JEHU I ZĖRAVE SI JEHU I SHPIRTIT
Jehu i Zėrave e sjell pėrsėri nė vėmendjen e
lexuesit dhe nė kėnaqėsinė time tė leximit autorin Adem Zaplluzha,poezitė e
tė cilit mė tėrheqin gjithnjė drejt tyre, si pėr spontanitetin, pėr tė
papriturėn e fjalės, pėr mendimin poetik, si nė gjetje,trajtim,dhe nė
strukturė, vazhdimisht me kėnaqėsi dhe ėndje.
Ky libėr, pėrbėhet nga tre cikle, qė duket se
kanė emėrtim tė veēantė, por nė tėrėsi janė pjesė e njė trupi poetik ku
autori Zaplluzha na pėrshfaqet i plotė duke i qėndruar besnik stilit tė tij
tė tė shkruarit ku herė ngre krye fantazia, herė abstraksioni, herė jeta dhe
fjala e thjeshtė e kuptueshme, tė gjitha tė ndėrlidhura nė art e mė shumė
ndihet shpirti i tij shumė i ndjeshėm dhe talenti poetik.
Ademi rrugėton ēdo ditė me poezinė, por jo si
njė udhėtar i rastėsishėm, ai udhėton nė shtigjet poetike poetikisht, dhe
madje i drejton rrugėn asaj duke e udhėhequr nė vende e imagjinata, duke na
pėrshkruar tablo, ku lexuesi ndalet dhe gjen tė gjitha gjendjet: trishtimin,
gėzimin, lotin, dashurinė, mallin, dashurinė pėr Atdheun, pėr njerėzit, pėr
tokėn, pėr ēdo gjė.
Ai dhe kur shkruan trishtueshėm, i vesh nota
poetike kėsaj gjendje dhe tė fut nė pėrjetime e ndjesi ashtu siē ndjen vetė.
Poezia e tij ėshtė njė shtrat modernizmi,njė
stil tipik origjinal ku dhe nėse nuk lexon emrin Zaplluzha dallon
menjėherė poezinė origjinale tė tij.
Cikli parė i librit Sonte nuk ka vdekjeėshtė
njė shportė me ndjesi tė bukura, qė autori, poezi pas poezie e mbush tė
plotė tablonė e shpirtit te tij tė ndjeshėm e pikėrisht nga kjo vjen tisi i
trishtimit poetik,sjellė nė art pėrmes vargut tė tij, qė ndalesh shpesh ta
lexosh sė dyti:
Pata kohė tė mbėrri
Deri te ėndrra e njė druri,
qė flinte ditėn
-Shprehet Ai, nė mėnyre metaforike, qė tė ngjall
zili pėr mendimin dhe shprehjen.
vetėm flutura e kaltėr mund tė vijė tek unė vazhdon ai tek
poezia Mos pritni tė kthehem duke i dhėnė njė ngjyrė tė kaltėr dhe
trishtimit.
Qyteti im nė 6 mars 2015- ėshtė njė poezi
pikturė ku nė ēdo varg shohim njė ngjyrė dhe na pėrshfaqet njė tablo e
Qytetit tė poetit nė atė datė. Ndihen nota trishtimi shpesh, por ato
kalohen, sepse nga trishtimet, lindin pikėrisht vargjet dhe poezitė mė tė
bukura qė u mbeten viteve, si nė strofėn e mėposhtme;
Kėtu qajnė edhe drurėt
Aleja e gjunjėzuar
I fshinė lotėt e ngrira tė kujtesės
Me vite tė tėra
Nė Kosovė
Si kėrthi dėnes malli i pragjeve
Mendimi i tij filozofik, ecėn krahas atij
poetik, dhe ėshtė sintezė e njė jete plot me vite e jetuar dhe me vėmendje
dhe sy kritik ndaj fenomeneve tė ndryshme njerėzore:
Nuk mund ti bėjė njeriu
As nuk mund tė lind
E as smund tė vdes brenda ditės
Ai e ka epiqendrėn e vet tė jetės Atdheun, pėr
tė cilin shkruan pa reshtur vargje, dhe kjo,ėshtė njė dashuri pa kushte dhe
e ndėrsjellėt;
Ato ditė
Atdheu mė dukej si njė zebėr e plagosur
E trishtuar mes njerėzve
Nėpėr ballkone tė vetmuara
Asnjė flamur lufte
As flamujt e bardhė nuk valonin ēative...
Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha "Jehu i zėrave"
PATA KOHĖ TĖ MBĖRRI
Ishte natė e sertė
Ashtu edhe tė tjerėt mė thanė
Marrėzisht u besova fjalėve memece
Fshehtas nga fytyra e erės sajova
Lėkurėn time tė bronztė me aromė portokalli
Nuk di se sa lloj lulesh u fishkėn
Nėn qiriun qė ndizej nė heshtje
I cili sa herė i lėvizte shpatullat
Zvogėlohej tej mase
Nė hapėsirėn e brymtė
Edhe dy ditė ndoshta edhe mė pak
Pata kohė tė mbėrri
Deri te ėndrra e njė druri qė flinte ditėn
Kurse netėve tė vona
Shndėrrohej nė njė makth tė trishtė
Nuk di se kujt ia shita zhgjėndrrat e mia
Por i ngjaja drurit lakuriq nė shtrojerė
Degėt i varrosa thellė
Nė tokėn e etur
Pa pas asnjė varr pėrreth
Ngula njė kryq pranė njė peme tė vetmuar
I MBĖSHTETUR PĖR DRURIN E KUJTESĖS
Posa qėmtova lėkurėn e unit tim
Hyre edhe mė thellė nė qenien e kujtesės
I pyeta gjyshėrit e gjyshėrve
Nė ajrin e tendosur
Si tel violine
Luhej nė eter njė valle e lashtė pagane
Brenda meje si pėrherė shiu trokite
Trokite si murrlani i ēmendur
I mbėshtetur pėr drurin e kujtesės
U bėra zė fiseve
Qė tė mos shtrojnė
Tė dymbėdhjetė sofrat te rrapet
Koha ėshtė sot ose kurrė
Qė tė ulemi rreth njė sofre
Ta shtrojmė dashurin tonė
Tė madhe
Atė bukė tė pėrditshme
E cila rritet si pema e shenjtė nė shpirt
Pastaj ashtu siē dinė vetėm gjaku
Ta ndjenė ngrohtėsinė
Dhe afshin e dheut nėn kėmbė
Ne duhet tė mėsohemi
Njėherė e pėrgjithmonė
Se atdheu ka nevojė
Aq shumė ka nevojė pėr ne sa qė
I ndizet gjaku nė shpirt po nuk i ndihmuam
MOS PRITNI TĖ KTHEHEM
Pėr befasinė e ēdokujt
Sonte nuk kam nevojė pėr asgjė
Dhe pėr askėnd
Po ju them askush nuk mė duhet
Nė kėto ēaste tė trishtuara
Vetėm flutura e kaltėr mund tė vij te unė
Zėshėm po ju pėrgjigjem
Nuk mė duhet askush
Mė leni rehat
As unė nuk i duhem vetvetes
Ēfarė po bėni ju me duart e juaja
I keni zgjidhur mendimet
Dhe askund nuk po i ndalin galopet e egra
Mos mė pritni tė kthehem
Kėsaj rruge tė stėrzgjatur
Askund nuk po i duket as fillimi
Po ashtu edhe fundi
Po i pėrngjanė fjalėve qė skanė tė sosur
JASHTĖ PORTAVE BLEGĖRON NATYRA
Kam mbetur si njė stėrqokė
I lagur nėpėr xhadetė e dynjasė
Askund asnjė zog mali nuk fluturon
Era buluron si kau i plagosur
Dita paska marr shumė keq nėn udhė
Po marrin fund tė gjitha tregimet
Edhe pakėz ka mbetur kjo udhė e gjatė
Jashtė portave blegėron natyra
Kurse pėrbrenda meje
Po frynė furtunė e fortė e po bėnė shtrėngatė
Kjo pranverė e lumtur po vjen pakėz si vonė
Kudo lejlekėt paskan hyrė nė valle
Njė lojė e lashtė prej pantomime
Butėsisht i ndez shpirtrat
Ndizen edhe shamitė e nuseve sorkadhe
Tej maleve tė mira paskan dalė zanat
Lozin si askurrė mė parė
Njė valle tė lashtė tė shpatave tė zjarrta
Nėpėr pragje shtėpiash si nuset dalin nėnat
Shndrinė bukuroshet si nė kohėrat e arta
NUK NDALEN AS GJĖMAT E NĖNDHESHME
Sivjet zogjtė na braktisėn shumė mė herėt
Se viteve tė tjera
Nėpėr ahishtat e fshatit po frynė dimrat
Acari tinėzar dhe i paparė
I ėshtė mbėshtetur Gurit tė Zi
Trishtimi zgėrdheshet buzė pėrroit
Njė dru i trashė bungu si herėve tė tjera
Paska rėnė nė dy gjunjė
Nėpėr zgėrbonja shpirtrash
Nuk dinė tė ndalen shirat e brymta
Kjo shtrezė e mavijosur
I mbuloi si me jorgan plagėt e pemėve
Stuhia e acartė as sonte nuk ndalet
Nuk ndalen as gjėmat e nėndheshme
Tė varreve tė stėrgjyshėrve
Njė zė i pėrzier me zėrat e kallkanėve
Jehon i tėri i trishtuar
Si gjethi i zverdhur plandoset pėr toke
Shpirti i trungut tė njė lisi tė lartė
|