|
Një ndër krijimtaritë më të
lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku
bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor... shprehen përmes
shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime,
mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së
cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim
dhuratës më të shtrenjtë, vetë jetës.
Që nga Lekë Matrënga e
Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës,
duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik
të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e
shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u
bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi...
nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni,
Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në
kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë
nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...
Dua ta falënderoj nga zemra
mikun tim dhe poetin e mirënjohur,
ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të
jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua
prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e
plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Përgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE
LUMTURI
YMERI BERSAVA
Hyrje
Lumturi Ymeri Bersava
Tiranë
Arsimtare qe nga viti 1987 deri me sot
Botime, Shkrime te ndryshme: tregime, profile, personazhe, ne
suplemente letrare të Gazetave Shqiptare Mediatike e Internetike
Vëllime me poezi:
NATË MBI GJYSMËBOTË 2011
QIELLI NË QELI 2012
DRITËHIJE DASHURIE 2013
KLITHMA FRYME 2014
1
JAM…Ç’JAM?!
Jam...
Gjethe!
Vesuar sythet pranverës,
drithëruar flladit erës
E mbarsem
me të gjitha të verdhat e Van Gogut,
deri tek ajo
e verdha e pisët...
...e vdes,
shkelur dhunshëm,
murosur
ngricës e baltës,
me të vetmin vegim lumturie
të fluturimit
të... rënies!
Jam..
Degë!
Që mbetem lakuriq
prej sqepash e kthetrash
sorrash dimri!
E ndjej një "krra",
jo prej grabitqari,
por, prej shpirti e trupi
që thyhet,
çahet...!
... Në fund të fundit,
jam...
një fluturim!
2
VARGJE TË GJELBËR
Çiltër
më vjen të them
ndonjëherë ndjehem para letrës së pashkruar
si para një moçalishteje të tharë…
Me parmendën e gishtave
e plugjet e thonjve
të mbjell zëra të bukur
vargje të gjelbër
imagjinarë…
Ç’fantazi?
Si të jesh bujk, e di?
Zë e pastroj shpirtin nga plagët
të rrëhmi, të rrëmoj në kurm të vlagët…
Heq sëmbimet,
rënkimet, zhgënjimet
Dhe largesat,
lëndesat, harresat
Shkul krisjet, klithjet
ankthet, trandjet..
Oh,
si të shkulja nga gjoksi i Mëmës, dhimbjet
Falmë Nënë
Dua të bleroj vargjet…
Gërryej koren e kohës
të nxjerr rrënojat e kujtesës
skeletet e shkërmoqura
heshtjet e varrosura
prej peshash të hekurta…
Ndjesë Atë
I dua vargjet e gjelbërta…
Mu thyen gishtërinjtë
nga shembjet e shpirtit
në gërmadha magme…
Mu vranë, mu nxinë
të mbillja ca frymë
të bleroja vargjet…
Gjaku në kapilarë
nuk shkëmben klorofilë…
3
FRYMË
Të prek frymë njomëzake
puhizë me aromë gjiri
që derdhesh e purpurt mbi ninullë!
Të shoh tek mbjell
buzëqeshje pranvere
me tinguj të kaltër,
në vjershërime
e fluturime
zërash nëpër këngë…
Të kam frymë, që mekesh
nga kthinat, në pore
mbi ankthet mishtore!
Vibrimë amplitudash
mërmërimë prej avujsh,
përpëlimë prej zjarri,
drithërimë prej xhani…
Të ndjej frymë!
Oh, sa t’i ndjej,
kërcitmat e lëndesës
në pragun e lotit
tek mësyn gjoksit,
shemb plasat e shpirtit
nga klithmat e heshtjes…
Të gjej frymë,
pas vjeshtës së zverdhët
tuneleve të errët,
zvarritur për mjegull
ngecur, mbetur pezull,
nën pritje
mbi lutje
si gjethe në këputje
për të fundmen udhë…
e më,
s’të ndjej…!
4
BRENGË...
Ç’brengë më brengos brenda brinjëve?
Peizazh i ngrirë i reve
më përplaset para syve
në fluturim mes kaltërsive
horizontit dhe Jonit
unë
pranë krahut të avionit...
Ç’brengë më burgos brenda brinjëve?
Një qiell larg Atdheut...
Mbi shpina skllevrish
madhështi e Koloseut
Monumenti Ulkonjës
legjendë e Romës
E unë, si Vezuvi hesht
sa dymijë vjet...
Ç’brengë më ndjek, më pret, më prek?
Romeo, Zhulieta
tutje Garibaldi
Verona, Amalfi...
Ku është Rozafati?
Malli më thuret gërshet
Larg, lart, thellë
unë, brenga, Hëna
mbytur në det...
5
TOKA
...
Prap, po thoni, Toka është e rrumbullakët?
Harruat inkuizicionin, sheshin Dei Fiori, mes flakësh?
Absurd…
Toka është copëza të rrjepura gjurmësh
të ngjitura pas shputësh
zbathjesh,
ik’ e jakjesh,
askundësh
Dhe opingash…S’ka? ! Kush tha? !
Ju, që ngjeshni by**ët makinave luksoze
e këpucët firmato
s’kanë shansin e puthjes së tokës?
Toka është tastjerë gurësh
të bardhë e të zinj
ku lypsarët shkelin, sjellin e vjellin
muzikën funebre të shekullit
më të çmendur se të Stravinjskit…
Toka, ah, toka!
Me aromën e djegur të pyjeve
bashkë me kujtimet e shenjta të etërve…
Të arave të grunjta, të përmbytura
nga rrebeshet që zbrazën qiejt
dhe lotët që bastisën shpirtrat e nënave…
Toka e rrëfimeve, mendimeve
më të skajshme
ku groposen epokat, revoltat
dhe mbërrin
syri im…
Toka e lumenjve të hidhërimit, pa brigje
e deteve të derteve
mbi eshtrat thërrmuar në rërë…
E plantacioneve me cannabis
ku ngulin kthetrat për rrënjë…
Toka e ç’virgjëruar betonimeve
të ngrihen gradaçelat
të zënë qiellin, edhe frymën…
Toka, eh, tokë e ngratë!
Ngre padi për çdo pëllëmbë
e imja
e jotja
me thika
me krisma
me e pa gjyqe…
e pirgje mbi pirgje
në krye ngul kryqe…
Kryqe që zgjaten e bëhen rrugë
ngecur të gjallët semaforëve te kuq
Sirena fantazmë lajmëron “SOS”… !
Toka është e rrumbullakët?
Oh, poo!
Po rrokulliset…
|
