Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Ibrahim KELMENDI

ATENTATET

Romanin e autorit Ibrahim Kelmendi “Atentatet”, mund ta shkarkoni falas në sektorin: „Literaturë“ dhe tek, www.pashtriku.org

            (Në vend të parathënies)

            Ngjarjet e romanit janë fragmente të jetës dhe veprimtarisë në ekzil, gjatë viteve 1979 – 1982, të personaliteteve tashmë historike, Jusuf Gërvalla, Kadri Zeka dhe Bardhosh Gërvalla dhe të bashkëveprimtarëve e kundërshtarëve të tyre, si dhe rrethanat para atentateve, më 17 Janar 1982, në Untergruppenbach, afër Hajbronit (Heilbronn) të Gjermanisë dhe pas atentateve, deri më 17 janar 1985. Ato janë paraqitur ashtu siç i kam përjetuar dhe siç i kam mbajtur mend, pa pretendim për të qenë të vërteta historike. Mendimet dhe vlerësimet janë të kohës, kur kanë ndodhur ngjarjet.

Autori

KAPITULLI I

            Buzëmbrëmje e vitit të plakur 1979. S’kishte veçse tetë ditë që të përmbushte veten për t’ia lënë radhën Vitit të Ri 1980. Ndërrimi i moteve rëndom shoqërohet me festime e shpresa të mëdha. Askush nuk mund ta dijë se sa dhe si janë përmbushur shpresat e planet, të bëra një vit më parë. Ai tani po ikte përgjithmonë. Dhe po ikte duke zhgënjyer shumëkënd, edhe këtu në Gjermani, në shtetin që ishte ndër më të zhvilluarit e globit. Tani s’ishte më kohë bilancesh e llogarish, por ishte vlugu i mendimit për kremte. Qytetarët gjermanë kanë traditë të lashtë krishtere dhe, pavarësisht se tani nuk janë gjithaq religjiozë, janë shumë të dhënë pas festimit të Krishtlindjes. Gjithandej qenë ndriçuar rrugët me laterne, reklama farfuritëse e kombinime nga më të bukurat.

            Miranin kjo atmosferë festive e hutonte. Ndihej i mërzitur, meqë jeta e detyruar e ekzilit ia mbante mendjen pezull në Kosovë. Përfytyronte shqiptarët e vet që kishin halle krejt të tjera me këto të gjermanëve. Atje po ndodhnin arrestime politike, përndjekje e trysni...

            Në kuzhinën e përbashkët të konviktit të studentëve „Haus Mihael” në Bochum, kësaj buzëmbrëmjeje kishte qetësi më shumë se rëndom. Të pranishëm ishin vetëm Renata, Mihaeli, Mirani, Marta, Zdenko. Konvikti, pronë e Kishës katolike gjermane, kishte rregulla të tjera banimi nga ata shtetërorët. Këtu banonin vetëm studentë meshkuj, kurse në të tjerët, të përzier. Renata, studente gjermane e gjuhëve të huaja, ishte mysafire e Miranit, kurse Marta, polake e sapoardhur për studime në Bochum, ishte mysafire e Zdenkos, studentit nga Çekia. Kati i 2–të, sipas numërimit gjerman, i njërit nga blloqet e këtij konvikti, kishte gjithsej 24 dhoma, për po kaq studentë. Dhomat, të mëdha ose të vogla, me rreth 10 metra katrorë për person. Me lavaman brenda, kurse banjorja e dushi të përbashkëta për të gjithë studentët e katit. Kuzhina po ashtu. Secili me frigoriferin e tij dhe kjo kuzhinë ishte vetëm për rastet kur studentët përtonin të shkonin në mensë.

            Në këto rrethana Miranit i bëhej sikur po banonte në hotel, në krahasim me jetën studentore trevjeçare që kishte bërë në Prishtinë. Vitin e parë të studimeve pat banuar ilegal, siç quheshin atje, te vëllai që ishte absolvent në juridik dhe kimi. Në dhomën nr. 5 të katit përdhes në konviktin nr. 1, banonin tre studentë legalë, dy nga të cilët ishin të detyruar të strehonin aty edhe dy ilegalë. Dhoma e atjeshme ishte po aq e vogël, sa kjo në Bochum. Atje banonin pesë studentë, ndërsa këtu Mirani banonte i vetëm. Mundohej të përfytyronte se si kishte mundur të flinte në krevatin e vogël bashkë me vëllanë gjatë gjithë vitit. Vitin e dytë të studimeve, kur vëllai kishte mbaruar tashmë, qe vendosur ilegalisht të kushëriri në barakën nr. 2. Vitin e tretë kishte pasur fat të merrte shtrat të vetin në konviktin nr. 1, por tashti ndihej i detyruar të strehonte ilegalisht dajën e tij. Ai ishte tepër korpulent dhe edhe tani nuk e kuptonte se si kishte mundur të flinte me të në një krevat gjatë gjithë vitit.

