|
Një ndër krijimtaritë më të
lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku
bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor... shprehen
përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e
artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë,
edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë jetës.
Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së
hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në
shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha
sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si
një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më
zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi,
Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të
përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit
të tij...
Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më
gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me
këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Përgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE
LIRA
BOJKU
Hyrje
Lira Bojku u lind më
9 qershor 1990 në Shkup. Diplomoi në Fakultetin Juridik në Universitetin e
Evropës Juglindore (UEJL) ku dhe u shpall studente e gjeneratës.
Aktualisht është në përfundim të studimeve master në programin TEMPUS
(Marrëdhëniet Ndërkombëtare Të Drejtat e Njeriut).
Adhuruese
e arteve të bukura dhe përkrahëse e të drejtës së gruas.
Që në
gjimnaz e njohur me nofkën si “mbesa e Naim Frashërit”, thotë se merret me
shkrime që në moshë të hershme.
Është një
nga dhjetë oratorët më të mirë të shkollave të mesme të qytetit të Shkupit
(garë e organizuar nga Qyteti i Shkupit).
Ka marr
pjesë në konkurse letrare për poezi/ prozë. Në vitin 2013 u shpërblye me
vend të dytë për prozë, në konkursin letrar të organizuar nga Komuna e
Tetovës për hir të “Ditës së alfabetit”. Në vitin 2014 u shpërblye me vend
të tretë për poezi (Çmimi Sefer Selimi), në konkursin letrar të organizuar
nga Komuna e Gostivarit.
Autore e
më shumë rrëfimeve dhe poezive të publikuara në internet portale të
ndryshme.
Autore e
librit “Këpucët e kuqe” -përmbledhje tregimesh (2015).
Tre
tregime të saj janë përkthyer në gjuhën maqedonase dhe janë botuar ne librin
e dytë të Raskazi.mk- pjesë e projektit “Krijo një libër”.
Punon në
Sekretariatin për çështje evropiane (SÇE-Qeveria e Republikës së
Maqedonisë).
Shkruan
poezi dhe prozë.
AJO–
E DALA NGA ËNDRRAT PËR T’U TALLUR ME TY
Mrekullitë e botës
zbeheshin para bukurisë së saj
Lëvizja e brishtë e
qerpikut si vetëtimë të shponte mu në mes të zemrës
Sytë e saj fshihnin
oqeane e ti përmbyteshe me dëshirë në ato ujëra
Shpërthenin vullkanet
në çdo përplasje shikimesh
T’i hidhte sytë - të
përvëlonte ty…
Më pastaj të
buzëqeshte për të ta shuar djegien
Buzëqeshje tinëzare,
ca nektar e ca pelin
Përplot gonxhe e
manushaqe të tretura në ngjyrën e buzëve të saj
Floku i saj i
shpërlarë në ar rrezonte më bukur se dielli në korrik
Lëkura e njomë i
rëndohej nga perlat
Çdo kokërr perle
ishte e larë në aromën e qafës së saj, aromë pranvere
Të ngrinte gjaku nga
madhështia e saj
Plot sharm e elegancë
derdhej në lëvizjet që bënte
Kish vjedhur shumë
nga shkëlqimi i Hënës ajo
Tekanjoze, andaj ti
ia falje këtë gabim
Çdo trokëllimë e
takeve të saj dhuronte graciozitet
Të afrohej lehtas e
ti harroje dhe emrin tënd para saj
Të vdiste e të
ringjallte aty për aty me shumë delikatesë
Ti çakërdisesh, të
ikin mentë,
Bëhesh qilim sikur
vetëm të të puthnin shputat e saj
Dëshiron lehtas me
gishtërinjtë e tu ta shkruash poemën e përkryer në lëkurën e saj
Mospërfillja e saj të
torturon e torturon më keq se njëzet kamxhikë
Je rob i saj me
dëshirë
Je skllav i saj me
kënaqësi
E do shumë, sikur mos
dish se si ndryshe sikur mos mundet ndryshe
Dashuri deri në
dhembje …
Dashuri e pastër, me
shpirt, deri tek yjet, e përjetshme
E do dhe pa e parë
E do dhe pa e prekur
Sepse ti krijon
prezencën e saj në mosprezencë
Sepse ti shikon
qiellin dhe sheh atë, e qëndis pamjen e saj me yje
Sepse ti e puth në
çdo thithje të cigares së mallkuar
Sepse e ledhaton në
çdo tymosje
Sepse bën dashuri me
të në çdo gllënjkë të alkoolit që pi
E do dhe
mospërfilljen e saj
E do dhe pritjen e
saj
E do dhe injorimin e
saj
E do dhe zhdukjen e
saj për t’u shfaqur sërish pastaj
Zhdukjen e saj të
shpejtë, si shiu i verës, që të lë ty të qullosur
Ah ajo, si nikotina
që rrjedh në enët e tua të gjakut
Është burim i
dashurisë dhe vuajtjes për ty.
