▪ Pėr shumė
dijetarė eminent botėrorė qė kanė lėnė gjurmė tė pashlyeshme nė historinė e
shkencės bashkėkohore, nuk mund tė thuhet thjeshtė se kanė qenė vetėm gjeni
tė talentuar, por ata kanė zotėruar dhe janė marrė edhe me njohuri tė
fshehta okultiste, shėnime kėto qė kurrė nuk janė publikuar haptas nga ana e
biografėve tė tyre. Nga lista e madhe e emrave tė kėtyre personaliteteve
shkencore, pa dyshim, dallohet edhe psikiatri i famshėm me renome botėrore
Karl Gustav Jungu.
Karl Gustav
Jungu, me profesion ishte mjek-psikiatėr, nxėnės i dikurshėm dhe koleg i
Sigmund Frojdit, ligjėrues, shkencėtar dhe studiues i madh nė lėmin e
psikologjisė dhe psikiatrisė, autor i shumė punimeve dhe studimeve shkencore
qė e kanė futur atė nė radhėt e emrave mė eminent tė shkencės bashkėkohore.
Por, nga ana tjetėr, vetėm njė numėr i vogėl i njerėzve dinte se, Jungu
gjatė hulumtimeve tė veta, pėr sė tepėrmi ka qenė i interesuar pėr fenomene
paranormale dhe parapsikologjike, e veēanėrisht pėr telepatinė (bartjen e
mendimeve nga larg) dhe projeksionin astral (udhėtimin e vetėdijshėm
shpirtėror duke e braktisur trupin).
Sigurisht nga
droja se mos i rrezikohet reputacioni i madh qė kishte si shkencėtar, ai
kėtė interesim kurrė nuk e ka shprehur publikisht. Por, edhe sikur ta dinte
opinioni i gjerė pėr kėtė realitet, dyshoj se mund tė merrej si diēka e
pabesueshme, sepse botėrisht ka qenė e njohur se fenomenet parapsikologjike
nė pėrgjithėsi dhe marrja me to, ishin si mani e trashėgimisė familjare. Pėr
nėnėn e Jungut thuhej se mbante njė ditar ku regjistronte eksperiencat e
veta paranormale, si dhe ato qė i dėgjonte prej tė tjerėve. Ka mjaft
dėshminga bashkėkohėsit e vet se edhe Jungu sa ishte fėmijė, dispononte me
aftėsinė paranormale tė TELEKINEZĖS (lėvizjes sė trupave fizik pėrmes
ndikimit mental). Pasi qė kishte njė pasion tė madh pėr Niēen dhe filozofinė
e tij, qysh sa ishte nxėnės nė gjimnaz, intuitivisht ia qėllon se filozofi i
famshėm kishte Zaratustrėn si model identifikimi dhe se ai ishte sėmurė
psikikisht, mu pse Zaratustra ka sunduar me qenien e tij. Mė pas, njė gjė e
njėjtė i ka ndodhur edhe vetė Jungut. Atij nė ėndėrr shpesh i paraqitej njė
plak me aftėsi magjike qė e kėshillonte dhe udhėzonte nė jetė. Plaku quhej "FILIMON".
Tek dikur mė vonė, Jungu ka kuptuar se plaku i ėndrrave tė hershme ishte
vetėm UNI i tij i dytė (Alter ego).
