Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Lola SHESHI

LLAMBURITE ATDHEU I PLAGOSUR

Librin e autorit Adem Zaplluzha, "Llamburite atdheu i plagosur"

mund ta shkarkoni falas në sektorin

„Literaturë“

(E falënderoj përzemërsisht autorin)

      VARGJET E ADEM ZAPLLUZHËS, VIJNË HERË TË NXEHTË NË PALCËN E DIMRIT, E HERË TË FRESKËT NË ZABULLIMËN E VAPËS

            Çdo gjë që bëhet për herë të parë, mbart në vetvete emocione të veçanta, që nuk ua njeh as ngjyrën e as shijen, që nuk di as t`i dëshirosh, as t`i urresh, as t`ju afrohesh e as t`ju qëndrosh larg. Njëlloj si puthja e parë, që nuk di as ta japësh, as ta marrësh, as ta fshehësh, as ta falësh. Njëlloj si fëmija i parë, që nuk di as ta mbash në duar, e jo më të dish ta rrisësh. Njëlloj si humbja e parë, që e kemi quajtur fundin e botës. Njëlloj si suksesi i parë, që nuk je në gjendje ta menaxhosh e të duket se bota nuk rrotullohet, por fluturon.

            Kështu do preferoja ta nisja recensionin e librit të shkrimtarit Adem Zaplluzhës. Shumëkush nga ata që e njohin krijimtarinë e tij, do habiteshin me këtë përshkrim, pasi e dinë mirë, që autori ka botuar një mori librash. Nuk është hera e parë për shkrimtarin që rreshton në krijimtarinë e tij njëqind e pesëdhjetë e pesë vepra letrare në botim, dhe të tjera të përfunduara që presin dritën e botimit. Hera e parë për autorin daton larg, në vitin 1974, me vëllimin e parë poetik”Puthje” botuar në Prishtinë nga shtëpia botuese ” Rilindja ”. E nëse po flas për një herë të parë, e kam fjalën për herën time të parë.

            Është e para herë, që marr përsipër të bëj recensimin e një libri. E kjo për mua, nuk futet tek gjërat e zakonshme që bëjmë rëndom në jetë. Të redaktosh e recensosh një vepër letrare, është sa privilegj, po aq edhe përgjegjësi e madhe. Nuk është aspak e lehtë të udhëtosh në krijimtarinë e një personazhi që ka botuar librin e parë, kur ti ke qenë vetëm nëntë vjeç. Moshë, në të cilën sapo ke filluar të lexosh rrjedhshëm gjuhën tënde, apo të recitosh poezinë e parë përpara klasës. Që të merrja këtë iniciativë, nuk më duhej të njihja vetëm krijimtarinë e Adem Zaplluzhës, më duhej të njihja vetë Ademin. Se vetëm kështu, mendoj se do t`ja dilja në krye këtij misioni, pa i hyrë në hak as poezisë, as poetit. Fati e solli, të ishim pjesëmarrës në dy evente letrare të organizuara, njëri në Lezhë, në nderim të veprës dhe krijimtarisë së At Gjergj Fishtës, dhe tjetri në Tiranë, në”Fjala poetike 2017” me pjesëmarrjen e një numri të konsiderueshëm krijuesish mbarëkombëtarë. Kontaktet e para me krijimtarinë e Adem Zaplluzhës, janë më të hershme, nëpërmjet rrjeteve sociale në internet. Më është bërë zakon që sapo lexoj një krijim që më shijon, i kujtdo qoftë, menjëherë shkoj në profilin e autorit për të ditur diçka më shumë rreth tij. Më duket, sikur ashtu e kuptoj dhe e zbërthej më mirë poezinë. Jam aq kureshtare, sa që shpesh më duket sikur ju shkel privatësinë autorëve, sikur ju futem atje ku ata nuk dëshirojnë t`ju futet askush. Nuk do ta ekzagjeroja të thosha se në këtë aspekt, dua t`ju ngjajë aktorëve, që për të interpretuar rolin në perfeksion, duhet të futen në lëkurën e personazhit. Edhe unë, dua të futem nën lëkurën e autorit, t`ja ndjej lumturitë dhe trishtimet. Të ndjej drithërimat e shpirtit të tij derdhur në vargje, njëlloj si ai. Kur lexoja krijimtarinë e mëparshme të Adem Zaplluzhës pa e njohur ende personalisht, më jepte ndjesinë e një njeriu të butë, të paqtë , të një njeriu babaxhan, që çdo punë e merr shtruar, pa u ngutur aspak. Vargjet e këtij autori më janë dukur gjithmonë të mëndafshta, të buta, të kadifenjta. Do t`i krahasoja me detin e qetë, pa dallgë që godasin ashpër, që puthet me bregun e nuk dëshiron të prishë asnjë gjurmë e kujtim dashurie, ankoruar atje, në pritje-përcjelljet e zemrave të dashuruara. Duke lexuar disa vepra të autorit, gjej edhe një Adem tjetër. Gjej atë shpërthyesin, rebelin, protestantin ndaj padrejtësive.

