Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Sejdi BERISHA

KUR ERA TESHTINË

Librin me poezi të autorit Adem Zaplluzha, "Kur era teshtinë"  mund ta shkarkoni falas në sektorin

„Literaturë“

(E falënderojmë përzemërsisht autorin)

            Në vend të hyrjes

            POEZIA SI TESTAMENT GJAKU E LIRIE...!

            (Adem Zaplluzha: “Kur era teshtinë”- poezi, botoi: Shoqata e Shkrimtarëve “Fahri Fazliu”Kastriot-2014)

            Edhe nëse shkruan e krijon, ndijimi poetik asnjëherë nuk mund të vi i thatë, pa lëng mendjeje, lumturie por edhe dhembjeje, pa ditarin e rrugëtimit jetësor e historik. Kur është kështu, atëherë çdo varg ka mesazhin dhe peshën e mendimit si sublimë e zërit të krijuesit, e zërit poetik. Në këtë aspekt, mund të veçohet edhe mendimi për librin më të ri me poezi, “Kur era teshtinë”, të autorit, Adem Zaplluzha.

            Nëse mësojmë e lexojmë për biografinë e këtij poeti, atëherë, në shikim të parë, sikur na krijohet përshtypja se ai “nxiton” për të “radhitur” sa më shumë tituj veprash të tij, dhe kështu, automatikisht zvetënon mendimin për aq shumë libra. Deri me tash, A. Zaplluzha ka botuar 106 tituj, që janë një bagazh interesant krijues me tema nga më të ndryshmet, të cilat nuk janë gjë tjetër veçse pjesë e jetës së autorit, pjesë pasqyre e periudhave kohore dhe historike, të cilat ndrisin rubikonin dhe pikturën e jetës të sajuar ashtu siç di të këndojë poeti. Mirëpo, me librin “Kur era teshtin”, Adem Zaplluzha,, edhe më shumë e sforcon mendimin poetik, peshën dhe rëndësinë e vargut, i cili, nganjëherë, pothuaj se shndërrohet në dokument, i cili pastaj provokon për të biseduar dhe elaboruar lexuesi me secilin varg me secilën poezi. Thënë shkurt, “Kur era teshtinë” është pasqyrë e rrugëtimit nëpër kohë e periudha, të cilat, tani  autorin e bezdisin dhe i sjellin kujtime me peshën e mallit, të dhembjes por edhe të mendimit hidhërak.

            Në këtë kontekst, vargjet dhe poezitë e sajuara në tri njësi ciklike: “Ishte një tjetër lloj bryme”, “Kur teshtinë era” dhe “Të kujt janë këto duar”, janë tërësia, nëse mund të thuhet,  e një rebelimi mbase shekullor, i cili shndërrohet në pelegrinazh aq karakteristik dhe me shumë ngjarje, me shumë drithërima, me shumë të arritura dhe të paarritura, të cilat poeti dëshiron t’i vë në një vrap të detyrimit filozofik, por edhe të ndërgjegjësimit, urtisë, të forcimit, kujtimit dhe të shprushjes së rrëfimit historik, në mënyrë që çdo gjë të merr formën njerëzore, duke u ndriçuar përjetësisht, ashtu siç mendon poeti se është më së miri. Kjo, ngase, në ecjen me dritë, me plagë, me vendosmëri, me trimëri por edhe me etjen e shpirtit për lirinë e njeriut dhe të kësaj toke, poeti na ligjëron, sepse, të gjitha këto edhe ai vetë i ka bartur në shpirt e zemër, por edhe secili njeri. Për këtë arsye, ai, që në poezinë e parë tërë këtë ngarkesë mbase edhe shpirtërore, e vë në binarë të rrugëtimit poetik, që e konsideron si rrugë të cilën duhet trasuar e ndërtuar mirë e sinqertë:“Sonte duhet të pezullohen mëkatet/Nuk kemi kohë/Të ecim nëpër mjegull/Eja ulu këtu/Kjo sofër ka bukë për çdo kë”. Pra, poeti, këtë libër na ofron si sofër, në të cilën mund të hasësh, prekësh e të shijosh të gjitha bereqetet dhe të mirat e jetës, por edhe trakullimat e saj, që janë dëshmi e kohërave, janë thesar e qëndresë me nderë e me besë, të njeriut të këtij nënqielli.

            Po ashtu, në këtë përmbledhje poezish, sikur insistohet që lexuesit t’i servohet edhe përjetimi poetik, edhe pesha e çdo rrjedhe, të cilën rrjedhë e rëndojnë por edhe figurativisht e stolisin mjegullat nga më të ndryshmet, duke bërë përpjekje që të krijojë pamje e peizazhe nga kohërat ndryshme, që kanë lënë gjurmë për t’i kujtuar e kënduar edhe poeti, dhe kështu për t’i sjellë tek opinioni si madhështi kohërash të përplasur, të zgjuar e të fjetur, të rehatuar e të çmenduar, gjëra që bashkë autorit ia bëjnë me vlerë vargun, gjithnjë duke e begatuar atë me “kalldrëmet” dhe shikimet jo rrallë të zymta për çdo gjë e për gjithçka.

            Andaj, vargu i poetit, ndoshta edhe pa vetëdijen e tij, shpeshherë shndërrohet në melankoli, që ai thotë se është e vjetër, por mund të jetë edhe e re, e cila luhatët e pedatet nëpër stinët e vitit, nëpër gjelbërimin dhe ngjyrën lules të vjeshtës. Kjo nuk është gjë tjetër, veçse kallëzim poetik i furtunave që jetën e njeriut e bëjnë lapidar, mbase edhe spirancë për të qëndruar vertikalisht dhe i papërkulur dot.

            Autorit, nuk është që i përvidhet dhembja që ka peshën dhe tharmin e moshës, por ai vetë ka atë dallgën për të thënë e treguar se jeta ecën dhe është edhe e pamëshirshme: “Ishte një tjetër lloj bryme/Pak e bardhë/ E më shumë e murrme/ Hingëllonte si shiu në binarët e trenit/Ikën udhëtarët e mëngjesit/Askush nuk mbeti/ Në këtë stacion të vetmisë”. Mirëpo, gjithnjë është i kujdesshëm që të këndojë lirshëm për ta “shfryer” mllefin e mendjes e të shpirtit, por edhe për dëshmuar përgjegjësinë e përjetësisë te të gjitha rrjedhave, që ndonjëherë rrinë apo mund të qëndrojnë kacavjerrë në pritjet për zbardhjen e historisë. Për këtë arsye, ai na sjell ndërmend shumë gjëra, të cilat duan koment dhe shqyrtim të drejtë, sepse, në të kundërtën: “Mbi pergamenën e kujtesës/Pikojnë shirat”...

            Pjesë nga parathënie e librit "Kur era teshtinë"