Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

FRAN UKCAMA

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

FRAN UKCAMA

             Hyrje

            Fran Ukcama u lind në katundin Bëtoshë, Nikaj-Mertur, rrethi Tropojë, më 25 mars 1946.Fëmijërinë dhe rininë i kaloi në Cerrnicë, fshati i bukur buzë Valbonës.Shkollimin fillestar dhe gjimnazin i kreu në qytetin e Bajram Currit më 1964. Me provime plotësuese, një vit më vonë, më 1965, mbaron shkollën e mesme pedagogjike “Shenjaze Juka”, në Shkodër. Nga viti 1964 deri më 1973 ka punuar në Tropojë si mësues dhe drejtues në institucionet  kulturore, Lekbibaj, Llugaj dhe Cerrnicë. Në vitin 1975 u diplomua në Universitetin e Tiranës mësues për shkollat e mesme, në degën Histori-Gjeografi. Ka kryer specializimin pasuniversitar për histori dhe disa specializime në fushën e artit dhe kulturës. Qysh nga viti 1973 e në vijim jeton e punon në qytetin e Fierit, në profesionin e mësuesisë e së shumti si drejtues në institucionet kulturore e artistike, Drejtor i Shtëpisë së Kulturës në Pojan dhe nga viti 1985 deri 1992, si Drejtor  Shtëpisë së Kulturës Fier, për nëntë vjetët e fundit në , ka drejtuar institucionin e Drejtorisë së Artit dhe Kulturës në Bashkinë e Fierit, nga viti 2002 deri 2011…

            Tani, në pension, i është kushtuar tërësisht krijimtarisë letrare dhe menaxhimit të disa projekteve kulturore. Në hullitë e krijimtarisë letrare ka filluar qysh në vitet e gjimnazit, por pas vitit 1965 ka bashkëpunuar në vazhdimësi me shtypin letrar, sidomos me atë për fëmijë si revistat; ’’Pionieri’’,”Fatosi’’ dhe ’’Yllkat’’ dhe pothuajse me të gjitha gazetat e kohës. Ka spikatur si pjesëmarrës në konkurset e përvitshme, duke u nderuar me çmime kombëtare nga redaksitë e organeve të shtypit, për fëmijë.

            Nga viti 1997 deri në vitin 2002 ka jetuar në Athinë, ku ka marrë pjesë si bashkëpunëtor te “Gazeta e Athinës” me artikuj e krijime letrare.  Krahas kësaj ka dhënë e jep kontributin e tij në letërsinë për fëmijë, duke u përfshirë në literaturën shkollore në Shqipëri dhe Kosovë, fushë në të cilën është nderuar dhe me çmime kombëtare.

            Në vitin 1986 ka merituar çmim kombëtar me poemën: ”Firma e dallëndyshes’’ nga Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë dhe Shtëpia  Botuese ’’ Naim Frashëri’’.

            Është anëtar i Unionit të Shkrimtarëve dhe Artistëve, si dhe anëtar i Akademisë së Arteve dhe Letërsisë Evropiane në Bruksel. Anëtar i Klubit “Drita” të Athinës. Në vitin 2010 ka marrë nga kjo Akademi “Medaljen e Artë” për ciklin poetik nga libri “Kulla në qerpik të diellit”, si dhe “Mirënjohje” në 40-vjetorin e kësaj Akademie.  

            Është nderuar me çmimin ”Petro Marko” nga Shoqata Kulturore Atdhetare “Ismail Qemali” dhe Biblioteka Publike e qytetit të Vlorës.  Është autor i shumë pjesëve teatrore që janë vënë në skenë në Teatrin e Kukullave të Fierit dhe qindra tekste këngësh për fëmijë, me disa prej të cilave është nderuar me çmime lokale e kombëtare në rrethe te ndryshme. Në vitin 2011 u laurua me “Çmim special” nga Juria e Festivalit dhe Drejtoria e Qendrës Kulturore të Fëmijëve në qytetin e Fierit, me motivacionin: “Për 40-vite krijimtari, tekste cilësore, shumica e tyre me çmime fituese në festivalet e këngëve për fëmijë”. Ka merituar shpërblimin “ Mirënjohje” nga Shoqata  Vëllazërimi i shqiptarëve në Athinë dhe Çmimin e Parë në konkursin e 100 vjetorit të Pavarësisë për librin “Kështjella e kujtesës” nga Klubi” Drita” i Athinës. Ka merituar Çmimin e dytë për cikël poetik kushtuar 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë nga  Shoqata Kulturore –Atdhetare “ Dega e Blertë” në Selanik në vitin 2012, po nga kjo Shoqatë në konkursin e vitit 2103 ka merituar Çmimin e Parë për poezi për fëmijë. Në vitin 2013 i është akorduar “Mirënjohje’’ nga Shoqata Atdhetare-Kulturore “Myzeqeja”. Po në vitin 2013 është shpallur ”Autor i vitit 2013” nga Fondacioni kulturor “Harpa” dhe Bashkia e Fierit.

            Në Panairin Kombëtar të Librit në Fier, maj 2015, merr nga Juria  për librin,  “Baca i Myzeqesë dhe Dardani i Reçakut”, çmimin si romani më i mire për fëmijë dhe të rinj.