Ti e do dhe vuan
Vuan dhe e do
E kjo s’ka fund
Ajo - mëkati yt
Mëkat që ti e bën pa
vepruar
Ngaqë është burim i
dashurisë tënde - bekimi yt
Ngaqë është burim i
vuajtjes tënde - mallkimi yt
Ah, ta përqafoje do
vdisje, por dhe do vdisje për një përqafim
Për të e refuzoje dhe
parajsën pa hezitim
Kishe frikë ta kishe,
se kishe frikë ta humbësh…ATË
…Të dalën nga ëndrrat
për t’u tallur me ty.
MOS PRIT TË TË HARROJ, MOS HARRO SE TË PRES!
Sa herë që mbyllte
syçkat, seç ia puthte veshin pëshpërima e tij.
Ai ishte shumë larg,
por fjalët e tij, ajo i dëgjonte sërish këtë natë.
Kishte frikë të hapte
sytë, se ashtu do zhdukej zëri i tij aq i ëmbël, siç zhduket shiu i verës,
shpejt e shpejt, por të le të qullur deri në palcë.
Kur afrohej mesnata
dalë ngadalë me hapa nusërore ajo ndjente gishtërinjtë e tij në lëkurën e
ftohur se si po krijonin poemën e përkryer.
Ai zbukuronte pa pikë
turpi atë dhe gjithçka të sajën sa herë që i shfaqej në ëndrra.
Ajo përqafonte
vetminë për të ndalur krojet e mallit që po e mbytnin.
Mungesa e tij ishte e
pranishme në çdo dej të saj.
Dhe yjet e kishin
braktisur qiellin për t’ia shtuar skëterrën shpirtërore ende më shumë.
Ora e murit si çekan
i rrihte mbi kokë, “Kaloi edhe një ditë pa të “sikur i thoshte me ca
sarkazëm të lehtë.
E ëmbël si shegë
ishte aroma që ndjehej gjithnjë e më rrallë në këmishët e tij.
Këmisha të lagura nga
shiu i shtatorit, e të thara nga zjarri i mallit të saj.
Letra të shkruara, të
grisura, të rishkruara,…
Letra të
padërguara…vërshonin dhomën e saj.
Nuk shkruante më.
Nuk fliste më.
Por s’ka gjë, ajo
dinte ta dojë edhe në heshtje, e donte egër, vetëm për vete, por
përjetësisht.
E ndonjëherë seç
dëshironte që jeta t’ia priste rrugën atij, diku ku ai fshihej, dikur kur ai
të ishte në kulmin e lumturisë dhe t’ia thyente eshtrat, t’ia grithte
lëkurën deri në plagë, ta shtrëngonte për fyti, dhe ashtu të përgjakur t’i
pëshpëriste se ajo e dashuronte.
MË THA TË DUA NË NJË GJETHE FTOI
Sytë e tu i mbaja mend nga koha kur ende as nuk isha e lindur.
Gjeta pjesë të shpirtit tim tek qenia jote.
Zëri yt bariton më shponte mushkëritë si me thikë.
Aroma e qafës sate qe shija e parajsës vetë.
Desha të isha afër teje… më afër se kajsia me bërthamën e vet.
Më the të dua në një gjethe ftoi.
E unë i desha gjenet e tua në pasardhësit e mi.
Pulla e mantilit të kishte rënë, e unë ndjeva erën e tradhëtisë.
Ai mantil ngjyrë hiri, prush e hi zemra ime tani.
Ike, e çdo zymbyl pas asaj pranvere më mbante erën e dashurisë.
Binarët e trenit u ndryshkën nga vuajtja e pritjes sime.
Buzëqeshja jote e fundit ende më kujtohet si fotografi e vjetër bardh e zi.
Letrat e padërguara i bëra anije dhe i lashë të lundrojnë në liqenet e shiut
të marrë.
Fillova t’i urrej gjithë kohët e shkuara gramatikore, sepse vetëm aty të
gjeja ty dhe vetveten.
E shihja me mall rrugën nga e cila ti ktheheshe vonë, por vije tek unë,
rruga jote…
Ah ajo dashuria jonë klandestine…
Më dhimbnin aq shumë çastet e lumtura që nuk do i përjetonim kurrë.
Një tjetër si ty më duhet - mendoja.
Këpucët e mija hiqnin zvarrë përqafimet e padhuruara e puthjet e padhëna që
i mblodha për ty.
Eh, ngarkoja vuajtjet pas teje si Sizifi me gurrin mbi shpinë.
Por shpresa ime po shtrydhej siç shtrydhet limoni, shpresë e tharët…ah
shpresë.
S’kish gjë më të tmerrshme sesa të humbësh dikë që adhuron dhe ta dish se
asnjëherë nuk do të kthehet pas.
Të përgjërohem, gjej dikë që të do kaq shumë sa unë, të paktën mos të të dua
unë më shumë.
|
