|
Si të përdoret maksimalisht
Mendimi Brilant
Potenciali i pashfrytëzuar
i trurit tuaj
Këtë libër ia kushtojmë
zgjerimit të lirisë së inteligjencës njerëzore
SEGMENTI 1
ARKITEKTURA NATYRALE
Kushdo që jeni, kudo që
jeni, ju – për t’i lexuar këto fjalë – shfrytëzoni më të bukurin, më
kompleksin, më të ndërlikuarin, më të mistershmin dhe objektin më të fortë
të njohur në univers – trurin e njeriut.
|
Ne jemi, si model evolutiv, të vjetër rrafsh 45.000 vjet, dhe tash
qëndrojmë në kufi të revolucionit i cili do ta ndryshojë kursin e
zhvillimit njerëzor. Për të parën herë gjatë tre milion e gjysmë vitesh
të vjetër të historisë së inteligjencës njerëzore, kjo inteligjencë e ka
kuptuar se mund ta kuptojë, analizojë dhe ta kultivojë vetveten. Duke e
zbatuar veten në vete ajo mund të zhvillojë mënyra të reja të të
menduarit të cilat janë shumë më fleksibile dhe më të fuqishme sesa
mënyra e të menduarit tradicional të cilat sot janë në përdorim anë e
kënd botës |
Tek gjatë shekujve të fundit ne
kemi filluar të mbledhim informacione për strukturën dhe punën e trurit
tonë. Njëjtë si ngazëllimin e zbulimeve, gjithashtu edhe numrin e madh të
punimeve dhe artikujve të publikuara për këtë temë e merr impulsin e vet.
Është llogaritur se në dhjetëvjetëshin e fundit kemi akumuluar 95% të
informacioneve mbi trurin e njeriut të mbledhura ndonjëherë deri më tash.
Edhe pse ende jemi shumë larg nga kuptueshmëria totale (gjithnjë e ma shumë
jemi të vetëdijshëm se atë që e dimë është pjesë e vogël e asaj të cilën
duhet ditur), tash dimë aq shumë sa për ta ndryshuar – përgjithmonë -
këndvështrimin tonë ndaj të tjerëve, dhe ndaj vetvetes.
Atëherë cilat janë
zbulimet dhe çfarë janë përgjigjet në pyetjet pasuese?
1
Cilat janë komponentët e trurit tonë?
2
Si i trajtojmë informacionet?
3
Cilat janë funksionet kryesore të mendjes?
4
Në çfarë mënyre janë të shpërndara qendrat e ndryshme të aftësisë në tru?
5
Në çfarë mënyre mësojmë dhe çka më së lehti rikujtojmë?
6
A është truri i njeriut mjetë esencial për krijimin dhe kërkimin e modeleve?
7
Cilat janë ato teknika të cilat zakonisht i përdorin njerëzit e thjeshtë, e
në veçanti sipas aftësisë së tyre të kujtesës?
8
Përse aq numër i madh njerëzish dëshpërohet para mundësive dhe funksioneve
të trurit personal?
9
Cila është mënyra e përshtatshme dhe e natyrshme e të menduarit?
10
Cila është mënyra e përshtatshme dhe e natyrshme për t’u shprehur mendimet
njerëzore?
Segmenti i parë jep
përgjigje në të gjitha këto pyetje, duke ju futur në botën e mrekullueshme
të arkitekturës natyrale të trurit tuaj, si në atë qelizore, gjithashtu edhe
në makro nivelin, si dhe në parimet themelore të funksionimit të trurit. Ju
tregon sesi “mendjet e ndritura” i kanë shfrytëzuar shkathtësitë të cilat
janë të afërta për të gjithë, dhe përse 95% e njerëzve janë të pakënaqur me
funksionet mendore. Në kapitullin e fundit të këtij segmenti ju njohim me
aftësitë e reja të trurit, mënyrën e të menduarit të avancuar: Mendimin
Brilant, dhe në shprehjen e saj të natyrshme, Harta e Mendjes.
TRURI I MREKULLUESHËM
Përmbajta
·
Hyrja
·
Hulumtimet bashkëkohore të
trurit
·
Fiziologjia e kujtesës dhe
mësimit
·
Gjestalt (tërësia)
·
Truri si makinë asociative
e të menduarit brilant
·
Zhvillimi historik i
inteligjencës njerëzore
HYRJE
Ky kapitull do t’ju
çojë me shpejtësi të konkordit nëpër hulumtime më të reja biofiziologjike
dhe neurofiziologjike të këtij bio-kompjuteri të mrekullueshëm - turit të
njeriut.
Do të zbuloni se sa
qeliza trunore i posedoni dhe se si ato ndërsjellë veprojnë në mënyrë
habitshëm perfide dhe komplekse. Gjithashtu do të zbuloni natyrën e vërtetë
të sistemit proceso-informativ të trurit tuaj dhe do të njiheni me zbulimet
më të reja në fushën e hulumtimeve të hemisferës së majtë dhe të djathtë.
Derisa lexoni mbi
funksionimin dhe natyrën e memories suaj, si dhe për funksionet tjera të
rëndësishme të trurit tuaj, do ta kuptoni masën e jashtëzakonshme të
potencialit dhe kapacitetit të tij.
