Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Arif ALIU

            DUHANI SHKATËRRON SHËNDETIN DHE ZBRAZ XHEPIN

           Duhani pos që është njëri nga shkatërruesit më të mëdhenj të shëndetit tonë, është padyshim edhe zbrazësi më i madh i xhepave tanë. Shkenca bashkëkohore konstaton se sikur 2/3 e mjeteve që harxhohen në botë për duhan të përdoreshin për shëndetësi, do të plotësoheshin nevojat shëndetësore për çdo njeri në mbarë rruzullin tokësor.

            Pirja e duhanit është, padyshim, njëra nga dukuritë më të rrezikshme për shëndetin e njeriut dhe nga më të dëmshmit për xhepin e tij. Mirëpo, kjo dukuri, çuditërisht, është më së tepërmi e përhapur në masat e gjëra popullore dhe e rrënjosur në të gjitha shtresat e shoqërisë bashkëkohore.

            Shprehemi kështu pa konsideratë për duhanin, meqë prapa kësaj që themi qëndron argumenti shkencor se asnjë e mirë nuk vjen prej tij, në të njëjtën kohë kur prej tij burojnë një varg të këqijash të mundshme.

            Në radhë të parë duhani është tejet i rrezikshëm, madje i rrezikshëm deri në vdekje, meqë mund të shkaktoj sëmundje që njeriun e shpiejnë deri në vdekje. Së këndejmi, nëse ka në botë gjëra që do të duhej të ishin të ndaluara, duhani patjetër do të duhej të ishte njëra nga to.

            Pirja e duhanit e çon në shkatërrim duhanxhiun, kurse duhanxhinjtë e çojnë në shkatërrim njëri-tjetrin dhe të tjerët pranë. Po të kërkonim nga arsyeja e shëndosh të na i numëronte të mira që do të mund të ofronte duhani, do të mbeteshim pa to; thjesht: nuk ka asnjë të mirë që buron prej tij. Thuhet se shton dhe rrit koncentrimin mendor; përkundrazi, e zvogëlon fuqinë e tij. Thuhet se ndihmon në qetësimin e nervave; përkundrazi, i shkatërron edhe më zi. Thuhet se ndihmon të zësh shokë; përkundrazi, nuk të ndihmon të zësh shok, por edhe nëse  e zë ndonjë nëpërmjet tij, këta janë pa dyshim, shokë të së keqes dhe shokë të këqij... Ndërsa nga të këqijat prej tij burojnë, mund të numërojmë plot: ngulfat frymëmarrjen; thanë fytin; pakëson oksigjenin në gjak; shton nikotinën dhe monoksidkarbonin; turbullon mendjen; zvogëlon koncentrimin; e helmon ambientin ku rrimë; i shkakton aromë të rëndë gojës së duhanxhiut dhe përgjithësisht trupit të tij e të atyre pranë tij; e të tjera.

            Duhani është narkotik: nëse të bëhet shprehi, bëhesh i varur prej tij. Ai është helm i rrezikshëm që pengon fillimin fitimin e afër 15% të hemoglobinës së përgjithshme, lëndë kryesore për formimin e rruazave të kuqe të gjakut. Ai nxit sëmundjen e kancerit të buzëve, të gojës, gabzherrit, mushkërive. Nxit në vazhdimësi kalljen kronike të hundës, gojës, fytit, laringut, mushkërive. Kjo shkakton vështirësimin e frymimit, shkakton kollitje, dobëson kondicionin fizik, shkakton lodhje... Sakaq, kur njeriu bëhet i varur prej tij, mungesa e nikotinës në gjakun e tij e shtynë atë vazhdimisht të jepet pas tij, të tërhiqet pas tij, të jetë i shqetësuar, t’i prishet gjumi, të preket lehtë, të brengoset, t’i dhemb koka etj. përgjithësisht duhanxhiu mund të konsiderohet si njeri jo në rregull, jonormal, sepse është i varur prej duhanit, ashtu siç mund të konsiderohet jonormal: alkoolisti, përdoruesi i drogës, e të tjerë.

            Tek e fundit, duhani pos që është njëri nga shkatërruesit më të mëdhenj të shëndetit tonë, është padyshim edhe zbrazësi më i madh i xhepave tanë. Shkenca bashkëkohore konstaton se sikur 2/3 e mjeteve që harxhohen në botë për duhan të përdoreshin për shëndetësi, do të plotësoheshin nevojat shëndetësore për çdo njeri në mbarë rruzullin tokësor.

            Po të llogaritnim shumën e të hollave që harxhon një person për duhan brenda një viti dhe po të shumëzonim me numrin e përgjithshëm të atyre që përafërsisht pinë duhan, do të habiteshim se sa shumë harxhon njerëzimi për ta helmuar veten me këtë të keqe gjithnjerëzore.