Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

KUJTIM MATELI

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

KUJTIM MATELI

            Hyrje

         Kujtim Mateli u lind në Mazhan të rrethit të Përmetit më 15. 06. 1951. Është diplomuar në Universitetin e Elbasanit në degën Gjuhë-Letërsi Shqipe në vitin 1990. Ka mbrojtur pranë Universitetit të Tiranës:

            Gjuhën frënge   1998,

            Gjuhën greke     2001,

            Gjuhën angleze  2004.

            Krijimtarinë letrare e ka filluar që në vitet `70-të dhe në fillim të viteve `80-të boton ciklin e parë me poezi në gazetën “Drita”. Ka botuar vazhdimisht në organet e ndryshme të shtypit dhe në vitin 2009 boton vëllimin e parë poetik “Kur mendon për të tjerët”. Vazhdon të shkruaj e të botojë poezi e kritikë letrare. Në vitin 2011 ka botuar studimin historiko-shkencor “Dodona ndodhet në Dëshnicë të Përmetit I”, i cili do të pasohet dhe nga dy libra të tjerë. Poezia është fusha kryesore e krijimtarisë së tij. Që nga viti 1991 banon në Tiranë.

MORE NAIM SHQIPËRIA

Jetove larg Shqipërisë,
Bota donte Naim Beun,

Ti s`mendoje për ofiqe,

Ti mendoje për Atdheun.

Shqipëria për Naimin,
Ishte shpirti, ishte jeta,

Ishte zë që del nga zemra,

Ishte rrugë tek e vërteta.

Në udhëkryq të historisë,

Fjala jote qe fanar,

Ishte frymë e ishte shpresë,

Ishte prush e ishte zjarr.

Fjala jote u bë dritë,

Që të zhdukej robëria,

Fjala jote u bë udhë,

Ku do ecte Shqipëria.

Filloi kombi të gjallohet,

Kish një diell e kish një emër,

Tani kishte Naim Frashërin,

Në çdo vatër, në çdo zemër.

Tek çdo shkronjë e fjalës tënde,

Kish burimin mirësia,

Kish fuqinë e kish bashkimin,

Një e vetme Shqipëria.

Fjala jote, fjalë e ëmbël,

I mbush zemrat me blerim,

Siç e mbush stin` e pranverës,

Plotë me lule një lëndinë.

Ndër beteja emri yt,

Qe qëndresë, simbol lirie,

Qe shqiponjë, qe flamur,

Qe ikonë ardhmërie.

Dhe në çastin më fatlum,

Kur trokiti or`e zgjimit,

Profet mbete për shqiptarët,

U the: shkoni perëndimit!

Ecëm ne, ku na drejtove,

Fjalëzjarrtë e mendjerrallë,

Ishit Ju që na mësuat,
Si të mbahet kombi gjallë.

Nga Presheva, Mitrovica,

Ku krahët përpjek shqiponja,
Ku lagin brigjet dy dete, 
Je e rron në zemrat tona.

Në Përmet, vendlindjen tënde,
Je kudo, je midis nesh,

Tek vështrimi i një nëne, 
Tek një foshnjë që buzëqesh.

TAKIM ME PRANVERËN

Në një stol u ula me pranverën,  
Çfarë më tha? 
Për çfarë munda ta pyes?

Dimri shumë plagë kishte hapur atë vit :
Një peme i ishte shqyer një degë,
Bokërimës i kishin dalë damarët mavi.
Megjithatë unë e pyeta pranverën: 
Si po shkonte me mbjelljet e para, 
Ku e ngritën zogjtë folenë,
Si u prit ardhja e dallëndysheve ?

Druhem ta pyes pranverën më tepër.

Pse  s`më thotë ajo për vjollcat që këputi një i ri për të dashurën?
Pse s`më thotë ajo për një tufë qengjash që s`lanë pëllëmbë të livadhit pa shëtitur?
Pse s`më thotë ajo për ylbertë që luanin në kopsht ?
Pse s`më thotë ajo për hënën që varej matanë bregut të lumit?
Pse s`më thotë pra?

Po unë,
A i thashë asaj se do të vij në mbrëmje me të dashurën?
A i thashë se kam lënë takim me yjet në male?
A i thashë të mos flinin luleshqerrat pa perënduar dielli,
se do të vinte vajza ime e vogël?
A i thashë pra?

Ndenja në një stol me pranverën,
Nuk mbaj mend atë mbas dite si u ndamë.
Me asnjë s`kisha folur e njerëzit thoshin:
Është kthyer nga takimi me pranverën.

Isha fllad që vija nga livadhet,
Isha fllad që rendja s`dihet se ku,
Pse më shikonin njerëzit ashtu?

Një petal qershie e bënte të artë kopsën e xhaketës,
Dy sy të qeshur-burim i vetëm i dritës.

