Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

DIJANA TOSKA

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

DIJANA TOSKA

            Hyrje

         U lind me 04.06.1965, në Shkup. Shkollimin fillor dhe të mesëm i mbaroi në Shkup. Studimet universitare i përfundoi në Tetovë në Universitetin e Tetovës, ku merr titullin Profesor i gjuhës dhe letërsisë angleze. Në vitin 2012 përfundon studimet pasuniversitare në Fakultetin e Shkencave politike dhe administratës publike, - drejtimi Diplomaci, në UEJL ku dhe magjistron me temë “Lobimi si mekanizëm i rëndësishëm i ndikimit diplomatik” dhe merr titullin Magjistër i Diplomacisë. Dhjetë vite ka punuar si Profesoreshë e gjuhës angleze në shkollën fillore “Ismail Qemali”, në Shkup dhe që nga viti 2009 punon si Këshilltare shtetërore në Agjencinë për investime të huaja, në Republikën e Maqedonisë. 

            Me poezi merret që nga mosha më e re. Me poezitë e saj ka marrë pjesë në mbrëmje të ndryshme letrare si tek Shkupi lexon, mbrëmjet poetike në Librarinë e Çarshisë, në Shkup dhe të ngjarjet e tjera kulturore në Maqedoni. Poezitë e saj janë publikuar në disa portale letrare. Në vitin 2014 botoi librin e parë “Gërsheta malli” në të cilin u përfshinë mbi 70 poezi. Tani është në përgatitje të dy librave me poezi të cilat do të botohen këtë vit, një libër me poezi i cili do të jetë i kombinuar me ese dhe do të quhet “Rruazat e jetës” ndërsa tjetri do të jetë përmbledhje e të gjitha teksteve të cilat janë shkruar për këngët për fëmijë, “Ylberi i fëmijëve të lumtur”.

            Dijana Toska njihet si tekstshkruese për këngët për fëmijë dhe tekstet e saj janë prezantuar nëpër festivalet e fëmijëve si festivali Ylberi në Maqedoni dhe cilat shumë shpesh janë shpërblyer me çmimet e para dhe festivali Polifest në Kosovë.

DHEMBJA E PLAKUT

Sonte po më duket se po plakem

edhe më shumë

krejt për një natë.

Sonte po më dhëmbin edhe eshtrat

edhe frymë marr më vështiresi.

Sonte kokën po ma turbullojnë

imazhe të shkapërderdhura

krejt po më vijnë varg e vijë

të mërzitshme, mysafire të paftuara.

Sonte edhe kasollja në fund të fshatit

nuk është më e njëjtë

Kryeplaku i fshatit nuk është më aty

s’ka kush e ndan bykun nga kokrrat.

Sonte, kujtimet

ladrojnë si të çmendura

sikur shirite të filmuara bardh e zi.

Sonte, po të kisha fuqi, me i çlirue mushkëritë

si i marrë të ulërij në majë të mullarit

të tërboj ujqër e derra e çdo gjë t'egër përreth

me këtë vrazhdësi të gishtërinjve të mi që mbjellin shkronja nëpër kohë.

Sonte, edhe flokët më kanë marrë bojë gri

më të hirtë se gëzofi i ujkut plak

asnjë ngjyrë floku nga reklamat punë nuk bën

nuk u jep ngrohtësi.

Thonjtë janë nxirë, rrudhat më shajnë idhtë në pasqyrë

e rreth bebzash damarë gjaku pulsojnë kërcnueshëm.

Sikur krejt kjo nuk mjafton

edhe shiu po rresh me borë bashkë

fërflllazë kujtimesh po ma shuajnë zjarrin e brishtë

ndezur me krande të thata e pak kashtë.

Sonte pleqnia po ma shkatërron trupin dalëngadalë

brenda një nate të vetme, bën punë për njëqind

koha nuk e njeh mëshirën, e di

paraardhës nuk ka, as trashëgimtar nuk le pas.

Sonte koha po kalon pranë meje

e po më merr me vete mbi jelet e sajë

plot trishtim

kjo natë po ikën duke u përleshur me kohën.

Shkoftë e mos u ktheftë kurrë, kjo natë.

RRUAZAT  E JETËS

Një fije liri e mbusha me rruaza

secila e ka shenjën e vet, kuptimin e sajë

një ngjarje e madhe  është çdonjëra.

