|
Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
DHIMITRI JANI KOKAVESHI
Hyrje
U lind nė Gjirokastėr mė 31/05/1955.
Qytet i mbushur me frymėn e kulturės, intelektit, traditės por
dhe ftohtėsisė... sė mendimeve dhe ngjyrave tė jetės.
Ngjyra gri... mbulon qytetin qe nga majat e kupolės qiellore
gjer nė thellėsitė e tokės aty ku udhėtojnė dhe i shkojnė pėr shtat qytetit
.
Origjina e tij!... Nga Himara.
Ka mbaruar shkollėn e mesme Artistike nė vitet 1970 -1974 nė
"Mujo Ulqinaku" Durrės sot, " Jan Kukuzeli".
Ka mbaruar studimet Universitare nė degėn e Filologjisė.
Sot, punon nė shkollėn e mesme Artistike " Feim Ibrahimi" nė
Gjirokastėr.
Ka punuar si gazetar.
Ka shkruar tre libra poetik dy nė gjuhėn shqipe "FATI I DRITĖS"
dhe "STALAKMITE" dhe njė nė gjuhėn greke METEORITĖT.
Ka marrė pjesė nė njė antologji tė botuar nė Amerikė Golden Pen
Pena e artė. Aty janė pėrzgjedhur 113 shkrimtarė nga e gjithė bota njeri
prej tė cilėve ėshtė edhe Dhimitri.
Ėshtė pėrfshirė nė mė shumė se tetė prej dymbėdhjetė antologjive
tė botuara nga Shtėpia Botuese Muzgu si edhe nė dy antologji me mbi dyzet
autorė grek nė pėrzgjedhje.
Ėshtė pėrzgjedhur nė njė antologji Qipriote nga krijimtaria mė e
mirė.
Nė dy antologji tė Lidhjes sė Shkrimtarėve Artistėve dhe
Krijuesve Shqiptarė ne Gjermani (LSHAKSH) dhe vjet me rastin e pėrvjetorit
tė madh tė Nėnė Terezės.
Nė antologjinė ARKITEKTURĖ DURRSAKE Pulėbardhat etj.
Ka marrė tre ēmime tė treta ndėrkombėtare dhe ėshtė aktivizuar
nė shumė konkurse brenda dhe jashtė vendit.
Ka njė pėrfshirje tė gjerė tek Botimet Shqiptare gazeta por
dhe internetike dhe artistike brenda dhe jashtė vendit.
Ka njė gamė tė plotė... me tregime tė shkruara, skica, roman etj
por qė shpresoj.... ti hedh nė qarkullim.
TROKITJE
Tė elektrizuara pikat prej afrimitetit
Dehen dhe ashtu dehshėm, trokasin
Hapėsirės qiellore duke marrė pėrmasat si njė aktor
I madhėshtisė dhe i trishtimit,... lartėsi.
Masa e tyre, ēan hapėsirėn duke ndėrruar vėllimet
Nė sferike, kuboike, piramidale po mbi tė gjitha!...
Mes shpėrthimit tė vetėtimave i ngjajnė njė fushė
Tė minuar duke i ngjeshur ato, nė dėnesa.
Kaosit atmosferik, spėrmbajnė vetveten
Dhe rrokullisen duke kėrkuar secila
Njė startim tė pa ndėrgjegjėsuar mbėrritjeje.
Kur trupi i tyre shembet, ndjejnė
Zgjohen dhe si njė qenie e gjallė lėvizin
Labirinteve e dejave tokėsore.
Qarkullimi, ushqen, tret dhe rrit ēdo qelizė, mbulon
Dhe pėrqafon gjerėsinė arteriale tokėsore, risjell
Freski, ripertėritje dhe ēorientim mllefit tė qetėsisė
nė madhėshtinė dehėse, tė gjithėsisė. Kur i pėrkasin
Pėrrallores, ambasadores sė arritjeve, verbojnė botėn
Dhe duhet ti trembet,... shpirti ynė.
Pėrsosmėrisė ikonike dhe trishtuese tė reve, i shtohet
Demagogjia e shprehjes, meditimi dhe trishtimi ynė;
Kjo, fantazi vizionare dhe krijuese!... Udhėtimit.
E pėrkėdhelura e gjithėsisė, toka, dehej madhėshtisė
Sė pasqyrės qiellore. Bukurive dhe krenarive tė saj
Ngrinte sa mė lartė gjinjtė e saj femėror drejt
pushtimit
dhe shthurjes sė kaltėrsive nėpėrmjet grahmave
shpirtėrore!... Pėr sundim.
Llavėn, e hidhnin sa mė lartė dhe qielli
I milte duke lėnė prapė tė pa shuar epshin e tyre
Pretndues, posedues dhe predikues tė tyre
Triumfator!
Ēmenduria zhvilluese e pėrmasave gjenetike
Tokėsore, ndjenin madhėshtinė e pėrmbajtjes
Hapėsirė
ku lėviznin me krenari tė pa shoqe
Dhe tė vetme pėrballė gjithėsisė.
Mbi kėto krenari pikat!
Humbėn durimin dhe
haremin e tyre mes dueleve dhe dusheve qiellore.
Gėzimi, rėnkesat dhe mjerimi, harruan pronėsinė
Kurorė bėnė vajtimin.
