Nė plejadėn e ndritur tė pishtarėve tė arsimit
dhe shkollės shqipe njė vend me rėndėsi tė posaēme zė edhe profesor Qazim
Berisha, jeta dhe vepra heroike e tė cilit ishte e tėra nė shėrbim tė
Atdheut. Kujtimet e mia pėr profesorin liridashės janė tė shumta e tė
paharrueshme sepse qė nga vitet e shtatėdhjeta (kur profesori Qazim
ligjėronte nė Gjimnazin e Prizrenit, e unė nė Shkollėn Teknike dhe Normale)
e deri nė ditėn kur ai u nda prej nesh, pėr tė mos vdekur kurrė, na lidhi
ideali revolucionar. Shokėt mė kishin folur shumė pėr tė, dhe mezi prisja ta
takoja profesorin dritėdhėnės. Dhe qė nė takimin e parė mė bėri pėrshtypje
pamja e tij e jashtme, trupi i tij mesatar dhe fytyra e qeshur, me sy
shqiponje e shikim depėrtues, me fytyrė pak tė zeshkėt, i veshur pa bujė, i
pastėr dhe elegant. Dėgjonte i pėrqendruar. Kur e merrte fjalėn, mė bėnte
pėrshtypje tė thellė pėr njohuritė enciklopedike qė kishte pėr probleme e
fusha tė ndryshme tė dijes. Me sjelljet dhe qėndrimin e tij tė lirshėm, me
fjalėn e ėmbėl dhe plot dashamirėsi, mė la pėrshtypjen e njė intelektuali
largpamės qė unė nuk kisha pasur rastin tė njihja edhe ndonjė tė tillė si Ai
deri atėherė. I kam tė pashlyera nė zemėr e nė mendje ato takime, ato biseda
tė ngrohta e dashamirėse, ato ēaste e ditė aq tė bukura nė jetėn time. Isha
plotėsisht dakord me tė pėr tė gjitha ēėshtjet. Me kalimin e viteve shtohej
edhe nderimi dhe dashuria pėr mėsuesin tim tė shtrenjtė, dhe mė dukej vetja
tepėr i vogėl para kėtij eruditi kolosal, dhe me shumė ndrojtje merrja
guximin ti shtroja edhe ndonjė pyetje, sepse Ai na i thoshte tė tėrat, edhe
pa e pyetur, dhe mė bėhej sikur mi lexonte mendimet se ēfarė do ta pyesja,
dhe ligjėronte pa u lodhur me orė tė tėra. Por ku mund ti mbaja nė kokė
gjithė ato dije qė na i jepte, dhe pas njė kohe fillova tė mbaja edhe
shėnime, por me lejen e tij, pėr gjithė ato ligjėrime qė na i mbante, sepse
e dija se njė ditė kujtimet do mė ikin nga mendja, si zogu qė tė ikėn nga
dora, e nuk mund ti kapėsh mė. I merrja kėto ligjėrime tė tij nga dita nė
ditė, ashtu siē e thith bleta nektarin nga lulet, dhe kėshtu sa herė etesha
pėr dije, shpalosja kėto dorėshkrime, dhe pothuaj pėrherė isha i pandarė nga
kjo enciklopedi e gjallė. Kėshtu mėsuesi Qazim u fut nė qenien time dhe
shėtiste nėpėr damarėt e gjakut tim, nėpėr mendjen time plot tė panjohura.
Tė tillė si unė profesori kishte shumė nxėnės, nė ato dyzet gjenerata
nxėnėsish e studentėsh.
