Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Pëllumb GORICA

KËNGA E LOTIT

Poezi

Librin me poezi të autorit Xhevahir Cirongu, "Kënga e lotit"  mund ta shkarkoni falas në sektorin

„Literaturë“

(E falënderojmë përzemërsisht autorin)

            TË LEXOSH LOTIN NË VARGJE 

            Ka shumë njerëz që kohën e lirë e shfrytëzojnë me mënyra të ndryshme. Xhevahir Cirongu është nga ata, që kredon e vet shpirtërore e shpalos në shkrime të sinqerta e të thjeshta. Ai me mënyrën e tij fotografon pjesë fragmentesh nga realiteti që jetojmë, duke nxjerrë nga korniza gjykimet e tij. Kjo për mendimin tim është një lloj vlere, që autori e shpalos herë pas herë me mjete të thjeshta, dhe me një gjuhë komunikuese e të ngrohtë,  si shprehi të botës së ndjenjave shpirtërore.

            Është për t’u theksuar se nga libri në libër ky autor vjen duke shpërfaqur gradualisht elementët, të cilët arrijnë të përformojnë profilin krijues të tij. Kjo krijimtari që vjen së brendshmi, prej ngacmimeve të vazhdueshme të shpirtit, të shoqëron si jehona e përrenjve të rrëmbyeshëm e ujëpastër të vendlindjes së tij, që teksa rrjedhin drejt detit përhapin freski, e mirësi jetëdhënëse. Xhevahiri përshkuan episode, portrete, dhimbje, tavolinat e gëzimeve, natyrën e papërsëritëshme me imtësi detajesh dhe ndjesi përjetuese. Nuk ka gjë më bukur se sa të lexosh krijime të tilla me plot pathos e përkushtim qytetar, ndjenja të sinqerta dhe besnike për dashurinë ndaj atdheut, dashurinë ndaj asaj që është në shërbim të së mirës për ruajtjen e vlerave e të trashëgimisë kulturore. Mënyrat me të cilën është shprehur ai në shkrimet patriotike, janë të pashkëputur nga këndvështrimet pozitive për heronjtë e kohës, vlerat e mirëfillta, që më së shumti i shërben evidentimit të vlerave kombëtare, shoqërore, duke krijuar kështu një ndjenjë respekti për kohën që ndodhemi me vrulle jete, imagjinatë pasionesh dhe aftësinë krijuese për t’i shëndërruar në vepra artistike.

            Të endesh, do të thotë të hysh në çdo skutë jete, dhe po ashtu, përtej imagjinatës të prekësh dritën. Xhevahir Cirongu endet në peizazhet e mrekullueshme për të na sjellë koloritin e pasur të ngjyrave e bukurive natyrore, të gërshetuar me shpirtin e ndjeshëm të tij, dhe gjithçka përmes një tematike e një gjuhe të pasur. Frymëzimin ai e kërkon si gjurmimi i mrekullueshëm i nje blete ndër lulet, si arkeologu që hulumton historinë për të konkluduar të vërtetën, te fijet e barit që vallëzojnë lehtë nga flladi i pranverës me aromë, në rendjen e ditëve, ku rrjedh gëzimi i shpirtit, te një lot i sinqertë si kristali apo edhe te një buzqeshje e ngrohtë. Me fjalën e tij poetike Xhevahir Cirongu, të bën të ndiesh thellë botën që jeton, prokupimet dhe mbrapshtitë jetësore. Aty zbulon optimizmin dhe qëndrimin e drejtë për njerëzit, ridimesionet përndritëse të përjetimeve. Kjo lloj ndjesie lexohet edhe në vëllimin poetik “Kënga e lotit”, titull që mbart një peshë të veçantë metaforike. Ai ngjan më thellë, dhe nuk është vetëm këngë loti që tingëllon trishtueshëm, e s’është i zymtë në dhimbjen kur e poetizon atë në ndenja të pjestuara në vargje. Kënga e lotit të Xhevahir Cirongut ka ngjyra, aroma, mendime dhe ajër që vibron hollë e estetikisht, sepse një libër poetic është një univers i tërë shpirtëror. Elementët që e popullojnë atë si  era, qielli, dielli, retë, shiu, deti, valët, shkëmbi, gjethja, petalet etj shprehin ndenja, duke përcjell te lexuesi mesazhe të qarta. 