Botime:

Vëllime me poezi për fëmijë:

1. “Fëshfërijnë kallinjtë e grurit”, 1985

2. “Shqiponjat e bjeshkës” , 1988

3. “Engjëjt luajnë me mua”, 2000

4. “Vallja e Bukurezeve”, 2003

5. “Dielli luan kukafshehtas”, 2004

6. “Ejani t`i vjelim yjet”, 2004

7. “Ujëvarë në sytë e marsit”, 2006

8. “Zemra shkruan kartolinë”, 2009

9 . “Njomëz firma e dallëndyshes’’, 20011

10. “Pikon shpirti hoje mjalti”, 2013

Romanet për fëmijë:

11. Postieri i zemrave, 2002

12. Gjurmët e lotit, 2004

13. Vjosana, bija e delfinit, 2007

14. Pulëbardhat e shpirtit vikasin, 2009

15. A do të kthehen pëllumbat në Gërdec?! 2009

16. Bobi, 2010

17. Cjapi adoleshent, unë, deti dhe interneti, 2011

18. Vallëzim në syrin jeshil, 2012

19. Uneti dhe Alieni, 2013

20. Zemra e nënës shegë e plasur, 2014

21. Baca i Myzeqesë dhe Dardani i Reçakut, 2014

Monografitë:

22. “Çetnikët e qejfit”

23. “A doni më për…?” , kushtuar  aktorit Fuat Boçi, 2006

24. “Udhëtoj në visaret e këngëve”, kushtuar këngëtares  Sofika Hodo, 2009

25. “Në majat e humorit popullor”,  kushtuar aktorit Ndrekë Beltoja, 2010

26. “Një jetë e shkrirë në valle”, kushtuar koreografit Shaqir Seci , 2011

27. Emblema e Këngës Qytetare Fierake, 2013

28. Në themelet e artit fierak, 2014

Vëllimin poetik për të rritur:

29. “Kulla në qerpik të diellit”, 2008

30. “ Kështjella e Kujtesës’’  ese, poezi, kujtime, portrete, 2012

31. ”Shkronja shpirti në rrasa guri”, 2015

Në proces botimi:

’’Grishëzat nuk më lënë rehat’’ - poezi.

“Rrapatush Taso Çakmaku”- roman

TI NJË UNAZË E KE NË KËMBË

Një unazë në këmbë ta kanë vënë,

Dhe ti je zogu që dhe pse shkon shumë larg,

Ti përsëri kthehesh në amë,

Ti përsëri ulesh urtak në prag…

Një unazë në këmbë ta kanë vënë,

Dhe sado larg shtegton shtegut të hidhur,

Përsëri ti,  me diell ose me hënë,

Udhën e kthimit e gjënë symbyllur..

Ti pra je pëllumbi me unazë,

E sermta, unaza fort e shndërritur,

E lidhura përjetësisht  si në një rrëfanë,

Një rrëfanë me penj të mëndafshta e shpirti..

O SHPIRTI I MIRË MOS PRIT MIRËSI !!!

Takova sot një zonjë shpirtmirë,

Që zemrën e ka sa bostani,

E ndjeva që zhgënjimin kishte mbi fytyrë,

Se nuk merr shpërblime çka një jetë bëri !

Mos u ligështo o zëmër sa deti,

O zëmër që qiellin e ke brenda shpirti,

Se më i madhi i të tradhtuarve, kohërave mbeti,

Krye Shenjtori Jezu Krishti !

Lere zemrën të ecin në udhën e saj,

Ani pse mirësia nuk i kthehet pas kurrë,

Kjo botë e trazuar si kazani pa skaj,

Ka dhe antivlera që mbijnë në çdo udhë !!

AH KJO ROSA E EGËR DIKUR M`U QAS PRANË

Në gërhanë zhukash buzë gjolit,

Shprishen rrezet në kaptim dielli,

Unë i vjedh me sy sot rosat,

Rosat mbi krahror deti..

Kam ngritë ngëckën nën marinë,

Rri e pres, pres i zhuritur,

Ah,  kjo rosa krejt dredhinë,

Nuk qenka për mua hise..

Bëj ta kap, ta pjek mbi tjegull,

Dunës vjen rrotull puhiza,

Iku rosa , mbeta mjegull,

ëndrra shtrydh te Akërrnia..

Nuk kam qenë gjahtar me fat,

Mbeta rob i besës parë,

Dhe një rosë që m`u qas pak,

Ngjelmë ma la buzën e tharë..

BUNKER AJRI

S`ka as derë,

S`ka as dritare,

As çati,

As prag sëmbari,

Na mban peng, shpirtin na grinë,

Ky bunker, ky modern ajri…

Shpirtin grinë si makinë mishi,

Skamja, derti e mos hatri,

Shpresa nisë në arrati,

Sa i rëndë ky bunker ajri!

Lidhur këmbët me konop,

Si kalit në anë livadhi,

Kot të lutem ty o zot,

Jemi rob jete në bunker ajri!

VETMINË VARROSI ATË DITË BRENDA SHPIRTIT

I la ushqime, i la dhe ujë,

Derën e kopshtit hapur ia la,

Në Amerikë u nis pa zhurmë,  pa bujë,

Lamtumirë, dhimbshëm qenit, i tha…

Priti me net, me ditë,  me muaj,

Qeni u lig, qeni ngadalë u shua,

E lypi në katund, rënko e vuaj,

Udhë pa udhë, përrua më përrua..

Mërgoi dhe qeni, iku, iku,

Në gjurmët të të zotit, gjithë brenga e lehma,

Askund nuk e pa kurmin, e fiku,

E fiku vetmia,  u shkri nën plepa..

Kur u kthye i zoti nga Amerika,

Te porta e shtëpisë qeni nuk e priti,

Vajtoi i gjori, lotët pika-pika,

Vetminë varrosi atë ditë brenda shpirti!!