            Mirani, i regjistruar në semestrin e pestë në gjermanistikë e filozofi, ishte vendosur në këtë konvikt me ndihmën e albanologut kroat, Dr. Lazar D., nga Janjeva e Kosovës dhe të studentit kroat, Damir P., udhëheqës i Lëvizje studentore të vitit 1971 në Split të Kroacisë. Që të dy prej vitesh jetonin në ekzil në Gjermani, pa pasur mundësi të shkonin në vendlindjet e tyre. Dr. Lazar D., mbante lektoratin e albanologjisë në „Ruhr–Universität” në Bochum, kurse Damiri studionte historinë.

            Rëndom, gjatë fundvitit dhe në prag të Krishtlindjeve, studentët gjermanë nuk qendronin në konvikt. Ata shkonin te prindërit e tyre ose në vende të preferuara për kremtime. Edhe këtë herë, kishin mbetur pothuajse vetëm studentët e huaj dhe ndonjë gjerman që, ose po përgatitej të shkonte ose kishte ndërprerë traditën e festimit të Krishtlindjeve në familje.

            Po në këtë kat, si në të gjitha katet tjerë, pranë kuzhinës ishte kabina e vogël e telefonit. Telefonatat që vinin në konvikt, centralisti i përudhte kateve, varësisht nga numri i dhomës ose emri që kërkohej.

            Ndoshta, ngaqë kishte qetësi, cingërima u dëgjua më shumë se herave të tjera. Mihaeli, fqinji i parë dhe miku shumë dashamirës i Miranit, shkoi të merrte vesh se kush po kërkohej në telefon. Duke dalë nga kabina, thirri me zë të lartë:

            – Miran, telefonatë për ty!

            – Gjerman apo shqiptar? – e pyeti tjetri.

            – I huaj, por fliste mirë gjermanisht. – u përgjigj Mihaeli.

            Mirani shkoi në kabinë.

            – Alo, urdhëroni! – foli në gjuhën gjermane.

            – Fol shqip të të marrë vesh edhe perëndia! – u përgjigj telefonuesi.

            Mirani e njohu menjëherë zërin e Bardhit. Bardhosh Gërvallën tashmë të gjithë e thërrisnin shkurt, Bardh.

            Sapo mbaruan pyetjet e përgjigjet e para për shëndetin, studimet, punën, Bardhi bëri njoftimin:

            – Mezi ia doli të arratisej vëllai, Jusufi. Isha ta ndihmoja për të hyrë ilegalisht në Austri. Ai dëshiron të të takojë sa më parë.

            Mirani u kthye në kuzhinë me një hare të papritur. Pak çaste më parë ishte fjalosur me miken Renatë. Ajo nuk pranonte të shkonte pa të për Krishtlindje në familjen e saj në Bielefeld. S’ishte ndonjë besimtare, por gjermanëve u ishte bërë traditë të mbledheshin me familje për Krishtlindje. Renata dhe familja e saj donin gjithsesi ta kishin edhe Miranin në gjirin e tyre për kremte. Ai s’e kishte për gjë bindjen fetare, por nuk e ndjente vetën pjesëtar familjeje. Më kot ishte munduar ta bindte Renata. I kishte thënë se as ajo nuk ishte besimtare, se edhe prindërit, duke qenë të krahut evangelist, ishin shumë liberalë, ndaj Mirani, pavarësisht se i besimit mysliman, s’kishte pse të nguronte. Edhe po të ishte besimtar, siç i takonte sipas prejardhjes familjare, nuk do të hezitonte, – i kishte thënë ai. Shënimi i Ditëlindjes se Jezusit, siç e quajnë kristianët, dhe i Isait, siç e quajnë myslimanët, duhet të ishte i përbashkët. Për të dy besimet, Jezusi, gjegjësisht Isai, pranohej si profet. Megjithatë, Mirani nuk dinte t’ia shpjegonte asaj se përse myslimanët nuk e shënonin Ditëlindjen e Profetit të tyre, Pejgamberit Isa. Ndoshta, ngaqë ata nuk e festonin as Ditëlindjen e Pejgamberit Muhamed, themeluesit të fesë myslimane.