Për ku vrapoja?
Ç`flakëronte së largu?
Mos digjet pllaja nga zjarret  e barinjve?
Pse u mbush ajri me shkëndija?
C`po ndodhte kështu dhe unë s`e dija?

Isha në takim me pranverën
Dhe natën s`munda të flija.

NË ANË TË FSHATIT

Në anë të fshatit shtrihet pyll i bukur,

Tek-tuk për vizitë i shkon ndonjë flutur.

Një bletë la parkun dhe bëri lart,

Ta mbushë një bli me dyllë dhe me mjaltë.

Bletërritsi e ndjek dhe ajo pendohet,

Bajamja tund degën dhe ajo i afrohet.

Nje melodi e ëmbël,ashtu nga pylli çohet,

Pushon një çast bletërritsi një këngë e re i zgjohet.

Pushon muzikë e ëmbël dhe zogjtë në pritje rrinë,

Një djalë i vogël tej po luan mbi violinë.

IM ATË

Babait tim i rrinte shpesh në sy një copë qiell,

Dhe retë e vogla që mbanin fshehur ndonjë yll.

Ai s`dinte shkrim dhe s`i hidhte dot këto motive në letër,

Ndaj shoqëri të ngushtë zuri me drurët në pyll.

Ngrihej herët dhe i gjente yjet tek flinin në pikat e vesës

Dhe thash: “Në ç`vend të bukur sonte kanë rënë.”

Kafshët e egra, sapo ia ndjenin hapin,

Pyllit vjeshtak merrnin këmbë.

Priste në pyll drurin më të bukur,

Dhe gdhendte një shqiponjë a një lule vere.

Ngjyra nuk kish. Atë ua jepte pa dashje,

Tek mbushte vedrat plot me qumësht dele.

TË QOFTË ME DRITË UDHA, KOSOVË

Në hapësirën tënde, Kosovë, 
Yjet në shekuj u lodhën: 
“Pak dritë,- u thoshit,- pak dritë, 
Ta shohim në sy bacën kur na flet, 
S`na lidh dot as krajl, as mbret”. 
Ishit i vetmi vend ku liria nuk kishte udhë në territorin tënd, 
Endej ajo përtej kufijve të tu, 
Afrohej hapësirave të tua dhe i thoshin: ” Kthehu, 
nuk ka rrugë për të kaluar andej…” 

U mblodhën burrat në kuvende, kudo në Kosovë. 
Nga Përmeti erdhi i madhi Abdyl Frashëri. 
E vure në qoshen e mikut dhe i the: ” Të qoftë i mbarë kuvendi!” 
Sytë i hodhët andej nga ishin ngjirur një shekull të tërë: 
Liri,barazi, vëllazëri. 
Shkuat atje po lirinë s`ua dhanë, 
Barazinë e kishin ngrënë teksa shtronin darkave bankete, 
Vëllazërinë s`e kërkuat, 
Atë e kishit me vete. 
Nxore Kosovë burrat e mendjes dhe të pushkës me radhë, 
Isa Boletinin e bëre krahë për Ismail Qemal, 
Po liria s`të erdhi as këtë herë. 
Lirinë tënde të tjerë e patën blerë. 

Ra mbi Ty më tepër errësirë se ç`ra në shekujt e mesjetës, 
Më tepër acar se ç`bie në Pol ku nuk banojnë njerëz. 
Po ti i kishe ndërtuar shtëpitë me portën në drejtim të diellit, 
Shpresën e vendose nga shekujt që vinin, 
Ëndrrën ia le fillimit të këtij shekulli. 
Besimi yt e kapërceu kornizën e kohës, 
Doli në breg të përtej oqeanit, 
Atje ku ishin burrat që sfidonin të keqen e shekullit që shkoi, 
Atje ku e dinë se ç`është liria, 
Atje ku mori formë dhe u rrit demokracia, 
Atje ku njeriu është njeri, 
Atje ku e vërteta është e vërtetë, 
Atje ku ëndrra e Kosovës mori jetë. 

Tani i pafsh ëndrrat të bardha, Kosovë! 
Mos harro që portën e shtëpisë ta mbash përjetë në drejtim të diellit, 
Lëri mbas shpine ngricat që vijnë nga Poli ku s`banojnë njerëz, 
Mbaje hapur dritaren të fryjnë erërat e lirisë, 
Të thajnë mykun që zunë odat e tua në këto vite errësire. 
Ke vetëm pak vjet që merr frymë lirie, 
Ke vetëm pak vjet që të shohim me fytyrë drite, 
Ke pak, fare pak, që ke hyrë në udhë demokracie. 

Udhët në tërë historinë kanë qenë të vështira, 
Duan mençurinë për të kuptuar: 
A zgjatet ajo përtej pyllit që të del përpara? 
A e ka gjithmonë rrezen e diellit? 
A shkon andej ku nuk mungon liria? 
Të gjeti ky fillim shekulli, Kosovë, me buqeta gëzimi, 
Me shtëpi të re në truallin tënd të vjetër.