|
Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
ERVIS
DIMO
Hyrje
Ervis
Dimo ka lindur nė qytetin e Fierit, mė 29 korrik 1990. Ka jetuar aty deri nė
vitin 2009 kur edhe fillon studimet nė Universitetin e Mjekėsisė nė Tiranė,
nė degėn Mjekėsi e pėrgjithshme... studime qė i mbylli kėtė vit.
Ka filluar tė shkruaj qė nė moshė tė re, zakonisht vjersha,
megjithatė nuk ka qenė fokusi serioz siē ėshtė formėsuar me kalimin e viteve
aq sa tani ėshtė njė aktivitet i rėndėsishėm, e ndoshta njė "thirrje".
Ka marrė pjesė nė disa konkurse dhe nė fund tė vitit 2014 u
kurorėzua me njė ēmim tė tretė nė konkursin "Poezia shqipe 2014".
E pėlqen letėrsinė e sidomos poezinė, por ndėr hobit e tij bėnė
pjesė edhe vizatimi e piktura me tė cilat mundohet tė eksperimentoj, si dhe
udhėtimet.
TY
Je shkėndijė e paqėllimtė,
zjarr i rėnė nė shpirtin tim,
prek e shkrin, pastaj gdhend
ikjen tėnde, shkulm tė rėnd.
Kur mė mbyt mungesa jote,
nis i zvargur tė kėrkoj,
buzė ēdo vendi ku ndėr mote,
je kujtim e dot s'harroj.
Ti je kupė e mbushur plot.
Oh, e dashur nuk e sheh,
qė nga sytė s'mė thahen lotė
...shpirti kalbet, bėhet dhé?
Ajrin tim ti nuk e merr,
flakėn e lėngim nė prush,
brenda meje ndizet ferr,
qė than shpresėn nė ēdo fushė.
Mė shtyp kockat veē trishtim
nė shtrėngim qė mė jep ti,
ti tė jesh e tė mos rroj
...mė mungon, tė dashuroj.
Jam i etur tė tė gjej,
fshikullohem tė ushqej,
dashurinė qė ndjej pėr ty
...sytė, e ēfarėdo, un' gjej aty.
Kėtė vuajtje pa tė dytė,
qė shpėrthen, e mbjell nė fyt,
tė mė shpojė me gjemba fjalėt,
tė mos flasė por tė buēasė
heshtja ime...zėri i saj
le tė lindė e vdesė pastaj
...se pa ty nuk ka kuptim,
heshtja ime pėrgjėrim.
Gjarpėron e mė pėrēan,
rrjedha gjaku nė mėrgim,
e ndjej dhimbjen sesi ndan
ēfarė ka mbetur nė vėshtrim
...pikla t'errėta qė mė japin,
kur tė shoh, njė shteg tė ri,
ku tė humba...por s'di se si.
E tė rri kėtu, tė pres,
nga kujtime i marrosur...?
A ka thirrje qė tė vdes,
e tė jem i pa brengosur?
Mė mungon, dhe vonė e di,
se tė ndjej...vetėm ty.
NGADHĖNJIM
Nga ky petk qė ti mė dhe,
zbritur qė nga qiej e re,
bėhem fluturak e ėndėrrimtar
se nga ti margaritar,
nis e lind njė dritė e zjarr,
qė pluskon e bėhet far.
Ē'ėshtė kjo dritė qė po lėshon?
Mos je diell e sundon,
mbi kėt' tokė ku lėvron
ky filiz i ri ndjesor,
qė mė ngjall zėrin hėnor?
Kur tek ti mė pėrsėritet
e mė zgjon njė ēast pastaj,
zėri nis kėputet, dridhet
si fėmijė i zėnė nė faj.
Jam poet, duhet ta dish,
se kur hyn nė gjirin tim,
fjala jote bėhet rimė,
prekja jote shpon nė mish.
Ata sy qė ti i ke,
ia tregoj ngadhėnjimit,
e mė thotė ai se pse,
ėshtė vrastare rrug' e kthimit.
Dobėsuar e sfilitur,
nuk po ndihem, jo, ta them,
se e dhashė gjithė shpirtin tim
qė veē sytė e tu ti kem.
Me gjithė shpirt e urreva
ėndrrėn time pa tė tjerė,
por pa ty nuk e mendova,
dreqin, ther...kaq shumė sa ther.
NERVUS SIMULACRUM LEONIS
Ty tė pėrshkon njė fije graviteti i pėrhimtė.
Nė fusha ku veson grurė,
ndehet e gjallė aroma jote.
Ti je gjurma e frutit qe fshehėm.
Ti je palca erėmirė e sė gjithės,
thonjtė e kruspullt qė ėmbėlsojnė dhimbjet.
Tė mbaj nė honin e hirnosur,
si lėkura e disa peshqve,
pėrkundur-pėrkundur padukshėm,
si themelet e djepit tim mbi tokėn tėnde.
Buzė saj llangėrojnė me shpoti lumenjtė,
qė burojnė nga unė,
ku pagėzohen pulėbardhat e tua,
me krakėllima tė ēartura.
Dėgjoj vetėm krik-krak thėrrimesh
qė ngrihen peshė nga era deri te sytė e mi,
sepse je njė grup cingėrimash boshe pa qendėr.
