Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
ESAT
LOSHAJ
Hyrje
U
lind mė 03 1954 nė fshatin Carrabreg i epėrm Kuvendi Komunal Deēan, prej
vitit 1975 jeton nė Pejė. Ka studiuar letėrsi dhe gjuhė shqipe nė
Universitetin e Prishtinės, ėshtė autor i katėr veprave letrare. Merret me
aktrim dhe me eseistikė
NĖ TRI KOHĖ
pavarėsia
as dje as sot as nesėr
ne tri kohe
sa pavarėsia
zemrat nuk na ngrohe
as dje as sot as nesėr
ne tri kohe
pavarėsia
vete jeta ėshtė kjo
as dje as sot as nesėr
ne tri kohe
pavarėsia
e bukura nuse o
as dje as sot as nesėr
ne tri kohe
pavarėsia
shqiponje fluturo
POEZI
Sa herė mbushesha me tė keqen,
tek ti zbrazesha, poezia ime,
sikur ndjehesha mė mirė,
si zog kaltėrsive nfluturime,
mike mė mbete, e dashur intime,
nuk tė ngarkova me stėrkeqen,
as njerėz nuk pėrfola kurrė,
me fluturat zihesha si i vogėl,
me diell e hėnė tash si burrė.
Lulet i kam pjesė jete gjithmonė,
kryefjalė i kam nė vargėnim,
tregues ėshtė e bukura e dheut
me kurorė mbretėreshe nė kokė,
me fustane tė bardha si bora,e imja,
flokėzeza, syshqiponja, belholla.
Mat e ēmat fjalėt, mikin netėt.
Eh, sa netė mė ikin pėr njė poezi!
E di pėr ku jam nisur,
udhėn marr pėr tė dalė malit,
kur pikė i vė zbrazjeve tė mia,
lirohem nga njė ankth i rėndė,
gėzohem pėr njė lindje tė re,
si nėna qė gji i jep djalit
!
FRIKĖ NGA FJALĖT
Guximin e fjalės ende se kam marrė,
kam frikė se ajo po mė vret,
sigurinė se kam kur duhet vare,
herė- herė mė rri urtė e mė shumė mė
flet.
Njė fjalė mund tė mė shpojė si halė
e shumė tė tjera mė tresin si lumi,
se di ku duhet tė ndalem,
do tė jem i mjerė apo ai, fatlumi.
Mendimet mė kanė fashitur fare,
mbi vargje eci, si nėpėr teh shpate,
kėmbėsor jam dhe shihem si
ndritare,
udhė mė udhė, i valerėsuar fare.
Sikur ta dija pėr ku jam nisur,
falė i kisha, falė, tė gjitha fjalėt
dhe do tė rrija me shpirtin tim tė
molisur,
po lulja sėshtė lule, po si pati
petalet
Ah, tė kurorėzohem me trimėrinė,
fjala tė flatrojė, mbyllur po mė
vret,
ta them atė qė brenda po mė ngrin
e unė pastaj ta shpall veten mbret
!
KORRESPONDENCĖ
Asnjėherė nė jetė,
edhe nė tatėpjetė
nuk kam dyshuar pėr dashurinė,
se zemėr e shpirt ti fala
pėr kėtė jetė.
Vėshtrimi i syve tė tu
mė bėn me krahė jete
nfluturim pandalur jepem
zėri yt, burim pėr suksese!
ndjenja na lidhi qė tė dy
nė Prishtinė,
nė njė mejhane,
kur u pamė sy mė sy
!
LOTĖT E ZEMRĖS
Dhembja ėshtė sinonim i zemrės
ku ska dhembje kurrė,
por digjet zjarri i dashurisė,
smund fluturojnė shqiponjat,
pėrleshjet e shpirtit pėrplasen
hullive tė ballit tonė,
mosha jonė ėshtė moshė murgu,
nė trutė tona ka ēelsa burgu,
nė male ėshtė rinia e blertė,
nė gjokset tona njė det,
e detarėt me valėt kanė miqėsi,
me dhjetra e qindra vjet,
fytafyt me pėrbindėsha vetmie,
me vėllezėr e miq e shokė,
tė pandashėm as sot as kurrė,
ata tė ofrojnė pakėz diell shprese,
por asnjė kokėrr grurė
!
Kėngėt ne i rrahėm me thupėr thane,-
mė pati thėnė njė mik dikur,
qė atėherė shumė ujė ka kaluar nėn
urė,
se njė fjalė nga mėrgata e fola
shqip
as unė, as nėnėmadhja e lumnueme,
unė, tė gjithė ata qė u rrahėn me
kamxhik,
i ruaj nė zemėr,
i marr nė mbrojtje, si mė i miri
mik
!