Andaj, aspak
nuk do tė jetė i ēuditshėm fakti se pse pikėrisht paranormalja dhe fenomenet
parapsikologjike kanė lėnė gjurmė tė rėndėsishme nė jetėn dhe veprimtarinė e
gjithėmbarshme hulumtuese tė kėtij shkencėtari tė madh. Ndoshta, nisur mu
nga kėto ndikime, ka ardhur edhe deri te shkėputja e tij definitive prej
mėsimeve tė mėsuesit tė vet, S. Frojdit, i cili, atėbotė ishte tejet i
popullarizuar me teorinė e tij famėmadhe tė kushtėzimit tė tė gjitha
raporteve dhe marrėdhėnieve tė sjelljes sė jashtme tė njeriut me veprimin e
brendshėm tė epshit seksual. Duke e kundėrshtuar ashpėr teorinė e Frojdit,
Jungu konstatonte se nė kėto sjellje dhe raporte tė jashtme tė njeriut, nuk
ndikon kryekėput vetėm epshi seksual, por ato janė tė kushtėzuara edhe nga "fuqia
jetėsore" qė trashėgohet nga e kaluara mijėvjeēare e njerėzimit. Kėtė fuqi
ai e quan si "ndėrvetėdije kolektive". Nė mbėshtetjen shkencore tė kėsaj
teorie, Jungu, nė veprat e veta, prezantonte shumė shembuk, si ato tė
eksperiencave vetjake paranormale, ashtu edhe ato tė regjistruara dhe
hulumtuara si pėrjetime tė tė tjerėve.
Nga visari i
madh i kėtyre shembujve praktikė, si njėra ndėr dėshmitė mė dramatike dhe mė
tė pasqaruara tė pėrjetimit personal tė paranormales, ėshtė "Misteri i
librave tė kuqe".
"Misteri i librave tė kuq"
Njė mbrėmje,
pasi qė e ndjente veten paksa mė tė lodhur, Jungu vendos tė shkojė nė shtrat
mė herėt se zakonisht. Por, edhe pėrpos dhuntisė qė me ēdo kusht tė flinte,
atė nuk e zinte gjumi. Ishte i vėrshuar tėrėsisht nga mendimet! Mu para disa
orėve qe kthyer nga varrimi i njė miku tė vet qė banonte afėr. Duke qėndruar
ashtu i shtrirė nė shtrat dhe me sytė e hapur, profesor Jungu i bluante nė
kokė kujtimet e paharruara qė kishte kaluar me mikun e posa varrosur.
Derisa nė
mendje merrej me kėto mendime, pėr momentin e ndjen se dikush ėshtė nė
dhomėn e tij tė gjumit. Posa e vėshtron me vėmendje hapėsirėn pėrreth dhomės,
para tij, tejet qartė paraqitet hija e figurės sė njė personi trupgjatė dhe
tė hollė pėr nga konstruksioni fizik. Kėtė figurė Jungu e identifikon si tė
mikut tė vet, nė varrimin e tė cilit ishte para disa orėve.
- "Qėndronte
pėrballė shtratit tim mu afėr kėmbėve dhe dukej i njėjtė sikur e kam njohur
tė gjallė. Butėsisht mė ishte drejtuar me pyetjen, mos vallė dėshiroj tė
shkoj diku me tė" - shkruante mė vonė Jungu. - "Duke e vrojtuar me habi kėtė
paraqitje tė pazakonshme, nuk e kisha ndjenjėn e njė pamje trupore fizike.
Mė tepėrmund tė thuhej se ishte si njė vizion, tė cilin vetes ia kumtova si
fantazi. Meqė ende isha i shtrirė nė shtrat dhe e vėshtroja kėtė paraqitje
me mosbesim, figura emikut vazhdoi tė ecė deri tek dera e daljes duke mė
bėrė shenjė me dorė. Nė atė ēast, pėr veten konstatova se isha tėrėsisht nė
gjendje transi. Realisht nuk u ngrita nga shtrati, por ndjeva sikur shpirti
im shkoi pas tij. Mė ēonte pėrmes rrugės, kah kopshti i shtėpisė sė tij...
dhe menjėherė, sė bashku, u gjetėm nė dhomėn e punės sė mikut. Hija
pėrcjellėse hipi mbi njė karrige dhe tregoi me gisht nė librin e dytė nga
shtatė librat e kuqe qė ishin tė vėna mbi raftin e fundit tė librave."
Me kėtė
pėrmbyllet ky vizion. Jungu, tėrėsisht i habitur brof nga shtrati i fjetjes.
