Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
KUJTIM
STANA
Hyrje
U
lind nė Tiranė mė 10 shtator 1951. Studimet e larta i mbaroi nė vitin 1974
nė UT, nė Fakultetin e Shkencave tė Natyrės, dega bio-kimi. Ka punuar nė
prodhim, mėsues e drejtues, nė disa shkolla tė Matit e Tiranės. Aktualisht
punon nė Drejtorinė e Zhvillimit dhe Edukimit tė Fėmijėve, pranė Bashkisė
Tiranė.
Krijimtaria letrare ka
nisur nė vitet 1969-1973, ku publikoi cikle me poezi e disa tregime nė
shtypin e kohės, si Zėri i Rinisė, Drita etj. Ka botuar librat:
1. Gojėdhėnė pėr Skėnderbeun: poemė pėr fėmijė, Kujtim Stana (
1996 )
2. Guri i Vashės : poemė pėr fėmijė, Kujtim Stana ( 1996 )
3. Zambakėt e Lurės : poemė pėr fėmijė, Kujtim Stana ( 1996 )
4. Magjia e shtatave : poemė pėr fėmijė, Kujtim Stana, ( 1997 )
fitues i ēmimit Mitrush Kuteli
5. Pėrtacukėt nė Burrel : poemė pėr fėmijė, Kujtim Stana ( 1999
)
6. Shuarja e Shpirtit: vėllim me poezi, Kujtim Stana ( 1998 )
7. Flokė tė pakrehura : vėllim me poezi, Kujtim Stana; ( 1999 )
8. Kush i zemėroi ngjyrat? : poemė pėr fėmijė, Kujtim Stana (
2003 )
9. Miss Karnavalja : poemė pėr fėmijė, Kujtim Stana ( 2005 )
10. Aisberg endrrash : vėllim me poezi, Kujtim Stana ( 2006 )
11. Shkenca 12: tekst i gjimnazit B. Salianji, Kujtim Stana, A.
Tamburi. 2011
12. Shkenca 12: libri i mėsuesit, B. Salianji, K. Stana, A.
Tamburi 2011
13. I rrėmbyer nga Alienėt, tregim, Antologjia Lule pėr Lulet,
2014
14. Kostumi i dhive, tregim, nga vėllimi, tregime tė zgjedhura
lirike `Pena e vjeshtės sė artė`, 2015
14. Cikle me poezi, tregime, artikuj tė ndryshėm, nė revista e
gazeta, brenda e jashtė vendit.
15. Vlerėsuar me ēmimin Pena Budi 2013, nga Revista Emathia
16. Nė proēes botimi, vėllimi me poezi pėr tė rritur ,
Trėndafilat e Janarit 2016.
GOJDHĖNĖ PĖT SKĖNDERBEUN, POEMĖ (
1996 )
Shushurin e qetė Kurvaja
Buzė fshatit tim tė bukur
Shushurin e qetė Kurvaja,
Pyjet Pujkės sė pėrgjumur
Kujtojnė shekujt, zgjasin majat.
Rrjedh e zbret nė shekuj lumi
Pėrfund fshatit tim plot dritė,
Guralecėve kruan kurmin
Cėrka-cėrka, ē`i spėrkit.
Kur i lodhur udhėtari
Kalon lumin nėpėr vah,
Mbi gurė ulet, buzės sė zallit
Lan shaminė e pushom ca.
Nė Kurvajė tė lajsh shaminė
Vetėtin, xixa plot,
Thonė se lumi ka florinj
Tretur janė qė njė mot.
Qė njė mot tė madh me shenjė
Kur nė fshat qe Skėnderbeu,
Brez pas brezi njė gojėdhėnė
Gjer mė sot lumi dėfteu.
Na tregon pėr gjurmė kali
Nė njė rrasė shkėmb tė fortė,
Kėto gjurmė me famė Matit
I kam parė dhe unė me shokė.
Edhe tek mulliri i lashtė
Me mullisin flokėdėborė.
Duke bluar grurė tė artė
Pėr gojėdhėnėn tė tregojnė.
LURĖ MOJ BUKUROSHE
Moj kurorė e Lurės
Veshur bredh e pishė
Tė ish gjallė Naimi
Kėngė pėr ty do kish.
Tė ish gjallė Naimi
Lurė moj bukuroshe,
Do pinte njė kupė
Ujėrash kaltėroshe.
Hej kurorė e Lurės
Veshur pishė e bredh,
Nėpėr shtatė pasqyra
Krihesh veē pėr qejf!
Shtatė ditė ka java
Ylberi shtatė ngjyra,
Shtatė mrekulli
Nė Lurė faneps natyra.
