Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Kulturė 7 - DIADEMĖ LETRARE IV

Shkruan: Flori BRUQI

 

DIADEMĖ LETRARE IV

 

 

Librin e autorit Flori Bruqi, "Diademė letrae IV" mund ta shkarkoni falas nė sektorin

 

 

„Literaturė“

 

 

(E falėnderoj pėrzemėrsisht autorin)

 

 

 

 

INDIVIDI PA DINJITET S’MUND TĖ PRODHOJĖ VEPRA DINJITOZE



 

Jorge Francisco Isidoro Luis Borges do t’i mjaftonte vetėm njė fjali pėr ta dhėnė mrekullisht thelbin e dinjitetit: “Individ dinjitoz ėshtė ai qė ia del tė jetė nė paqe me veten dhe me tė tjerėt”.

Thėnia e njohur e Immanuel Kantit se “Individi pa dinjitet s’mund tė prodhojė vepra dinjitoze”, duket qė u pėrket atyre postulateve qė s’vjetrohen kurrė, pavarėsisht konotacioneve
qė mund tė fitojė fjala “dinjitet” nė kohėrat moderne apo postmoderne.

Nė Fjalorin e Gjuhės Shqipe, pėrmes njė shprehje fare pak dinjitoze, jepen dy shpjegime tė fjalės “dinjitet”: 1. Tėrėsia e vlerave morale tė njeriut a tė njė grupi njerėzish (nderi, krenaria etj.); vetėdija qė ka njeriu a njė grup njerėzish pėr kėto vlera e pėr tė drejtat e veta nė shoqėri dhe nderimi i tij pėr vetveten; shfaqja e jashtme e kėsaj vetėdije dhe e kėtij nderimi.

Dinjiteti kombėtar.

Dinjiteti i njeriut (i familjes, i ndėrmarrjes, i institutit). Me (pa, plot) dinjitet. Ngre (ul, fyen, merr nėpėr kėmbė) dinjitetin. S’ka pikė dinjiteti. Flet (sillet) me dinjitet. 2. Cilėsia e mirė a vlera e lartė e diēkaje qė e bėn atė tė ēmohet. Me dinjitet artistik. Vepėr plot dinjitet.

A ka dinjitet shkrimtari i sotėm shqiptar?

Jo pa dhimbje, derisa flas edhe pėr veten mė duhet tė pėrgjigjem (zė-ulėt): “Jo”.
Si pėr ta ngushėlluar veten dhe kolegėt e mi, po shtoj se problematika nė fjalė, domethėnė “dinjiteti i humbur i shkrimtarit” duket sė ėshtė njė shqetėsim mbarė-kombėtar ēka lidhet, me siguri, me “dinjitetin e humbur” tė vetė letėrsisė.

Sipas studiuesit Ridvan Dibra ”Konsumizmi i shfrenuar, triumfi i imazhit, realitetet elektronikė, ekspansioni i medias etj. duket se vėrtet ia kanė lėkundur letėrsisė dinjitetin e
dikurshėm”. (Nė parantezė, gjithherė e kam fjalėn pėr autorė dhe letėrsi serioze, qė rreken t’u rezistojnė kohėrave dhe ndėrrimit tė pėrvitshėm tė modave).

Amerikani, Joseph H Bloom njėri ndėr emrat mė tė lavdishėm tė kritikės letrare bashkėkohore, shprehet plot dhimbje: “Talentet e mėdha janė shurdhuar njė herė e mirė nga realiteti i medias amerikane.

Kush mund t’i rivalizojė me parodi lajmet e televizorit, gazetės dhe fjalimet e qeveritarėve?

Realiteti amerikan ėshtė mė grotesk dhe mė qesharak se cilado parodi, sado e mirė qoftė…”. (Kur realiteti amerikan paraqitet i tillė, imagjinojeni tonin, tė dashur miq).

Tė dėnuar tė pėrballen e tė jenė pjesė e njė realiteti tė tillė, disa prej shkrimtarėve shqiptarė bashkėkohorė (postmodernė qė tė gjithė!) duket se kanė zgjedhur rrugėn mė tė lehtė e mė tė shkurtėr: e kanė hequr nga vetja e tyre dinjitetin, sikur ai tė ishte zorrė qorrė a diē tjetėr e panevojshme.

          Kujt i ėshtė shitur dinjiteti?

 

            Pjesė nga libri i Flori Bruqit "Diademė letrae IV"