Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
LIRA
BOJKU
Hyrje
Lira Bojku u lind mė
9 qershor 1990 nė Shkup. Diplomoi nė Fakultetin Juridik nė Universitetin e
Evropės Juglindore (UEJL) ku dhe u shpall studente e gjeneratės.
Aktualisht ėshtė nė pėrfundim tė studimeve master nė programin TEMPUS
(Marrėdhėniet Ndėrkombėtare Tė Drejtat e Njeriut).
Adhuruese
e arteve tė bukura dhe pėrkrahėse e tė drejtės sė gruas.
Qė nė
gjimnaz e njohur me nofkėn si mbesa e Naim Frashėrit, thotė se merret me
shkrime qė nė moshė tė hershme.
Ėshtė njė
nga dhjetė oratorėt mė tė mirė tė shkollave tė mesme tė qytetit tė Shkupit
(garė e organizuar nga Qyteti i Shkupit).
Ka marr
pjesė nė konkurse letrare pėr poezi/ prozė. Nė vitin 2013 u shpėrblye me
vend tė dytė pėr prozė, nė konkursin letrar tė organizuar nga Komuna e
Tetovės pėr hir tė Ditės sė alfabetit. Nė vitin 2014 u shpėrblye me vend
tė tretė pėr poezi (Ēmimi Sefer Selimi), nė konkursin letrar tė organizuar
nga Komuna e Gostivarit.
Autore e
mė shumė rrėfimeve dhe poezive tė publikuara nė internet portale tė
ndryshme.
Autore e
librit Kėpucėt e kuqe -pėrmbledhje tregimesh (2015).
Tre
tregime tė saj janė pėrkthyer nė gjuhėn maqedonase dhe janė botuar ne librin
e dytė tė Raskazi.mk- pjesė e projektit Krijo njė libėr.
Punon nė
Sekretariatin pėr ēėshtje evropiane (SĒE-Qeveria e Republikės sė
Maqedonisė).
Shkruan
poezi dhe prozė.
AJO
E DALA NGA ĖNDRRAT PĖR TU TALLUR ME TY
Mrekullitė e botės
zbeheshin para bukurisė sė saj
Lėvizja e brishtė e
qerpikut si vetėtimė tė shponte mu nė mes tė zemrės
Sytė e saj fshihnin
oqeane e ti pėrmbyteshe me dėshirė nė ato ujėra
Shpėrthenin vullkanet
nė ēdo pėrplasje shikimesh
Ti hidhte sytė - tė
pėrvėlonte ty
Mė pastaj tė
buzėqeshte pėr tė ta shuar djegien
Buzėqeshje tinėzare,
ca nektar e ca pelin
Pėrplot gonxhe e
manushaqe tė tretura nė ngjyrėn e buzėve tė saj
Floku i saj i
shpėrlarė nė ar rrezonte mė bukur se dielli nė korrik
Lėkura e njomė i
rėndohej nga perlat
Ēdo kokėrr perle
ishte e larė nė aromėn e qafės sė saj, aromė pranvere
Tė ngrinte gjaku nga
madhėshtia e saj
Plot sharm e elegancė
derdhej nė lėvizjet qė bėnte
Kish vjedhur shumė
nga shkėlqimi i Hėnės ajo
Tekanjoze, andaj ti
ia falje kėtė gabim
Ēdo trokėllimė e
takeve tė saj dhuronte graciozitet
Tė afrohej lehtas e
ti harroje dhe emrin tėnd para saj
Tė vdiste e tė
ringjallte aty pėr aty me shumė delikatesė
Ti ēakėrdisesh, tė
ikin mentė,
Bėhesh qilim sikur
vetėm tė tė puthnin shputat e saj
Dėshiron lehtas me
gishtėrinjtė e tu ta shkruash poemėn e pėrkryer nė lėkurėn e saj
Mospėrfillja e saj tė
torturon e torturon mė keq se njėzet kamxhikė
Je rob i saj me
dėshirė
Je skllav i saj me
kėnaqėsi
E do shumė, sikur mos
dish se si ndryshe sikur mos mundet ndryshe
Dashuri deri nė
dhembje
Dashuri e pastėr, me
shpirt, deri tek yjet, e pėrjetshme
E do dhe pa e parė
E do dhe pa e prekur
Sepse ti krijon
prezencėn e saj nė mosprezencė
Sepse ti shikon
qiellin dhe sheh atė, e qėndis pamjen e saj me yje
Sepse ti e puth nė
ēdo thithje tė cigares sė mallkuar
Sepse e ledhaton nė
ēdo tymosje
Sepse bėn dashuri me
tė nė ēdo gllėnjkė tė alkoolit qė pi
E do dhe
mospėrfilljen e saj
E do dhe pritjen e
saj
E do dhe injorimin e
saj
E do dhe zhdukjen e
saj pėr tu shfaqur sėrish pastaj
Zhdukjen e saj tė
shpejtė, si shiu i verės, qė tė lė ty tė qullosur
Ah ajo, si nikotina
qė rrjedh nė enėt e tua tė gjakut
Ėshtė burim i
dashurisė dhe vuajtjes pėr ty.
