diskutoi për trajtimin në letërsi të subjekteve nga jeta e dhunuar e shqiptarëve të Kosovës. U prit shumë keq nga “elita partiake drejtuese”. U akuzua se po ngrinte çështje në kundërshtim me vijën e Partisë, ose që nuk i kishte ngritur partia. Madje iu përgatit edhe internimi (apo edhe arrestimi), urdhri i të cilit nuk u ekzekutua falë atyre njerëzve objektivë që argumentuan se diskutimi nuk kishte qenë tendencioz.

            Pas botimit të romanit “Në Kërkim të së vërtetës”, vepra u akuzua në plenumin e Lidhjes së Shkrimtarëve si ahistorike dhe që nxin realitetin. Në këtë vazhdë për përmbledhjen me poezi “Rrënjët përtërihen” (“I gjuaj ëndrrat me gurë”), së cilës iu ndalua botimi, me porosi të Plenumit të Komitetit të Partisë së Punës të Shqipërisë u akuzua se është kundër: Ideologjisë së Partisë, politikës së Partisë, ndërtimit të socializmit; si edhe për hermetizëm e luftënxitës (se paska dashur që Shqipërinë ta shtinte në sherr me Jugosllavinë).

            Që atëherë emri i tij u vu i pari në listën prej shtatë a tetë vetash si “krijues që është i destinuar të gabojë ideologjikisht” dhe, pasi veprat e tij nuk qenë në përputhje me oreksin e regjimit diktatorial, jo vetëm që nuk mundi t’i botonte të gjitha, por edhe u mbajt nën vëzhgim dhe në një formë izolimi e injorimi gjatë gjithë kohës, i mbikëqyrur në mënyrë të egër deri më 1990 nga Sigurimi i Shtetit të Shqipërisë.

            KRIJIMTARIA

            Përmbledhjet poetike

            1.... Dhe thonë se paqe ka në botë, 2. Kangët e Dinit të Bardhë, 3. Perspektivë, 4. Obelisk, 5. I gjuaj ëndrrat me gurë, 6. Deti, 7. Guxo e vdis, 8. Kufiri imagjinar, 9. Saga flurore.

            Proza

            1. Dritëhijet e një qyteti (roman), 2. Në kërkim të së vërtetës (roman), 3. Herezi (roman), 4. A ka kund zot (roman), 5. Loja e kafkave (roman), 6. Korridoret e gjelbra (roman), 7. Mëhalla e kolegëve (roman), 8. Rrëfimet... (roman), 9. Nën hijen e pavdekësisë (tregime), 10. Shtëpia në udhëkryq (tregime), 11. Themelet e reja (roman për fëmijë), 12. Vjen përroi (tregime për fëmijë), 13. Përsiatje (ese filozofike-sociologjike), etj..

            Drama e skenarë

            1. Ishulli i argëtimit (dramë), 2. Nusja (skenar i xhiruar). 3. Guri i besës (skenar i xhiruar), 4. Fundi i një gjakmarrjeje (skenar i xhiruar) etj.

            Publicistikë

            1. Kosova edhe e shkrumueme është e hijshme,

            2. Publicistika I dhe II, etj.

NËSE DO TË ISHTE E HËNË...

Do të më kujtoheshin mollët

mendjen nuk do të vrisja

se dardha e ka bishtin prapa

nëpër kalldrëm do të vrapoja

e në bisht të qerres

do të vendosesha si në karrocë mbretërore

hareja kaçubave stomeve shpateve

larg melodisë së vuajtjeve

që ma ruajtën zemrën

si një poster të kohës

nëse do të ishte e hënë

vizëllimat vizionare do të më dilnin përtej errësirës

dikush do të më mësonte se kujtimet

nuk blihen me para

do të më mbetej e hapur dritarja e shpirtit.

NËSE DO TË ISHTE E MARTË

Do të fryhej përroi i ndjenjave

që kalon përmes shekullit të mbuluar

me përcëllim të brigjeve të ditënatës

shikimi do të tretej në gjithësinë e trazuar

dhe burri do të takonte gruan

dhe gruaja do të takonte burrin

do të kalonin bashkë një epokë

e vdekja do t’i harronte për lakmi...

do të më kujtohej fëmijëria kur

këngën e këndoja me ngjyrën e vet

e përdëllimi do të lëvarej të ma sillte babën

të monumentuar në vetëdijen e më të dashurve.

NËSE DO TË ISHTE MËRKURË...

Do të ndjeja zvarritjen

dhe rrugëtimin e hidhur drejt së panjohurës

dhe drejtori i burgut do të më thoshte

je i mirëpritur dhe zinxhirët shtrëngues

do të bënin zërin e dytë në melodinë e tij.

Gjuha do të m’i nxirrte fjalët e shkoqura

se tempujt kishin përsiatur për vetëdijen

në mrekullinë e tundjes së djepin të lindjes.

do të shprishja kufijtë e shpresave

në gjerësinë e qytetërimit i patrembur

se do të gdhihesha kërcënues i botës

bekimi e mallkimi nuk do të lëkundeshin nga dheu

NËSE DO TË ISHTE E ENJTE

Askush nuk do të dinte se

ç’prej malli kam rrjedhur

kur ajo ditë kishte orë sa jeta e saj

dhe në livadh bari gjelbërohej gazmor

nëse e enjtja do t’i ngjante çdo dite tjetër

atëherë do të thosha se më paskan lënë mendtë

çudi askush nuk do të ma vinte re

kur fatkeqësinë dhe fatmirësinë

i ndryja brenda atij njëzetekatërorëshi

nëse kjo do të përsëritej si ditë e përhershme

trishtimi do të ishte mbreti i ndjenjave

parajsa do të gdhinte ferr

ferri parajsë

tufa e flokëve të rrotullohej horizontit.

e dashurinë do të më duhej

ta përcillja në amshim.

NËSE DO TË ISHTE E PREMTE

Dy margaritarë do t’u thoshin lamtumirë syve

do të digjej dita

në të zezë të pazëvendësueshme

do të shuhej zjarri që njihte

kuptimin e jetës plot travaja

nëpër përrallat e idealeve të pamohueshme...

atëherë zana e dashurisë do të botonte

ditarin e saj me mbishkrimin

kur xhindoset deti lëshon mjekër të bardhë

NËSE DO TË ISHTE E SHTUNË

Do të njihja të gjitha brigjet e rruzullit

ku mbyllen lumturitë dhe hapen zhgënjimet

rrjedha do të rrokullisej vetëm një bregu

të mahnitshëm në ngjyrat e dëshirës

rrëzave të fushëbetejës së përditshme

lakuriqët që nuk e duan natën

do të kalëronin flatrahapur

herezia do të përflitej në heshtjen mortore

tek gurët e varrit të panjohur

dhe do të ma predikonte fjalëthënën.

NËSE DO TË ISHTE E DIEL

Shiu do të nënshkruante shkapërderdhjen time

brenda vizionit në syprinën e lumit

plepi do të ma arrinte hijen në bregun tjetër

e do të ma zhdukte hënën nga maja e shtyllës

me kitarë do të dëgjoja këputjen e fijeve

që lidhin poret e tokës e do të mbinin lulet

në hollin e yshtjeve prej fildishi

do të ecja në shqiptimin e kristaltë të vetvetes

tej do të grisej muzgu të lëshonte tingujt e natës

do të përdridhej kallami të ngrinte majën

dhe zgërdhihej kallamishtja e të digjej flakë

tek prarohet dita tjetër.