Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Jashar DEMIRI

              DETYRË E EDUKIMIT SEKSUAL E SHËNDETËSOR

             Mendimtarët e kohës janë përpjekur ta çlirojnë njeriun nga shabllonizmat e pafund të hipokrizisë mesjetare. Duke u nisur nga pikëpamjet se çdo gjë njerëzore nuk është e turpshme, ata e kanë trajtuar dashurinë, martesën dhe jetën seksuale si gjë të natyrshme duke kërkuar nga të gjithë të pamartuarit që të martohen. Leonardo da  Vinçi theksonte se vetë natyra është mësuesi i gjeniut të vërtet. Kështu dashuria dhe problemet e tjera jetësore u bënë objekt i krijimtarisë artistike dhe femra nuk quhej më sprovë djallëzore, por stolia më e madhe e jetës. 

            Shkolla hinduse e dashurisë, duke studiuar të ashtuquajturat “rregulla të dashurisë”, jep një thesar të vyer të të fshehtave të dashurisë dhe erotikës të bazuar në rëndësinë e njohjes së tyre të thellë për fatin e njerëzor. Qëllimi i kësaj shkolle të erotikës është që duke i harmonizuar temperamentet në marrëdhëniet seksuale, ta bëjë njeriun të lumtur në jetë e në dashuri. Për arritjen e tyre u jepej rëndësi njohjes së thellë të anatomisë, fiziologjisë, por gjithmonë në mbështetje të bazës psikologjike të dashurisë. Po kështu, në Greqinë antike, marrëdhëniet martesore dhe jeta seksuale gjithnjë e më shumë kanë qenë një nga preokupimet më të rëndësishme të poetëve, artistëve, dhe shkencëtarëve të atëhershëm të cilët, në veprat dhe në krijimtaritë e tyre, janë përpjekur ta pasqyrojnë esencën e atyre fenomeneve që shfaqen në fushën e seksualitetit njerëzorë. Edhe në Romë jeta seksuale dhe përjetimet e këndshme seksuale ishin e drejtë e patjetërsueshme e mashkullit dhe femrës dhe nuk kufizoheshin me asgjë.

            Megjithatë, shpesh mungesa e dijeve të sakta shkencore në fushën e anatomisë, fiziologjisë së sferës seksuale, etj., ka lejuar spekulime të shumta dhe përhapjen e njohurive të gabuara të cilat në shumë raste shpalleshin si shkencore. Kështu në disa vende mendohej se harxhimi i spermës shkakton disa sëmundje të tilla si gonorreja, epilepsia dhe mjaft sëmundje psikike. Sperma konsiderohej pjesa e trurit dhe e palcës kurrizore dhe harxhimi i saj mendohej si “shterim i tyre”. Nuk njihej roli i hormoneve dhe i gjëndrave hormonale dhe as përbëja e spermës nga qelizat që prodhohen dhe ripërtërihen vazhdimisht gjatë jetës te meshkujt. Në mjaft raste, për t’i shëruar njerëzit nga epilepsia dhe sëmundje të tjera psikike përdorej tredhja. Në disa vende akti seksual ndëshkohej rreptë. Këtu e ka bazën edhe mendimi i gabuar që ndeshet edhe sot në ndonjë rast sikur ekziston një limit maksimum i numrit të akteve seksuale, “harxhimi” i të cilave sjell pasoja.

              Mendimtarët e kohës janë përpjekur ta çlirojnë njeriun nga shabllonizmat e pafund të hipokrizisë mesjetare. Duke u nisur nga pikëpamjet se çdo gjë njerëzore nuk është e turpshme, ata e kanë trajtuar dashurinë, martesën dhe jetën seksuale si gjë të natyrshme duke kërkuar nga të gjithë të pamartuarit që të martohen. Leonardo da  Vinçi theksonte se vetë natyra është mësuesi i gjeniut të vërtet. Kështu dashuria dhe problemet e tjera jetësore u bënë objekt i krijimtarisë artistike dhe femra nuk quhej më sprovë djallëzore, por stolia më e madhe e jetës.  Në këngët e folklorit tonë, në këngët erotike të dasmave etj., theksohet bukuria e femrës si shprehje e emocioneve të fuqishme dhe dashurisë, e finesës ndaj kësaj qenie njerëzore. Gradualisht ndryshimet ndikuan që edhe femra të jetë më e lirë, të inkuadrohet e të jetojë në jetë shoqërore si dhe mashkulli e t’i shpreh ndjenjat e veta intime. Kështu gruaja po i heqë prangat mesjetare dhe bashkë me mashkullin ajo i shfaq lirshëm kënaqësitë e veta seksuale dhe erotike si formë natyrore e sjelljes së lirisë.

            Por, marrëdhëniet e vjetra konzervative e tradicionale synojnë t’i kundërvihen çlirimit te femrës e ta kufizojnë atë si dikur vetëm në familje dhe në punët e shtëpisë, duke e konsideruar atë, thjesht si mjet të domosdoshëm për krijimin e familjes dhe kënaqësisë seksuale. Gjithashtu, puritanizmi kërkon kthim prapa të femrës, që gruaja përsëri të mbyllet në shtëpi e veshur me fustan të gjatë e të zi dhe  të izolohet nga të gjitha rrjedhat shoqërore. E keqja është se edhe idealet e asketizmit nuk e kanë humbur forcën e tyre edhe në kohën e sotme. Me ta lidhen shumë paragjykime e pikëpamje të rreme të cilat bëhen shkak për lindjen e konflikteve, fiksicioneve e neurozave të ndryshme seksuale që në mjaft raste lëkundin ekuilibrin e sistemit nervor dhe ndikojnë negativisht në gjendjen shpirtërore dhe shëndetësore të njerëzve. Këtu i ka rrënjët edhe tabuja seksuale e cila nuk lejon njohjen dhe propagandimin e problemeve të edukatës dhe të jetës seksuale.