HULUMTIMET
BASHKËKOHORE TË TRURIT
Qeliza cerebrale
Duke e studiuar
qelizën e trurit, Ser Çarlls Sheringtons(Charles Sherrington), i cili
konsiderohet pionier i neurofiziologjisë, ka qenë i frymëzuar për ta shkruar
këtë shprehje poetike:
“Truri i njeriut është
depërtim magjik në të cilën miliona drugëza shndritëse enden duke i
shpërndarë larat, lara gjithmonë të vlershme, edhe pse jo të njëjta,
harmonin e ndryshueshme të larave më të vogla. Sikur ta kishte filluar rruga
e Qumështit një lloj vallëzimi kozmik.”
|
Llogaritet se në trurin e çdo njeriu gjenden milion miliona qeliza
cerebrale (1.000.000.000.000.) |
Çdo qelizë
cerebrale(neuron) përmban kompleks gjigant elektrokimik dhe sistem shumë të
fortë të përpunimit dhe transmetimit të mikro shënimeve të cilat, përkundër
ndërlikueshmërisë së saj, mund t’i vendos në maje të thimthit. Çdo qelizë
cerebrale duket si super-oktopod, me trup qendror dhe me dhjetëra, qindra
dhe mijëra britha.
Sa ma shumë që e zmadhojmë pamjen,
e shohim se çdo brith është si degë e ndonjë druri, e cila në formë rrezeje
fillon nga qendra e qelizës apo nukleusi. Skajet e qelizës cerebrale
dendritike (të përshkruara si “forma natyrale apo struktura ngjashëm me
drurin”). Një degë e veçantë e madhe dhe e gjatë, e quajtur akson, paraqet
daljen kryesore për çdo informacion të cilën e përcjellë qeliza e dhënë.
Çdo dendrit dhe akson mund të jenë
të gjatë prej 1- 1,5 milimetra, e nëpër sipërfaqen e tyre me krejt gjatësinë
gjenden sytha të vegjël ngjashëm me kërpudhat të cilat quhen gjemba
dendritike dhe nyjëza sinaptike.
Duke shkuar edhe më larg nëpër
këtë botë super-mikroskopike, shohim se çdo gjemb dendritik/nyje sinaptike
përmban substanca kimike të cilat janë bartësit kryesor të porosive në
procesin tonë mendor.
Gjemba dendritike apo nyjëza
sinaptike nga një qelizë cerebrale do të bashkohet me nyjëzën sinaptike të
qelizës cerebrale tjetër, dhe derisa impulsi elektrik udhëton nëpër qelizën
cerebrale, substancat kimike për një minutë barten përmes hapësirës në mes
të qelizave, kjo hapësirë është e mbushur me lëng. Kjo hapësirë quhet jaz
sinaptik.
Substancat kimike bartën në
sipërfaqen pranuese, duke krijuar kështu impulsin i cili udhëton nëpër
qelizën cerebrale marrëse.
Edhe pse e ilustruar thjesht,
kaskada biokimeke e informacioneve të cilat kalojnë nëpër sinaps është
tmerrshëm inspiruese me ndërlikueshmërinë dhe madhësinë e vet. Këto janë, në
përpjesëtime mikroskopike, ujëvarat e Niagares.
Qeliza cerebrale mund të pranojë
impulse nga njëqind mijë pika të jashtme për çdo sekondë. Ngjashëm me
centralen e madhe telefonike, qeliza përnjëherë mund të llogaritë,
mikrosekondë për mikrosekondë, shumën e të dhënave të të gjitha
informacioneve të pranuara, e mandej t’i orientojë në rrugën e kërkuar.
Derisa mesazhi i dhënë, apo
mendimi, apo ndjenja përsëri e përjetuar kalon nga një qelizë cerebrale në
tjetrën qelizë cerebrale, ndërtohet shtegu elektromagnetik biokimik.
Gjithsecili shteg neurotik njihet si “gjurmë memorie”. Këto gjurmë memorike
apo harta mendore paraqesin njërën prej fushave më interesante të
hulumtimeve bashkëkohore të trurit, duke na shpjer njëherazi deri tek disa
konkludime fantastike.
|
Çdoherë kur diçka mendoni, rezistenca biokimike-elektromagnetike
përgjatë shtegut nëpër të cilin bartet ai mendim, zvogëlohet. Kjo është
sikur të përpiqeni ta pastroni shtegun në pyll. Për të parën herë kjo
paraqet luftën, sepse duhet të luftoni për kalimin e juaj nëpër shkurre.
Herën tjetër kur të kaloni nëpër shtegun e njëjtë, do ta keni shumë më
lehtë për shkak të pastrimit të cilin e keni bërë më herët. Sa ma shpesh
që kaloni nëpër atë shteg, do të hasni në rezistencë gjithnjë e më të
vogël, derisa, pas shumë përsëritjesh, mos ta keni rrugën e gjerë e të
rrashtë, e cila kërkon fare pak apo aspak pastrim. Fenomeni i njëjtë
ngjanë edhe në trurin e juaj: sa ma shumë që i përsëritni mësimet apo
hartat e mendimeve, hasni në rezistencë gjithnjë e më të vogël. Prandaj,
duke pasur në këtë rëndësi enorme, vetëm përsëritja e rritë supozimin e
përsëritjes. Me fjalë tjera, sa ma shpesh që një “ngjarje mendore”
ngjanë, supozimi bëhet më i madh se ajo do të përsëritet. |
Le t’i kthehemi analogjisë
me pyllin, përdorimi i përsëritur i mban shtigjet të shkelura, duke e
përkrahur në këtë mënyrë “qarkullimin”e mëtutjeshëm. Sa ma shumë rrugë dhe
shtigje që shkelni dhe përdorni, po aq të menduarit e juaj to të jetë më i
qartë, më i shpejtë dhe më efikas. Kufijtë e inteligjencës njerëzore janë,
në shumë mënyra, në lidhshmëri me aftësitë e trurit t’i sajoj dhe t’i
përdorë shembujt e këtillë.
Pesë qeliza cerebrale të
cilat tregojnë një pjesë të “kontakteve të neuroneve” në tru. Kjo fotografi
është thjeshtësuar njëmijë herë dhe paraqet një pjesë mikroskopike të
trurit.
Vazhdon...
(2) |
