Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Përgatitur nga: 

Fatos  TARIFA & Lekë SOKOLI

www.instituti-sociologjise.org

MENDIMI SOCIOLOGJIK SHQIPTAR

Libri i përgatitur nga autorët F. Tarifa dhe L. Sokoli "Mendimi sociologjik shqiptar"  u ofrohet të interesuarve për shkarkim falas në sektorin

 "Literaturë"

 dhe në

www.instituti-sociologjise.org

            Parathënie

            Ky vëllim është vetëm një përpjekje e parë për të eksploruar, identifikuar dhe paraqitur në një mënyrë pak a shumë sistematike krijimtarinë teorike dhe publicistike të autorëve shqiptarë në fushë të sociologjisë dhe në disiplina të tjera të afërta me të. Si çdo përpjekje e parë, edhe kjo e jona është e papërsosur. Por një bibliografi e papërsosur, nëse ajo është e nevojshme dhe e dobishme, është gjithnjë më e mirë se një mungesë e ndjeshme dhe e pajustifikuar e saj. Kjo është arësyeja që ne vendosëm të përgatisim këtë bibliografi, të bindur se ajo do të jetë e dobishme për cilindo studiues shqiptar apo të huaj, brenda apo jashtë vendit, që dëshiron të eksplorojë një terren, i cili sa vjen e bëhet më produktiv dhe më i begatë.

            Edhe pse në kalendarin historik periudha 20-vjeçare (1986- 2006), e marë në shqyrtim në këtë bibliografi nuk është një periudhë e gjatë, ajo ka qenë një periudhë tepër e ngjeshur me ngjarje dhe dukuri, të cilat paraprinë, shoqëruan dha vazhdojnë të shoqërojnë shndërrimet e mëdha politike, ekonomike e sociale të shoqërisë shqiptare në një periudhë krejt të veçantë të historisë së saj, siç është ajo e tranzicionit nga socializmi shtetëror në një sistem të demokracisë pluraliste dhe të ekonomisë së tregut të lirë.

            Pse pikërisht periudha 1986-2006? Në pamje të parë këto vite nuk shënojnë një periudhë e cila të përcaktojë në mënyrë pak a shumë rigoroze “kufijtë” kohorë të një kapitulli të veçantë në shoqërinë apo shkencën shqiptare. Dikush mund të mendojë se viti 1986 është zgjedhur për të shënuar fillimin e një periudhe “liberalizimi” dhe “hapjeje” në jetën politike dhe atë shoqërore të Shqipërisë, një vit pas vdekjes së liderit komunist Enver Hoxha. Sidoqoftë nuk është kjo arësyeja pse është zgjedhur viti 1986. Ky vit vërtet i jep kuptim dhe motivimin kryesor hartimit të kësaj bibliografie njëzet vjet më vonë, por për një arësye tjetër. Kjo arësye, me përjashtim të pak njerëzve, kryesisht atyre që më 1986 kanë qenë studentë në vitin e tretë të degës së filozofisë në Fakultetin e Shkencave Politike e Juridike të Universitetit të Tiranës, ka qenë dhe mbetet e panjohur për shumicën e studiuesve shqiptarë në disiplinat e shkencave shoqërore, madje edhe për studentët e sotëm të sociologjisë në Fakultetin e Shkencave Sociale. Më 1986, për të parën herë në historinë e arsimit të lartë shqiptar, sociologjia filloi të jepej mësim si një disiplinë e veçantë, ndonëse akoma në atë kohë e palegjitimuar nga politika arsimore zyrtare.

            E konsideruar deri në atë kohë nga sistemi politik ekzistues dhe propaganda e tij si një “shkencë borgjeze”, më 1986, pas një “aprovimi” gjysëm zyrtar, sociologjia u përfshi në programin mësimor të degës së filozofisë si një “kurs special” mbi “probleme dhe metoda të sociologjisë”. Për herë të parë studentët shqiptarë filluan të dëgjojnë në një auditor universitar t’u flitej për sociologjinë krahas me (dhe 3-4 vjet më vonë në vend të) materializmit historik marksist, me të cilin ajo ishte identifikuar deri në atë kohë. Dr. Servet Pëllumbi dhe Dr. Fatos Tarifa ishin të parët lektorë të sociologjisë në një universitet shqiptar. Leksionet e tyre në atë kohë shënuan, në një kuptim real të fjalës, krijimin e disiplinës sociologjike në Shqipëri dhe hapin e parë drejt institucionalizimit të saj në kulturën akademike në vendin tonë.

            Ne qëllimisht e evituam këtu togfjalëshin “mendimi sociologjik shqiptar”, pasi embrionet e mendimit sociologjik shqiptar i përkasin një periudhe shumë më të hershme. Ato i gjejmë në mos në të njëjtën kohë me lindjen e mendimit sociologjik evropian, të paktën që me Sami Frashërin në fund të shekullit të 19-të dhe në fillim të shekullit të 20-të, pak a shumë në të njëjtën kohë që Émile Durkheim botoi veprat e tij klasike Ndarja e punës në shoqëri (1986-2006), bibliografi (1893), Rregulla e metodës sociologjike (1896) dhe Vetvrasja (1897), ndërsa Max Weber botoi veprën e tij madhore Etika protestante dhe shpirti i kapitalizmit (1904).

            Një shqyrtim i vëmendshëm i kësaj bibliografie mund të verë në pah si meritat, ashtu edhe dobësitë e saj. Për dobësitë e saj le të gjykojë lexuesi që do ta marë në dorë. Ne dëshirojmë të vemë në dukje, sidoqoftë, dy ndër veçoritë që i japin kësaj bibliografie vlerë të veçantë për këdo që është i interesuar ta përdorë atë.

            Pjesë nga libri "Mendimi sociologjik shqiptar"