|
Sipas statistikave tė nxjerra nga ministria e
bujqėsisė nė Suedi, pėr kokė banori nė vit pėrdoren diku 43 kg sheqer, qė do
tė thotė se, nė njė periudhė 10 vjeēare, kjo i bie diku gjysmė toni sheqer
pėr kokė banori.
Kjo sasi e pakontrolluar e pėrdorimit tė
sheqerit ndikon drejtpėrdrejt nė shėndetin e pėrdoruesve, ku pasojat
negative do tė ndihen gradualisht me kohen qė kalon.
E vėrteta ėshtė se sheqeri ka substanca qė tė
bėjnė tė jesh i varur nga ai, ngjashėm sikurse substancat e nikotinės dhe
heroinės.
Shumė studime kanė qartėsuar se sheqeri ka
ndikim negative nė shėndet nė forma direkte dhe indirekte.
Konsumimi i sheqerit ndikon nė sistemin e
imunitetit, shtypje sė lart tė gjakut, si dhe nė kolesterol.
Konsumimi i sheqerit pėrmes ushqimit ndikon qė
tė reduktohet minerali i kromit nė trup e reduktimi i mineraleve si kromi
ėshtė mungesa e mineralit tė parė tek diabetikėt.
Kjo bėn qė, mineralet tjera tė nevojshme pėr
organizmin tonė, tė thyhen nė strukturė e tė mungojnė, si p.sh., kalciumit
dhe magneziumit, e dihet se kėto minerale janė tė rėndėsishme pėr
proces-ndėrtimet tė enzimave si dhe kanė efekt riprodhues tė energjisė.
Me njė fjalė, sheqeri redukton drejtpėrdrejt
strukturėn e shumė mineraleve qė janė primare pėr funksionimin organizmit.
Ja disa shembuj pėr vetit e dėmshme tė sheqerit
qė ndikojnė drejtpėrdrejt nė Shėndetin tonė.
Konsumimi i Sheqeri ndikon:
- Qė tė kemi ērregullim nė shtypjen e gjakut tė
ulte apo shumė tė lartė.
- Ndikon nė ndryshimin e strukturave tė
proteinave nė organizėm, (AGE), humb fuqinė e proteinave qė tė transportojnė
substanca e minerale ushqyese nė gjak.
- E shpejton procesin e plakjes, rrudhave nė
fytyrė si dhe ndikon tė kemi flokė tė zbardhura para kohės.
- Sheqeri ndikon qė tė bėhemi hiperaktiv,
probleme nė koncentrim, shqetėsim, tė ndjehemi tė irrituar e sidomos tekė
fėmijėt ndikon nė ndryshim tė shpejtė tė humorit.
- Konsumimi i sheqerit ėshtė burim i
depresionit.
- Konsumimi i sheqerit ndikon nė infektim fungal
(candidiasis)
- Konsumimi i sheqerit ndikon ne osteoperose.
- Konsumimi i sheqerit ndikon, nė tė dėgjuar si
dhe nė indet kardioviskulare tė zemrės.
- Konsumimi i sheqerit ėshtė shkaktar i
dhimbjeve tė kokės si dhe migrenės.
- Njerėzit qė konsumojnė sheqerin mė shumė se tė
tjerėt, janė tri herė mė shumė tė rrezikuar nga sėmundja e Parkinsonit.
- Gjatė shtatzėnisė, nėnat qė konsumojnė sheqer
nė doza tė pa kontrolluar, bėjnė qė tė ndikohen drejtpėrdrejt edhe foshnjat.
- Konsumimi i sheqerit ndikon negativisht dhe
drejtpėrdrejt nė dhembė, veshkė, nė demens si dhe ėshtė shkaktar nė
imunitetin e dobėt te organizmit.
- Konsumimi i sheqerit ndikon drejtpėrdrejt nė
hormone si dhe nė substancat e shqisave nervore.
Sipas tė dhėnave shkencore pėr shėndetin dhe
mjekėsin, sheqeri i rafinuar nuk do tė duhej tė ishte i ligjshėm tė pėrdoret
nė ushqim - arsyet primare u ceken mė lartė! Ishin vetėm disa veēori
negative pėr organizmin e njeriut.
Njerėzimi duhet ta kuptojė se sheqeri ėshtė njė
produkt vetėm pėr shije e kėnaqėsi e jo ushqim i domosdoshėm.
Paradoks se pėrdoret edhe nė produkte -
medikamente mjekėsore!
Por vetėdijesimi i shumė prodhuesve dhe akėterve
ka bėrė qė nga viti 1980 sasia e sheqerit tė reduktohen nė te gjitha
produktet e mundshme, sidomos nė Suedi kjo kulturė e vetėdijesimit ka
ndėrruar me tė madhe.
Qė nga viti 1880 e deri nė vitin 1980 tė dhėnat
japin se nė ketė periudhė kohore konsumimi i sheqerit nė produkte tė
ndryshme ēdo herė ka pas rritje, ndėrsa qė nga 1980 konsumimi i sheqerit ka
pas rėnie tė dukshme pozitive.
Sot pėr sot ka individ qė janė tė varur nga
konsumimi i sheqerit, pėrmes pijeve, ushqimit , ēokollatave etj.
Gjithashtu, edhe duhanpirėsit duhet ta din se nė
duhan gjenden rektive glykosyleringsprodukter qė shpejt ndikojnė nė
proteinat e organizmit duke formuar njė kompleks te AGE-s.
Duhanpirėsit qė konsumojnė sasi tė tepruar tė
sheqerit, janė rrezikues me realė nė dėmtimin e shėndetit.
Pjesė nga libri i shkrimtares Suedeze, Suzana
Ehdin "Sheroje Vetėveten"
|