Ti e do dhe vuan
Vuan dhe e do
E kjo ska fund
Ajo - mėkati yt
Mėkat qė ti e bėn pa
vepruar
Ngaqė ėshtė burim i
dashurisė tėnde - bekimi yt
Ngaqė ėshtė burim i
vuajtjes tėnde - mallkimi yt
Ah, ta pėrqafoje do
vdisje, por dhe do vdisje pėr njė pėrqafim
Pėr tė e refuzoje dhe
parajsėn pa hezitim
Kishe frikė ta kishe,
se kishe frikė ta humbėsh
ATĖ
Tė dalėn nga ėndrrat
pėr tu tallur me ty.
MOS PRIT TĖ TĖ HARROJ, MOS HARRO SE TĖ PRES!
Sa herė qė mbyllte
syēkat, seē ia puthte veshin pėshpėrima e tij.
Ai ishte shumė larg,
por fjalėt e tij, ajo i dėgjonte sėrish kėtė natė.
Kishte frikė tė hapte
sytė, se ashtu do zhdukej zėri i tij aq i ėmbėl, siē zhduket shiu i verės,
shpejt e shpejt, por tė le tė qullur deri nė palcė.
Kur afrohej mesnata
dalė ngadalė me hapa nusėrore ajo ndjente gishtėrinjtė e tij nė lėkurėn e
ftohur se si po krijonin poemėn e pėrkryer.
Ai zbukuronte pa pikė
turpi atė dhe gjithēka tė sajėn sa herė qė i shfaqej nė ėndrra.
Ajo pėrqafonte
vetminė pėr tė ndalur krojet e mallit qė po e mbytnin.
Mungesa e tij ishte e
pranishme nė ēdo dej tė saj.
Dhe yjet e kishin
braktisur qiellin pėr tia shtuar skėterrėn shpirtėrore ende mė shumė.
Ora e murit si ēekan
i rrihte mbi kokė, Kaloi edhe njė ditė pa tė sikur i thoshte me ca
sarkazėm tė lehtė.
E ėmbėl si shegė
ishte aroma qė ndjehej gjithnjė e mė rrallė nė kėmishėt e tij.
Kėmisha tė lagura nga
shiu i shtatorit, e tė thara nga zjarri i mallit tė saj.
Letra tė shkruara, tė
grisura, tė rishkruara,
Letra tė
padėrguara
vėrshonin dhomėn e saj.
Nuk shkruante mė.
Nuk fliste mė.
Por ska gjė, ajo
dinte ta dojė edhe nė heshtje, e donte egėr, vetėm pėr vete, por
pėrjetėsisht.
E ndonjėherė seē
dėshironte qė jeta tia priste rrugėn atij, diku ku ai fshihej, dikur kur ai
tė ishte nė kulmin e lumturisė dhe tia thyente eshtrat, tia grithte
lėkurėn deri nė plagė, ta shtrėngonte pėr fyti, dhe ashtu tė pėrgjakur ti
pėshpėriste se ajo e dashuronte.
MĖ THA TĖ DUA NĖ NJĖ GJETHE FTOI
Sytė e tu i mbaja mend nga koha kur ende as nuk isha e lindur.
Gjeta pjesė tė shpirtit tim tek qenia jote.
Zėri yt bariton mė shponte mushkėritė si me thikė.
Aroma e qafės sate qe shija e parajsės vetė.
Desha tė isha afėr teje
mė afėr se kajsia me bėrthamėn e vet.
Mė the tė dua nė njė gjethe ftoi.
E unė i desha gjenet e tua nė pasardhėsit e mi.
Pulla e mantilit tė kishte rėnė, e unė ndjeva erėn e tradhėtisė.
Ai mantil ngjyrė hiri, prush e hi zemra ime tani.
Ike, e ēdo zymbyl pas asaj pranvere mė mbante erėn e dashurisė.
Binarėt e trenit u ndryshkėn nga vuajtja e pritjes sime.
Buzėqeshja jote e fundit ende mė kujtohet si fotografi e vjetėr bardh e zi.
Letrat e padėrguara i bėra anije dhe i lashė tė lundrojnė nė liqenet e shiut
tė marrė.
Fillova ti urrej gjithė kohėt e shkuara gramatikore, sepse vetėm aty tė
gjeja ty dhe vetveten.
E shihja me mall rrugėn nga e cila ti ktheheshe vonė, por vije tek unė,
rruga jote
Ah ajo dashuria jonė klandestine
Mė dhimbnin aq shumė ēastet e lumtura qė nuk do i pėrjetonim kurrė.
Njė tjetėr si ty mė duhet - mendoja.
Kėpucėt e mija hiqnin zvarrė pėrqafimet e padhuruara e puthjet e padhėna qė
i mblodha pėr ty.
Eh, ngarkoja vuajtjet pas teje si Sizifi me gurrin mbi shpinė.
Por shpresa ime po shtrydhej siē shtrydhet limoni, shpresė e tharėt
ah
shpresė.
Skish gjė mė tė tmerrshme sesa tė humbėsh dikė qė adhuron dhe ta dish se
asnjėherė nuk do tė kthehet pas.
Tė pėrgjėrohem, gjej dikė qė tė do kaq shumė sa unė, tė paktėn mos tė tė dua
unė mė shumė.
|