Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

HAMDI MEÇA

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

HAMDI MEÇA

            Hyrje

           U lind më 06 Shtator 1952, në qytetin e Krujës. “Shtëpi e Parë” ose “Derë e Parë”, e cilësojnë brez pas brezi në Krujë familjen e tij autoktone e qytetare. Prandaj nuk është ndonjë habi e pashpjeguar, pjesmarrja aktive, idealiste e konstruktive e Hamdi Meçës në krye të lëvizjes për Liri e Demokraci në Krujë dhe jo vetëm (1989 -1991).       

            Mësimet e para, atë tetëvjeçare (…1967), atë të mesëm (…1972) i kreu në vendlindjen e vet,ndërsa studimet e larta (…1975), dega Gjuhë e Letërsi Shqipe,në Institutin e Lartë Pedagogjik, 3-vjeçar, Shkodër, (sot Universiteti “Luigj Gurakuqi “). Mbas studimeve universitare, u kualifikua dhe u çertifikua dhe më tej në shkencat humane si në arsim, kulturë, psikologji sociale,linguistikë e huaj, vendimmarrje në pushtetin vendor,marrëdhënie me publikun, master në turizëm, etj. Ndërsa përvoja e jetës, e pa shkuar, e ngjashme me ligjet e pashkruara mbase.  

                16 Gusht 1975-15 Shtator 1995, pra 20-vjet, ky autor ka punuar Profesor në arsim. Gjatë atyre viteve, krahas mësimdhënies kualitative, u përpoq duke bërë çmos të mblidhte folkun letrar të trevës së Krujës. E gatshme sot ajo pasuri shpirtërore për t’iu servirur lexuesit në disa libra larues. Më pas,shkëputet nga mësimdhënia dhe, që nga koha 11 Nëntor 1995 e deri më 01 Janar 2008 (12 vite) u emërua në administratën e Bashkisë së Qytetit të Krujës, (inspektor, drejtor në Zyrën e Marrëdhënieve me Publikun, Marrëdhëniet me Jashtë e Turizëm). Nga vjeshta e vitit 2008 jep dorëheqjen idealiste,duke mos u bërë kurrë pjesë e intrigave dhe konjukturave politike.

            Ky autor dhe Njeri i Shoqërisë Civile. Konkretisht qysh në rininë e tij të hershme, viti 1977 e deri në vitin 1992, rreth 15 vjet, Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë dhe Kryetar i Degës së LShA  për të gjithë trevën e Krujës. Në vitin 1991, së bashku me personalitetet e shquara të letërsisë e kulturës kombëtare, Prof. Odhise Grillo, Prof. Bedri Dedja, etj. anëtar i komisionin nismëtar, anëtar i kryesisë, më pas, për gjatë viteve, disa herë nënkryetar i Shoqatës Mbarëshqiptare të Shkrimtarëve për Fëmijë e të Rinj. Andej nga viti 2004, anëtar i asosacionit ndërkombëtar “People to People International”. Një vit më vonë, me 2005, “Anëtar Nderi” i Shoqatës së Miqësisë “Shqipëri-Izrael”. Pas këtij viti, në vendlindjen e tij ,Kryetar i Tryezës Kulturore UNOPS (OKB). Nga viti 2006, Kryetar i Jurisë (Bullgari) për Festivalin Folklorik Ballkanik, etj. Ndërsa me, 2016,anëtar i komisionit nismëtar dhe nënkryetar i asosacionit ”Shtëpia e Shkrimtarëve të Lirë “, Tiranë.           

            Nga vitet 1994-2015, provon dhe si botues  librash, dhe si themelues i ndonjë organi shtypi kulturor. Përmenden: 1994-2000, Shtëpia Botuese “Jeruzalem”, miratuar nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, me Z. Dhimitër Anagnosti, Ministër. 1995-1996, revista e pavarur “Sofra e Skënderbeut”. 2003-2007 revista bashkiake “Kruja informacion”. Nga vjeshta e vitit 2016 ligjëron entin “Botimet “HIMN”, emërtesë dhe nga bashkimi i shkronjave të para të emrave të përveçëm (H)amdi (I)smail (M)eça, (N)adire- (e ëma e autorit).          

