Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen pėrmes
shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime,
mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e artė tė sė
cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė, edhe kuptim
dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e
Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė hedhuri farėn e dijės,
duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė shpirtin e pastėr e fisnik
tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha sfidat e kohės, kjo frymė e
shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si njė pishtar i shpresės, u
bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė zemėr... brez pas brezi...
nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi, Ēajupi, Mjeda, Asdreni,
Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri nė
kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė pėrhershėm qė tashmė
nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra
mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA, qė me pėrkushtim tė
jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė gjerė, do tua
prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me kėtė, do e
plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
JETON
KELMENDI
Hyrje
Jeton Kelmendi, poet,
dramaturg dhe publicist, lindi mė 1978 nė Pejė.
Shkollėn fillore dhe tė mesmen i kreu nė vendlindje, studimet
pėr Komunikim Masiv nė Prishtinė, ndėrsa studimet post-diplomike nė ULB-
Universitetin e Brukselit (Politikat ndėrkombėtare dhe ēėshtjet e sigurisė).
Vite me radhė shkroi dhe botoi poezi, prozė, ese dhe tregime.
Ėshtė bashkėpunėtor i shumė mediave, shqiptare e tė huaja, ku trajton
ēėshtjet tė ndryshme kulturore dhe politike, sidomos qė kanė tė bėjnė me
raportet ndėrkombėtare. Si emėr Jeton Kelmendi u bė i njohur pėr lexuesin nė
Kosovė me pėrmbledhjen e parė me poezi Shekulli i premtimeve, tė botuar mė
1999. Nė vijim botoi edhe njė serė librash tė tjera. Poezitė e tij u
pėrkthyen nė mė shumė se 22 gjuhė tė huaja, u botuan nė disa antologji
ndėrkombėtare. Ėshtė njėri nder poetet mė tė pėrkthyer shqiptar. Ai ėshtė
pėrfaqėsues i denjė i poezisė moderne shqiptare ėshtė thėnė nga kritika
letrare.
Kelmendi ėshtė anėtar i disa klubeve ndėrkombėtare tė poetėve
dhe bashkėpunon me disa revista letrare e kulturore, sidomos nė gjuhėt
angleze, franceze dhe rumune. Qenėsia e punės sė tij nė fushėn e artit
letrar ėshtė kujdesi qė i kushton tė shprehurit poetik, shtjellimit modern
tė tekstit dhe thellėsisė sė mesazhit.
Nė krijimtarinė e tij veēohet sidomos lirika e dashurisė dhe
vargu eliptik i ndėrthurur me metafora dhe simbole artistike. Ėshtė veteran
i luftės qė bėri UĒK-ja mė 1998 -1999. Ka marrė shumė mirėnjohje dhe ēmime
ndėrkombėtare dhe kombėtare. Aktualisht punon dhe jeton nė Bruksel.
Tituj tė veprave:
Shekulli i Premtimeve, 1999, poezi
Pėrtej Heshtjes, 2002, poezi
Nė qoftė mesditė, 2004, poezi
Mė fal pak Atdhe, 2005, poezi
Ku shkojnė ardhjet, 2007, poezi
Zonja Fjalė, 2007, dramė
Erdhe pėr gjurmė tė erės,2008, poezi
Koha kur tė ketė kohė,2009, poezi
Rrugėtimi i mendimeve,2010, poezi
EU mission in Kosova after its Independence, 2010, SHBA
Misionet NATO-s dhe BE-sė, kooperuese apo konkurruese 2012
politikė SHBA
Kohė e keqe pėr dijen 2012, publicistikė
PĖRTEJ VETVETES JETONTE
Tani ka ardhur tek vetvetja dhe jeton me engjėjt
(Nėnės Terezė)
Sa vjet kaluan
Nga njė shkuarje e madhe
Pėrtej vetes jetonte njė mrekulli Albanika
Me dy shpirtra
Njėrin pėr zotin tjetrin pėr njerėzimin
Ishte pak Gonxhe, pak Kalkutė
Mė shumė Albanika e mė shumė dritė
Njerėzimit
Lutej dhe bėhej vetė
Lutja
Ilirika
Nėna jonė Terezė
Me 1978 paqja tė ra nė emėr
At vjet nėno
Unė erdha nė ketė botė
Tash
Kur mė duhet krenaria
Shkoj nė Krujė te Kastriotėt
E i thėrras Gjergjit
Kur mė duhet njė yll
Universi
Dal nė Kodėr tė Diellit
I bėj zė Rugovės
Nėna jonė Terezė