I rradhita në një perishane të larme

edhe ca margaritarë n’mes rruzash i vura

kaloja gishtërinjtë  nëpër gurët e quajtur jetë

fillova të lutem duke i numëruar kujtimet edhe dështimet

ëndrrat dhe premtimet.

Mu dukën shumë, pafundësisht shumë

pastaj mu dukën pak, tepër pak

vite drite që sapo mbërrijnë, parakalojnë

dhe ikin me ngutë.

Shenjërake janë krejt pak

ca të tjera si bimë kacavarëse që zgjaten nëpër bisht të fjalëve

me nuanca ylberi e me nijet të dëlirë i spërkata

secilës i fola sikur  zemrës,  nga një fjalë të veçantë.

Lëre, nuk dua t’i numëroj vitet veç i dua në varg 

mos të shkapërderdhet  kuptimi

sikur rruazat në pe, sikur gjerdan rreth qafe

një vit, një margaritarë.

Kur të bëhem zonjë e rëndë

e rënduar nga vitet

dijeni kam me shkëlqy  si dielli.

Pe i fortë jeta me rruaza plot

tel kitare që drithëron melodinë e jetës, buzëve të mija.

Shprehi e keqe me i mbajtë  rruazat në buzë

e me këndue

t’paqa dashtë përjetë.

Kur të mbetem pa as një trohë frymë

e peri i gjerdanit  të më  këputet mes dhëmbësh

rruazat le të rrokullisen teposhtë, derisa të ndalen në diell

me u bë dritë, përsëri.

I KUQËRREMTË (DIELLI)

Po i jep shenjat e para harresa, e po i hap portat e rënda

njëfarë shkëlqimi i zbehtë n’prag t’muzgut po shpërthen

është Dielli në fikje që përthen rrezet e fundit, dalëngadalë

mbi ato fusha t’blerta

mbi ato ara me grurë.

Rrezet e dobëta gjysëm të fikura si ar i praruar

pushtojnë sytë e përlotur nga gjithë kjo bukuri

bukuri e rrallë dhe e rrezikshme.

Dielli rrëzohet në fund të horizontit

i gatshëm t’i jep ditës lamtumirën

e di se tashmë është bë i huaj, i tepërt veç për ca orë

krejt sikur pamje me rezolucion të dobët, andrre

po i mbledh me duar rrezet e veta

e do me i futë në thesin e një nate të vetme

e nuk e di e nesërmja çka ka m’i sjell.

Si balerinat në prapaskenë, ato të bekuarat yjet

prapa perdes kadife të rëndë dhe të errtë

të gatshme ta pushtojnë skenën e universit

pregaditen me afshin e zjarrit ta pushtojnë gjithësinë

veç një shenjë e Hënës pritet  për me nisë

lojën e madhe të natës.

Shkëlqejnë ato si nuset e kohës, yjet

tamam si nuse të kallaisuna me shkëlqim të tepërt

me qepalla, gjysmë të mbyllura

t'gatshme janë, të nusërojnë

e Dielli, është veç një yll në sytë e mi.

Po, yjet, lozonjare, bishtdredhura e verbuese deri në dhembje

n’errësirën e universit paturpësisht shkëlqejnë e vallzojnë, e vallzojnë

nuk e kanë fort dert se drita dhe terri

harbohen nëpër hapësirë.

Loja e tyre pa fillim e pa fund

na pëshpëritë këndshëm për amshim

nëpër derën e madhe të kohës

veç hyn dhe del dhe për një moment duket se:

Krejt kjo zgjatë derisa qerpiku i hënës drithëron

mbi syrin e sajë joshës

aq shpejt sa Hëna sikurse edhe vet Dielli, ikin nëpër qiell

sikur vehten e ndjekin dhe e djegin në prarim.

Krejt perëndimet në qiell bëhen me të kuqërremtën

derisa i shterrin sytë

derisa sytë thahen nga lotët e mallit.

NËNËS TEREZË

Bota është mbingarkuar me varfëri, nënë

bota është e etur për pakëz dashuri, pa kushte dhe pa çmim

nënë, ti na the: dashurinë duhet me ja dhanë drejtpërdrejtë në damarë, njeriut

ndryshe nuk arrin me kohë me shpëtue një jetë,

apo një mijë sosh.

