Njėri nga delegatėt qė morėn pjesė nė shpalljen e
Pavarėsisė, iu drejtua Ismail Qemalit:
- Mė duket s'e ka vendin aty Luigj Gurakuqi, nė krye tė
dhjetė-pesėmbėdhjetė mėsuesve dhe tė tri katėr shkollave. Ai duhet tė ishte
sė paku ministėr i Luftės.
Ismail Qemali, duke qeshur, iu pėrgjigj:
- Luigj Gurakuqi, nė krye tė gjeneralėve tė tij
arsimtarė, do tė luftojė kundėr armikut mė tė tmerrshėm e mė tė rrezikshėm
tė popullit tonė qe tash sa shekuj ėshtė ulur kėmbėkryq nė vatrat tona;
kundėr errėsirės dhe padijes. Sepse duhet ta dish, mik i dashur, se njė komb
pa dije e arsim ėshtė gjysmė i lirė. Pra, jo ministėr po kryeministėr tė
luftės e kemi zgjedhur Gurakuqin. Mė thuaj tani, kujt nga ne, pėrveē atij, i
takonte ky vend?
Pas shpalljes sė Pavarėsisė, mė 1912, njė gazetar anglez
e pyeti Ismail Qemalin:
- Si do t'i bashkoni nė njė shtet katolikėt e Veriut me
myslimanėt e Shqipėrisė sė Mesme me ortodoksėt e Jugut?
Dhe Ismail Qemali ia priti:
- Mos kini frikė, zotėri. Ata janė bashkuar e bėrė njėsh
prej kohėsh, pėrmes kultit tė tė njėjtit atdhe, tė cilin e kanė nė zemėr
prej shekujsh pėrpara se t'i sillnin tė huajt kėto besime!
Ismail Qemali kur vajti nė Londėr pėr t'u takuar me
Kryeministrin e Anglisė, e shoqėronte Isa Buletini.
Isa Buletini nė brez kishte vėnė dy kobure.
Mirėpo, kėshtu tė armatosur nuk e linin tė hynte nė
kryeministri dhe bėnė fjalė me tė. Ismail Qemali i bėri me shenjė tė
dorėzonte armėt.
Kėtė punė e mori vesh edhe kryeministri e, nė bisedim e
sipėr, si me tė qeshur i tha Isa Buletinit:
- Sido qė tė jetė e ēarmatosėm edhe shqiptarin.
- Shqiptarėt s'ka burrė t'i ēarmatosė - u pėrgjigj Isa
Buletini dhe nxori koburen tjetėr qė kishte fshehur.
Njė natė para se shovinistėt serbė t'i zinin pusi dhe ta
vrisnin pabesisht mėsuesin Shtjefėn Gjeēovi, ai i mblodhi nxėnėsit nė
shkollėn e tij, nė fshatin Zym tė Prizrenit dhe u pėrsėriti, si gjithmonė
pas ēdo mėsimi, kėto fjalė:
"Shqypnia asht vendi ku kena le e na jena vetėm
shqiptarė. Gjuha jonė asht shqypja. Kėto mos i harroni kurrė, fėmijė tė
dashur".
Dhe atė mbrėmje, kur do tė kthehej pėr nė shtėpi, rojtari
i shkollės i tha:
- Ruaju, zotni Shtjefėn. Armiqtė tė kanė vu nė shenjė e
nuk e durojnė kėtė shkollė shqipe!
- Ani ē'ka!, - u pėrgjegj duke qeshur Gjeēovi - Mua edhe
mund tė mė vrasin, por gjuhėn dhe kombin shqiptar nuk do tė mund t'i vrasin
kurrė
Kundėr forcave shqiptare, pėr mbrojtjen e Ulqinit, tė
udhėhequr nga Memet Beci, Mehmet Gjyli dhe Isuf Sokoli, morėn pjesė jo vetėm
repartet malazeze dhe osmane, por edhe flota britanike.
