|
Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
BISLIM
ALIU
Hyrje
U
lind nė Podujevė (Besianė) nė vitin 1947. Shkollėn fillore e kreu nė
Podujevė nė vitin 1960. Tė mesmen Normale e kreu nė Prishtinė nė vitin 1965.
Akademinė e arteve Figurative e kreu nė Prishtinė nė vitin 1979. Kurse
studimet pasuniversitare i kreu nė Beograd nė vitin 1983.
Njė kohė tė gjatė ka punuar nė arsim; si mėsues, arsimtar,
profesor dhe si inspektor i arsimit nė DKA tė arsimit nė komunėn e Podujevės
gjer nė vitin 2011 kur doli nė pension.
Pėrndryshe ishte themelues i shoqėrisė kulturo-artistike Josip
Rela nė Podujevė nė vitin 1965. Qė nga viti 1965 e deri nė vitin 1975 ishte
anėtar i rregullt i kėsaj shoqėrie, i cili pėr aktivitetin e mirėfilltė,
mori shumė shpėrblime e mirėnjohje.
Bislim Aliu qė nga viti 1970, ishte shumė i angazhuar nė lėmin e
pikturės, ku pati mė se 18 ekspozita individuale e mė se 100 sosh kolektive,
nė vend e jashtė vendit, ku pėr punėn e frytshme mori shumė shpėrblime e
mirėnjohje nė kėtė lėmi qė tregojnė dendur pėr kreativitetin tejet tė lartė
nė kėtė lėmi pamore.
Nė vitin 1972 organizoi ekspozitėn e parė individuale nė
Podujevė, e qė ishte ekspozita e parė individuale e organizuar ne kėtė
komunė. Pėrndryshe nė kėtė komunė ekspozita individuale pati edhe nė vitet:
1973, 1975, 1980, 1990, 1995, 1996 dhe nė vitin 2003.
Ekspozita individuale organizoi edhe nė:
1983 Beograd, nė Galerinė e fakultetit tė arteve
1985 Prishtinė, nė galerinė Koha
1996 Grozhnjan, galeria ekspozuese
1996 Prizren, galeria Rada
1997 Prishtinė, galeria Koha
2001 Prishtinė, galeria e ministrisė sė kulturės
2005 Prishtinė, galeria e ministrisė sė kulturės
2009 Prishtinė, galeria e ministrisė sė kulturės
2011 Prishtinė, galeria e ministrisė sė kulturės
2015 Prishtinė, Restorant Koleksion.
Aliu qė njė kohė tė gjatė, mbase qe 45 vjet merret me shkrime sė
pari me poezi pėr fėmijė, e mė vonė edhe pėr tė rritur. Njėherit me botimin
edhe shumė vizatimeve e pikturave nėpėr gazetat e pėrditshme. Pėrndryshe
ėshtė njohės shumė i mirė i rrjedhave tė arteve pamore, ku pėr shumė vjet ka
shkruar nėpėr tė gjitha gazetat kritikė pėr pikturė dhe pėr ekspozita tė
shumta tė organizuara nė Kosovė por edhe mė gjerė. Merret edhe me
publicistikė.
Gjer mė tani i ka botuar kėto vepra:
Peizazh i humbur poezi nė vitin 1998
Miramar o Miramar poezi nė vitin 2001
Refleksionet estetike kritika arti nė vitin 2005
Drithėrima poezi nė vitin 2007
Tingėllimė dashurie poezi nė vitin 2010
Tė gatshme pėr botim i ka edhe veprat:
Shi nė pikturė poezi dhe Opinione shkrime nga rrjedhat
politike nė Kosovė.
Qe 45 vjet ėshtė aktiv me shkrime dhe me publicistikė nėpėr tė
gjitha gazetat si nė: Pionieri, Gep, Bota e re, Rilindja, Zėri i
rinisė, Bota sot, Koha Ditore, Fjala, Shkėndija, Jeta e re,
Kosova Sot nė tė cilat ka botuar: vjersha pėr fėmijė, vjersha pėr tė
rritur, vizatime e piktura, kritikė arti pėr piktorėt dhe ekspozita tė
shumta, shkrime pedagogjike dhe opinione pėr rrjedhat politike nė Kosovė.
Bislim Aliu njihet edhe si sportist i dalluar, si futbollist i
K.F. Llapi mė se 15 vjet, mandej si refer i futbollit mė se 22 vjet dhe si
vėzhgues dhe kontrollor i referimit mė se 10 vjet.
Anėtarė Shoqatės sė Piktorėve tė Kosovės (SHPK) 1979
Anėtarė i Lidhjes sė Shkrimtarėve tė Kosovės (LSHK) 2000
PORTRETI I ERĖMIRĖS
Sonte ta bėra portretin
Nga kujtimi
Qė i djeg largėsitė
Sonte nga buzėqeshje e mbetur
Ta bėra portretin
Dhe qava si largėsia
Sonte ta bėra portretin
Dhe qeshėm si dikur
Nė peizazh tė humbur.
KUR PREHET MALI
Kur prehet mali
Drita a vdes
Zogjtė a harrojnė tė kėndojnė
Mė thuaj tė lutėm mė thuaj
Kur prehet mali
Cila etje fillon
Cila ditė ndalet
Cila natė udhėton
Mė thuaj - tė lutem mė thuaj
Kur prehet mali
Cila dhembje fillon
ĒKA THONĖ NGJYRAT
Kur marr ngjyrat tė pikturoj
Tė Bukurėn e Dheut
Nga pikėllimi e zgjoj
Ngjyra e kuqe mė galdon
Ngjyra e kaltėr mė qetėson
Ngjyra e verdhė hijet vret
Ngjyra e gjelbėr syrin qet
Eu
Sa bukur ngjyrat bashkohen
E unė nė ėndėrr degėzohem.
NUK ĖSHTĖ LEHTĖ
Nuk ėshtė lehtė ta pikturosh qiellin
Por as diellin
As hėnėn pogaēe
Nė mėngjes qielli qeshet
Nė mesditė dielli skuqet
Nė mbrėmje hėna vezullon
E Erėmirė mė beso
Nuk ėshtė lehtė ta pikturosh
Shqiptarin me plis tė bardhė.
PORTRETI
Thellė nė zemėr e shpirt
Rrojnė njerėzit nė mua
Si tia pikturoj portretin Nexhės
Tė duket si Mona Liza
Jeta ėshtė dashuria ime e parė
E vdekja e fundit
Medet
E shi bie
Nė pikturė
O Zot
Si ta pikturoj Nexhėn
Si Mona Lizėn.
|