            Në vëllimin poetik “Kënga e lotit”, tematika që rrok në këto krijime autori, është e gjërë, dhe nëpërmjet sensit lirik malli frymon me psherëtimat, si një lajmotiv i brendshëm. Këtë gjë e ndjen më shumë në poezinë e tij burimore, ku ai kërkon të gremisë gurët e rëndë të mallit, të gërmojë në dhimbjet, të ndalojë shiun, të magjepset pas hënës. Përmbi gjithçka triumfon dashuria për nënën, e para saj çdo gjë bëhet e pavlerë. Ndaj shpirtin e shkrin nga kjo dashuri e pamatë. “Nënën kërkon çdo ditë në thërmija dheu/ Kaluanë vitet e loti u bë ar / Me dashuri puthi yllin në qiell/  Se ai si nëna i ngjau.‘’  Vendlindja është muza për çdo autor, e çfarëdo lloji profile qoftë ai. Ajo zbukuron shpirtin poetik, të Xhevahir Cirongut me emocione, jetën dhe dashurinë për të, dhe nuk është vetëm fjalë, por një ndenjë sa vetë jeta mbi tokë, e sidomos drithërimë malli kur është larg, të cilën ai e sjellë më të ngrohtë. “ Malli i vendlindjes/ qënka zhur e prush/ ajo këngë e bukur/ gjoksin plot ta mbush.” I lexon kujtimet që shkojnë larg me rrënjë të shtrira përtej ekzistencës tokësore, ndaj ai portën e tyre e mban hapur të përhumbet në to. “Nën hijen e degëve të lisit, gjethet numërova/ Nga flladi i erës u shkundën, supeve më ranë/ Eca i vetmuar, rrugës së kujtimeve s’u ndala/ Pse u trembën gjethet, në ç’yll ata ndaluan!?”...

Poezi nga libri i autorit Xhevahir Cirongu "Kënga e lotit"

Në rrugicën e lagjes

Në lagjen time është një rrugicë
Anash saj është shtëpia ime,
Sa herë që mbi atë s’kalon njeri
E shoh të trishtuar e të plakur,
por edhe të heshtur.
Kur kaloj mbi gurë të shtruar kalldrëm
I ndjej hapat e mi që trokasin mbi gurë,
Pa dashur ajo bëhet e gëzuar, e qeshur
Sepse mbi gurët e saj hodha hapin e parë.
Edhe unë jam plakur me thinja të bardha në kokë
Më kujtohen moshatarët kur luanim në rrugicë;
Aty te ata gurë të lëmuar nga hapat tanë
Kur ishim fëmijë pa dashur gjunjët edhe kemi vrarë.
Kanë kaluar shumë vite e të freskëta ruaj kujtime
Diku mbi gurët e rrugicës ka ende gjak të tharë,
Në shpirtin tim gurët ndriçojnë si yje
Prandaj, ata gurë të rrugicës sime si kam sharë.

Letër nënës

Malli për ty o nënë më ka marrë
Për sytë e tu plot dritë e çiltërsi,
Për gjoksin tënd të ngrohtë si zjarr
Aty ku mbështeta kokën kur isha fëmi.

..Dhe për flokët e thinjur më ka marrë malli
E për ledhatimet e ngrohta me ato duar,
Ah!Rrudhat e thelluara nga vitet mes ballit
O nënë, njëri pas tjetërit ty t’i kanë shtuar.

Malli im o nënë është prej refugjati
As thuhet me fjalë,as shuhet s’shkruari në letër;
Dhe zemra ime hapet si brazë ugari
Atëherë zë e nis për ty një mall tjetër.

Dhe malli im tretet në vetvete
E shtohet për ty pa pushim,
Ah s’të thashë dot të ëmblën fjalë
Kur po mbushje ujë te pusi i shtëpisë.

Do vij s’shpejti o shtrenjta ime nënë
Të puth gurët e dheun e vendlindjes sime,
Le të tretet malli si kripa e detit në valë
Lotët e dhimbjes do ti dërgoj atje nën dhe.

Shi në qytetin tim

Mbi  kodrën e qytetit tim
Si pulëbardha retë zbresin atje,
Në dallgët e detit lënë puthjet
Dhe lotin e qiellit te një ulli.

Atje në tapetin e gjelbër diku
Këmbëkryq ulem e pi vesën,
Ndërsa nëpër degët e pemëve
Qëndrojnë varur retë e yjet.

Pse u larguan yjet e retë
Mos i tremba unë ato!?
Nëpër kaltërsinë qiellore
Nxitojnë që të marrin ,
një grusht ujë për të shuar etjen.

Herët në mëngjes atë ditë gri
Filloi të lotojë syri i kaltër vjeshtak.
Pas kësaj, ashtu në fshehtësi
U lanë muret e kalasë së lashtë.

Ndaloj e vështrimin hedh në horizont
Pas shiut një fjongo ylberi ullishten vesh,
Unë, s’bashku me njerëzit e qytetit tim
Bisedojmë me valët e  bardha të detit.

I putha gjethet e vjeshtës

Erdhi vjeshta me ngjyrat e saj

peizazhi i gjetheve,

nëpër degët e pemëve

në gji zjarre ndezur mban.

…Kurse dielli i përflakur vjeshtak

nga syri i zjarrtë në perëndim,

ngadalë mbi kolorin e gjetheve

lë ngrohtësi,

pastaj, nën zë me to kuvendon.

Degët lakuriqe të një peme

qanin në vetminë e pyllit,

kolori i gjetheve të viteve

qe tretur së bashku me gjethet.

Pse u venitët,

ju gjethe të gjelbra?!

Aty mbi trung,

në degët e thata

këngën e vajit latë.