KODI HEBRAIK (HEBRE)
Pasuesit e vėrtetė tė profetėve hebraikė kanė
qenė studiuesit e madhej Rabinėt, por askush nga ata nuk shquhet sa
themeluesi i Diasporės hebraike Rabii Jochanan ben Sakai. Kur luftėtarėt
hebre vendosėn nė vitin 70 pas Krishtit tė hyjnė nė luftė kundėr Romės shumė
mė tė fuqishme dhe vendosėn tė vdesin tė gjithė, Rabi Jochanan ben Sakai e
bėri njė tradhti. Ai, tok me 30 nxėnėsit e vet tė San Hredinit u arratis nga
Jerusalemi; u dorėzua tek gjenerali roman dhe i kėrkoi atij liqensėn e
krijimit tė Universitetit Hebre dikund nė diasporė. Kjo u bė ruajtje e
traditės sė pasur hebraike dhe nė tė njejten kohė humbje e ēdo gjėje qė
hebrenjve u kishte tepruar: shtetin, religjionin, tempullin, burokracinė
priftėrore dhe ushtarake, kafshėt e tyre tė shenjta dhe tė gjitha ritet... (Erih
From)
Hebrenjtė, nė vitin 70 pas Jezusit e kishin te
sigurtė humbjen e luftės kundėr Romes Perandorake. Rabbi Jochanan ben Sakai
e shqyrtoi thellė gėnjeshtrėn e pėrrallės biblike tė fitores sė Davidit
xhuxh mbi Goliatin gjigant.
Rabi Jochanan ben Sakai e shpėtoi kodin hebraik
pėrmes
Universitetit hebre nė Diasporė plot njė mijė e tetėqind e
shtatėdhjetė e tetė vjet derisa Amerika e hapi kodin hebraik nė vitin njė
mijė e nėntėqind e dyzet e tetė, kur e bėri shtetin e Izraelit.
Sikur Amerika ta kishte bėrė njė gabim: ta
kishte hapur kodin Izraelit vetėm duke e krijuar shtetin hebre pa e mbrojtur
nga vetvetja hebreje, pa e mbrojtur nga arabėt, atėherė puna e Rabi Jochanan
ben Sakai do tė kishte vajtur kot, krejt kot, kundruall deklaratės sė
pėrbotshme tė Gamal Abdel Naserit nė vitin njė mijė e nėntėqind e
gjashtėdhjetė e shtatė: Arabėt , brenda dhjetė ditėsh me fshesė tė hekurt
do ta hedhin nė det Izraelin sipas Gamal Abdel Naserit kėtė vitė duhej tė
vdiste kodi i Izraelit.
Sipas Amerikės, Kodi hebre i Rabi Jochanan ben
Sakai duhej tė jetonte.
KODI AMERIKAN (SHBA)
Nė vitin njė mijė e qashtėqind e tetėmbėdhjetė
anėtarėt e njė grupi protestantėsh angloirlandezėsh, me anijen Mayflower u
arratisėn nga Anglia drejtė Virgjinisė.
Nė anije ishin njėqind veta.
Pesėdhjetė veta vdiqėn rrugės.
Era e rrėmbyeshme e nxori anijen nė bregun e
shkretė tė Masaqusetsit.
Angloirlandezėt protestant u shkėputen nga
tradita konzervative e Evropės, nga tė gjitha rregullat e shtetit tė Nikolla
Makiavellit. Njė mijė vjet angloirlandezėt e kapėrcyen Atlantikun drejtė
tokės sė re.
Kur gjysma e ekuipazhit tė anijes Mayflower dha
shpirtė, John Harker arriti tek tenda e kryetarit tė fisit Iroki.
Ariu i kuq, i mbėshtjellė nė lėkurė tė bizonit e
dėgjoi me vėmendje kur John Harkeri i tha: Unė heq dorė nga
Angloirlanda ime, unė heq dorė nga tempujt, nga religjioni, nga pushteti
shtetėror, Unė heq dorė nga Angloirlanda ime por vetėm mėsomė ta mbijetoj
kėtė dimėr tė egėr.
Ende pa i sosur fjalėt John Harkeri para Ariut
tė kuq Angloirlanda e kuptoi tradhėtin e madhe nė Masaqusets.
Tribali i madh Angloirlandez e dėnoi tradhtinė e
John Harkerit me kėto fjalė:
John Harkeri le tė varroset i gjallė nė mishin
e kafshės jashtėbiblike tė quajtur bizon, le tė varroset i gjallė nė bimėn
jashtebiblike tė quajtur misėr, le tė varroset i gjallė nė mishin e vajzės
jashtėbiblike tė quajtur Pocahontas Powhatan.
KODI I SHQIPTARĖVE
Ditėn e njėzet e tetė tė nėntorit nė plagėn e
mbretėreshės Teutė u paraqit gjaku. Mbretėreshe ishte e nemitur kur i thanė
se e kishte lindur vetveten. Rabi Jochanan ben Sakai i vajti tek shtrati dhe
e pyeti:
A tė pushuan dhembjet e lindjes?
Po deshti tė thotė mbretėresha nė hutimin e
ēastit.
Nga jashtė u dėgjua njė brohoritje.
Pse shpėrthej gjithė kjo brohoritje?
Populli yt brohoret se ti e bėre njė lindje
shpjegoi Rabbi.
Po ky popull kėtu e dy mijė vjet mė ther nė tė
njėjtėn thertore. Pse sot ti gėzohet lindjes sime? tha Mbretėresha
Po deshe mund ta shikojmė gėzimin e kėtij
populli i tha Rabbi.
Po! Le ta shohim!
Kujt ia hapin mitrėn ata njerėz me aq
entuziazėm? pyeti Mbretėresha
Po e hapin mitrėn tėnde Mbretėreshė. u
pėrgjigj Rabbi
Mė paskan tradhtuar austriakėt u ankua
Mbretėresha
Po deshe kthehu ne kufomėn tėnde i tha Rabbi
Kurrsesi! protestoi Mbretėresha Teutė me lot
nė sy
Pse po qanė? Po qanė pėr plagėn tėnde apo pėr
fėmijėt tu tė parakohshėm e pyeti Rabbi
Mbretėresha Teutė deshi ta fsheh vajin nė sytė e
vet.
KODI I KOSOVARĖ
Jo atė! Po e lypė atė Teutėn tjetėr. Po e lypė
Teutėn kosovare! sqaroi John Harkeri
Ju zotėri po e lypni Teutėn e Justinianės sė
Dytė ? tha gjenerali Italian
Po! Pikėrish atė po e lyp tha John Harketi
Nė ministrinė e brendshme tė Evropės konsiliumi
i mjekėve amerikan e shqyrtoi gjendjen shėndetėsore tė Teutės Kosovare. Pasi
kryemjeku i konsiliumit amerikan e konstatoi shtazanin e Teutės Kosovare
pyeti:
Nė cilėn fazė tė shtatzanisё gjendet kjo grua?
Ėshtė nė shtazanin e katėrt; posa ka hyrė nė
shtazanin sllave
Nė tė gjitha shtatzėnitė e kėsaj gruaje paskan
hedhur gjak hardhuce tha kryemjeku i konsiliumit amerikan.
(fragment nga libri KODI)
|