Me fundin e tij tragjik, nėn oshtimėn e
breshėrive tė granatimeve, me ērast xhamat e dritareve ishin bėrė copė e
thėrrime, mė 6 prill 1999, zemra e madhe e profesorit pushoi sė rrahuri ai
e fitoi pėrjetėsinė. Nė mesin tonė nuk e kishim mė mėsuesin e palodhshėm, i
cili na kishe mėkuar siē e mėkon mėma fėmijėn e saj tė mitur pėr vite tė
tėra. Por mungesėn e Tij fizike unė e plotėsoja duke shfletuar dhe sistemuar
dorėshkrimet qė kisha marrė pėr vite tė tėra. Dhe kėtė punė arrita ta bėja
deri mė datėn 5 qershor 1999, kur hordhitė gjakpirėse tė soldateskės serbe u
futėn nė banesėn time pėrdhese, dhe tė prangosur, nėn tytat e automatikėve,
mė nisėn pėr nė burgun e Prizrenit. Bashkė me mua xhelatėt konfiskuan
mijėra dorėshkrime, libra, dokumente, fotografi, videokaseta, vėllimet e
dorėshkrimeve qė i kisha marrė nga profesori Qazim, dhe ato qė kisha shkruar
pėr katėr vėllimet e librave GJAKU I LIRISĖ, dhe ēdo gjė tjetėr qė ishte
pjesė e jetės sime, nė burgun kolektiv me emrin Kosovė. Por, njė shpresė tė
madhe e kisha nė faktin se tė paktėn do shpėtonin nga dora gjakatare ato pak
shėnime qė kisha vendosur nė bodrumin e banesės, ku soldateska barbare nuk
kishte shkuar, pasi kishte mbushur dy kamionė me libra e dokumentacion tė
llojllojshėm, dhe na kishte nisur drejt burgut skėterrė. Pasi kisha
mbijetuar skėterrėn fashiste nė burgun-varr, pa ujė e pa bukė, deri mė 9
qershor 1999, pasi kisha triumfuar mbi vdekjen, dhe kur thundrat e
gjakpirėseve kishin ikur nga Kosova, nė ēastin kur mė 16 qershor u ktheva i
gjallė nė banesė, dhe pasi pėrqafova nėnėn time 90 vjeēe dhe vajzėn time,
pėr tė cilat ende nuk dija se a kanė shpėtuar gjallė, u nisa drejt bodrumit,
dhe pėr befasinė time i gjeta ato pak dorėshkrime nga ligjėratat e
profesorit Qazim Berisha, e qė nuk pėrbėnin as 10% tė te gjitha atyre
vėllimeve qė kishin konfiskuar xhelatėt. Kėshtu shpėtuan si hiri i zogut
feniks ato pak shkrime, si simbol feniksian i ringjalljes nga katrahura, pėr
tu shpėnė brezave ato pak thėrrime dijesh, ato rreze drite, ato shkreptima
diturie, pjesė e pavdekėsisė sė profesorit simbol qėndrese e flakadan
lirie.
Edhe sot, nė dhjetėvjetorin e pėrjetėsisė sė
profesorit Qazim Berisha, mė pushton ndjenja e pėrgjegjėsisė dhe detyrimit
pėr tia kthyer njė pjesė tė vogėl tė borxhit, duke ia lėnė nė dispozicion
lexuesit tė nderuar kėto pak dorėshkrime tė ligjėrimeve tė cilat i shpėtuan
zjarrit tė barbarisė serbe, por gjithnjė me bindjen se nuk e kam arritur tė
realizoi as tė njėmijtėn pjesė tė asaj qė e meriton ky kolos dritėdhėnės. Me
siguri kėto fragmente dorėshkrimi do tė rizgjojnė kujtimin e ėmbėl pėr
figurėn e ndritshme tė profesorit Qazim Berisha, dhe sidomos pėr ata tė
cilėt nuk kanė pasur fatin ta njohin mė pėr sė afėrmi kėtė profesor gjenial
tė pėrmasave kombėtare. Prandaj, ėshtė mė se e arsyeshme dėshira dhe kėrkesa
e gjeneratave tė reja pėr tė ditur dhe pėr tė mėsuar sa mė shumė pėr jetėn
dhe veprėn e simboleve tė qėndresės kombėtare, dėshmorėve dhe heronjve tė
kombit. Aq mė tepėr kjo dėshirė merr vlera dhe bėhet imperativ i kohės,
sidomos sot, kur vlerat tona kombėtare, fitorja e lavdishme e UĒK-sė, si dhe
gjaku i dėshmorėve, janė vėnė nė rrezik nga klasa kolaboracioniste, nga ata
qė dje jo vetėm ishin kundėr luftės ēlirimtare, por edhe e penguan dhe
sabotuan zhvillimin e saj nė tė gjitha format dhe me tė gjitha forcat.
Derisa heronjtė e vėrtetė injorohen, nė anėn tjetėr edhe tradhtarėt shpallen
heronj (ata qė i bėnė homazhe dhe nderime kriminelėve serbė), dhe nė anėn
tjetėr injorohet Adem Jashari dhe heronjtė tjerė tė kombit, dhe po
pėrgatiten dosjet pėr denoncimin e luftėtarėve tė UĒK-sė dhe dėrgohen nė
Gjykatėn e Hagės. E dihet se heronjtė dhe dėshmorėt, me shembullin e tyre,
duhet tė bėhen simbol frymėzimi, shembuj tė lartė vetėmohimi dhe edukimi tė
brezit tė ri. Prandaj, edhe ky libėr qė e keni nė dorė, del nė dritė me kėtė
qėllim fisnik, sepse porosia e madhe e dėshmorėve dhe gjakut tė derdhur me
shekuj ende nuk ėshtė ēuar nė vend. Trojet e robėruara shqiptare ende nuk
janė ēliruar tėrėsisht dhe po pėrpėliten nė udhėkryq. Fati i tyre vazhdon tė
jetė i lidhur nė rezoluta (si 1244) tė padefinuara, tė cilat pengojnė
pavarėsinė e plotė dhe bashkimin kombėtar.
Pjesė nga libri "Profesor Qazim Berisha - Yll i
pashuar nė plejadėn e heronjve tė arsimit dhe edukatės"
|