Tė ish gjallė Naimi
Fishta e Migjeni,
Do nxitonin erė,
Andej nga liqeni!
Tė ishin gjalė akoma
Lasgushi, Kuteli,
Kėngė dhe tregime
Pėr ty do rrėfenin.
GURI I VASHĖS
Tej Luginės sė Matit
Si kėsulė gjigande,
Ngrihet mali i Dejės
Zbardhur majė e shpate.
Mali i Dejės veshur
Pallto ah e pisha,
Me kroje tė akullt
Lule, thėllėza, grifsha.
Dejė, vend i bekuar
Ku shlodhesh nė lėndina,
Shėnuar ke nė shekuj
Luftėra e ndodhira!
Gufon trėndelina
Sukave mbi mal,
Ku lotėt e Vashės
Gurėt kanė larė,
Gurėt shumė shekuj
Qėndruan nė kėmbė,
Emrin gurė i Vashės
Morėn anė e kėnd.
Thonė gurė s`ka pasur
Mė parė mbi lėndinė,
Gurė u kthye Vasha
Tė vrarė kur e shtrinė.
Thonė u hap guri
Futi Vashėn brenda,
Sa rrodhėn ndėr mote
Lotėt dhe kėnga.
MAGJIA E SHTATAVE
Shtatė ditė qeshė
Unė nė Danimarkė,
Mbi glob mė nghriti peshė
Aeroplan i madh.
Tokės sė Vikingėve
Shkova pėr vizitė,
Kori i fėmijėve
Dha koncert pėr miqtė.
Seē i binte gajdes
Danezka trupgjatė,
Fundin palė e vija
Xhaketėn thekėartė.
Sa desha me fyell
T`ja kthente mjeshtėr Neli,
Me dajre e lodėr
Ta pėrshėndeste Veri.
Shetitėm tė ftuar
Nga miqtė skandinavė,
Vjeshtės sė pikuar
I presim nė Mat.
MATIT ANEKĖND
Mėsuese Leta
Merr detyrė tė rėndė,
T`i ēojė`` pėrtacukėt``
Matit anekėnd.
Histori ka Mati
E kulturė tė lashtė,
Miqtė veshėt hapin
Tė kuptojnė ngapak.
Nė stendat e muzeut
Vėrtetė bėn ēudi,
Ushtri e Skėnderbeut
Nė Mat kishte shtėpinė?
Fshatrave nė kodrina
Dolėn ``pėrtacukėt``,
Nė kroje, pa pishina
Plogėshtnė e shkundėn.
Shkuan gjer nė Ulėz
Liqenit mes pyllit,
Vozitėn me varka
Valėt pas i ngritėn.
Tek hidrocentali
Kaluan mbi digė,
Panė katėr turbina
Qė prodhonin dritė.
U hap njėra portė
Uji ra me stėrkala,
Tej nė Milot
Detit ēon tė fala.
GJUHA
Gjuha ėshtė e para
O nxėnės tė dashur,
Lindi me njeriun
E kurrė s`ka tė ndalur.
Gjuha na shquan
Nga qeniet e tjera,
Pa tė do tė kishim
Veē britma e shenja.
Gurgullon gjuha
Si burim kristali,
Nė dhimbje gėzime
Ajo kurrė s`ndali.
Prej gjuhės kanė emra
Njerėzit, kafshėt, sendet
Shprehim me tė vepra
Pa gjuhė asgjė s`rrėfehet.
Ndaj ėshtė e para
Ti bėjmė vend nderi,
Gjuha nėpėr kohėra
Mijėra vjet mbeti!
Pėr gjuhėn flet Naimi
Fishta e Ēajupi,
Shqipja jonė e bukur
Kurrė s`na la e s`humbi!
SHKOLLAVE TĖ TIRANĖS
Shkollave tė Tiranės
Ka nxėnėse tė bukura.
Oborrit kur dalin
Gjasojnė me flutura.
Kudo ka shkollare
Tė shkathta, tė zgjuara,
Tė zonja e tė denja
Tė qeshura, tė shtruara.
Dallojnė dhe tė tjera
Kėrkuese, tė urta,
Me flokė kaēurrela
Tė shtrira e tė buta.
Flokėshkurtra, flokėgjata
Bishtkali e gėrshet,
Flokėkuqe, flokėarta
Flokėgri e tė blertė.
Bionde , gjysėmbionde
Flokėzeza e gėshtenjė,
Syxixa, syqiellta
Sykafe, vetullhėnė.
Ka vajza zemėrake
Zevzeke tė pashpirta,
Me cene e hutaqe
Tė heshtura, tė trishta.
