Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

IDRIZ ULAJ

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

IDRIZ ULAJ

            Hyrje

           Idriz (Xhemë) ULAJ u lind më 10.08.1942 në Vuthaj, Guci. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, shkollën normale në Prizren, fakultetin filozofik (dega gjuhë e letërsi shqipe) në Prishtinë (1970). Një kohë (1967 – 1971) punoi mësimdhënës në Prishtinë, e pastaj lektor – gazetar në revistën javore “Zani i rinisë”.

Poezi shkruan që në vitin 1961. Ka botuar  vjersha nëpër revista dhe gazeta në Kosovë dhe në vende të tjera, por edhe në gjuhë të huaja.

Ka botuar librat: “Këngë popullore nga Gucia”, Prishtinë, 1978, “Prizma” (poezi), Redaksia e botime “Rilindja”, Prishtinë, 1980, “Edhe një orë dritë”, “Pobjeda” – KOHA, Podgoricë, 1980, “Zilet e gëzimit” (koautor) për klasën e dytë të shkollës fillore, ETMMZ, Podgoricë, 1983, “Mjekësi popullore botërore”, KOSOVARJA, Prishtinë, 1994, “Zilet e stinëve” (poezi për fëmijë të rritur), URA, Prishtinë, 2007, “Këngë dhe vajtime nga Krahina e Plavës dhe e Gucisë”, Instituti Albanologjik – Prishtinë, 2009, “Prozë popullore nga Krahina e Plavës dhe e Gucisë”, Instituti Albanologjik – Prishtinë, 2010 dhe “Vite me dy stinë”, Lidhja e Shkrimtarëve të Kosovës, Prishtinë, 2012.

Idriz Ulaj shkruan edhe prozë (skica, reportazhe artistike, tregime etj.) dhe satirë.

I. Ulaj ka përkthyer vjersha të poetëve të shumë kombeve. Nga gjuha malazeze ka shqipëruar, përgatitur dhe botuar librat etnografiko-historikë të Andrija Joviqeviqit: “Nahija e Plavës dhe e Gucisë” (2009) dhe “Malësia” (“Ura”, Prishtinë, 2010).

Është bashkëpunëtor i jashtëm i Institutit Albanologjik në Prishtinë që në vitin 1966.

Është i përfshirë në disa antologji, monografi dhe leksikone të shkrimtarëve brenda dhe jashtë trevave shqiptare.

Që nga viti 1984 është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës.

Jeton në Prishtinë. Merret edhe me studime të tjera – me etnogjenezë, etnografi etj. Ka botuar disa pjesë të studimeve etnografike mbi gjenezën e shqiptarëve të Plavës e Gucisë.

BJESHKËT E NEMUNA

Bjeshkët e Nemuna

Askush s’mund t’i mallkojë më shumë

sa ato me emrin e vet

askush s’mund t’i shkretojë më pak

sa ato me etjen e vet

askush s’mund t’i njomë më bukur

sa malësorët me këngët e veta.

 TE GURI I SAHATIT

Te Guri i Sahatit dielli gjithmonë cingëron

edhe një orë ditë

edhe një orë dritë

Te Guri i Sahatit ora kurrë nuk ndalet

as nga breshëri

as nga vetëtima

Kur ngjitet hija mbi Gur të Sahatit

Vuthjanët...

nisen për në bjeshkë.

LUMENJTË E SHIUT

Më të madhe e kanë oshtimën

se shpirtin

më të shkurtër e kanë jetën

se gëzimin

ata rriten e vdesin duke vrapuar

prej te kroi i zanave deri te ujëvara

NË PASQYRËN TIME

Askush s’është ai

që deshi të jetë si ti

askush nuk je ti

që deshe të jesh si ai

Askush s’është ai

që duket si ti në vitrinë 

askush nuk je ti

që fshihesh si ai në shishe

Çdo gjë është si ai

sikur ti

dhe asgjë s’është ai

as ti

në pasqyrën time.

JETË FENIKSI

Çdo ditë kam fjetur me gjarpërinj

dhe çdo natë kam takuar hiena

duke ecur nëpër rreth të kuq

Tashti si dragua ndjek kuçedrën

me vetëtimë deri te Kroi i Bardhë

dhe aspak s’frikem nga përmbytja.

SHQIPONJË DYKRENORE

Ka kohë që jam në shtegun e dytë

e mosha ime

përshëndetet nëpër rrugë

e veshur

e zhveshur

kasnec i pergamenës

në stinë dëbore

në stinë shiu

me kravatë ngjyrë nëne

në sy të njerkës

në qafë të diellit

pranë sorrave e korbave

shqiponjë dykrenore.

KUR VJEN SORRA NË DRITARE...

Kur vjen sorra në dritare

ç’thotë ëndrra

dimër a verë?

Po kur ikën lejleku

çfarë stine ka qielli

stinë rrite a stinë prite?

Ç’flasin zanat atëherë

për vjehërr a për nënë

cilën e duan më shumë?

Prizmi NJË e do nënën më shumë

se ajo është më e vjetër

se buka se suka.

QYQJA

Kush e dëgjon qyqen i pari

guri

apo muri

ura

apo shtegu

fusha

apo mali

dielli

apo qielli

kush?...

Gjyshi në prag të dritës

fëmija në gji të nënës

vëllai në dritare të shtëpisë

babai me sy në frëngji

dje

sot

e mot për mot

në malësi

e dëgjojnë qyqen të parët!

MALËSORET

Në ujëvarën e parë të dashurisë

nënat çdo ditë ndahen

me djemtë kurbetçinj

dhe kthehen grykës së lumit

nëpër vig

me shamitë qull nga lotët

Edhe nuset me unaza nëpër gishta

përshëndeten në aeroport

me më të dashurit

dhe mbesin në rrugë

si pulëbardhat

mbi lundra pa vela

në dallgë deti

dhe kthehen shtigjeve përpjetë

duke i shtrënguar

unazat nëpër gishta.

NË STACION TË AUTOBUSËVE

-variant-

Në pragun e parë të shtëpisë
në Dardani
nënat
çdo ditë ndahen 
nga loçkat e zemrës 
dhe kthehen grykës së lumit
nëpër urë
me shamitë qull nga lotët.

Edhe nuset me unaza në dorë
përshëndeten në stacion

me të dashurit e vet
dhe mbesin në vig
si lundrat pa vela
në valë deti
dhe kthehen shtigjeve përpjetë
duke i fërkuar unazat nëpër gishta.