PARATHĖNIE
RECENSION PĖR LIBRIN ISHIM TĖ LUMTUR SI
GJINKALLA
Letėrsia ėshtė fantazi, por jo pjellė e njė
fantazie, ėshtė pjellė e njė realiteti , pėr tė ndritur udhėn e drejtė njė
realiteti tjetėr nė tė ardhmen...
Poezia ėshtė pasqyra e shpirtit tė botės, shtimi
dhe perfeksionimi i saj, tregon se plagėt e botės janė nė rritje, rėnkimet e
brengave ēajnė qiellin, godasin Zotin dhe Zoti pėr t'i shpėtuar dhimbjes,
shkarkon si muzė tek poetėt, bijtė e tij hyjnorė, pėr tė lėshuar peshėn e
dhimbjes nė letėr pėrmes vargut tė poezisė... Poetėt janė bijtė e Zotit, pa
tė cilėt edhe vetė Zoti s'do tė ekzistonte prej dhimbjes sė plagėve tė
njerėzimit...
Mė ndodh shpesh tė lexoj poezi... diku njė varg
e s'bėn zemra mė tej, diku deri nė mes e ndėrpres, rrallė mė ndodh tė lexoj
poezitė deri nė fund, por atė qė lexoj deri nė fund, i rikthehem pėr tė
dalluar mirė ēfarė fshihet thellėsive tė saj
gjė qė mė ndodhi nė poezitė e
vėllimit poetik "ISHIM TE LUMTUR SI GJINKALLAT".Kur e fillova,sndalova nė
vargun e parė, as nė mes tė poezisė, i dola librit nė fund me njė frymė dhe
thashė me vete: Poezia ėshtė gulēima e njė shpirti tė robėruar
ėshtė flaka
e lirisė sė tij
Ju kėrkoni tė jem RECENSENTE e kėtij libri, po a
mundem unė? Le ta them me pak fjalė: Je poet i madh! Unė kurrė sdo tė
krahasoja me poetėt e mėdhenj botėrorė, siē bėhet rėndom nė recensionet e
librave, do tė thosha, se poezia jote ėshtė e ADEM ZHAPLLUZHES dhe kjo tė ka
bėrė nder tė madh, tė ka dhėnė emrin POET.
Aq sa herė njihem me poetė tė ndryshėm, po aq
qėndroj dhe them me vete: Ndodh kjo gjė nė kombet e tjera? Ėshtė e
ēuditshme: mund tė jesh i burgosur, por shpirti mund tė jetė mė i lirė se nė
liri, mund tė jesh i lirė e shpirtin mund ta kesh tė burgosur. Kjo u shkon
pėr shtat fjalėve tė djalit tė Prof. Dr. Isuf Luzajt, Kujtim Luzajt, kur e
pyeta nė njė intervistė pėr librin studimor Isuf Luzaj, Njė Shtizė Diell
mbi Atdhenė, se ku ndjehej mė mirė, nė Shqipėri apo nė Amerikė,ai u
pėrgjigj: Mė i lirė isha nė Burrel, me tė dėnuarit politikė! Atje trupi
ishte i burgosur, por shpirti ishte mė i lirė se ata qė ishin jashtė dyerve
tė burgut, aty ishte ajka e Kombit, tė gjithė intelektualėt shqiptarė dhe
bisedat me njėri tjetrin e bėnin shpirtin me krahė shpendi
Librin "ISHIM TĖ LUMTUR SI GJINKALLAT" tė poetit
shqiptar, me banim nė Kosovė, Adem Zaplluzhės, meqė ishte pak i njohur nga
unė si dhe nga befasimi qė pėrjetova prej bukurisė sė vargut poetik, mė
shtyri kureshtja tė lexoja biografinė e krijimtarisė sė tij (pėr mua
biografia e njė krijuesi ėshtė kjo), ku mėsova se kishte krijuar 149 vėllime
poetike, njė shifėr marramendėse, qė nė shikim tė parė, kush ska lexuar
poezinė e tij, tė jep atė pėrshtypjen e njė mendimi, do tė thosha pa bazė qė
qarkullon nga ata njerėz qė kanė vakume mendimi dhe shpirti, se "Tė shkruash
shumė s'ka cilėsi". Jo, kjo smund tė pėrgjithėsohet! Unė respektoj me
pėrunjėsi cilindo qė shkruan dhe hesht duke i lėnė kohės ti vėrė vulėn
veprės sė tij, se ata qė shkruajnė dhe ulėrasin se ēfarė kanė bėrė, ndjejnė
frikėn e asimilimit tė krijimtarisė sė tyre nga KOHA.