            Shkrimtari Hamdi Meça është poet, prozator,eseist, autor tekstesh,studiues, hulumtues i antikes, redaktor, etj. Të shkruarit e ka filluar qysh në moshë të re, poezi, prozë, shënime për libra,etj. Emri i tij, nga atëherë e deri më sot, krahas dhjetëra librave të botuar, si dhe pjesëmarrjeve të tij me ligjërata,kumtesa,diskutime nëpër simpoziume kulturore, konferenca shkencore, tubime kombëtare, etj. gjendet dhe në periodikun letrar e artistik, atë publicistik si dhe në të tjera arkiva e memorie. Në lidhje me këtë autor, dhe kjo e dhënë nostalgjike. Pasi nga frymëzimet e tij dhe mjaft krijime për muzikë ndër vite të kompozitorëve të Krujës e jo vetëm, mbi 400 tekste, nga të cilat disa sot e kësaj dite këndohen dhe nga Grupi Karakteristik i Pleqve të Krujës. Ndërsa  në letërsinë e pasionit të tij më të madh “Letërsia për Fëmijë e të Rinj”, siç shkruajnë studiues kritikë apo që e thotë vetë opinion i gjerë kulturor, ky shkrimtar është një personalitet dhe një shkollë më vete. Nga 40 vjet, autor i mbi 40 veprave të botuara si dhe qindrave krijimeve të tjera më vete të shpërndara nëpër organe shtypi brenda dhe jashtë kufijëve të Shqipërisë. Lëvrues pothuajse i të gjitha gjinive dhe llojeve të kësaj letërsie, në poezi e në prozë, ku spikasin gjetjet, detajet,larmitë e formave klasike dhe moderne, vizionet e pashterrshme stilistike, kërkimet dhe zbulimet e herëpashershme nga një stil i të shkruari krejt origjinal. Nga vjeshta e vitit 2015 ky autor i dha Letërsisë Shqipe për Fëmijë e të Rinj të parin roman poetik “Sandalja e djathtë’, i cili është pjesë e trilogjisë bashkëkohore, botuar po me, 2015 nga “HIMN”, i përbërë dhe nga “Rosaku polic” -novela poetike, ”Zogu zogun e çukiti”-gjëagjëza poetike. Hamdi Meça,dhe pse më së shumti nga 40 vjet njihet kryesisht si autor i shquar në Letërsinë për Fëmijë e të Rinj, por ç’është e vërteta, nga 40 vjet e këtej pena e tij kurrë s’ka reshtur së shkruari në heshtje dhe letërsi të mirëfilltë për të rritur. E botuar dhe e pabotuar, nga 40 vjet e këtej, për gjatë vitit 2017, në 65 vjetorin e autorit, në letërsinë për të rritur, krahas botimeve të reja për fëmijë e të rinj, (sa i paduruar ky parcelizim i letërsisë ), lexuesi mund të ketë në duar mbase disa vëllime jo në lloje të njëjta poetike, etj.    