Tonat janė tė ėmbla
Tė simqerta e bujare,
Ndaj nis pėr to kėnga
Me strofa plot vargje.
Askumd s`ka si tomat
Vajza bukuroshe,
Nxėnėse tė shkėlqyera
Trupholla e gjatoshe.
Dielli buzagas
Lindje perėndim,
Tė rejat e ditės
Shpėrfaq me gėzim.
Humbi i pėrflakur
Nė Durrės e Sazan,
Vello mbrėmėsore
Hodhi mbi Tiranė.
FLOKĖ TĖ PAKREHURA
Hallet toma
Vetėm u shtokan pareshtur,
Mbase gėzimet aq tė rralla
S`na hyjnė mė nė sy, askund.
Na mundojnė vuajtjet
Si plagė tė pambyllura,
Kėnaqėsitė humbasim, ndofta
Kėrkojmė pak si shumė.
Dėshirat tona, shqetėsimet
Kryqėzohen e ngatėrrohen pakufi,
Mpleksen fytyrės sė jetės
Si flokė tė pakrehura.
Kthehemi te mijėēari i parė
A nisim njė tjetėr tė ri?
Duhet gjetur krehri
Kėshtu gjer kur?
Dhe krehri seē ka
Duhen prerė flokėt
E rikrehur qė tullė!
TAKIM I RRALLĖ
I mblodhi sot Budi
Matjanėt si vėllezėr,
Me fjalėt e shqipes
Qė hodhi mbi letėr.
Zbret nga Gyri i Bardhė
I lashtė i diturisė,
Lasku fjalėpakė,
Gurrė e historisė.
Budin mban tė kyēur
Kokė e tij e menēur,
Betejat e Gjergjit
Petralbės sė heshtur.
Kullat gurėlatuar
Sikur mban mbi shpinė,
Ēatitė rrasėshtruar
Strehė pėr diturinė.
Zbret nga Guri i Bardhė
Nė qytet me shi,
Lagur Lasku qenka,
Aspak fjala e tij.
Vjen, na tok me radhė
I qeshur dashuror,
Poetin Bushkash
Plot mall njerėzor.
Kuvendon me zemėr
Na fton Gurit tė Bardhė,
Mbase Budi i vjetėr
Na ka nisur fjalė.
Fjalė mirėsie
Shqiptari tė qenė,
Shpirtrat tė na ndihen
Tė lindur nga njė nėnė.
Shkuan qindra vjet
Mijėra le tė vijnė,
Budi nė takimet
Ngrihet obelisk.
MAGJIA E BUKURISĖ
Ma ka tunduar shpirtin,
magjia e bukurisė,
dhe lumturi mi dha jetės pa
kufi ,
mė ka dehur vajza ,
me sytė e sajė joshės
sa globin rrotulloja me njė
gisht !
Si na ikėn vitet
vajzės dhe mua ?
Eh , magjinė pėrcollėm tek
fėmijtė !
Mospėrfillse koha,
bota e shurdhuar
dukemi mes sajė, anonim
!
FLLAD DIBRE
Hej
Radikė,
Radikė !
a je djalė ,
a je ēikė ?
Shtatzėnė me ty Dibra
mbeti, nė digė !
Hej Radikė,
Radikė !
sonte pret mikesha
e pret miq ,
Dibranė e dibranesha ,
janė dhe tė mitė!
Kam sjellu,
njė trastė me libra
kam sjellur,
njė thes me vargje,
tė mė lexojė,
ndėr fletė , Dibra
tė jap e marr,
prej sajė mesazhe!
Kėshtu e madhja Dibėr
na i preke zemrat,
verė qoftė, a dimėr
lakė na i ndez ndjenjat!
Pranė, kemi ty Radikė
fresk e pėrkėdheli,
plot na e mbush shpirtin
me shpresė e dashuri!
Ujėkthjellta Radikė,
me ty, me dashje do tė bėja
flirt
dhe po tė vinte ime shoqe
tė mi nxirrte sytė !
Hej Radikė ,
Radikė !
pret mikesha
e preėt dhe miq!
Dibranė e dibranesha,
jeni dhe tė mitė!
TĖNDAFILAT E JANARIT
Nė Janar trėndafilat
s`e kanė kohėn tė na ēelin,
veē pėr ty i shkrinė ngricat
tufė u mblodhėn tė tė prekin.
Trėndafil i jetės time
Gjysmė shekulli e mė tej,
M`i dhe zemrės plot gėzime
Kapa yjet lart nė qiej.
Me pesė gonxhe lulerrallla
Nipėr, mbesa, globit mbanė,
Mė ngjan vetja, nė pėrralla
Ndaj pėr ty zgjodha kėtė varg.