Kur e pe në sy të përvuajturin njeri,

the se mundesh me e shërue veçse me shikim të butë

rrugë tjetër nuk ka, përpos mirësisë,

e ti na rrëfeve se bota e tyre është aq e pashpresë

me dorën tënde të butë na mësove qysh me e kalu hymnerën e mos me ra

televizori mashtron, nëno, u pa kjo punë,

nuk fol kush për ata, pa folur ti njëherë.

Të pafuqishëm, të pangrënë, të sëmurë, të zbehtë,

të pashpresë, njerëz pa za

ti i ngrite mbi pistë,

me ecë aty ku modelet ecin me hapin e lehtë e belin që u këputet

ata që nuk hanë për të ruajtur vijën bashkë me ata që nuk kanë çka me hangër

e ndajnë këtë botë në pjesë të pabarabarta,

këtë e bane me u pa, i dhe za.

Me buzëqeshjen tënde hyjnore dhe dorën tënde të butë

ti e bane globin të mendojë për rrugët drejt hymnerës kah po ecim

vuajtjet e të pashpresëve kishin gjetur prehje në secilën rrudhë të fytyrës tënde të bukur

veç atëherë e pamë se bukuria e njeriut shihet në të perënduarit e diellit.

Kur ishe krejt e re, fëmijët e tu ishin plakur tashmë, e ti i shërbeje pa fjalë

dikur kur ti u plake, ata u shndrruan në fëmijë të vegjël që duan veç bukë dhe përralla

ti i shërbeje po aq pa fjalë,

fjalët i ruajte gjithnjë për të blerë bukë për ata

se bota do llafe, e ata duan bukë.

Atëherë kur nën tendat e grisura plagët ua lidhje,

me fije të pafund të dashurisë

luteshe për ta, e kërkove nga Zoti një botë tjetër për ta,

bëre të dëgjojnë të ngopurit

e të ngopurit të shanë, të përfolën, të shpifën pa u lodhur kurrë.

Një ditë edhe ti u rrëzove sikur lisi i brejtun nga krimbat që nuk ngopen kurrë

njerëzimi e kuptoi se vetëm të shenjtit jetën e shndërrojnë në mesazh mirësie

mesazhi yt ngrohë universin,

çdo njeri meriton bukë , strehë dhe dashuri

u bë edhe fjala e Zotit në tokë, nënë e shenjtë e njerëzimit je ti.

DASHNIJA

Dashninë mos e lyp

ajo vjen vet

pa e thirrë, vjen kur nuk e pret

të përkund në të ëmblat ëndrra përjetë.

Dashunia nuk di të gënjejë

e pafajshme si fëmijë që duhet me e kapë përdore

nuk di as me u fshehë gjurmësh madje, as fjalësh, as hiç.

Dashnia kur të zë

nuk asht hiç e vështirë me e kuptue

nuk është sikur rakia, ke me e pa edhe vet

veç nëse nuk di me desht, nuk ke vuejt kurrë

nuk e kupton, atëherë.

Dashnija asht si lule, ta dish

lyp me i folë butë, me e ujit, me e ledhatue

nuk ke çka me ba, ashtu e do ajo

e qe besa edhe me i këndue përnatë, para se me fjetë, noj serenate.

Dashnia është flijim

as mendja mos të shkojë me dyshue

në çdo rrapëllimë zemre pahetueshëm e flijon nga një pjesë tanden, me vlerë

fluturon përskaj hanës netëve të pa gjumë dhe e beson sikur ditën me diell.

Dashnija nuk është fushëbetejë

edhe pse ka luftë të ashpër ndjenjash e dëshirash

është veç një paqe  e pafund dhe shprishje gërshetash, damarësh

temperaturat tropike në kokë i zgjidhë,  damarët e lidhun nyje.

Dashnija, asht shumë ma shumë, se çdo gja që syri i sajë i shkruare kapë

është univers, është jetë, është frymë, zemër që rrehë me mijëra vjet drite larg

dhe prapë gjaku vërshon damarve të tu dhe e përmbytë përfundimisht arsyen.

Lej llafet, askush nuk e di, dashnija çka është

po më thot diçka në brendësi

askush dashurin e tjetrit se njeh me e pa në rrugë

veç dashnija jeme më flet kudo që është, është një rrugë e vizatuar në zemrën time

çdoherë e di ku je ti, dashni, je këtu me mua, të kam në kokë, në buzë, në sy, në gji.