            Ky autor shumëplanësh, krahas çmimeve dhe shpërblimeve  për vepra të plota apo cikle krijimesh më vete, është nderuar dhe me të tilla vlerësime. Në vitin 1989, Kuvendi Popullor i Shqipërisë së kohës,me dekret Nr 7324, i jep Medaljen “NAIM FRASHËRI”, për krijime letrare me nivel dhe për kontributin e dhënë në zhvillimin e letërsisë për fëmijë ”. Me 1 Gusht të vitit 1992, Bashkia e Tel-Avivit, Izrael, në shenjë nderimi ndaj popullit shqiptar për çfarë bëri në shpëtimin e hebrenjëve nga shfarosja naziste,krahas Medaljes “I NDERUAR NDËR KOMBE”, për gjyshërit e tij “Sulejman e Zenepe Meça”, dekoron dhe nipin e tyre, shkrimtarin Hamdi Meça me vlerësimin “QYTETAR NDERI”, i Tel-Avivit. Më tej, ky shkrimtar, në vitin 1994, merr çmimin “ISMAIL QEMALI”, për novelën “E bukura e dheut”, nga shoqata kulturore mbarëshqiptare “Ismail Qemal Vlora”, me kryetar të paharruarën Nermin Vlora. Më,1999, vlerësohet me çmimin “XHANI RODARI”, për poemën-përrallë “Tomi dhe Xherri”, dhënë nga shoqata mbarëshqiptare e shkrimtarëve për fëmijë e të rinj, në bashkëpunim me ambasadën italiane. Ndërsa me 25 Maj të vitit 2000, në aktivitetin “Ditët poetike”, Bashkia e qytetin bregdetar, e shpall këtë shkrimtar “MIK I QYTETIT TË DURRËSIT”. Me 2005 Lidhja Folklorike Mbarëkombëtare “ Skënderbeu” në ceromoni të posaçme i jep “MIRËNJOHJE “ për kontributin e tij si hulumtues i vlerave etnokulturore,studiues, shkrimtar, pasurues i repertorit të Grupit Karakteristik të Pleqve të Krujës. Kësaj larmie vlerësimesh, u shtohen dhe të tjera, siç janë Çertifikat e Mirënjohjes, ku veçohet ajo e Qendrës Kombëtare të Fëmijëve,Tiranë, viti 2006, etj, apo kjo më e fundit, e 20 Tetorit 2016, Çertifikatë “MIRËNJOHJE” për  kontributin në vite me botimet e shumta e mjaft cilèsore në fushën e letërsisë për fëmijë “ nga njëra prej shkollave më cilësore jo publike 9 vjeçare të kryeqytetit shqiptar, që mban emrin “Faik Konica” si dhe Klubi Letrar “Faik Konica”,Tiranë.

NJERËZIMI  KY SKLLAV NË ORBITË 

Tercinë e shpërbërë 

E SHKUARA

Ç’est la vie.

Dhe pse sentimentet as kohë dhe as gjini

nuk mund te kenë , ( Ku,ndryshimi, ku ? ),

ju, ju, sentimente, në të gjithë të shkruarën (e Saj)

me thjerrëza,

ju thithëse e përthithëse sikur majat e gjuhëve

të puthjeve të kundërta, si dhe majat e gjuhëve të

përbindëshit kadmik të demonologjisë,

lules mishngrënëse në xhunglën e Amazonës

dhe xhunglës së rrezatimeve apo lidhjeve të këputura

ose me nyje,ku gishtat duke i  zgjidhur ,pjesë e nyjes dhe vetë,

pse jo dhe të morrave në hijet e pafajësive të kërleshura

apo sozive të klithmave të vajisura

në yndyrë djegëse pa tym.

Ju, ju, në krejt format hiperbolike të bojës së natës

në letrën e ditës, hijeve mistike sikur siluetat e kështjellave

magnetike, shtytëse,tërheqëse, as afër, as larg,

ama nxitëse për kontakte shkëndijash për trupa të ndezur

në qiej si dhe shkrepje fosfori nga shpërbërja

e kufomave në varret e ngurta, e lëngëta dhe të avullta.

Ju,ju,krejt maja të thepisura alpine të virgjënitetit në zenit,

zigzake rrufesh të ngurtësuara nga tradhtitë

bashkëshortore, shpella të joshjeve trupore,stalaktite

e stalakmite dëshmish të patretura apo ëndrrash

të fshehta, gryka e hone premtimesh idealiste të instinkteve,

rrëzime gurësh- grushta të barbarisë mashkullore,

jehona pëllcitjesh tingullore majekrahu antik,

iso toskane nga poetë të çmuar nga kulti i hundës,

puçrra lije nga kruarjet e të paqenës,

dhëmbë të mbushur me arsenik partiak, brisqe rrokjesh

ardhacake duke shpuar fjalë të gjuhës amtare,

pse jo dhe shfaqje shembëlltyrash onomatopeike

nga metamorfoza fobish të pakapshme nga radarët

e organeve të shqisave por me ngut të thithura

nga cektësia e ujit të etur në trupin tënd Prof.Doktor Gjilpëra.