Kur pa anijet angleze nė ujėrat e Ulqinit, Isuf Sokoli u
tha bashkėluftėtarėve tė tij:
- Kjo Anglia nė njėrėn anė thotė se do tu jap popujve
lirinė, nė anėn tjetėr dėrgon flotėn pėr tė na detyruar tė zgjedhim midis
skllavėrisė dhe vdekjes. Kjo politika angleze, e re apo e vjetėr, qėnka
gjithmonė njėsoj: predikon paqen dhe pėrgatitė luftėn!
Kur e pyetėn Kristoforidhin nėse duhej tu besonin
feudalėve tė mėdhenj shqiptarė qė ishin afruar me Lidhjen Shqiptare tė
Prizrenit, mė 1880, ai u pėrgjigj:
- Nė thėnēim pėr bejlerėt, agallarėt e zotėrinjtė, ata
nuk japin asnjė ndihmė, sepse kanė frikė Portėn e Lartė se u heq
privilegjet, kurse dhespotėt, priftėrinjtė e tė parėt e besimeve tė tjera,
janė e kanė qenė kundėr besimeve tė popullit.
Ndėrgjegjja kombėtare duhet tė bazohet vetėm te njerėzit
e kulluar, dhe ata janė: vegjėlia!
Aleksandri i madh takoi Diogjenin. U afrua pranė tij dhe
i tha qė tė shprehte njė dėshirė, tė cilėn, meqė ishte mbret, do t'ia kishte
pėrmbushur ai vetė.
Diogjeni iu pėrgjigj: - Hiquni, ju lutem, se hija jote po
mė pengon diellin.
Aleksandri e pyeti: - Nuk ke frikė prej meje?
Diogjeni u pėrgjigj: - Ju jeni njė gjė e mirė apo e keqe?
-E mirė - U pėrgjigj Aleksandri.
Diogjeni mbylli dialogun duke thėnė: - Atėherė, pėrse
duhet tė kem frikė nga ju?
Njėherė njė pasanik mendjemadh kishte vendosur njė
lajmėrim te dera e shtėpisė sė tij: Kėtu tė mos hyjė asnjė budalla.
Diogjeni i tha: Po ti, si do tė hysh?!
Kur filloi gjyqi, njėri nga gjykatėsit i tha Sokratit:
-Ki mendjen, duhet ti peshosh mirė fjalėt qė do tė
thuash kėtu.
Sokrati ia priti me ironi:
- Do ti peshoj, po tė mė jepni peshoren tuaj tė
drejtėsisė, por dyshoj se ju mungon!
Njė mjek i ri e pyeti mjekun e famshėm, Hipokratin:
- Ē parime duhet ta frymėzojnė mjekun nė ushtrimin e
profesionit tė tij?
Hipokrati iu pėrgjigj:
- Ta ushtrojė profesionin me urtėsi, thjeshtėsi e
pastėrti. Kur tė hyjė nė shtėpinė e tė sėmurit, tė thellohet nė dhėnien e
diagnozės dhe tė mos pranojė asnjė ryshfet. Tė ketė parasysh se ai do ta
ushtrojė profesionin gjatė, kurse jeta ėshtė e shkurtėr
Hipokrati, mjeku i famshėm i lashtėsisė, kur po dergjej
nė shtratin e vdekjes, u tha atyre qė e rrethonin:
- Po vdes i qetė pasi lashė tre mjekė tė zotė.
Tė pranishmit, tė habitur, e pyetėn:
- Si nuk i dimė edhe ne? Cilėt janė kėta?
Dhe Hipokrati vazhdoi: Uji, dielli dhe ajri.
Nastradini dėrgoi njė djalė qė ti sillte ujė nga burimi.
- Kujdes se mos thyen shtambėn, i tha, dhe i dha
djaloshit njė shuplakė.
Njė kalimtar pyeti Nastradinit, se pėrse i ra
dikujt qė nuk i kishte bėrė asgjė.
