Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Merxhan AVDYLI

ZËRI I QARTË I NJË LUMI POETIK

Bedri Halimi "Kënga e Lumit", SHK "Ymer Prizreni", Sharr, 2009

       Poezia atdhetare shqiptare është shkruar në të gjitha periudhat historike. Motivi i atdhedashurisë nuk ka lënë pa prekur të gjithë po­etët shqiptarë. Një ngritje cilësore poezia atdhetare e pati në kohën e Rilindjes Kombëtare, por edhe më tutje nuk mbeti jashtë rrjedhave të përgjithshme letrare dhe poetike.

            Një përmbledhje interesante poetike është në duar të lexuesit e dalë nga pena e poetit tashmë të dëshmuar Bedri Hlimi. Përmbledhja e poezive me titull "Kënga e Lumit" është një rrjedhë e vërtetë poetike që i takon tipit të poezisë atdhetare, përkatësisht një tipi edhe më të veçantë të kësaj poezie - poezisë përkushtuese. E ndër­tuar me një strukturë të thjeshtë, madje prej vetëm 13 poezive, të gjitha përkushtuese, ndërkaq njëmbëdhjetë prej tyre bartin si tituj vetë emrat e atdhetarëve të të cilëve u kushtohen poezitë, përmbledhja poetike "Kënga e lumit" të shëtit nëpër një pjesë të caktuar të historisë sonë kombëtare, që nga koha e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit e deri te lufta e fundit e Ushtrisë Çlirimtare të Kos­ovë. Ndërkaq vetë përmbledhja mban titullin mjaft shenjëzues, që bart edhe njëra nga po­ezitë më të realizuara të saj "Kënga e lumit", e cila u kushtohet dëshmorëve të kombit nga treva e Opojës. Janë këto poezi përkushtuese të cilat shquajnë disa veçanti, përkatësisht disa pjesë ose segmente jetësore dhe vep­rimtare të këtyre luftëtarëve të lirisë, të cilët me jetën e tyre vulosën fatin dhe lirinë atd­heut. Poeti Bedri Halimi është përqendruar te këta luftëtarë të kauzës kombëtare: Ymer Prizreni, Alajdin Xhezairi, Abdurrahman Gërdellaj, Adem Berisha, Fetah Sylejmani, Fisnik Ibrahimi, Ilmi Bahtjari, Ruzhdi Ber­isha, Samidin Emini, Ymridin Çengaj dhe Tasim Krasniqi.

            Poezia atdhetare shqiptare është shkruar në të gjitha periudhat historike. Motivi i atdhedashurisë nuk ka lënë pa prekur të gjithë po­etët shqiptarë. Një ngritje cilësore poezia atdhetare e pati në kohën e Rilindjes Kombëtare, por edhe më tutje nuk mbeti jashtë rrjedhave të përgjithshme letrare dhe poetike.

            Poezia atdhetare shpeshherë merrte forma të ndryshme, sidomos atë të përkushtimit poetik. Ndonëse vështirësitë e shkrimit të poez­isë përkushtuese janë të dukshme për shkak të gjetjes së veçantive dhe tipizimit të ndonjë faksioni nga jeta apo vepra e atij të të cilit i përkushtohet poezia.

            Bedri Halimi, i cili deri tash ka botuar disa libra, jo vetëm poetikë dhe si i tillë është i njohur si poet dhe publicist, ka bërë një përmbledhje poetike interesante përkushtuese, e cila ka një veçanti të caktuar. Përkushtimet poetike të Bedri Halimit janë për heronjtë dhe dësh­morët e rajonit nga i cili është edhe vetë poeti Halimi. Por ajo që e veçon këtë tip të poezisë nga poezitë e tjera është se Bedri Halimi nuk e shkruan poezinë e tij vetëm sa për të kryer një detyrim ndaj atdhetarëve, por ai poezinë thjesht e ndjen, madje në poezinë e tij të këtij tipi, shtresa e as nënshtresa poetike bazohen në lektisjen e autorit, nuk hasen metafora të konsumuara as të shpërdoruara, nuk kemi madje as glorifikimin, as pleonazëm. Në fakt në poezinë përkushtuese të Halimit kemi në një rrjedhë normale fjalësh e figurash, madje në disa raste vihet re një tendencë nga poezia me prirje intelektuale. Për të dëshmuar një rrjedhë poetike dhe jetësore, do të ishte me interes me këtë rast t'i jepnin këtu njësinë e nëntë të poezisë "Baladë e pakryer":

            Kur rrjedh gjaku varre lihen mbrapa mik

            E themelet e shtëpive të djegura

            Këndojnë lutje pa klithmë

            për të pagjumët e këtij nënqielli

            Poezia që i prinë kësaj përmbledhje inte­resante, e cila është e shkruar me një an­gazhim të veçantë, është një poezi e cila i kushtohet atdhetarit të njohur të përmasave gjithëkombëtare Ymer Prizrenit, për t'u ren­ditur dy poezi kushtuar atdhetarëve të ra­jonit nga i cili është edhe vetë poeti. Kështu përderisa poezia "Baladë e pakryer" e cila u kushtohet atdhetarëve shqiptarë të një peri­udhe më të hershme historike, ndërkaq po­ezia "Kënga e lumit" u kushtohet dëshmorëve opojarë të rënë në luftën çlirimtare të Kos­ovës. Më tutje merendohen poezitë e kush­tuara patriotëve të cilët i ka piketuar autori, përkatësisht atdhetarët dhe sakrifikuesit për lirinë e atdheut nga rajoni nga i cili është vetë ai. Poezia e cila i kushtohet Ymer Prizrenit është mjaft e arrirë artistikisht dhe ka një ndërtim të mirë, që epohet nga poema lirike. Një dëshmi për këtë që e theksuam do të na jepnin këto vargje:

            Ymer Prizren, poemë e pambaruar kurrë

            Është e dhembshme, shumë e dhembshme

            Kur ke frikë t'i afrohesh detit

            E Ti je vetë deti

            Që me dallgët tua luftoje trishtimin me stuhi

            Për të ardhur te Ti

            Ti thua se mund të vijnë

            Vetëm ata që besojnë se drita nuk vritet

            Fazat e ndryshme të luftës për liri dhe pavarësi të shqiptarëve, si edhe epokat e ndryshme

të cilat i kanë thadruar në kujtesën historike atdhetarët shqiptarët që nga Ymer Prizreni e deri te Tasim Krasniqi, i ka skalitur me një mprehtësi të madhe poeti Halimi. Dhe, ajo që bie në sy është se nuk kemi ndonjë lektisje siç hetohet te ky lloj i poezisë. Meqë kemi të bëjmë më një ndjenjë të veçantë jetësore dhe njerëzore.

            Autori Halimi ka arritur që duke krijuar këtë lloj poezie, përkatësisht duke kompletuar tërë përmbledhjen e tij me poezi kushtuese, kushtuar atdhetarëve të epokave të ndry­shme, përkatësisht edhe personaliteteve të ndryshme, që nga luftëtari i thjeshtë e deri te intelektuali i rënë për liri dhe pavarësi, ka arritur të përdallojë veçantitë e secilit syresh. Kjo veçanti hetohet që nga poezia e parë për Ymer Prizrenin, e cila i ka tiparet e një poezie të gjatë që epohet nga poema lirike. Pothu­ajse të të njëjtit tip janë edhe poezitë e tjera të kësaj përmbledhjeje.

            Me këtë rast nuk do të donim të veçonim ndonjërën nga to por, tek secila autori ka thënë diçka të re, diçka të veçantë dhe tipike si sidomos në rastet kur autori i dertohet drejtpërdrejtë heroit lirik si psh: Ti je vetë shpresa që s'vdes kurrë (Ymer Pirzreni); Dhe unë besoj në ty, si bleta në lule (Alajdin Xhezairi); Kurrë vdekja s'do të vijë në sytë e tu (Abdurrahan Gërdellaj); O njeri i imadh i stinës së bukur (Adem Berisha); Ti ishe orë e së vërtetës (Fetah Sylejmani); Emri yt nuk lejon të na përqesh pema e helmit (Fis­nik Ibrahimi); Ti përsëri je në udhë, përsëri udhëtar (Ilmi Bahtijari); Në fshehtësi, natën vonë bëre portretin e perspektivës (Ruzhdi Berisha); Fill i dritës së diellit (Samidin Em­ini); Me emrin tënd i bëjmë nderim njeriut (Ymridin Çengaj); Ti e di fjalën e keqe për lirinë (Tasim Krasniqi).

            Të gjitha poezitë e Halimit ndonëse kushtime për njerëz konkret të rënë dëshmorë kanë një prepotencë të theksuar lirike, janë tregues të saktë të dëshmive të bëmave të heronjve, të udhës së tyre atdhetare të përpjekjeve të tyre, madje edhe të jetës së tyre tokësore dhe të përjetësisë së tyre historike. Në këtë mënyrë poeti Halimi ka arritur që me sukses të paraqes ngjyrat e secilit veç e veç.

            Figurshmëria e poezive përkushtuese të Hal­imit është e pasur, gjuha është shumë e avan­cuar dhe e kultivuar me kujdes, sikurse edhe stili që për asnjë çast nuk është rëndues siç do të mund të ishte në raste të tilla kur kemi të bëjmë me personalitete, qoftë nga historia jonë tradicionale nga koha e Lidhjes Shqiptar të Prizrenit, qoftë nga lufta e fundit çlirimtare e shqiptarëve që sublimuan dëshirën, idealin dhe vullnetin e tyre për liri, me mundin dhe gjakun e tyre.

            Përmbledhja poetike "Kënga e lumit" e Bedri Halimit është një shembull i mirë i krijimit të poezisë përkushtuese, përkatësisht i poezisë atdhetare e epuar nga një poezi moderne dhe intelektuale, krejt tjetërfare nga ajo që jemi mësuar ta lexojmë këtë tip poezie kohëve të fundit, ku nuk qartësohet as teksti, as nëntek­sti, konteksti. Ndërkaq te poezia e Bedri Hal­imti çdo gjë është e qartë tekstualisht dhe kontekstualisht, ku pos të tjerash kemi të bëjmë me një zë të qartë të një lumi poetik.

            Librin me poezi të autorit, dhe mikut tim të respektuar, Bedri Halimi,  “Kënga e lumit”, mund ta shkarkoni falas në sektorin:  „Literaturë“