Jemi tre vėllezėr -fillon rrėfimin e tij Luan
Loti nga Shkupi. Prindėrit thonė se kemi qenė familje shumė e varfėr por
dalė ngadalė, kur ne fėmijėt u rritėm dhe filluam tė punojmė, edhe niveli i
gjendjes sonė ekonomike filloi tė ngritėt. Dy nė perėndim, nė Gjermani dhe
njėri nė Maqedoni.
Nė vitin 1992 filluam tė ndėrtonim njė shtėpi tė
re, mbi themelet e sė vjetrėn. Dhe sa herė qė na jepej mundėsia ta vazhdonim
ndėrtimin shtėpisė, na dilnin gjithnjė pengesa e probleme tė papritura qė
sfidonin ndėrtimin e saj. Pastaj filluan kundėrshtimet dhe pėrēarjet mes
veti qė vazhdojnė edhe sot e kėsaj dite. Qė atėherė, nė kėtė shtėpi, dikush
vendos letra nė vende tė ndryshme tė saj. Letra me shkrime tė pakuptueshme e
edhe nė gjuhėn arabe.
Kemi kėrkuar ndihmė gjithkund dhe ende kėrkojmė,
mendoj nėpėr hoxhallarė dhe njerėz qė merren me gjėra tė tilla. Por nuk di
pse tė gjithė dorėzohen pa na dhėnė pėrgjigje!
Gjatė vitit 1999, kur edhe filloi lufta nė
Kosovė, ne, dy vėllezėrit qė ishim nė Gjermani, mbetėm pa punė. Tė gjithė tė
tjerėt punonin, por pėr ne ishte e pamundur tė gjendej njė vend pune. Qė nga
vitit 1999 e deri nė vitin 2004, kemi pėrjetuar njė krizė shumė tė vėshtirė
shpirtėrore e materiale, si ne nė perėndim, po ashtu edhe familja nė Shkup.
Shpeshherė mė kujtoheshin fjalėt e nėnės dhe babait tim, pėr vuajtjet e tyre
para 40 vitesh. Dhe sa herė i kujtoja ato rrėfime shpėrtheja nė vajė. Lotėt
mė rrjedhin edhe sot e kėsaj dite... Jemi mundur tė gjithė, e personalisht
unė, tė bėjmė gjithēka pėr mirėqenie jetėsore, por gjithnjė pa sukses.
Gjithnjė na pengon diēka!
Duke u kujtuar njė natė tė vitit 2005, mė ra
ndėrmend njė Hoxhė i Gjakovės, qė quhej Djali i Zotit. Shkova tek ai dhe
ia shpjegova situatėn. Ai mė shikoi dhe mė th: O djalė, mė vjen shumė keq
por nuk mund tė bėjė gjė pa ardhur nė vendin e ngjarjes, tek shtėpia e
juaj. Dhe pas njė kohe erdhe tek ne ai zotėria. Gjatė bisedės me familjarė
ai filloi tė na tregonte pėr disa gjėra qė kurrė mė parė nuk i kishim
dėgjuar dhe, nuk kishim pėr ti dėgjuar nėse ai nuk do tė kishte ardhur tek
ne. Pasi hėngrėm darkė, vėrejta se ai shpesh e shikonte orėn. Duke menduar
se mos ndoshta dėshiron tė shkoj, unė edhe e pyeta:
-Zotėri, mė falė qė tė pyes, po pse po e shikoni
orėn si shpesh?
-Nuk ka problem -ma ktheu ai. Boll mirė qė mė
pyete se edhe unė isha nė mendime tju tregoj se edhe pakė po e fillojė
punėn time, se qysh kur hyra te dera e oborrit me njoftuan ata se ka diēka
kėtu.
Kur u bė ora 24:00, ai filloi tė flasė me
gjuhėn e vetė dhe filloi tė shikoj pėrreth shtėpisė, nga dera e hyrjes e
deri tek kulmi. Aty edhe u ndal pėr rreth 30 minuta duke kėrkuar kah e
orientonin ata. U ndal para kulmit dhe tha:
-Hape kapakun e tavanit dhe mi sill njė parė
shkallė qė tė ngjitem lartė.
I solla shkallėt dhe u ngjitėm bashkėrisht
lartė. Kur u afrua tek oxhaku i shtėpisė, mė tha:
-kėtu duhet tė jenė.
-Unė nuk shohė gjė -i thashė!
-Nuk prish punė -ma ktheu, por kėtu duhet tė
jenė.
Pastaj filluam ti heqim disa dėrrasa dhe tulla dhe, vėrtet,
aty i gjetėm disa letra tė kėqija, tė trishtuara e tė mbushura me shkronja.
Ishin mbi 10 copė tė lloj -llojshme. Ai i mori nė duar. Ka biseduar rreth 30
minuta me to, pastaj tė gjitha i dogji. Gjithashtu i bėri edhe njė mbrojte
atij vendi...
