|
VËSHTRIM PËR VËLLIMIN POETIK “FLUTURAT E DJEGURA” TË POETIT ADEM ZAPLLUZHA
Poeti
Adem Zaplluzha është një emër i njohur në letërsinë shqipe. Ky krijues deri
më tani ka botuar 163 libra me poezi. Poeti një pjesë të mirë të jetës
shpirtin e tij ia ka dhënë poezisë. Adem Zaplluzha është kreator i vargjeve
të lira me një pasqyrim të qartë. Poezitë e tij kanë një kompozicion me
nivel të kënaqshëm të strukturimit dhe me figura mirë të modeluara. Poeti ka
përdorur lojë të bukur të fjalëve, artistikisht të stolisura me ngjyra
estetike. Kjo e dëshmon përvojën e tij të gjatë në krijimtarinë letrare, e
mbi të gjitha talentin e spikatur. Poezitë e tij i përgjigjen kërkesave
letrare.
Poeti
në vargjet e këtij vëllimi ka shkrirë mall, vuajtje e pezëm, të mbështjella
kujdesshëm me një veshje optimiste, duke përdorur elemente të shumta të
natyrës në formë simbolesh e figuracionesh, si: dafina, lulja, luleshqerrat,
selvia, plepishta, shelgu, mali, deti, lumi, dielli, zogjtë, lejleku,
këndesi, stinët, galopi i kalit, fluturat e kaltra, fluturat e djegura,
kaltërsia e qiellit, shelgu i pikëlluar, fusha e mëllenjave etj. Përmes tyre
lexohet edhe shpirti i çiltër e mjedisor i autorit, dashuria e tij e madhe
për natyrën. Pavarësisht se nëpër vargje vëren dridhje emocionesh, shkarkim
të vrullshëm plot mall, vuajtje, pezëm, dashuri e nostalgji, në të gjitha
rastet ka kontroll emocional duke qëndruar natyrshëm në kuadër të kornizave.
Kjo reflekton pjekuri të krijuar nga përvoja jetësore e autorit.
Karakteristikë e veçantë e poetit është se përmes vargjeve ka krijuar një
kanal të përshtatshëm, tërheqës e të qartë të komunikimit me lexuesin.
Autori të bënë ta duash atdheun pa asnjë kusht, ta shporrësh rrëmbyeshëm të
keqen, ta dashurosh natyrën dhe të ndërtosh kështjella respekti,
mbështetjeje e kujdesi për mërgimtarët. Një pjesë e mirë e vargjeve ngjethen
nga epidemitë e kësaj kohe të shkaktuara nga “kuajt e egër”. Kështu i quan
autori drejtuesit e shtetit, atë të cilët “shqiponjave” po ua vrasin
shpresën. Shpeshherë në vargjet poetit Adem Zaplluzha has armaturë,
qëndrese, përmes simbolit të kurmit të drurit.
Këto i
lidh pastaj fort me simbolin rrënjë, duke shpërfaq qëndresën e tij të
papërkulur, pavarësisht stuhive të kohës. Libri “Fluturat e djegura” është i
përbërë prej tri cikleve, ku dominojnë poezitë lirike. Në vijim dëshiroj të
shkoqis disa vargje që i konsiderova afërsisht si mostra reprezentative të
librit.
Autori
zbraz shpirtin e tij të mbushur si një lëmsh i tkurrur nga zjarri i pezmit e
mllefit, ndezur nga aktualiteti i dhimbshëm që e rrethon poetin bashkë me
pjesëtarët e shoqërisë së tij me të cilët frymon në Tokën e Shqiponjave:
“Kur rastisem pa dashje
Mes trajtave të fjalëve
Një shtëllungë prej bryme
Ma zë frymëmarrjen”...
Azem Osmani
Master në Komunikim Masiv dhe Gazetari
Prishtinë, 24.05.2018
Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha “Fluturat e
djegura”
NGA SECILA FJALË
Të flesh në shtigjet e hijeve
E të zgjohesh të nesërmen
Si një shpend i kaltër
Njëqind psalme do i këndosh
Gjuhës tënde të lashtë
Asgjë nuk tingëllon
Më bukur se shqipja
Nga secila fjalë
Buron një rrëke dashurie
Burojnë yjet e panumërta të lumturisë
Të këndosh për atdheun
Në gjuhën tënde të bukur
Është një bekim hyjnor
Zogjtë e tërë dynjasë
Ulen te selvitë e lagjes e të bekojnë
MË KUJTOHEN ÇASTET E DEHJES
Kur nata vuante nga vetmia
Në dritaren tënde pa xhama
Në një copë gazete të grisur
Trokitën pemët e kopshtit të harruar
Trokitën
Nuk pushuan Deri sa të reshurat
Më kujtohen çastet e dehjes
Mbusheshin çafkat me pikëllim
Kafeneja dukej si një hambar
Ku pa asnjë frikë nga njeriu
Këndonin minjtë e dehur
Sonte secili njeri këndonte
Në mënyrën e vet të çmendur
Këndonin edhe tavolinat
Ajri i tymosur nga dehja
Rrinte këmbëkryq te oxhaku
Nuk pata më forcë
Të dëgjoj atë kakofoni
Monotone të degëve
I zgjova të gjitha pemët
Le të këndojnë deri në mëngjes
Psalmet e dehura të së dielës
NË KOPSHT
Kur qajnë pemët
Nën rrënjët e kujtesës
Lindin tregimet fantazmagorike
Lindin nga një vdekje
E cila kurrë nuk ka ekzistuar
Në kopsht dhe nëpër pragje
Parakalojnë portat e rënda
Nga dritaret e errësuara
Duart prej rëre
I përshëndesin udhëtarët e vonuar
Askush nuk troket
Në dyert e mbyllura të kopshtit
Vetëm pemët qëndrojnë të gatshme
T’i kafshojnë pëllumbat e egër
Në që se fluturojnë pa ftesë
Në këtë kopsht në asnjë stinë
Nuk mbyllen dritaret
Portat janë gjithmonë të hapura
Për udhëtarët e vonuar
Kurdoherë ka bukë e kripë
SI LOPËT E DIELLIT PALLTE HËNA
Nuk di nga cila anë
Por mbrëmë frynte një stuhi e çmendur
Frynte nëpër damarët e lisit
Mallkimi i një shekulli
Ikën edhe zogjtë nga kujtesa
Asgjë nuk më mbeti
Vetëm harresa po lëron
Nëpër rrashtën time të thyer
Pyeta me rrallë udhëtarët e vonuar
Pyeta për ardhjen
Ose ikjen tënde misterioze
Asnjë fjalë nga lisat e kalbur
Hyra mes algave të murrme
Dëgjova vigmën e një lope
Nuk mente as Lumëbardhi
Si lopët e diellit pallte hëna
NUK ULET NË TELIN E QEMANES
Nuk të duhet shumë
Për t’i mbushur tetë vjet
Pyete violinën
Ku e ka fshehur zërin për ty
E di si do të këndosh nesër
Kur qemania
I mbush tetëdhjetë e tetë vjet
Në ledhet e historisë e kërkon gjenezën
Shiko gishtat e tua të hollë
Sa janë të mëdha kur i prekin
Notat në pentagram
Prekin me afsh të nesërmen
Më beso ishe ti që zgjove
Te unë poetin e fjetur
E zgjove të kaluarën
Dhe të ardhmen e tingujve
Nëse nuk këndon në gjuhën tënde
Ofendohen tingujt
Asnjë flutur e kaltër
Nuk ulet në telin e qemanes
|