Nė Janar, trėndafilat
Nuk harlisin lulestine,
Unė pėr ty i thera gishtat
E ti solla me bekime.
Trėndafilat e Janarit
Shfaqin vlerė tė pa rrėfyer,
Sjellin motin e beharit
Dashuri s`lėnė pa rrėmbyer.
XHELOZI POETĖSH
Unė lulet nё lёndina
Ti hidhja pёrmbi shtat,
Dhe buzёt shpesh ti vidhja,
Ti shijoja pak!
Thёrriste Lasgushi:
-Vasha ёshtё e imja!-
Nga varri, Esenini:
-Vdis nga dashuria!-
Pushkini i xhindosur
Mё ftonte nё duel,
Pёr Tanjёn si flutur
Tё vritesh ia vlen!
Mu ngritёn poetёt
Nga e gjithё bota,
Kёnga qё po shkruan
Ngjan me kёngёt tona!
Shkas u bёre ti
E bukura princeshё,
Mё bёre mua princ
Njeriun e thjeshtė!
Ngrihu vrik nga vargjet
E pёrqafomё fort,
Njё herё jeta falet
Jetoje ēast e mot!
DASHURI BRUMBUJSH
Njė ēift krejt i marrosur,
Brumbujsh dėshirėndezur,
Folesė nė mes bajgave
Dolėn ngjitur-qepur.
U rrokullisėn lėndinės
Plot lulekamomili,
Ngjitur-qepur, bridhnin
Sa heshti dhe trishtili.
Askush nuk i pėrfoli
Lėndinės e mė larg,
Gjinkallat veē uronin
-Paēin jetė e fat!
Lart majės sė gardhit
Nga njė loze kungujsh,
Vėngoi njė zė inati
- Eh, dashuri brumbujsh! -
NUK SHKOJ MĖ NĖ LURĖ
I ri, kam qėnė nė Lurė
Atje pushonte Zoti,
Nė pyjet mjekėrrbutė
Liqeneve, pikėloti.
Blerimit tė harlisur
Zambakėve vozitės,
Zogjtė kėngėkrisur
Cicėronin ditės.
Nuk shkoj mė nė Lurė
As flatrave tė mendimit,
Pyjet i kanė zhdukur
Alienėt e rrėnimit.
Shterėn, thanė liqenet
Zogjtė kanė mėrguar,
Ngjyrat, freskinė tretėn
Zambakėt e harruar.
MARTESA JONĖ NUK PATI KRUSHQ
Eh nėna ime, e dashura, e shtrenjta
Mė pėrcillte me urimin:- Ardhsh me njė nuse!-
Mė priste mijėra herė: - Mirėseerdhe o bir!-
Mbi supet e mija varej sa mė kėrruste.
Martesa jonė nuk pati krushq
Princesha ime pa veturė nusėrie
Skodat me krom u bėnė dasmorė,
Me diellin e buzėqeshur tutje nėpėr dushk.
Prindėrit nga gėzimi m`u shtangėn nė oborr
Familja na priti nė strehėn e vjetėr,
Dritares kacavirrej hėna hirushe
Na uli mbi frona tė thjeshtė dashurie
Sa ferrat e gardhit u mbushėn me lule.
MULLIRI
Ah mulliri i vjetėr,
Gurė lart e gurė poshtė,
Floririn e grurit ka bluar gjithė jetėn
Sa u sosėn e u ēkolitėn plot me gropėza si shoshė.
Mulliri i jetės ka bluar shumė drithėra,
Herė urrejtje, e herė dashuri,
Miellėzon durimin pa mėshirė,
Gėzimet i djeg, nė zjarr e hi.
Ah mulliri i vjetėr, mu nė ballė ku nis fshati
Ē`mė sjell mallin e prindėrve tė mi,
U rropatėn e u copėtuan si gurėt e mullirit
Lart e poshtė ngėrthyer,
Qė kur qeshė fėmijė.
VARGU IM, DASHURIA IME
Vargu im, as pret, e vret
Por lėmon plot dlirėsi,
Vargu im ndriēon nė terr
Fal ēdo syri, dritėshkėndi.
Vargu im, shoku besnik
Gjer sa jeta tė mė ndajė.
Polen lulesh, mbledh ēdo ditė
Nė ēdo shkronjė e nė ēdo fjalė.
Vargu im kurorė e zgjedhur
Buqetė kėngėsh mė tė bukura
Melodi, drithėrimė shpirti
Ndihem ajėr pėrmbi flutura.
Vargu im, dashuria ime
Me familjen nė bashkėjetesė
Bie, ngrihet nė hone e kreshta
Mė besnik ndėr miqtė me besė.
|