Ditė mjerane udhėtonin brenda dhe pėrtej zilisė
dhimbje e mbytur e kujdesit tė shuar dhe kalimtar
egoizmit!... Qė i stis.
Pėrtej zhvillimeve, prapė do tju marrė malli
Ju shikoj. I tharė loti i qiejve ku mbėrritėn
Rrezet, shumė!... Sju admirojnė!
A mund tė mbetet zilia e lartėsisė projeksion?!...
Brenda mundimeve pikat!...U mblodhėn pėrseri
dhe rėnies, u hazdisėn!
Qielli?!... Krenohej kur milte dhe ledhatonte gjinjtė
tokėsor, mbeteshin pjesė e qenėsishme
E tėrėsisė sė tij pushtuese. Toka?... Gėzonte
Dhe lakmonte shtrydhjen pėrqafuese mes lotit tė tij
Dhe lėvizjeve tė pa kontrolluara dhe kaotike
Sterilitetit qė pėrmbanin.
Engjėjt?!... Pėrgjonin. Pėrgjonin veprimtarinė e tyre
Dhe si frenonin mbylljes sė katakombeve
Thellėsive tokėsore pėr larjen, e mėkateve!
Jashtė ndėrgjegjėsimit pikat?!... Bėhen shkatėruese
Tronditėse dhe ledhatare pėrpėlitjeve hapėsinore!...
Plot rėnkim dhe
gėzim. Imazhet e tyre, tė pėrkryera
I rrėnuan trokitjeve medituese gjithmonė jetės
Nė pėrgjim.
Pikat dhe shiu?!... Si zėra bishash imitimeve
provokojnė
mendimet, mundimet dhe kaltėrsitė shpirtėrore.
Ato, i ngjajnė jetės dhe mbi gėzimet, kondensohen
Dilemave mbi rikrijimin e ciklit!... Vazhdimėsisė.
ZĖ MISTIK
Tė ledhatoj flokėt
Sa ėshtė kufiri
I largpamėsisė
Prej mediokritetit.
Brenda kėsaj shkujdesjeje
Dashuria ndaj teje
Vetė jetės
Gjithmonė triumfon?!...
O zė mistik!...
Shpesh brenda vetes vetėm...
Mos kumbo!
ZGJIM
Si ves mėngjesi
mė qėndro
o shpirt bekim
agimesh?!... Dhe unė
udhėtoj
dhe po tė ngroh
jo si objekt
as si bastion i artit
ledhatimin?...
E shtrij dhe mbi vėshtrime
skena vallėzimi
ishullor rrahur, oh, kjo mani
e dallgėve
si njė vėshtrim lypsari
na udhėton
si avull!... Marrohet
nė njė oxhak!...
Nuk do qėndroj as tė mė shtyj
as dialogoj
zjarrit!... Tė lartėsive s po gjej
aromė
as po mė josh, as po mė prek
o pikė e vesės!...
Mos u tha dhe mos mė tha
gėzimesh!...
Po mė vjen, si fllad i shpirtit
mes thellėsive
mė qėndro
natė edhe ditė, po nxitoj tė rri!...
Mes zgjimesh.
RENDUR, NĖ PIEDESTALE
Mes shekujve ikonat po kėrkoj
dhe shtoj
pafundėsisht ato, tė djepit.
Njė reagim
mbetur jehonash, nė ēdo zgjim
ku krenarit
nuk meditojnė, as madhėshtit
pėrulur
bukurive, jetė!... Jemi ngado
jo si zgjatim
i hijeve, tė mbartur. Jetės
qėndrojmė
dhe zgjimet, afrojmė jo pėrmes
ngjyrash
nė gjykim!... Tė ngjyrės... ato
nė gri, diplomaci
jetė, e kėrrusur, mizori nė perėndime.
Zgjatime
hijesh, shuajmė ne dhe dritės
i pėrēmojmė.
Ato?... Ndėrpriten, nė agim i vyshkim
pranė mendimit.
Drita?... Zbėrthen!... Dhe qetėsinė
kur jeta, zbon
pėrbuzjet. Mbi ēdo nėnshtrim
nė stimulim
rreziqe lufte, mbeten!... kėshtjellash rritur
madhėshti
mundim i mbartur, vlerash!...
Nė njė gjykim
aktiv, na rinovon, dhe shuhet
abuzimit.
Nuk mblidhet drita nė kafaz, as shtrydhet
mes kristalesh.
Rrėnojave pa rrezatim, mbytet dhe thyhet
Koha?!...
Gjykimesh, mbrojtur nuk na gjen, mbrojtjet
larguar dritės.
Pa prehje ndodhet, njerėzi dhe ajo
e lartėson.
Mes politikash, bluhemi, njė krenari
pa krenari
ngritur, mbi piedestale shekujsh
pa zhvillim
jetė, simbol!... Pa lartėsi, mes dijes!...
Do qėndruar.
MOS PRITJA
Fantazisė tonė lėkunden
yjet!...
Duke kėrcyer vallen
e magjistares
sė magjepsur.
Zbathur a veshur
mendimi ynė?...
Hedhur, si jele kreshtės
sė shekujve
zgjohen, mbi lindjen
e bekuar
tė mbretėrisė kohė
qė asnjėherė
nuk pret askėnd mbi shpinė!...
Si ledhatim.
|