Me lutjen tėnde kam rėnė e jam
Zgjuar
Dardan
Engjėjt qė jetojnė nė qiell
Buzėqeshėn dhe pritėn
Shkuarjen tėnde
Tė madhe
Sa vjet u bėnė
Dhe atdheu po bėhet gati
Pėr njė ditė tjetėr
Albanika
Vazhdo lutu pėr njerėzimin
Jetimėt tu
Pėr tokėn e shtrenjtė
Qė i thonė
ILIRI
Kaluan sa mote
Qė shkove
Kėndej po vijnė do tjerė
Gonxhe
E di njė fjalė prej guri
E mėsova nShkrel
Edhe njė pallat ėndrrash e kam diku
Tha Kadare
E tash
Bekoj edhe gjurmėt e Prekazit
E tė Gllogjanit
Ato zhgjėndrra i pamė me sy
Ati ynė nė qiell
Na shikon me simpati
Thuaje edhe njė fjalė
Shqip
Zoti e bekoftė Arbėrinė
Ndize njė kandil
Ndriēoje atdheun
Ilirikase
Kjo ėshtė e para
Ēdokush e din
Nėnė ti je vetė drita
Shkuarja nuk ėshtė e lakmueshme
Pėr kurrkėnd
Veē kur shkohet si ti nėnė
Ėshtė shkuarje e mrekullueshme
Edhe Jezusi dinte pėr albanėt
Po moti i keq na pat marrė
E ēka ti bėsh fatit tzi
Fqinjėt na qėlluan tė tillė
Pėrtej vetes ke jetuar
Dhe tani ke ardhur po jeton nė vetveten
Pėrjetėsi
Bashkė me engjėjt
Tė ardhmen tonė tė nesėrme
Sillna sot
Lutu bre Nėnė edhe njė herė
Se dhjetori mka frikėsuar
E nuk di ēka po mė shohin sytė
Mė bėhet se tė ftohtit tė Dardanisė
Po i vonohet pranvera
Dardanika
Mos harro edhe katėr pjesė
Tndara
Nėnė, ti je emri ynė qė shndrit nė qiell
E tokė
PASION
Ėshtė e ēuditshme se si
Gjithmonė
Shkuarjet e kanė njė tė veten tjetėr
Pastaj
E ne sdimė ku shkojnė
Ato
Mėllenjat e gjakut ndezin
Ēka thonė
Kur drita i pėrzien
Kufijtė
As fjalė sbėhet pėr ritet
As skenar pėr lojė
Tek ti banon njė mendim imi
Si era malin
Dėgjoj hapat e tu
Si vjen si mė i madhi qejf
Hej
Kur e ke at mbėrritje
At stacionin e zbritjes
Ku me tė pritė njė minutė imi
E koha fillon tė ecėn
Ndryshe
Atėherė nis jeta
PSE MA MBAN MINUTĖN TIM
Tani
Ėshtė diēka e imja e jotja
E sotit
E kush e di kah e ka rrugėn
Kah e frynė fryma
Ėshtė shfaqur diku si pikė ēuditėse
Herėve tjera
I kishte dalė vetes dore dhe i binte rrotull
Ardhjes e shkuarjes
Tani
Ėshtė diku tek unė diku
Tek ti
Po ku ta takojmė ndėrmjet dy mureve
Tė katėr syve
Ka nis me marrė frymė
Zemėrimi
Ardhjet po janė tė vona
Pse ma mbanė minutėn time
Tani
Po tė pres ty edhe veten
Ku ta di unė
Kur i vinė shkuarjet minutės sime
DASHURI MĖSOMĖ SI ME DASHTĖ
Kam vrapuar
Ditė e natė nėpėr vite e dekada
Jetės sime
Dhe luajtur kam bukur shumė me tė
E shpesh hile mka bėrė
Krejt vonė diku
E kam marr vesh po nejse ma
Henes
Tash mė ka ra ndėrmend diēka
E unė po matem me veten
Kam veē njė gjė me tu drejtua
Dashuri
Mėsomė si me dashtė
Se mendja ma merr nuk a vonė
Vonė sėshtė kurrė
Thonė
Po unė nuk i besoj ma kėsaj
Tė besoj ty si fėmija pėrrallės
Mėsomė
Ama
Si me dashtė
Jo mu dashurua
Edhe nėna
Mė pat mėsuar si me ec
Po krejt jeta mshkoi vrap
Vrap
Njėherė dej u rrita
Vrap
Me u kthye prej maleve
Aiii
Sa rruga deri te ti sonte
Mėsomė
Tash pa hile dashuri
Sa me dashtė
Nė modė ėshtė
Me marrė njėfarė tisi tė hollė
Tė mendimi
E sytė me i sjell rrotull
Diku pak
E diku mė shumė
Me u marrė erė luleve tė njerėzimit
Femėr
Krejtėsisht pa kurrfarė orarit
Dashuri
Mėsomė kur me dashtė
Tanė janė ēuar nė kėmbė
Secili
Sipas kutit tė vet matė
Rėndėsinė e kohės sė rrugėshkurtės
Derisa disa nuk flasin tė tjerė thonė
Ēėshtė njė e zezė
Duan veē ata qė janė primitivė e koha
I ka shkel
Me dashtė a si mu deh me raki
E ēka tjetėr sthonė
Dashuri
Mėsomė pse me dashtė
NĖ VEND TĖ PĖRGJIGJES
Ishte rrugėtim i zekthėt
Gjithēka merrte me vete
Shkuarjet ardhjet pritjet mos pritjet
E ti
Ėndėrroje mė shumė lirikė
Pėr dashurinė
Ndodhi
Qė tė gjitha drejtimet kishin njė rrugė
Tė pėrbashkėt
E ti prapė i pe e sja prishe
Qejfin ėndrrės
Ēkėrkon tani nga zhgjėndrra
Pastaj
E djeshmja bėhet e pardjeshme
E nesėrmja sot
Ti je e djeshme pasdite
Ketė besoj e di ti
Kujtoje
Ishte rrugėtim i zekthėt
Tė shkuarat tė ardhurat tė priturat
Tė djeshmet
Tė sotshmet
Tė gjitha tė miat i mori me vete
Dhe i deponoi larg meje
Larg teje
Njė asgjė qė gjithnjė ia kam pasur
Frikėn
E sot
Sot ėshtė tepėr vonė
|