E ndez llambėn qė e kishte pranė dhe me tė nė dorė hulumton nėpėr tėrė
shtėpinė. Pasi konstaton se dera kryesore e hyrjes qe e mbyllur si zakonisht
dhe vėren pėrreth se ēdo gjė ishte nė vendin e vet, sėrish shtrihet nė
shtrat dhe tek dikur vonė e zė gjumi. Tė nesėrmen nė mėngjes, ende i hutuar
me ngjarjen e pėrjetuar nga nata e kaluar, me padurim priste qė ta vizitonte
vejushėn e mikut tė vdekur. Pa i treguar se ēfarė i kishte ndodhur mbrėmė,
nga ajo kėrkon qė nė dhomėn e punės sė bashkėshortit tė saj tė ndjerė, tė
verifikojė se mos rastėsisht aty e gjen njė libėr qė i duhej. Ai ishte
gjithmonė i mirėpritur nė kėtė shtėpi dhe pėr kėtė dėshirė nga nikoqirja nuk
hasi nė kurrfarė pengesash. Me kureshtje tė madhe hyn nė dhomėn e punės sė
mikut tashmė tė ndjerė dhe mbetet i befasuar nga ajo qė vėren. Afėr librave
ende ishte po ajo karriga ku mbrėmė, miku i vdekur, kishte hipur qė t'ia
tregonte librin. Menjėherė, sytė i drejton nė raftin e fundit me libra. Pėr
ēudinė e tij edhe mė tė madhe, aty qėndronin tė sistemuara shtatė librame
kopertina tė kuqėrremta. Merr librin e dytė sipas radhės dhe nė tė lexon
titullin: "Forca e tė vdekurve".
Tashmė Jungu
s'kishte dyshim nė vete! Ajo qė i kishte ndodhur mbrėmė, e tėra ishte e
vėrtetė.
Kėtė rast tė
pėrjetimit vetjak, Jungu e ka publikuar me plot pompozitet edhe nė
literaturat e veta studimore shkencore. Meqė ai nė jetėn e pėrditshme ishte
i njohur si njeri racional dhe serioz, ky rast edhe nė qarqet shkencore
ėshtė pranuar si prezantim i besueshėm.
I joshur nga
kėto fenomene qė sot e kėsaj dite mbeten ende tė pasqaruara sa duhet, si njė
shkencėtar me reputacion, pa u frikuar fare nga normat rigoroze tė
standardeve shkencore, Jungu, nė mėnyrė origjinale, e ka trasuar rrugėn e
vet kėrkimore kah thellėsitė e panjohura tė mendjes dhe shpirtit.
Edhe pse tejet
i frytshėm dhe me njė karrierė tė bujshme shkencore, ndoshta mu pėr kėtė
shkas, ai edhe sot e kėsaj dite, merrej si shkencėtar kontradiktor dhe
alternativ nė psikiatrinė bashkėkohore.
Dhe, pėr fund,
do tė ishte interesante tė konstatojmė edhe njė realitet tjetėr: pikėrisht
teoria e vėnė nga Jungu mbi ndikimin e ndėrvetėdijes kolektive tė qenies
njerėzore nė sjelljet individuale tė individit, nuk mund t'i vishej
origjinalitetit tė tij. Okultizmi, magjia, hermetizmi, alkimia si dhe
njohuri tjera tė urtėsive tė lashta, mijėra vite para Jungut e kanė njohur
kėtė fluid kolektiv dhe atė e quanin si "niveli astral gjithėpėrfshirės".
Andaj, fare nuk do tė mbetej i pabazė konstatimi tė cilin e dhamė nė fillim
tė kėtij artikulli:
"Pėr shumė
dijetarė eminentė botėrorė qė kanė lėnė gjurmė tė pashlyeshme nė historinė e
shkencės bashkėkohore, nuk mund tė thuhet thjeshtė se kanė qenė vetėm gjeni
tė talentuar, por ata kanė zotėruar dhe janė marrė edhe me njohuri tė
fshehta okultiste, shėnime kėto, qė kurrė nuk janė publikuar haptas nga ana
e biografėve tė tyre".
|