Dhe vėrtet, pas tri ditėsh ndryshe bisedohej nė
shtėpi. U kthye sėrish atmosfera. Situata ndryshoi edhe tek ne nė Gjermani.
Megjithatė, kjo nuk zgjati shumė, dhe unė pas
njė viti shkova sėrish tek ai nė Gjakovė. I tregove se diēka prapė nuk shkon
nė familje dhe e luta qė tė vijė edhe njė herė tek ne. Mė shėnoi njė letėr
dhe mė tha se nėse ai person vazhdon tė bėjė kėso gjėra to ti kthehen tė
gjitha pas.
Derisa rrinim nė njė lokal e pyeta se kush ishte
ai? Mė tha se ishte njėri nga shtatė tė tjerėt tė cilėt njiheshin ndėrmjet
veti dhe komunikonin nė ēdo aspekt, pa marrė parasysh vendndodhjen e tyre.
Gjithashtu mė tha se kishte kontaktuar me Perėndinė! Kjo mė habiti pa masė
dhe fillova tė mendoj se kush vallė qenka ky person me tė cilin po bisedoj
unė dhe rri nė kėto momente.
-Kush ėshtė ai person qė po mi bėtė tė gjitha
kėto? - e pyeta, por ai nuk mė tregoi, duke u arsyetuar se e ka tė ndaluar
ti bėjė publike emrat e tyre.
-Do ti gjesh vet! - mė tha nė fund. Dhe nėse e
gjen, nuk bėnė tė veprosh keq, se do tė kthehen prapė.
Ishte ditė e Diel kur isha tek ai. Shkova nė
shtėpi dhe nuk mė zuri gjumi tėrė natėn duke u kujtuar se kush mund tė ishte
ai zemėrzi. Nė mėngjes, nėna mė zgjoi pėr tė shkuar nė njė tė pame tek nusja
e mixhės, pasi i kishte vdekur motra. Shkuam pesė veta me veturė. Kur e
kryem tė pamėn dhe u nisėm pėr shtėpi, vetura nuk ndizte, edhe pse ishte e
mirė. Provova veturėn disa herė pėr ta ndezur por ishte e kotė. Hapa kapakun
e motorit dhe shikoj se nuk ka rrymė akumulatori. Mė doli nė ndihmė njė
djalosh me veturėn e tij dhe arritėm ta ndezim disi edhe timen. Hipėm nė
veturė dhe u nisėm pėr shtėpi. Duke udhėtuar i thelluar nė mendime, mė
tėrhoqi vėmendjen shikim i njėrės nga nuset e mixhės qė ishte ulur prapa. Sa
herė qė e shikoja pasqyrėn, ajo ishte duke mė shikuar gjithnjė mua me sy
disi tė habitur. Kur arritėm nė shtėpi, mixha po mė thotė:
-A e di o djalė sa ke vozitur nėpėr autostradė?
-Jo i thash. As qė e kam shikuar treguesin! Por
mendoj si zakonisht.
-Jo, jo si zakonisht - mė tha. Por 180 km nė
orė.
Unė mbeta i habitur!
U afrova ta provoj sėrish se a do ndezte tani
vetura. Dhe u ndez. Kur shikoj kapakun e motorit, ai ishte i shkyēur! Mbeta
i shtanguar. Ēfarė fati qė nė atė shpejtėsi nuk ishte hapur...
U ktheva nė Gjermani. Pas tri ditėsh mė
lajmėruan se djali i asaj nuses sė mixhės qė mė shikonte habitshėm nė
pasqyre, paska bėrėn ndeshje. E kishte harruar hapur kapakun e motorit dhe
vetėm me shpejtėsi prej 60 km, ai ishte pėrplasur pėr xhamin e pėrparmė dhe
ai kishte humbur kontrolli mbi veturė. Bashkė me tė kishte qenė edhe vajza e
tij e cila kishte pėsuar mė sė keqi... U ndala dhe u kujtova: tėrė qenka
pėrgatitur pėr mua, por ja, Zoti ja paska kthyer djalit tė saj, qė edha ajo
tė shohė se nuk bėnė tė merret mė kjo gjėrash.
Pas njė kohe shkova prapė tek ai zotėria nė
Gjakovė dhe ia tregova rastin. Ai buzėqeshi dhe tha: Ēka tė bėnė ja bėnė
vetit, si pėr mirė ashtu edhe pėr keq.
Jam shumė i bindur se gjitha kėto janė vepėr e
saj, por nuk kam tė drejt tė reagoj, pasi edhe unė e kam tė ndaluar nga....
-pėrfundon rrėfimin Luan Loti.
P.s. Ngjarja e pėrshkruar
ėshtė e vėrtet dhe tė gjitha tė dhėnat janė autentike: vetėm emri i
personazhit ėshtė ndryshuar.
|