            Renata i kishte thënë të atit dhe të ëmës që ta ftonin Miranin me telefon, me shpresën e fundit se mbase këtij do t’i vinte keq ta refuzonte ftesën e tyre. Edhe kjo nuk e kishte bindur atë. Pastaj Renata kishte qajtur me dënesë. As kjo nuk e kishte bindur Miranin të ndërronte vendimin. Thjesht, ai nuk donte të trajtohej si pjesë e Familjes Baumann. Kur të gjitha përpjekjet kishin deshtuar, Renata kishte vendosur që për Krishtlindje të rrinte me atë. Pak para bisedës telefonike me Bardhin, Mirani ishte munduar ta detyronte të shkonte, por Renata

nuk kishte pranuar. Të dy ishin të mërzitur.

            – More ndonjë lajm të mirë që u ktheve kaq i hareshëm? – e pyeti ajo. Renata u gëzohej si fëmijë gëzimeve të rralla të tij. Tani po shpresonte se mos ky disponim i papritur do t’ia ndryshonte vendimin atij, për të shkuar së bashku në Bielefeld, për të hapur gëzimin e gjithë familjes së saj.

            – Bardhi më njoftoi se i kishte ardhur vëllai, – u përgjigj Mirani.

            – Dhe, përse të gëzoi ardhja e vëllait të Bardhit? – pyeti ajo me kureshtje.

            – Sepse vëllai i Bardhit, Jusufi, është shkrimtar, publicist, gazetar, këngëtar. Ai është detyruar të arratiset, meqë pushteti jugo-sllav do ta burgoste. – tha ai.

            – Kësaj po i gëzohesh ti tani!? – pyeti e habitur Renata.

            – Mos ma prish tani me këso pyetje sugjestive! – foli Mirani. – Ai vërtet ka pësuar fakeqësi, por njerëzit kanë unin e tyre. Sa herë të kam sqaruar, kur ma mësoje gjermanishten. Sidomos kur më qortoje për gabimet në drejtshkrim, se nuk e dija as drejtshkrimin e gjuhës shqipe.

            E mban mend?

            – Po, më kujtohet, por ç’lidhje ka kjo që po më thua me ardhjen e vëllait të Bardhit, emrin e të cilit s’e mbajta mend? – pyeti Renata.

            – Jusuf Gërvalla, i thonë. Tani do të më ndihmojë ta përsos drejtshkrimin e shqipes dhe do të m’i korrigjojë shkrimet për gazetën Bashkimi.

            Shpresoj se do të pranojë edhe ta redaktojë gazetën. Do ta kem një shok intelektual, me të cilin do t’i diskutojmë punët tona. Dhe kjo është një arsye egoiste, por që më bën të gëzohem.

            – E njeh ti atë? – ndërhyri Renata, duke humbur durimin nga përgjigjja e stërzgjatur.

            – Nuk e njoh personalisht. Është vëllai i Bardhit, për të cilin të kam folur se e kam shok. Bardhi më ka treguar se ai i kërkonte që këtej literaturën që është e ndaluar në Kosovë.

            – Tani po e kuptoj egon tënde. Jusufi është detyruar të arratiset. Tani ai do të angazhohet, mendon ti, bashkë me ju, kundër pushtetit komunist jugosllav?

            – Dhe kundër pushtimit të Kosovës! – plotësoi Mirani.

            – Po, vetëkuptohet! – u përgjigj Renata, duke u ndjerë pakësa e bezdisur, përse po i rrinte kaq gati Mirani, kur ajo harronte të saktësonte, se atij i interesonte po aq çlirimi i Kosovës sa edhe luftimi i diktaturës komuniste jugosllave.

            Renata ngriti gotën me verë të kuqe, ia afroi gotës se Miranit dhe uroi:

            – Për mirëseardhjen e Jusufit, për shëndetin e sukseset e tij dhe tuajat!

            – Gëzuar! – ia ktheu Mirani, i kënaqur që nuk kishte nevojë për sqarime të tjera.

            Mihaeli, që ishte ulur afër tyre dhe po ndiqte bisedën, cakërroi gotën duke thënë:

            – Gëzuar!

            Pjesë na romani "Atentatet"