Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
BASHKIM
SALIASI
Hyrje
Bashkim
Saliasi, lindur mė 25 shtator 1954 nė fshatin Dobrushė tė rrethit Skrapar.
Arsimin fillor dhe tetėvjeēar e kreu nė fshatin e lindjes. Pas pėrfundimit
tė arsimit 8-vjeēar fiton tė drejtėn e studimet nė shkollėn e mesme
Pedagogjike, nė Fier. Pas pėrfundimit tė stazhit nė shkollat Staraveckė,
Nishicė dhe shtėpinė e kulturės Ēorrovodė, nė shtator tė 75 fiton tė
drejtėn e studimit nė ILP Shkodėr. Stazhin e kreu nė shkollėn 8-vjeēare
Kakrukė nė vitin 1977-1978 dhe pasi mbrojti diplomėn dhe pėrmbushi detyrimin
ushtarak nė Labinot-Fushė nė Elbasan, emėrohet mėsues nė Therepel nė vitin
shkollor 1979-1980. Mė 10 shtator tė vitit 1980 emėrohet mėsues nė shkollėn
e bashkuar nė Bargullas, profili agronomo, pa shkėputje nga puna, ku punoi
nė vitet 1980-1987. Nė vitin 1987 transferohet nė shkollėn 8-vjeēare
Pronovikė dhe mė pas nė shkollėn 75 Vjetori i Pavarsis nė Poliēan. Nė korrik
tė vitit 91 provon emigracionin pėr nė vendin fqinjė Greqinė. Nė shtator tė
vitit 1992 fillon punė nė shkollėn e mesme A. Kondi Poliēan deri nė vitin
1996. Nė 25 shtator tė 96 shpėrngulet nė Tiranė dhe kryen punė tė ndryshme
deri nė vitin 2004. Nga 15 shtatori i 2004 -13 tetor 2014 punon nė shkollėn
9- vjeēare Valias. Transferohet nė shkollėn 9- vjeēare Vėllazėrimi
Babrru-Fushė nė detyrėn e n/drejtorit. Shkruan artikuj publicistik dhe ėshtė
bashkėpunėtor i revistės Mėsuesi qė nga viti 2007.
Ka botuar librin e parė Dobrusha 1700-2010 dhe novelėn Katėr
krisma. Libri Ne ishim pesė shokė, ėshtė libri i tretė qė pritet tė
hidhet pėr botim.
NĖNĖS
Fjalėn Nėnė belbėzojmė,
Qė nga lindja deri sa mbyllim sytė.
Rreth saj vėrtitet tėrė universi ynė,
Mbushur mall e dashuri qė rrezaton dritė.
Fjala nėnė kudo na ndjek,
Nė ēdo hap tė jetės sonė.
Si njė yll qė veten djeg,
Tė mos humbim, sa tė rrojmė.
Ecim rrugės e pengohemi,
Fjala Nėnė na del nga shpirti.
-Bir mu vrave! Na pėrgjigjet,
Bėj kujdes, stė fal rreziku.
Emri jot mori nėnė,
Ėshtė thesari magjiplotė.
E thėrrasim, -bėhet kėngė,
Na fal gėzime jetė nga mot.
SERVILI
Natyra kur krijoi njeriun,
I mėsoi zanatet qė ti dijė.
Servilėt i la pa shtyllė kurrizore
Si lehtėsi nė punėn servilore.
Kėta mjeshtėr tė artė,
Hapin ēdo portė poshtė e lart.
Kėta qė tė puthin dorė e kėmbė,
Nė e sjell rasti shndėrrohen nė luan hijerėndė.
Po ti pyesėsh, ēide kanė?
As vet se dinė me kė janė.
Futen si vemja nėn lėkur,
Sa nxjerrin kokėn tundin flamur.
BILBILI
Kėndonte bilbili,
Nė pyllin me fletė
Asnjė duartrokitje, asnjė pėrshėndetje
Aty pranė kalon sorra: -kėrra!..kėrra!
-Sot me kėngėn ėshtė biznes,
Koha jote perėndoi, skėndohet pa para.
U drodh pylli, e gjithė shpezėria,
Vend tė parė me lek zė paaftėsia.
VIRON KONA
Njė det i qetė, i shtruar,
Herė me valle, e herė me dallgė.
Pėrplaset nė brigjet e kohės sonė tė ngurtė,
Ta zbusi, ta bėjė mė tė lėmuar, mė tė butė.
Vetėm unė ia di thellėsitė e vėrteta,
Unė ia njoh dhe zemėrimin e egėr.
Detin e duan tė gjithė dhe ai qė sdi not,
Inat e kanė, po kurrė sflasin shtrembėr.
Bashkė e ndajmė kohėn pėrgjysmė,
Njėri-tjetrit mė tepėr i japim se i marrim.
Mes detit, Vironit dhe meje ska krismė,
Klithmat dhe plagėt e jetės mbi supe mbartim.
Viron Kona, njė emėr, njė det me dashuri,
Nė sdi not kurrė se njeh detin e tij.
Vetėm thellėsitė janė tė frikshme, tė kaltra,
Qė fsheh brenda vetes festa tė arta.
NDARJA
Sikur ndarje mos tė kish,
Thonė jeta do tė rridhte pa dhimbje.
Po sdo tė kishte ėndrra, sfida sdo tė kish,
Qetėsinė vrasėse e thėrrmon, e prish.
Sikur tė mos kish ndarje,
Dashuria vallė ēngjyrė do tė kish?
Deti pėrplaset nė breg me dallgė,
Gėzimi pa shije do flinte nė ēdo mendje.
Ndahemi nga koha, qė shkon e svijon,
Ndahemi nga dashuritė nė njė tradhti,
Ndahemi nga e keqa qė na poshtėron.
Thonė triumfon jeta, e bukura Dashuri, fjala njeri.
LYPĖSI
Njė dorė e mpirė zgjatet te rruga,
Lyp jetė nga jeta pėr tė jetuar.
Gjithė luksi i qytetit nė zemėr mu thėrrmua,
Kjo dorė kėrkon drejtėsi nė njė tokė tė shurdhuar.
Po unė mėsuesi sot su ndjeva mirė,
Mė mungon nė klasė ai lypėsi te cepi i rrugės.
Presin shkronjat njė dorė pėr ti shkruar,
Ai qėndron i shtrirė, nė rrugė i baltuar.
|