TĖ PATA THĖNĖ
Mė pak se katėr vite
tė njoha, stė harrova dot,
unė, mesoburrė i thinjur,
stė ujita gjer mė sot.
Freskinė e ke ruajtur,
nurhijshmja e parreshkur,
nė zemėr e shpirt
thellė mė je ngjeshur.
Sa tė dua nuk ta them,
e ėmbla, mjellmė moj,
metaforė e vargėzimit,
kam frikė mos tė lėndoj.
Herėt ta vura kurorėn
e tė shkova nė sy,
kur ta shtrėngova dorėn,
e gjithė bota ishte aty.
Tė gjitha gjuhėt i fliste dashuria,
tė pata thėnė mike: Ditėn mė je
diell,
natėn hėnė, mbrereshė nė qiell,
ti, mė je fanar i rrugėtimeve tė
mia..!
PĖLLUMB I BARDHĖ
Zemrėn diell e pate pėrherė,
emėr pėrballė stuhish,
Pėllumb i bardhė,
nė liqenin e gjakut.
Djepat praruar ntruall,
mjeshtėrve emrat ua dinė,
Pėllumb i bardhė,
nė liqenin e gjakut.
Thellė nė damarėt e tu
dėgjohet zėri i lirisė,
Pėllumb i bardhė,
nė liqenin e gjakut.
Danjollėt karpatianė nteh shpate,
miqve shpirtin ua hape,
Pėllumb i bardhė,
nė liqenin e gjakut.
Je kėngė, porosi dykrenore
stoike, mendėsh e durimit,
Pėllumb i bardhė,
nė liqenin e gjakut.
Kosova po ngre dollinė
nė pragun e dasmės sate,
Pėllumbi i bardhė
nė liqenin e gjakut .
LULES
Sajova njė lule
mes dritave, ngjyrave,
mė lindi kėnga,
tėrė jetėn e kėndova.
U dashurua nė lulen,
ku sot e mot
njėra- tjetrės i pėrkulen,
dashuria ishte fshehur
thellėsive tė zemrės
pėr tė gjetur rrezen e diellit
nė ballė plot mall
.
Unė e pashė nė tėrėsi,
kur hyri tinėzisht tek unė
e smund ta gjėja
nga goditjet e saj,
tė zjarrta si rrufeja,
gjithmonė, gjithherė,
hijeshorja, stinė pranverė
Lulja kurrė sishte epur,
edhe kur ēmendet dashuria,
pjesė e saj ishin qė tė dyja,
mendimet aty rrinin
kur ditėt pėr dore i zinim
!
PEIZAZH
Para meje shfaqet njė kopsht
me formėn e zemrės
e frymėmarrja ime
ka ritmin e saj,
ritmin e kėngės.
Pranvera pranveroi me vonesė
pėrkundėr thirrjeve tona,
peizazh i plagosur
erė gjaku mban,
dhembja, si dritė neoni,
mbart mundimet
ballėplasura nga dielli.
Eh, sa herė i grushtova
kukuvajkat deri nė prag tēmendisė
pėr tė hipur mbi supet e engjėjve,
me barrėn e lotėve tė gėzimeve,
e kurrė skėrkova mėshirė.
PĖRTEJ OQEANIT TĖ ZEMRĖS
Sa herė mė vrave netėve tė mia
e netėt ditė u bėnė me Ty,
bota e ēmendur sillet vėrdallė,
heshtja vrastare e zogut frikacak,
ankime e rėnkime fatesh pėrballė.
Ani vdis kur tė duash,
njė pikė loti ta kam borxh
e ti ende se ke ndier,
bukurisė sate si kishe besė,
verbėrinė ajo ta sjell.
Dashuria belbėzoi fjalėt e para,
ajo luan me ndjenjat e zjarrta,
jeta pa tė njė fjalė mangėt ka,
dashuria emrin e ka kala.
Unazėn prej gishtit do ta shkul,
pėrtej oqeanit tė zemrės,
nė shpirt tė njė trungu do ta ngul
!
TRE TRĖNDAFILA
Nė taracėn e kafenesė Renesansa,
nėpėr vrimat e grilave
rrezet e diellit
copė-copė tė thyera.
Hyjnė brenda tė lehta
hapat e njė nėne
e rrotat e karrocės
mė rrėshqasin nė mendje.
Pėr foshnjėn e mitur
tri gjethe tėrfili,
nė trotuar
tri gonxhe trėndafili.
Kėsaj radhe raki nuk piva
as teke, as dopio,
trio- kamerierin porosita,
gotėn me fund e zbrazja
pėr shėndenė e tyre,
ndryshe do plasja..!
|