Ju,ju, prej skalitjeve të tjera nga gishta të këputur,

dalta rrëshqitëse, penela gjumi, thika zgjimi, maja lapsash

vertebralë, kunja piskamash me maja loti,

pena-lopata plot baltë stresi,qerpikë me sqepa qukapikësh,

buzë pa lëkurë, sy të rrëzuar me shqelma, përkëdhelje

ajrosjeje perdesh, organe gjenitale të shitura në trajtë

shishesh, kurme me përbërje tragjikomike,

shekuj të kuq, pika shiu të numëruara, kohëra ballkanike,

matje të errësirës, mote të pa mort,prekje religjioze klerikësh

me tasa supe përmbys në kokë, stinë cicash rinore

e gjer tek fiqtë e thatë në vargun e moshës përplot,

pickime insektesh laboratorike,klikime vizuale të

parandjenjave, hieroglif të eliksirit të paditur,

shenja aritmetike drurësh, alfabet mors e trokitjes

së derës, epitaf të dashurive gërryese,

lëvizje trupash vocërrakë dhe gjigantë për në qiellin e shtatë,

bulëza fryme për të rrjepur lëkurën e dashit për kurban,

valëzime dhjamore të bymimit global

dhe vallëzime të mishit të huaj në trup.

Sigurisht,poliandria një tjetër gjë

e martesës e idhullit mëkat,

Sigurisht,poligjinia një tjetër gjë

e martesës e mëkatit idhull,

Sepse liritë dhe të drejtat e njeriut

vetëm në shtrirje lineare,

dhe popujt mbeten duke krijuar nën shalë piramida

në lojën e fatit me litar.

E SOTMJA

S’est la vie.

Cilit “ fund ” i përkisni? Cilit “ pa fund ” ?

( Ku, ndryshimi, ku ? ), sepse “ fund ” dhe “ pa fund ”jemi

dhe përbëhemi njëjës dhe shumës, secili më vete

dhe me të tjerët. Vendi se ku,lënda se çfarë,tjetër gjë.

Ju, ju, sentimente, në të gjithë të sotmen (e Saj)

me thjerrëza,

ju nga gërryerje dhe rrëshqitje erozioni të martesave

me fëmijë por pa familje, lëkundje sizmike të pllakave

të faqeve të fshehura, eklipse të ngjizjeve me të pamundur,

ekuinokse të nënvetëdijes me çengela, bestytni ligjesh

paralmentare, fall transvestit i shkruar me miza,

orakuj të rrumbullakët shpresash me kënde,

zota që u është vjedhur kombësia

në vend të një Zoti Apsolut ,pa komb,

pëllëmbë panairesh me gishtin e mesit fitues si më cilësori,

pastrues xhamash të ekraneve të Tv-ve me shtupa sysh

dhe ujë lotësh më kot.

Ju,ju,të lara në plot shkumë pështyme në govatën e gojës

ku llapa e gjuhës sapun dhe të lëpira

dhe prej llapës së qenit familjar,ndërsa prindërit,

fundin e këmbëve të tyre hartografike lëpijnë.

Ju,ju,të xhelozuar prej pistilit të lules së izoluar,

joshëse dhe provokuese sikur lëkura e tigrit

apo lëkura e nepërkës, nga vetja vetë e rrjep

nëpër thëngjinj të ndezur rrezesh ky zvarranik i qafës

duke lënë një zgjatim organi mashkullor të tredhur

eunuku ciceron në muzeun e Stambollit

apo në foltoren e parlamentit evropjan.

Ju,ju,që flisni me të gjitha llojet e gjuhëve

nga përplasja e mishit me tingujt e mendimeve

të pavarura,por më pas të varura ato në qafën

e secilit homosapiens,ky i përgatitur një ditë

të vetëvaret te “ Pema e Gjuhëve ”. Se Kulla e Babilonit

u shemb nga mosmarrëveshjet e pronës

dhe të ç’virgjërimit pragmatist dhe metafizik patjetër.

Ju, ju, përbërës të mënyve të krijesave të tjera

që veç njerëz s’mund të jenë, por mbase, çika e thërrime

të shpirtrave të copëzuar si ameba e lagështirës

së harruar, njëqelizorët diktatorë

duke shtuar më parë.

