Duke e vėshtruar kėtė
ēėshtje si tejet negative dhe mendoi se po bėjmė lėshim duke respektuar
lashtėsinė, dhe duke ikur preokupimit me ekzistimin e gjakmarrjen
ekzistenciale tė qenies sė njeriut si njė zanafillė dhe origjinė tejet e
gabuar nė praktikė, shtrohet dilema para sė gjithash dilema pėr zhdukjen e
gjakmarrjes qė kjo tė marr fund duke e identifikuar si primitive,
antiligjore dhe anti-Kombėtare.
Artikulli Kanuni i
neglizhencės i z. Kadri Sherifi, i dėrguar nga Ajet Nuro (anuro@albemigrant.com),
tek unė z. Hysen Ibrahimi, (hysenib@hotmail.com),
mė inspiroi qė tė jap njė opinion timin rreth kėtij artikulli dhe fenomenit
tė gjakmarrjes.
Nė radhė tė parė e
pėrgėzoi z. Sherifi pėr kėtė artikull edhe pse jo i detajuar mirė, apo kisha
pėr tė thėnė se nevojitet qė pėr kėtė fenomen negativ sa primitiv aq edhe
anti-human pėrdoret dhe mirret ende nė konsideratė nė botėn shqiptare, gjė
qė tregon se jemi i vetmi popull nė Evropė qė nuk duam tė dalim jashtė botės
primitive. Prandaj i jap plotė tė drejtė z. Sherifi, qė Kanunin e Lek
Dukagjini pėr kėtė kohė e anatemon me Kanunin e neglizhencės.
Unė nė kėtė rast autorin
e kėtij artikulli z. Sherifi e pėrgėzoi edhe pėr gjetjen adekuate fjalėn
neglizhencė, sepse pėr kėtė fenomen negativ dhe tejet primitiv duke marrė
parasysh botėn e qytetėruar perėndimorė pėr arritjen e tyre nė tė gjitha
fushat e jetės dhe arritjet qė sot kjo botė prekė edhe planetėt mė tė lartė
tė sferės sikurse nė kohėn e fundit qė bėri me planetin mars, kurse ne ende
merremi me njė tė kaluar 500 vjeēare e mė shumė.
Pa u thelluar nė
shpjegimin e ngjarjeve gjakmarrėse pėr shkaqe tė pasojave tė sferės
primitive tė kushtėzuar sipas kanunit, po themi se psikologjia e njeriut tė
sotėm nuk kishte guxuar tė bie nė kėtė kushtėzim kanunor qė ndodhin raste tė
papritura nga ēėshtja krejt individuale nė atė familjare e fisnore, sepse
mbi ēdo krim qėndron ekzistenca e individit apo edhe tė atyre qė janė tė
pėrfshirė nė ngjarjen e krimit tė marrin dėnimin e merituar sipas ligjeve
aktuale tė vendit, duke i pėrjashtuar e liruar tė tjerėt qė nuk kanė dorė nė
kėtė krim.
Po ta nxjerrim nė
sipėrfaqe nė formėn e diagramit nė rritjen e ngjarjeve hakmarrėse, do tė
rezultoi (kėtė e them me plot guxim), se gjakmarrja mė tepėr i ka thelluar
vrasjet se sa zhdukjen e tyre, mė tepėr i ka hasmuar njerėzit se sa i ka
pajtuar, mė tepėr i ka pėrfshi nė hasmėri njerėzit se sa nė zvogėlimin e
tyre deri tek individi. Pėrderisa njė rregull i tillė i jap tė drejtė qė
hakmarrja pėr njė vrasje mund tė lahet qoft edhe ai qė i pėrket njė fisi
p.sh. fisi Berishė e vret njė tė Krasniqes ose edhe anasjelltas, dhe me kėtė
lahet gjaku. Shikoni se sa pėrfshirje tė madhe ka pasur e ndodhė qė ende sot
e kėsaj dite kemi. Pėr njė aksident po qoftė edhe vrasje me paramendim,
kanuni i ka futur nė gjakmarrje dy fise, thėnė shkurt, edhe njerėzit qė fare
nuk kanė pasur tė bėjnė me vrasjen. Pėr njė vrasje janė ra nė gjak i tėrė
fshati me fshat, e tėrė lagja, me lagje. Ėshtė shkuar aq larg sa qė hasmi ka
kėrkuar ta dinė se kush ėshtė me dorasin dhe kush po izolohet (lėēitet
popullorēe), gjė qė kjo mė tepėr e ka ndihmuar kėtė dukuri negative.
Ose pėr njė gjak (njeri
tė rėndėsishėm) tė vriten 12 veta tė merren 12 gjaqe. Ne kemi shumė shembuj
tė tillė tė kėtyre fenomeneve negative. Ėshtė menduar se pėr vrasje tė
pėrfshihet i tėrė fisi sepse kjo mund ta ndal vrasjen. Ose me tė drejtė z.
Sherifi bėnė njė krahasim kėtė kanun me regjimin e diktatorit Enver Hoxha, i
cili pėr njė njeri i cili gjoja se ėshtė marrė me njė kėngė tė kėnduar nė
gjuhėn amerikane qė diktatori Hoxha e quante imperializmi amerikan
dėnohej e tėrė familja me njė mbiemėr qė kishin tė bėnin duke i dėrguar nė
internim e besa edhe me burgim.