            U thashë, meni o bastard

            Atdheu im, kurrë nuk vdes

            S’vdesin drurët, as gurtë

            Asnjë zjarr ose vërshim

            S’ka qenë në gjendje ta zhduk

            Atdheun tim!

            Adem Zaplluzha ka shkruar mjaft lirika, por nuk ka mbetur vetëm aty. Autori ka shkruar për vendlindjen, për natyrën, për dashurinë, për shpresën, por maja e Olimpit, mbeten vargjet për atdheun. Kur nisa të lexoj poezitë e këtij vëllimi, nuk e dija se ç`titull do mbante libri. Në çdo varg, ndjehej dhimbja për atdheun, në çdo varg, pikonin plagët e vjetra e të reja, para syve të mi, parakalonin nënat me shami të zeza. E ky libër nuk mund të titullohej ndryshe, veçse” Llamburitë Atdheu i plagosur”Që ta sillja në evidencë këtë panoramë, do shkëpusja për ilustrim këto vargje:

            Njëmijë ose më shumë vjet

            Nënat mbajtën zi

            E zeza, pjelli të zezën e trishtuar...

            Një metaforë që më ngjeth mishin. Do t`ja zbehja shkëlqimin këtyre vargjeve, nëse do vazhdoja ende t`i komentoja...

Tiranë,24 mars 2017

Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha "Llamburite atdheu i plagosur"

NJË KORB I BARDHË SI SOGJETAR I VDEKJES

Ende nuk paska përfunduar beteja

Kuajt e ngordhur më nuk hingëllojnë

Nga majat e ushtave

Trishtueshëm pikon dita

Nëpër llagëme

Çurgojnë dhembjet e një beteje

Një korbë i bardhë si sogjetar

I vdekjes së zezë

Kundron hapësirën e paanë

Flamujt nëpër skuta rrugësh

Shëmbëllejnë një surrealizmi modern

Kurse rigat e shiut po bien

Mbi teneqet e kujtimeve

Po bien si breshër plumbash

Mbi kokat tullace të murgjve

Derisa veladonët e zinj valëviten në heshtje

Sërish rigat e shiut çurgojnë

Nga plagët e pashërueshme të mjegullave

Një hënë prej porcelani qenka thyer

Në arenën e përgjakur

Notojnë deri në brez kuajt e luftës

OSE TË QAJ MBI VARRIN TIM

Nuk di a duhet të bëzaj

Ose të qaj mbi varrin tim

Por krakëllimat e korbeve të bardhë

Askurrë nuk dinë të ndalen

Më duket se ishte vjeshtë

Ose dimri i hershëm

Por gjithsesi

Një stinë e egër pjalmonte dhembje

Në këtë qytet të huaj askush

Nuk e duron askënd

Zurnaja e zurnaxhiut plak

Xhelozon telin e pestë të kitarës

Pemëshitësi me urrejtje shikon

Kopshtin e fqinjëve kah piqen mollët

Nëse era i shkund degët

Është në gjendjen të çmendet nga ekzaltimi 

Ky qytet ku secili është i huaj

Merr frymë si një dru i kalbur

Dhe sa herë që i turfullon hundët

Nga shtatë djaj dalin prej zgavrave të shpirtit

VINTE NJË USHTRI MË E ZEZË SE TJETRA

Përsëri varr mbi varre

Herë hapen e herë mbyllen kujtimet

Një kohë e lig ishte në tokën tonë

Koha e cila

Pa filluar të ecën njeriu ja thyente këmbët

Si çdo herë po përsëritet historia

Me këngë të vrara dhe flamuj të grisur

S’mund të dalim në log të mejdanit

Te muranat e kishës së rrënuar

I pamë lubitë duke i dhunuar gurtë

I pamë edhe nënat me gjinj të nakatosur

Fytyra prej rëre

Që shëmbëllenin dheut të urinuar

Pamë varre të lëruar deri në palcën e tokës

Dhe harta të grisura mbi gardhiqe

Çfarë nuk dëgjuam e pamë

Në jetën tonë të vjedhur

Vinte një ushtri më e zezë se tjetra

Disa na shurdhonin me një muzikë të egër

E disa të tjerëve kurrë nuk u pushuan daullet

SI NJË ARKIVOL I THYER

Përsëri krakëllima korbash

Britma njerëzish

Dhe uturimë detesh në shpirtrat e spirancave

Një hënë e në shtatëqind copa

Si një qivur i demoluar

Notonte nëpër qiellin e grisur të Kosovës

Shtreza veç ja zinte frymën

Edhe ashtu të lënduar të rrapit

Lisat në dy gjunjë shikonin

Errësimin e qiellit

Shikonin

Eklipsin me syza të errësuara

Pas disa orëve zbritën orët e malit

Zanat me nga një legjendë nën sqetull

U binin daulleve të kushtrimit

Drutë e kërthndezur

Kurrë më shumë se sot

Nuk i shëmbëllenin djemurisë