Sigurisht,poliandria një tjetër gjë

e martesës e idhullit mëkat,

Sigurisht,poligjinia një tjetër gjë

e martesës e mëkatit idhull.

Sepse dhe rrota e planetit shtyhet sot,

nga njerëzimi,ky skllav në orbitë.

E ARDHMJA

S’est la vie.

E panjohura gjer në tragjedi.

E njohura gjer në komedi. ( Ku, ndryshimi, ku ? )

Ju, ju, sentimente në të gjithë të ardhmen (e Saj)

me thjerrëza.

ju, me shtim të gjurmëve të ardhjes së Ditës së Kjametit

dhe Ditës së Gjykimit: a në Parajsë? A në Ferr?

Vdiq drama e shkruar. Aktorë u bënë që të gjithë.

Edhe bebja para se të vijë në teatrin e jetës,sikur formohet

më parë për aktrim në të rrumbullaktën skenë-rreth

të emocioneve sikurse je ti interes, ti habi, ti gëzim,

ti pikëllim, ti frikë, ti turp, ti përbuzje, ti zemërim,

apo ti i lumtur- fatkeq, ti i shqetësuar- i qetë,

ti i gëzuar- i mërzitur, ti i kënaqur- i pakënaqur.

Po, po ,vdiq drama e shkruar. Drama e pashkruar

të gjitha fjalët e gjuhës së folur sot përmbledh.

Ngjarjet- në vend të parave plot

në xhepat e poreve të lëkurës.

Po puçrra e fryrë ç’mund të jetë ?

A mos ti portofol ajo puçërr,i fryrë nga para

prostitucioni,droge,korrupsioni,lufrash të shitura,

paqe të blera,transplante organesh,

zgjedhje presidenciale në Amerikë,

pse jo dhe vrasje të myslimanëve nga ISIS,

tregti armësh, ehu,..ehu,.?

E përsëritura antike jo e vjetruar.

Në politeizëm i plotfuqishmi Zeus

të përzgjedhurës Pandorë, Kutinë e Fatit të Njeriut i dha.

Të gjitha fatkeqësitë e frymorëve me mend

të mbyllura mbaheshin në atë kuti me shejtanë zehorësh.

U gudulis ajo grua nga thonjtë tuaj,sentimente,

dhe me çelësin e formës trupore të vet

e hapi atë Kuti të ndaluar ( “ molla e ndaluar ”- asteroid

mbi majën e kresë të planetit )

Menjëherë aktakuza e akuzoi (aktakuzën),

atë të Bukur të Dheut nën oqean,si shkaktarja

e ardhjes se të gjitha ligësive në planetin e blertë.

E pavërteta na vesh të gjithëve me prerjet e saj çastore.

Secila kohë – trekëndësh barabrinjës

i secilës faqe të piramidës.

Prandaj dhe unë jam avokat i Pandorës,i Pan-dorës.

Ajo grua ishte veç viktimë e bukurisë së vet.

“ Bukurisë që vret ”, nëse dhe për dëborën e lëkurës

së femrës, fjalën e ka poeti shkodran  Millosh Gjergj  Nikolla.

Dëshmitarë një për një në atë gjyq që gjithnjë shtyhet

nga mijëra vjet jeni ju, sentimente, ju, ju.

Kutinë e Zeusit të mbushur me plot stoli femrash

Pandora e pandehu.

Sigurisht,poliandria një tjetër gjë

e martesës e idhullit mëkat,

Sigurisht,poligjinia një tjetër gjë

e martesës e mëkatit idhull.

Sepse femra dy botë në kraharorin e saj mban.

Dy gjinjtë e saj- dy botët.

Qumështi i nënës a mos nga ajo botë vjen

për tek kjo botë ?

Shpjegime fjalësh:

-s’est la vie –kështu e ka jeta

-Poliandri-formë martese (një grua në të njëjtën kohë me dy ose më shumë bashkëshortë)

-Poligjini-formë martese (një burrë në të njëjtën kohë me dy

ose më shumë bashkëshortë)