1.
Kangjela
e mallit tė parė
Dielli ishte ngritur mbi det nė lindje. Nga dritarja vėrshonin vrundujt e
dritės sė artė tė ditės sė re, me magjinė kėndellėse e tė hareshme tė
majit, qė tė grishte pėr tė jetuar gėzueshėm sė toku me dalldinė e hovshme
tė natyrės sė ringjallur.
Nė vetminė e dhomės sė heshtur, Zefi qėndroi para pasqyrės. Po kundronte
veten: i gjatė, i hollė si lumak, por shpatullgjerė, leshra tė gėshtenjta,
ndarė me njė vijė nė mes, tė krehura anash e tė hedhura prapa, balli i lartė
prej mentari, vetullat e trasha u bėnin hije syve tė menduar ėndėrrimtarė,
hunda e drejtė, goja e vogėl me buzė tė rrepta, mustaqe tė plota, tė
spėrdredhura. I hijshėm e burrėror. Psherėtiu. Kjo ishte dukja, ajo qė
shihnin edhe tė tjerėt. Ai shihte atė qė sdukej, por ndjehej, qė tė tjerėt
smund ta shihnin. Zemrėn e tij, tė vuajtur, tė vrarė e tė helmuar, shpirtin
e paprehje, dokėndisur nga fati i prapėt, qė e godiste me hobe e shigjeta
hidhėrimi, mendime herė tė vrullshme e herė tė paqta, hem tė gėzuara e hem
tė dėshpėruara, hem tė ėmbla si mjalti e hem te idhėta si farmaku, qė i
ēartnin mendjen, trupin e shpirtin e sido qė ato tė ishin, ēuditėrisht, prej
tyre buronte rrėkeja e vrullshme e vjershave, qė tingėllonin si kambana,
herė me hare, e herė pėrzishėm, me ato fjalė, qė ishin klithma e jetės sė
tij, e shpirtit tė vuajtur e tė sfilitur nga sėmundja e varfėria. Klithma,
rėnkime e lot pėr dashurinė e pafat, pėr atė qė ishte mė e bukura e vashave.
Dėshperimi pėr mizoritė e jetės, varfėrinė, dhe brenga qė si shqitej
asnjėherė: pėr mėmėdheun, Arbėrinė e robėruar pėrtej detit.
Kėto ishte duke menduar, kur ndjeu hapa tė lehta, pastaj njė dorė nė sup.
Ishte mėmėzonjė Maria. Ai u kthye ballas. I buzėqeshi, ashtu si mund ti
buzėqeshet mėmės, por buzėqeshja ishte e trishtuar, e dhimbshme, si tė vinte
nga njė botė e largėt. Shikimi i mėms, me pamjen e saj tė dashur , nuk e
fshihte dot vuajtjen dhe brengėn pėr djalin e saj tė parė. I dukej i lodhur,
i pėrhumbur, i mėrzitur, i ligur e i fitiqur.
-Zdrigu tė hamė sillėn. Sapo e kam pjekur kafen.
-Smė hahet mėmėzonjė,por njė filxhan kafe do ta rruf.
-Duhet tė hash, tė marrish veten, je hequr si tė kesh shkuar njė lėngatė.
Eja. Franēesku me Maria Antonian po na presin.
Polenta e pėrvėluar me gjalpė, avullonte dhe ermironte kuzhinėn. Zefi
thėrrmoi mbi tė edhe pak djathė dhe mori disa lugė, por fyti i ishte
lidhur, e la lugėn mbi tryezė dhe mbushi nje filxhan kafe qė e pinte pa
sheqer. Heshtje. Dėgjohej vetėm tringėllima e lugėve. Franēesku i hidhte tė
vėllait ca vėshtrime qė sishin miqėsore. Nga koha kur Zefi nisi tė
vjershėronte dhe kur nuk i zinte vendi-vend. Edhe tani kishte njė muaj
mėrguar nga katundi. Me njė shkop nė dorė, njė torbė me libra e letra nė sup
dhe kapelen e zezė mbi krye, si pelegrin i vetmuar, ngarendėte nė katundet
arbėreshe tė Kalabrisė, Molizes dhe deri ne Siēili, nė Horėn e Arbėreshėve,
si i thonė, ku rafsha mos u vrafsha. Franēesku nuk mund ta dinte se nė ato
rrugėtime, i vėllai sishte vetėm. I rrinte nė krah Muza, mendimet qė
buisnin vetiu si njė lumė i rrėmbyer e qė nė zemėr, vrundullonin gjakun dhe
ngjallnin pėrfytyrimin, pėr tu ngjizur nė vargje tė kangjelave: pėr mė tė
bukurėn e vashave, pėr dashurinė dhe mirėsinė, pėr arbėrinė e roberuar, pėr
dhimbjet dhe brengat e jetės. Ngado shkonte, kėndonte si bilbil, rrefente si
pėrralltar, njerėzit e donin, e gostitnin me nga njė kupė verė dhe e ftonin
nėpėr shtėpira pėr tė bujtur. Franēeskut, qė sdinte nga ato, dinte qė
shtėpia smbahet me kangjela. Atij i kishte mbetur mbi vete barra e
familjes. Edhe Maria-Antonia dukej e trishtuar. I kishte shkuar tė njėzetat,
askush nė katund e jashtė katundi se kėrkonte pėr nuse , jo se sish e
pashme, por ngaqė ata ishin tė vobekėt dhe ajo e papajė. Edhe pse se
thoshte, nė heshtje, bėnte fajtor tė vėllanė. I dukej vetja si lėneshė
fatpadalė. Zefit heshtja iu bė e rėndė. Muret e shtypnin, i merrnin frymėn.
Deshi tė mbetej vetėm. Vetmia dhe udhėtimet ishin natyra e tij. Hapsira,
ajri, drita dhe dielli, muzgu gushėpėllumbi, netėt me kupen e yjėzuar tė
qiellit ishin bota e tij. E nė kėtė botė, nga shpirti qė ngazėllehej, vetiu
buisnin kangjelat, sipas herės: Herė tė gėzuara, herė tė trishtuara, qė i
kėndonin hem bukurisė sė vashės, hem vuajtjeve te shpirtit. Shpirti i tij
ishte si korda e tendosur e harpės, si bilbili kėngėtar
Nga novela "Kur dashuronte poeti"
|