Je brinjėt e njė kundrimit tim,
qė merr frymė sepse ti je,
qė turfullon ethshėm si nė ethet e epshit tim
tė lakuar, tė shkrirė,
tė derdhur nė ty, mbi ty,
nė motivet pėrqafuese tė lėkurės tėnde,
e cila lė gjurmė ravijėzuese valėsh dėshire,
shpėrthyer nė stėrkala qė djersitnin kuptimin
deri nė surealizėm kur takohem me sy si ata,
nė kalldrėmet e gėrvishtura dhėmbėve tė tu,
tė lėkurės sė buzėve tė mia.
Ti je duar qė zhveshin,
momenti qė pėrkon me ndjeshmėrinė e thekur
nė hapėsirėn ku ngrin gjaku prej vetmisė pa ty,
atėherė kur arnon ēatia e duarve tė mia
shikime tė pėrmbytura nė vdekjen tonė.
Ti je njė substancė e gjitha pėr ne,
sikurse jam unė.
Je ti, jam unė...
njė nxitim qė pėrshkon mes pėrmes pėr tek unė,
pėr te ti,
qė ngadalėsohet nė savana tė sinqerta frike.
Tek ti burgoset lėkura ime, e mbrapshtė,
qė vret pritjen pėr ty,
qė vret tė tashmen e ēdo kujtim,
qė pret e ējerr pėr tė dalė me paturpėsi,
duke mė kujtuar se ti mė vesh gjithė kockat
me mishin e jetės time,
i cili mardhet pa tringėllimėn qė dėgjohet
teksa pėrplasen shpirtrat tanė,
...i cili ngjallon me aromėn tėnde,
qė e thyej nė mijėra grimca kur mungon,
ta tres nė gjakun tim,
e tė ushqej mishin tim me tė,
pėr tė tė ndjerė nė zukamėn e ēdo nervi.
UNĖ JAM MĖRKUR
Do tė jetojmė nė Mėrkur.
Do tė hamė, pimė mėrkur.
E tė mėrkurave, ti do tė jesh
njė gjatėsi mė e vogėl se tani,
ndoshta njė breshkė qė jeton
nė shishkėn time tė parfumit.
Do tė jesh krahė tė pėrthyer,
me kėnde pėrqafimi qė ndryshojnė.
Unė, kurrsesi s'mund tė jem aty,
sepse jam njė kėrthi gome,
nė viscerat e njė balene kėngėtare,
megjithatė, aty mė ke...
Pėrballė njė telajo qė djersin errėsirė,
aty jam, duke tė kundruar.
Do tė tė dua nė Mėrkur,
nė njė shtėpi afėr zjarrit
bashkė me kandrrat qė flatrojnė
njė alfabet gulēimesh.
Ti nė njė ėndėrrim tėndin,
me tunika mbledhur rrėmujthi,
mbjellė nė mishin tėnd,
do tė shijosh se si unė bėhem
metal,
e shenjtorėt qė kanė lindur
nė gjuhėn tėnde, presin
vėrshimin e besimit se unė ekzistoj.
Flamingo tė dylltė
lajmėrojnė ardhjen tėnde,
sepse kėmbėt e tyre djegin pakėz,
e atėherė e di se ti je Venus.
Je gati ti,
njė natė kandrash valltare,
por do tė zgjohesh vetėm e prekshme.
Do tė kėmbejmė zėrat,
unė me retė tė shpėrndara
nė qiellin e trupit tėnd.
Re tė padukshme, meqė
nuk mund tė zbardhen mė shumė sesa ti.
Pastaj, me dy karota rritur
nė shijen qė mė jep,
do tė ushqej njė perėndim,
me ngjyrė,
kėshtu qė padukshmėria jote
nė fund, tė pikojė mėrkur.
TAMBORA
Sikur ta dije ti, se
nė kėt' kafkė bamboo
e qafė tufani,
mė rritet njė zemėr e dytė,
me fijėza elektrike rrufesh
prej Mont Blanc,
nga putrat e njė Zeusi ēubardh,
me kėrcitje tė athėta kėmbėsh,
vizatuar me gjak tė bardhė,
tė mpiksur deri nė porcelan.
Sikur ta dije ti, se
jam magjistar,
me njė zemėr parafine,
veshur me Pluton.
Im at mė stisi njė gojė lakuriqe,
e njė tavan qiellzor ku
gjuha kėmbėnyjėtuar m'endet e dehur,
si piramidė gjumashe pėrpėlitėse.
Sikur ta dije ti, se
kam njė lėmsh tė gjelbėr truri,
sa herė qė ime gjyshe,
tendos fijen dhe ėmbėlson
njė notė sol.
Sikur ta dije ti, se
prej barkushe ulliri,
mė kullojnė veshėt,
me mushtin e tejdukshėm thithės
...se, ato zgavra i pėrpin
nata me gjuhė puthėse,
qė zgjatet si vemje-muskul, bėrė valė,
valė e kripur qė lag me rrak-a-tak,
violat-nė-kafaz, tė ėmbla,
gjumėflakėse.
...se kur troket ajo,
do tė kuptosh kėshtu,
se e pėrqafoj...bashkė me ty.
|