E kam thėnė edhe herė tjetėr, koha ėshtė njė
sitė sizmike qė kurrė si ndal lėkundjet duke shoshitur, ajo ndan krundet nga
mielli dhe miellin sipas kategorive; pėr bukė, pėr petė, pėr ėmbėlsirė... Tė
mos merremi me kohėn, ta lėmė tė tė merret ajo me ne, por tė hedhim njė
vėshtrim tangent nė kėtė libėr, ku ėshtė derdhur frymė pėr tė dhėnė frymėn
hyjnore lexuesit, ashtu siē bėjnė nėnat qė marrin njė majė luge nga gjella
pėr ta provuar, qė lexuesit ti shtohet dėshira ta rrufitė poezinė e tij
E pėrbashkėta e tematikės sė poezisė shqipe, sot
dhe pėrherė (pėrjashtojmė poezinė e realizmit socialist qė i kėndoi njė
dashurie fantazmė, qė shfaqej me petka engjėlli, por qė fshihte brenda
satanan) qėndron mbi 2 shtylla; dashuria pėr Atdhe dhe dashuria pėr njeriun
mbėshtetur nė virtyte.
Tė shkruash pėr Atdheun, duhet tė njohėsh plagėt
e tij, tė ndjesh rėnkimet e tij deri nė palcė tė shpirtit e shpirti gulēon e
nėpėr gulēime merr flakė poezia
Atdheu sėshtė thjesht njė copė tokė e lėnė
trashėgim nga tė parėt, ai ėshtė burimi i frymėmarrjes sonė, ėshtė bėrthama
e kuanteve tė shpirtit tė njeriut, ėshtė tingulli i gjuhės, tingull qė se
gjen nė asnjė gjuhė tė botės, ėshtė ėmbėlsia e lindjes sė diellit e pse
dielli lind pėr gjithė tokėn
ėshtė dėshira pėr tu prehur nė gjirin e tij
Njė popull nga mė tė lashtėt, njė popull qė
mbart me vete cilėsitė mė fisnike njerėzore, ku barbarėt e stepave ēfarė
s'kanė bėrė ta zhdukin, ta shpėrfytyrojnė, prapė se prapė u ka mbijetuar
shekujve duke i lyer ata me gjak e gjer t'i zėrė gjaku shekujt e tė kuptojnė
padrejtėsinė e madhe qė i ėshtė bėrė dhe bėhet kėtij Kombi evropian, ngulur
kėtu para se tė vinin kėta qė sot na lėnė jashtė Evrope, ne do pėrleshemi,
do kacafytemi, por s'do tė zhdukemi... Te jesh dikush ėshtė diēka, por tė
dish tė qėndrosh, kur tė gjithė tė sulmojnė, kjo ėshtė e admirueshme... dhe
kombi ynė ėshtė pėr tu admiruar me historinė e tij tė lavdishme, janė pėr tu
admiruar, ata bij tė kėtij kombi qė me pushkė e me penė kanė vėnė vulėn e
mos asimilimit tė tij...
Nė poezinė Sa herė i shfletoj librat e vjetėr
autori shprehet:
Ēfarė gabimi bėmė
Ku mėkatuam qė kaq shtrenjtė
Po e paguajmė
Kėtė heshtje tinėzare
Na u djegėn ullinjtė nėpėr fusha
Tok me drurėt po kalben edhe rrėnjėt
Sa herė qė i shfletoj librat e vjetėr
Shoh se njėqind fytyra
Na paska historia
Deri nė asht na e rropi lėkurėn
Nėpėr furrat e gėlqeres i dogjėn hartat....
Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha "Ishim tė lumtur
si gjinkallat"
SONTE PO I NGJAJNĖ HARRESĖS
Sytė e tua si dy gaca
Ēuditėrisht
Sonte po i ngjajnė harresės
Ku ishe atė ēast
Kur tė kėrkova mes yjeve
I shkunda tė gjitha pemėt e dynjasė
I pėrtypa si kau plak
Kullosat e egra tė stepave
Vetėm bari i venitur mbeti mes dhėmbėve
Mbeti si degėt e thyera tė ullirit
Kot i zgjata duart deri te retė
Nuk pashė asnjė grua mes mjegullave
Vetėm Zoti i erėrave
Nė rrugėn time tė pazbuluar
Qėndronte si gjithmonė vertikalisht
Prishtinė, 16 shtator 2016
BRENDA MUREVE TĖ MYKURA
Njė kohė e shthurur
Mbi ēatitė e rėnduara nga dėbora
Dėgjoj krakėllima sorrash
Acari troket nė portat e mbyllura
Ēmendurisht troket mbi pemėt e ngrira
Hijet e zeza veē kanė dalė rrugicave
Bredhin si djajtė e Ferrit
Atdheu lėngon nė shtratin e vdekjes
Njė dimėr i mermertė
Shpėrdridhet brigjeve tė Drinit tė Bardhė
Mbi kalanė e qytetit njė vijė e hollė
Laracon hartėn e grisur
Brenda mureve tė mykura
Nga njė sėmundje e rend vuajnė tjegullat
Vija e hollė dhe heshtja i kanė ndezur qirinjtė
Heshtin edhe muret
Thua se kanė vdekur perėnditė
Njė zė mė vjen nga lashtėsia
Vjen dhe thotė se skanė vdekur perėnditė
Por njerėzit me shpirtra tė dyshimtė
KURSE E NESĖRMJA ASKUND NĖ HORIZONT
Gjithmonė imazhet e njėjta
Mes pemėve
Njė mur i rrėnuar
Dhe disa fotografi surrealiste
Zgėrdheshen nėpėr skutat e braktisura
Lehja e njė qeni spaska tė ndalur
Mė duket se po i imiton
Imazhet e lashtėsisė sė Itakės
Lehin edhe kalimtarėt
Kur parakalojnė pranė varreve
Njė kohė e shthurur deri nė asht
Bisedon me kryqin e drurėt
Kavakėt me flamuj nė gjysmė shtize
Vajtojnė tė djeshmen
Kurse e nesėrmja askund nė horizont
SĖRISH TĖ LEHURAT E PANDALSHME
E gjithė kjo zhurmė sdo me thėnė asgjė
Hijet e pemėve
Mė nuk po u ngjajnė hijeve
Veē atyre qė fshihen si lukunitė
Mes gurėve tė varreve
Kjo natė e gjatė spaska tė sosur
Nė heshtje i numėron lėkurat e regjura
I numėron pemėt njė nga njė
Diku nė fund tė qytetit
Dėgjohen zėrat e gjyshėrve
Sėrish tė lehurat e pandalshme
Sonte plepat spaskan gjumė
Nėpėr faltoret e posa tė ngritura
U prenė me qindra kėndesa
Vallė si do tė zgjohet nesėr mėngjesi
NJERIU GJITHMONĖ PĖRSĖRITET
Duke ecur
I pėrsėrisim hapat e harruara
Nėse ndalemi
Ndryshken kujtimet
Harrojmė se sa hapa i bėmė deri mė sot
Njeriu gjithmonė pėrsėritet
Pėrsėritet si stėrkalat e shiut imcak
I ngjason lumit tė ēmendur
Pa asnjė derdhje
I cili kurrė nuk ka tė shterur
Ecėm dje
Po ashtu edhe sot i dėgjuam hapat e erės
Do ecim nesėr dhe njė tjetėr nesėr
Pėrtej pafundėsisė
Pėrtej tė nesėrmes sė pa lindur
Ju thashė sdo tė ndalemi asnjėherė
Do i numėrojmė ēastet
Dhe hapat e drurėve tė lodhur
Si kavakėt do i numėrojnė gjethet
Por ne gjithsesi do ecim pėrtej vetvetes
|