- O njeri, tha Nastradini. Do tė ishte e kotė tė
ndėshkoja djaloshin pasi ta kishte thyer shtambėn, apo nuk ėshtė kėshtu?
Dikush ftoi Nastradinin tė gjuanin sė bashku por i dha
njė kalė qė ishte shumė i ngadaltė. Nastradini nuk tha asgjė. Shumė shpejt
gjahtarėt e lanė shumė pas dhe nuk mund ta shihnin. Ndėrkaq filloi tė binte
shumė shi dhe nuk ekzistonte asnjė strehė pėrreth. Tė gjithė ata qė merrnin
pjesė nė gjah u bėnė qull. Por Nastradini, sapo filloi shiu, hoqi rrobat e
tij dhe i palosi. Nė vazhdim u ul mbi rrobat e palosura. Kur shiu pushoi, u
vesh dhe u kthye nė shtėpinė e atij qė e kishte ftuar dhe i kishte dhėnė
kalin e ngadaltė.
Asnjeri nuk mund tė kuptonte se si nuk ishte aspak i
lagur. Pavarėsisht shpejtėsinė e kuajve tė tyre, asnjeri nuk ishte arritur
tė gjente strehė nė atė fushė. Nastradini u tha, se arsyeja qė ai ishte i
thatė, ishte kali qė i dhanė.
Ditėn tjetėr i dhanė njė kalė tė shpejtė dhe i
zoti i shtėpisė mori kalin e ngadaltė. Pėrsėri ra shi. Kali i tė zotit tė
shtėpisė ishte kaq i ngadaltė saqė ai u lag mė shumė se ēdo herė tjetėr,
ndėrsa kthehej nė shtėpi me hap kėrmiu.
Nastradini bėri tė njėjtėn gjė si radhėn e kaluar. Kur u
kthye nė shtėpi nuk ishte i lagur fare.
- I gjithė faji ėshtė i joti, i bėrtiti i zoti i
shtėpisė. Mė bėre ti hipja atij kali tė tmerrshėm.
- Ndoshta edhe ti nuk bėre diēka nga ana jote
pėr kėtė problem, nė mėnyrė qė tė mund tė mbetesh pa u lagur, i tha
Nastradini
Ishte bėrė njėri deputet.
Njė ditė del nė qytet ku takon njė plak nga ana e tij dhe
donte ta pyeste se si po e vlerėsojnė punėn e tij popullata andej.
E thirri plakun, e pėrshėndeti dhe hynė nė njė kafiteri.
Fillojė deputeti ta pyes plakun se si ėshtė me shėndet,
si po ju shkojnė punėt andej, a janė popullata e kėnaqur etj. etj...
Plaku ishte i menēur dhe i pėrgjigjej nė ēdo pyetje, por
tėrthorazi!
E pa delegati se plaku nuk donte ti pėrgjigjej ashtu siē
donte ai dhe e pyeti:
-Po pėr mua ēka po thonė? A po mė pėrmend kush?
Plaku po i thotė: -Valla ty po tė pėrmendin shumė pak,
ama nėnėn po ta pėrmendin vazhdimisht!
Njė plakė shkon pėr tė votuar dhe i lutet
administratorit:
- Or bir, mė ndihmo tė lutėm, i kam harruar syzet.
- Nuk ka problem, zonjė thotė njė administrator dhe ia
rrethon njė numėr nė listė.
- A mund ta di se pėr kė votuat? pyeti plaka.
- Jo nuk mundet, zonjė, zgjedhjet janė tė fshehta! u
pėrgjigj administratori.
Nė kohėn kur kishin pas folur edhe kafshėt, kali ja
kishte pas falur njeriut tė gjitha mundimet qė ai ja ka sjell atij. Ishin
mundime shumė tė rėnda, pasi gjithēka punohej dhe bartej me ndihmėn e
kuajve.
Vetėm njė gjė nuk mundte assesi tia falte njeriut - qė
ja kishte qitur gomarin para pėr tia treguar rrugėn!
|