            Ende ka njerëz që e vulgarizojnë jetën seksuale, duke e shikuar atë si çështje të shkëputur nga psikika në tërësi ose, thjesht, si çështje teknike a si shkathtësi. Këto mendime ndikojnë negativisht në kulturën dhe në jetën seksuale, sepse njerëzit nuk kuptojnë se sfera e ndjenjave dhe e përjetimeve seksuale është shumë e lidhur me ndjenjat e larta dhe me kërkesa të tjera njerëzore, si: dashuria, shmangia e punëve të rënda apo situatave lënduese, si dhe me synime për stabilizimin e jetës dhe krijimin e kushteve të përshtatshme për jetesë, etj.

            E keqja është se pikëpamjet e gabuara përhapen jo vetëm nga të painformuarit ose të keqinformuarit, por edhe njerëz të inteligjencës, ndonjëherë edhe nga edukatorë ose punonjës të shëndetësisë, të cilëve u takon t’i arsimojnë të tjerët në këtë fushë. Habit fakti se me gjithë arritjet e shkencës mjekësore, përsëri vazhdojnë të përhapen edhe sot pikëpamje të vjetruara për fiziologjinë  e jetës seksuale, të cilat shpesh shkaktojnë shqetësime psikike ose gjendje depresive. Vëzhgimet tregojnë se ende ekziston mendimi i gabuar i shterimit fiziologjik i cili në mjaft raste tremb, jo vetëm të rinjtë që preferojnë onanizmin, por edhe disa të porsamartuar me ndjeshmëri e potencë të lartë seksuale të cilët dëshirojnë kontakte seksuale të shpeshta gjatë jetës bashkëshortore. Kështu, frika se mos dëmtohet shëndeti dhe potenca seksuale, i detyrona ata të përqendrojnë vëmendjen në mënyra të tepruara në planifikimin e dendësisë dhe akteve seksuale (ose në punën e organeve seksuale) duke e kthyer atë në neurozë seksuale. A do të ndodhte kështu në fakt po të dihet një gjë fare e thjesht se spermatozoidet janë qeliza që prodhohen dhe ripërtërihen vazhdimisht te meshkujt e eliminimi i tyre, herë pas here, nuk harxhon ndonjë rezervë të përcaktuar.

            Gjithashtu, ende disa gra i shqetëson koncepti i gabuar për jetën seksuale normale, duke e quajtur atë si diçka të turpshme, gjë që i pengon të shfaqin ndjenjat e të shijojnë kënaqësinë e plotë seksuale (disa i shqetëson edhe përdorimi i formave të ndryshme gjatë aktit seksual, sepse për ta janë të pranueshme vetë disa forma të pozicionit kryesor, kurse çdo modifikim tjetër e imagjinojnë si diçka të shëmtuar). Shpesh mungesa e kulturës seksuale bëhet shkak për konflikte dhe trauma të rënda psikike, të cilat dëmtojnë, jo vetëm pasionin seksual normal, por edhe personalitetin e njeriut.

            Përhapjen e kulturës seksuale e pengojnë dhe disa njerëz të paedukuar mirë, të cilëve u pëlqen të tregojnë anekdota banale a të përqeshin ndonjërin me disa shaka banale sipas disa paragjykimeve pa asnjë bazë shkencore. Përhapja e gjerë e gënjeshtrave ose e paragjykimeve të ndryshme për seksin është tregues i injorancës dhe njëkohësisht si mungesës e propagandës për kulturën seksuale. Kjo përbën edhe një provë tjetër që tregon se ka qenë dhe është e domosdoshme të flitet për kulturë dhe për jetën seksuale. Por tabuja shekullore dhe paragjykimet anakronike, të cilat e ruajnë ende forcën e tyre, kanë bërë që të injorohen këto probleme deri në atë shkallë sikur ato të mos ekzistonin fare. Nuk ka përse të quhet e turpshme të flitet për diçka kur ajo është e domosdoshme, madje jetike.

            Siç shihet, edukata seksuale ka lidhje me jetën seksuale, me vetë seksin. Seksi është një dukuri reale objektive me fillesë biologjike natyrore pa të cilën nuk mund të ketë vazhdimësi të jetës. Por, njeriu mbi shtratin biologjikë është formuar, para së gjithash, si qenie shoqërore. Krahas themelit biologjikë, jeta seksuale njerëzore ka marrë edhe pamje shoqërore, shpirtërore, etike, psikologjike, estetike, pedagogjike etj. Prandaj, seksin si të tillë e në lidhje me të dhe edukatën seksuale e studiojnë jo vetëm pedagogët e psikologët, por edhe fiziologët e sidomos mjekët të cilët duhet ta gjejnë veten me mirë në këtë fushë.