Unė mendoi se me
hakmarrjen duhet tė merren institucionet shtetėrore tė vendit nė radhė tė
parė. Por, pėr ta zhdukur njėherė e pėrgjithmonė, kėtė veti sa primitive aq
edhe anti-Kombėtare duhet tė angazhohemi tė gjithė si njė trup i vetėm e qė
duhet tė merren edhe personalitet me ndikim, edhe mediat, shkrimtarėt,
poetėt, intelektualėt, politikanėt, njerėzit e arsimit dhe shkencės, qė
kėsaj ngjarje ti ipet fund. Ka perėnduar koha tė bėhemi peng i sė keqes
duke u thirrur nė traditė!
Gjakmarrja duhet tė
cilėsohet si tendencė e zgjerimit dhe vazhdimit, apo njė virus nė vlerat e
kulturės dhe traditės shqiptare, gjė qė nėnkupton neutralizimin total tė
kėtij virusi.
Prania e kėtij fenomeni
pra gjakmarrja, nė botėn shqiptare, zhduk dhe zvogėlon dashurinė njerėzore,
vazhdimin pėr njė jetė mė tė mirė edhe pėrfshinė njerėzit qė fare nuk kanė
tė bėjnė me kėtė virus. Ata deshėn apo nuk deshėn pėrfshihen nė kėtė keqe,
kur krejt pa dashtas e gjejnė veten nė njė botė qė duhet izoluar dhe i
merret e drejta pėr tė jetuar i lirė!
Fenomene tė tilla
krijojnė atmosferė tė ngrysur, krijojnė pikėllimin e tragjikes sė krijuar
nga njė kriminel ordiner, me motive hakmarrėse, duke krijuar atmosferė se
motivi i dashurisė njerėzore duket si njė ishull ku ruhet identiteti i
dashurisė dhe i shpresės pėr tė jetuar i lirė, duke dėshmuar se populli ynė
Shqiptarė si njėri ndėr popujt mė tė lashtė tė kėtij kontinenti, si dėshmi
nė pamundėsi pėr zhdukjen e kėtij virusi!
Pėr ne, sot nė plan tė
parė ėshtė ekzistenca njerėzore dhe e drejta e individit pėr lirinė e tij,
qė japin kuptimin e jetės nė rrethana specifike, apo ekzistencėn e individit
pėrballė vetvetes dhe atyre qė janė pėrfshi me krimin, gjė qė ky i fundit
nuk ka tė bėjė me gjakmarrjen. A thua vallė thirrja nė traditėn e lashtė
kanunore qė gjurmon sindromin e tė keqes gjakmarrėse, tė vazhdoi edhe nė
ditėt e sotme, ku tė nesėrmen e vė nė pikėpyetje tė madhe?! Fati i njeriut
tė mbetet nė duart e njė tjetri, jeta e njeriut tė varet nga fatet e njė
gjakmarrėsi, e ardhmja e individit tė varet nga sindromi i
kanun-neglizhencės, dhe sė fundi, vdekja e individit tė varet pikėrisht
nga kanuni i neglizhencės se krimi ka ndodhur i rastėsishėm dhe tash duhet
tė vdes krejt tjetėr kush !? JO, edhe JO e madhe.
Autori i artikullit
Kanuni i neglizhencės i nderuari dhe i respektuari z. Kadri Sherifi,
potencon edhe tė madhin Prof. Anton Ēeten, i cili u mor me shtrirjen e
pajtimit tė gjaqeve ndėrshiptarė dhe zhdukjen e kėtij virusi nga Kombi ynė
qė mė sė paku e meritojmė. Vepra e tij qė pati njė pėrkrahje gjithėpopullore
dhe nga klasa intelektuale e Kombit Shqiptar, por nuk arriti tė shtrihet
edhe nė zonat mė tė thella nė Shqipėri. Emisionet dokumentare tė
transmetuara nga televizione tė huaja pėr ekzistimin e kėtij fenomeni se
gjakmarrja ende ekziston nė Shqipėri dhe se si izolohet njė familje e tėrė,
dhe se si ndėrpresin shkollimin fėmijėt, vėrtetė ka pasqyruar njė imazh aq
negativ, sa qė tė nesėrmen, shqiptarėt qė kanė jetuar nė shtetet
perėndimore, nuk kanė guxuar tė shkojnė as nė punė.
A thua vallė se nė ditėt
e sotme nė shekullin XXI jeta e njeriut duhet tė varet nga primitivizmi i
njė njeriu apo fati tragjik i jetės sė njeriut ta zėmė: Nė planetin e hėnės
vritet njeriu nga njeriu tjetėr, kurse nė planetin e tokės e ka tė drejtėn
tė vras tjetri dhe tė vdes tjetri si e drejtė kanunore !? Absurd.
Pra situata jo e
rėndomtė, e krijuar nga psikologjia e krijuesit primitiv, vė nė pikėpyetje
befasisht krejt papritur njeriun qė as ka mundur tė dijė pėr ngjarjen duke
vdekur pa ditur se pse vdiq!?
Prandaj, duke e
pėrkrahur opinionin e dhėnė nė artikullin Kanuni i neglizhencės tė z.
Kadri Sherifi, unė apeloi tek tė gjithė njerėzit e arsyeshėm qė ta ngritin
zėrin pėr zhdukjen vėllavrasėse. Institucionet shtetėrore nuk duhet tė
neglizhojnė rreth kėsaj dukurie negative, por tė krijojnė struktura tė
fuqishme pėr ta varrosur njėherė e pėrgjithmonė gjakmarrjen.
E mallkuar ēoftė kjo
gjakmarrje, tė mallkuar ēofshin tė gjithė ata qė e pėrkrahin.
Zoti i bekoftė tė gjithė
ata qė ngritin zėrin kundėr kėtij fenomeni primitiv.
Förslöv-Suedi
|